Studio Białoruskie 15.02.2023: białoruskie dyktando. Gościem audycji jest dr Volha Tratsiak

21 lutego 2023 roku odbędzie się białoruskie dyktando na Uniwersytecie Warszawskim.

Gościem audycji jest dr Volha Tratsiak z Katedry Białorutenistyki Uniwersytetu Warszawskiego – jedynej takiej katedry poza Białorusią. W rozmowie z Pawłem Bobołowiczem dr Tratsiak przedstawia wyzwania stojące przez językiem białoruskim i zapowiada białoruskie dyktando 21 lutego, którego patronem medialnym jest Radio Wnet. Zapisy na wydarzenie do 16.02.2023 pod linkiem.


Olga Siemaszko, szefowa Białoruskiej Redakcji Radia Wnet, przedstawiła także najświeższe informacje z Białorusi i nie tylko.


Wysłuchaj całej audycji już teraz!

Prof. Chwedoruk: PiS-owi grozi trwała utrata części elektoratu. Widać mobilizację najmłodszej generacji wyborców

Prof. Rafał Chwedoruk o kryzysie poparcia dla Prawa i Sprawiedliwości w związku z pandemią oraz falami protestów, elektoracie tej partii, mobilizacji wyborców, rozdrobnieniu opozycji i nowych partiach

Kłopoty są w polityce pernamentne, nawet częstsze niż sukcesy.

Prof. Rafał Chwedoruk wskazuje, że kryzysu w czasie poprzedniej kadencji były krótkotrwałe i głównie wizerunkowe. Obecnie zaś Zjednoczonej Prawicy grozi stała utrata części wyborców. Na dodatek wewnątrz koalicji, a nawet samego Prawa i Sprawiedliwości ujawnił się konflikt.

Politolog wyjaśnia, że elektorat PiS-u składał się dotąd z dwóch grup: przekonanych wyborców konserwatywnych i popierających doraźnie tę partię wyborców mniej zainteresowanych polityką. Ta ostatnia grupa może w obliczu problemów uciec w absencję wyborczą.

Udało się Prawu i Sprawiedliwości przez ostatnie kilkanaście lat coś, co w 2007 i 2011 r. przyczyniało się do porażek wyborczych tej partii, mianowicie zapobieżenie mobilizowaniu najmłodszej generacji wyborców.

Wśród młodych PiS-owi udało się wywalczyć własną grupę wyborców. Obecnie jednak w kontekście sporu o aborcję taka mobilizacja się unaoczniła. Pracownik naukowy Uniwersytetu Warszawskiego wskazuje, iż najbliższe w kalendarzu wyborczym będą wybory samorządowe.

Wybory samorządowe z reguły weryfikują nowe ugrupowania polityczne, które nie zdążyły się zakorzenić lokalnie.

Zauważa, że dla PiS-u im bardziej będzie rozdrobniona opozycja, tym lepiej. Zastanawia się, czy gdyby nie Szymon Hołownia, to czy w sondażach PiS nie przestał być liderem. Trudno sobie jednak wyobrazić zjednoczenia opozycji pod egidą Donalda Tuska. Wokół tego polityka PiS-owi będzie łatwo skupić krytykę.

Sprawowania władzy Zjednoczonej Prawicy nie będzie ułatwiać zmiana w Waszyngtonie, gdzie prezydentem zostanie, jak wszystko wskazuje, Demokrata.

Posłuchaj całej rozmowy już teraz!

K.T./A.P.

 

Nowa siedziba Domu Białoruskiego w Warszawie. W uroczystości przekazania willi brał udział premier Mateusz Morawiecki

„Białorusini nie powinni czuć, że ich walka jest światu obojętna”- komentuje przekazanie willi przy ul. Krynicznej 6 białoruskiej opozycji skupionej wokół Stwiatłany Cichanouskiej, Rafał Dzięciołowski

Dom Białoruski przeniesie się z pomieszczeń na Wiejskiej do zabytkowej willi- dawnej rezydencji ambasadorów Francji i Tunezji. Na uroczystościach związanych z przekazaniem budynku przemawiała była kandydatka na prezydenta Białorusi. O godz. 11 Swiatłana Cichanouska wystąpi na Uniwersytecie Warszawskim. W środę opozycjonistka ma się spotkać z szefem NSZZ „Solidarność” Piotrem Dudą, a w czwartek wziąć udział w Forum Gospodarczym 2020 w Karpaczu.

