Piątkowy poranek w sieci Radia Wnet należy do Studia Dublin, czyli informacje, przegląd wydarzeń tygodnia i rozmowy. Nie brak też ciekawostek z Irlandii i przeglądu prasy. Zaprasza Tomasz Wybranowski
Goście Studia Dublin:
Bogdan Feręc – redaktor naczelny portalu Polska-IE.com, Studio Riverside Galway.
Realizacja programu, scenariusz, prowadzenie i opis portalowy: Tomasz Wybranowski
Liderka Partii Pracy Ivana Bacik potwierdziła złożenie wniosku o wotum nieufności dla rządu w świetle rażącej decyzji o zniesieniu zakazu eksmisji. Poseł Duncan Smith potwierdził złożenie tego wniosku na Business Conference, a zawiera on ostrą krytykę prac koalicji rządzącej. Partia Pracy uznała również, że chce się podzielić wnioskiem ze społeczeństwem i opublikowała go na swojej stronie internetowej.
Wniosek brzmi: Dáil Éireann – Rząd, odmawiając przedłużenia zakazu eksmisji, podjął celową i świadomą decyzję o narażeniu tysięcy ludzi na ryzyko natychmiastowej bezdomności. Partia Pracy postanawia, że nie ma zaufania do rządu. I o tym w II części programu będę rozmawiał z redaktorem naczelny portalu Polska – IE.com Bogdanem Feręcem.
Ivana Bacik, szefowa irlandzkiej Labour Party.
Prezydent USA Joe Biden zapowiedział, że zamierza złożyć wizytę w Irlandii i Irlandii Północnej. Zaproszenie do Belfastu złożył mu brytyjski premier Rishi Sunak. Premier brytyjskiego rzádu stwierdził też, że przyjął zaproszenie Bidena do złożenia wizyty w Waszyngtonie w czerwcu.
Pytany przez dziennikarzy, czy skorzysta z zaproszenia, prezydent USA odpowiedział, że ma zamiar pojechać do „Irlandii Północnej i Republiki”. Okazją do wizyty ma być 25. rocznica porozumienia wielkopiątkowego, rozwiązującego konflikt w Irlandii Północnej. Dokument podpisano 10 kwietnia 1998 roku. Sprawa statusu Irlandii Północnej w obliczu Brexitu była – obok m.in. wojny na Ukrainie – jednym z tematów rozmów obu liderów UK i USA.
Przedstawiciele firm z USA, Kanady i Polski podpisali w Waszyngtonie porozumienie o współpracy technologicznej przy projekcie rozwoju w Polsce modułowych reaktorów jądrowych BWRX-300. Technologię małych reaktorów firma Orlen Synthos Green Energy planuje wdrożyć do floty reaktorów jądrowych w Polsce i w regionie. W ramach porozumienia firmy te zainwestują łącznie 400 milionów dolarów w rozwój projektu małego reaktora jądrowego i jego komponentów.
Sanah/ Foto. Radio WNET, Konrad Tomaszewski
Muzyczny kwiecień w Dublinie. Najpierw 18 kwietnia w The Buttom Factory zaprezentuje się Mariusz Duda i legendarna grupa Riverside, promująca album ID Entity, a 21 kwietnia Sanah, która zaprezentuje poezyje i nagrania z krążka Uczta. Jej koncert w klubie The Academy.
Irlandzka drużyna rugby, która łączy Irlandczyków z Ulsteru i Republiki Irlandii. Fot. z serwisu www.irishrugby.ie
Zakończyła się tegoroczna edycja Guinness Six Nations Cup, w których tradycyjnie rywalizowały reprezentacje narodowe Anglii, Francji, Irlandii, Włoch, Szkocji i Walii. Była to już 129. edycja zawodów (obejmujących wszystkie poprzednie wcielenia jako Mistrzostwa Narodów Kraju i Mistrzostwa Pięciu Narodów). Francja weszła do turnieju jako obrońcy tytułu, wygrywając Wielkiego Szlema w 2022 roku. Irlandia wygrała turniej, po raz piętnasty, z Potrójną Koroną, trzynastym i Wielkim Szlemem, czwartym i pierwszym zwycięstwem w Dublinie. Pokonując Anglię w swoim ostatnim meczu 18 marca 29: 16, co cieszy nas włącznie z Jakubem. Irlandia komplet zwycięstw.
Dublin i rzeka Liffey przy ujściu do Morza Irlandzkiego i w tle dubliński port. Fot, Studio 37 Dublin.
Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką
Błogosławiona Rodzina Ulmów.
Świat patrzy na tę zbrodnię, straszliwszą niż wszystko, co widziały dzieje – i milczy. (…) Tego milczenia dłużej tolerować nie można (…) Jest ono nikczemne. Wobec zbrodni nie wolno pozostawać biernym. Kto milczy w obliczu mordu – staje się wspólnikiem mordercy. Kto nie potępia – ten przyzwala. – Zofia Kossak-Szczucka, „Protest” – odezwa wydana przez pisarkę 11 sierpnia 1942 r. w czasie wielkiej akcji deportacji Żydów z warszawskiego getta
Nie wszyscy w Europie przyglądali się biernie zagładzie europejskich Żydów. Polacy – z narażeniem własnego życia