A.P.

Czy polskie uniwersytety podlegają ideologizacji? Sygnatariusze „Oświadczenia środowisk akademickich” uważają, że tak

Po słowach o „ideologii LGBT” władze uczelni i samorządów studenckich solidaryzowały się z „osobami LGBT+”. Odmienne stanowisko prezentują sygnatariusze „Oświadczenia środowisk akademickich”.

Nie możemy milczeć, gdy władze najstarszych polskich uczelni, z Uniwersytetem Jagiellońskim na czele oraz przedstawiciele licznych Wydziałów i Samorządów Studenckich forsują jako obowiązujące, idee i postulaty spod znaku LGBT. Cywilizacja łacińska, do której przynależymy my i nasze Uniwersytety, nie wykształciła innej niż katolicka etyki.

Takie słowa zawarła w swoim oświadczenia grupa 16 organizacji związanych ze środowiskiem akademickim (korporacji akademickich, kół naukowych i innych). Odnoszą się one do deklaracji, takich jak ta Zarządu Samorządu Doktorantów Uniwersytetu Warszawskiego, który na swoim profilu na portalu Facebook napisał:

Osoby LGBTQ+ były, są i będą częścią naszej społeczności akademickiej. Nie zgadzamy się na ich atakowanie, co więcej uważamy, że rolą środowiska naukowego jest nie tylko wyrażenie sprzeciwu wobec takich czynów, ale również wspieranie osób LGBTQ+.

Autorzy tekstu podpisanego przez m.in. dwa koła naukowe Ordo Iuris i  Akademicki Klub Tradycji Katolickiej PAX zauważają, że

 Jako studenci i pracownicy akademiccy mamy obowiązek zdobywać i przekazywać wiedzę, zachowując przy tym wierność Prawdzie i prawu naturalnemu. W przeciwnym razie nasze działania będą ułudą, budowaniem konstruktów oderwanych od racjonalnych ontologicznych podstaw.

Tymczasem w swoim oświadczeniu rektor UW Marcin Pałys przypomniał o prowadzonej na uczelni kampanii „Równoważni” przeciwko dyskryminacji przez wzgląd na „płeć, wiek, religię, etniczność, niepełnosprawność czy orientację seksualną”. Odnosząc się do tej ostatniej autorzy „Oświadczenia środowisk akademickich” wystosowanego przez Polską Korporację Akademicką Akropolia Cracoviensis stwierdzają, że „nie wolno czynić z grzechu i słabości ludzkiej powodów do dumy i dokonywać ich afirmacji”:

Naszych bliźnich mamy obowiązek kochać, jednak grzech i obiektywne nieuporządkowanie moralne należy piętnować i w żadnym wypadku nie można pozwolić, aby wysoce deprawujące i sprzeczne z etyką naszej cywilizacji idee były narzucane w murach naszych Uniwersytetów.

Korporanci powołują się na tradycję wybitnych polskich uczonych: „Pawła Włodkowica, św. Jana Kantego, Mikołaja Kopernika, św. Józefa Sebastiana Pelczara”.

A.P.

Całe „Oświadczenie środowisk akademickich” możesz przeczytać tutaj.

Uzbekistan: Polscy archeolodzy odkryli bogate skupisko rytów naskalnych

Położone na wysokości od 2500 do 3100 m n.p.m. i ciągnące się na przestrzeni kilkuset metrów. Bogate, nieznane nauce skupisko rytów naskalnych w Uzbekistanie odkrył zespół archeologów z IA UW.

Od kilku lat naukowcy z Uniwersytetu Warszawskiego od kilku lat prowadzą, finansowane ze środków Narodowego Centrum Nauki, wykopaliska w Górach Czatkalskich w północno-zachodniej części Uzbekistanu. W ich trakcie odkryli niezwykłe skupiska rytów naskalnych (petroglifów).

Otrzymaliśmy sygnał od lokalnej ludności, że w miejscu nieodległym od prowadzonych przez nas wykopalisk widoczne są na skałach ryty. Postanowiliśmy to sprawdzić. Okazało się, że wiadomość była prawdziwa. Liczba rytów jest olbrzymia. Do tej pory nie były one zupełnie znane naukowcom.

Opowiada, cytowana przez Nauka w Polsce za PAP, dr Małgorzata Kot z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, która kieruje wykopaliskami w rejonie, gdzie doszło do odkrycia rytów. Skupisko petroglifów znajduje się na zboczach wysoko położonej górskiej doliny Kyzyl Dara. Są one wykonane na olbrzymich płaskich skałach, które położone są na wysokości od 2500 do 3100 m n.p.m. Zdaniem dr Kot jest to jedno z najwyżej usytuowanych tego typu stanowisk ze sztuką naskalną w Uzbekistanie. Skały z rytami rozciągają się na przestrzeni kilkuset metrów.

Ryty przedstawiają zapewne koziorożce syberyjskie. To największe żyjące na Ziemi koziorożce. Obecnie znajdują się na liście gatunków zagrożonych wymarciem.

Wśród rytów dominują przedstawienia koziorożców — wskazuje członek zespołu badawczego Michał Leloch, który wykonał wstępną dokumentację części odkrytych petroglifów. Długość rogów tych zwierząt może dochodzić nawet do blisko półtora metra. Zwierzęta te ważą ponad 100 kg.

Obecnie w dolinie Kyzyl Dara mieszkańcy pobliskich wiosek wypasają latem owce. Nie jest to jednak miejsce łatwo dostępne. Dotarcie do niego z najbliżej położonej bazy wymaga całodziennej wspinaczki. Wyprawa archeologiczna, mimo pomocy polskich alpinistów, była bardzo wymagająca – oceniają naukowcy.

Naukowców zastanawia, czemu dawni mieszkańcy tych terenów zdecydowali się na wykonanie petroglifów. Nie znaleźli jeszcze odpowiedzi na to pytanie.

Być może było to związane z magią łowiecką, lecz pole do interpretacji jest ogromne.

– uważa Leloch. W tym pierwszym wariancie wykonanie rytu mogło mieć na celu spowodowanie korzystnego dla myśliwych przebiegu polowania.

Po dotarciu na miejsce zająłem się inwentaryzacją i dokumentacją rytów, a pozostali szli sukcesywnie wyżej, szukając kolejnych skupisk. Nie spodziewaliśmy się aż tak olbrzymiej liczby rytów. W trakcie dwóch dni, które spędziliśmy na miejscu, nie udało nam się wszystkiego nawet pobieżnie obejrzeć- dodaje Leloch.

Jak podkreślają naukowcy, dotychczas w Uzbekistanie  skupiska sztuki naskalne znane były głównie z obszarów nizinnych, więc tym bardziej warto przyjrzeć się tym nowo zlokalizowanym.

A.P.

Badacze z UW odkryli substancję 5 tys. razy skuteczniejszą od najsilniejszych środków przeciwbólowych

Naukowcy z Wydziału Chemii UW i Instytutu Farmakologii PAN dokonali odkrycia, które może dokonać rewolucji na rynku farmaceutycznym.

Jak podaje Uniwersytet Warszawski na swojej stronie, zespół pod kierunkiem prof. Aleksandry Misickiej-Kęsik na Wydziale Chemii UW, przy współpracy z prof. Barbarą Przewłocką z Instytutu Farmakologii PAN opracował nową substancję z rodziny peptydomimetyków, wykazującą silne właściwości przeciwbólowe. Wyniki testów na zwierzętach przebiegły pozytywnie, jeśli nowy lek przejdzie także z powodzeniem fazę testów klinicznych, będzie mógł być stosowany w uśmierzaniu bólu o podłożu neuropatycznym, w ostrych stanach urazowych czy w leczeniu paliatywnym, gdzie dotychczasowe środki oparte na opioidach nie wystarczyły.

Odkrycie ma ogromny potencjał komercjalizacyjny. Pomyślne przejście kolejnych faz testów klinicznych pozwoliłoby wyprodukować uniwersalny, niezwykle skuteczny lek, jakiego dotychczas nie było na rynku. W praktyce byłby to ratunek dla wielu ludzi zmagających się z przewlekłymi bólami, na które obecnie nie ma żadnego skutecznego ratunku. Bardzo dobrym prognostykiem jest pozyskanie przez naukowców znacznego dofinansowania na dalsze badania.

W ten sposób o odkryciu mówił dr Robert Dwiliński, Dyrektor Uniwersyteckiego Ośrodka Transferu Technologii UW. Zaznaczył także, że poza środkami pozyskanymi z NCBiR potrzeba na badania jeszcze 5 mln złotych, które, jak ma nadzieję, zostaną uzyskane od inwestorów.

Mieliśmy wielkie szczęście, ponieważ stworzyliśmy związek bifunkcjonalny. […] Innymi słowy, podanie jednego związku powoduje, że organizm jednocześnie wysyła sygnał hamujący i uśmierzający istniejący już ból oraz drugi sygnał wygaszający źródło jego wywoływania. Jest to ogromna przewaga nad dotychczas znanymi środkami przeciwbólowymi, ponieważ wszystkie one działają albo w jeden, albo w drugi sposób, ale żaden z nich nie wykorzystuje naraz obu sposobów.

W tych słowach opisywał działanie odkrytej substancji dr Rafał Wieczorek z Wydziału Chemii UW. Siłą działania cząsteczki polega na tym, że imituje ona hormony, będąc od nich wolniej degradowaną przez enzymy komórkowe. Cząsteczki takie nazywa się peptydomimetykami, czyli imitującymi żywe peptydy, w tym hormony. Dzięki nim, jak informuje komunikat UW, „możliwe jest wdrażanie różnego rodzaju kuracji polegających np. na uregulowaniu gospodarki hormonalnej”.

A.P.

Prof. Zybertowicz: Tusk nie jest neutralnym autorytetem tylko politykiem uczestniczącym w rozgrywce politycznej

Profesor Andrzej Zybertowicz mówi o powodach nieprzyznania mu tytułu profesora zwyczajnego, problemach w środowisku naukowym, a także o wystąpieniach Tuska i Jażdżewskiego 1 maja na UW.

Prof. Andrzej Zybertowicz o nieprzyznaniu mu tytułu profesora zwyczajnego przez Komisję do Spraw Stopni i Tytułów Naukowych. Dwóch recenzentów wypowiedziało się negatywnie o jego dorobku. Co ciekawe profesorzy, którzy go recenzowali, nie są związani z dziedziną, jaką on reprezentuje:

Nie może być tak, że recenzentami są koledzy opiekuna doktoranta z tej samej uczelni. Według wytycznych centralnej komisji, tej, która właśnie proceduje mój wniosek profesorski, są zalecenia, że nie powinien podejmować się recenzji ktoś, kto jest w konflikcie interesów. Tymczasem już na etapie recenzowania, dwie osoby, które powinny odmówić recenzowania, przyjęły tę recenzję.

Decyzja Komisji wzbudziła sprzeczne reakcje przedstawicieli środowiska naukowego. Wielu sądzi, iż nieprzyznanie tego tytułu wiąże się z poglądami i wypowiedziami prof. Zybertowicza.

Ponadto nasz gość mówi o wystąpieniu Donalda Tuska i Leszka Jażdżewskiego 1 maja na Uniwersytecie Warszawskim. Redaktorowi naczelnemu „Liberté!” według socjologa nie powinno się udostępniać mównicy, gdyż nie ma on takiej rangi publicznej, aby móc występować na uniwersyteckiej katedrze. Krytykuje go przy tym za porównanie swych przeciwników politycznych do „świń”:

Uniwersytety zapraszają osoby pełniące ważną funkcję publiczną, a taką osobą jest Donald Tusk, ale on nie jest neutralny, nie jest żadnym neutralnym autorytetem, choć dla wielu osób jest jakimś autorytetem politycznym i politykiem, który uczestniczy w rozgrywce politycznej. […] Zupełnie niedopuszczalne było udostępnienie trybuny UW panu Leszkowi Jażdżewskiemu. Nie dlatego, że zaatakował Kościół niesprawiedliwie. Tylko z powodu porównania oponentów politycznych do świń. Posłużył się tak zwaną metaforą odczłowieczającą, co tylko dowodzi o jego pogardzie wobec ludzi.

Posłuchaj całej wypowiedzi już teraz!


K.T. / A.M.K.

Jasiński: Kampania Koalicji Europejskiej jest częścią wojny cywilizacyjnej, mającej na celu rozbicie wszystkich tradycji

– Ataki KE na Kościół są częścią globalnej wojny cywilizacyjnej. Przez nią społeczeństwo będzie mniej innowacyjne i niezdolne do obrony przed totalitaryzmami – mówi profesor Tomasz Jasiński.

 

Tomasz Jasiński, profesor historii na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, opowiada o przemówieniu, które Donald Tusk wygłosił 7 maja z okazji obchodów stulecia założenia wspomnianej uczelni wyższej. Gość południowej audycji WNET stwierdza, że być może osoba piastująca stanowisko Przewodniczącego Rady Europejskiej powinna być obecna na tego rodzaju uroczystości, jednak nie powinna ona jej wykorzystywać do wyborczych konwencji i walki politycznej.

Wykładowca mówi również o wrażeniach, jakie z wystąpienia byłego premiera wynieśli inni pracownicy akademiccy. Zaznaczają oni, że Donald Tusk niejednokrotnie mijał się z prawdą oraz że nie wspomniał ani słowem o zasługach Uniwersytetu w Poznaniu. Część z nich nie szczędziła jednak Przewodniczącemu Rady Europejskiej pochwał – Platforma Obywatelska bowiem cieszy się w stolicy Wielkopolski dużą popularnością.

Jasiński odnosi się także do przemówienia redaktora naczelnego czasopisma „Liberté!” Leszka Jażdżewskiego, które 3 maja poprzedziło wystąpienie Donalda Tuska na Uniwersytecie Warszawskim. Publicysta dosadnie skrytykował w nim Kościół katolicki.

„Okazało się nagle, że po pierwsze (Leszek Jażdżewski – przyp. red.) zaszkodził panu Tuskowi, bo zrobiła się taka wielka awantura z tego powodu. Był to niespotykany sposób ataku na instytucję, która powinna się cieszyć szacunkiem, a chodziło tylko o to, żeby oczywiście odebrać trochę głosów Wiośnie”.

Gość południowej audycji WNET jest zdania, że wypowiedź redaktora naczelnego „Liberté!” była zaplanowanym działaniem. Ponadto ma ono wpisywać się w szerszy kontekst, jakim jest kampania do Parlamentu Europejskiego prowadzona przez Koalicję Europejską. Stwierdza, że agitacja ta jest częścią globalnej wojny cywilizacyjnej, mającej rozbić wszystkie więzy i tradycje kultury zachodniej. Wykładowca sądzi, że aktywność ta doprowadzi do spadku innowacyjności społeczeństwa i jego niezdolności do obrony przed totalitaryzmami.

Wysłuchaj całej rozmowy już teraz!

A.K.

Paruch: Polska jako część wspólnoty euroatlantyckiej ma obowiązek wykazywać lojalność sojuszniczą wobec USA

To, że debata odbędzie się w Polsce pokazuje, że jesteśmy bardzo aktywni na arenie międzynarodowej. Jest to potwierdzenie dobrych relacji Polski z Ameryką – mówi w Poranku WNET prof. Paruch.

13 lutego do Polski przyjedzie wiceprezydent Stanów Zjednoczonych Mike Pence. Będzie uczestniczył w  międzynarodowej konferencji organizowanej przez Polskę i USA, poświęconej pokojowi i stabilności na Bliskim Wschodzie, ze szczególnym uwzględnieniem Iranu, państwa skonfliktowanego z Izraelem. Pomysł zorganizowania spotkania już odbił się negatywnie na kontaktach polsko-irańskich.

– To, że debata odbędzie się w Polsce  pokazuje, że jesteśmy bardzo aktywni na arenie międzynarodowej. Jest to szczyt bardzo istotny dla USA, więc jest to potwierdzenie dobrych relacji  Polski z Ameryką. Jesteśmy częścią wspólnoty euroatlantyckiej i powinniśmy być lojalnym partnerem dla USA. Polska ma wręcz obowiązek wykonywać lojalność sojuszniczą, która powinna działać w dwie strony. To my zabiegamy o to, aby w Polsce została wzmocniona obecność wojsk amerykańskich – mówi gość Poranka WNET prof. Waldemar Paruch.

Prof. Paruch komentuje również sytuację na Polskiej scenie politycznej, która powstała  po morderstwie prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza. Jego zdaniem mamy do czynienia ze zjawiskiem „schizofrenii społecznej”. – Po tragicznym morderstwie prezydenta Gdańska opozycja zaczęła masowo wzywać do obniżenia mowy nienawiści w Polsce. Nie minęło kilka dni i te wezwania zostały złamane, właśnie przez media antyrządowe – wyjaśnia. I dodaje: – W „Gazecie Wyborczej” powstały artykuły, które sugerowały, że Paweł Adamowicz został zamordowany niejako z winy polityki prowadzonej przez rząd Prawa i Sprawiedliwości.

W styczniu ukazał się ważny raport naukowców z Uniwersytetu Warszawskiego, pokazujący tożsamości dwóch grup wyborców w Polsce. Te grupy to osoby głosujące za PiS-em oraz za PO.

– U podstaw podziałów politycznych w Polsce leżą bardzo zasadnicze różnice między tymi dwoma grupami elektoratu. Wiemy z tych badań , że wyborcy PO mają bardzo wysoką skłonność do hermetyczności i odrzucają jakiekolwiek oferty dialagu z rządem. Uważają wyborców PiS za grupę, która powinna być wręcz wyeliminowana z przestrzeni publicznej – mówi. Zdaniem prof. Parucha poprzez działania te podziały będą się tylko powiększać.

W Poranku WNET Paruch komentuje również aferę związaną z tzw. „taśmami Kaczyńskiego”.

– Kiedy ukazał się tekst w „Gazecie Wyborze”, okazało się, że nie jest to żadna bomba, poza faktem, że sama rozmowa została nagrana, to jedyny problem – mówi. – W tym nagraniu nie ma też niczego, co wskazywało by, aby Kaczyński był kimś innym niż go znamy.

Prof. Paruch komentuje również strategię rządu PiS oraz przygotowania do wyborów europejskich. Jak uważa, zjednoczona prawica tworzy bardzo szeroki wachlarz oferty programowej oraz osobowościowej.

– Beata Szydło ogłosiła wprost, że jest zainteresowana kandydowaniem w wyborach i jest to wysoce prawdopodobne. Wśród kandydatek pojawia się również  minister Beata Kempa,Anna Zalewska. Nikt nie ukrywa, ze są one brane pod uwagę. Mamy również kilku europosłów, którzy zapewne będą chcieli ubiegać się o reelekcję – opowiada.

Zapraszamy do wysłuchania całej rozmowy!

JN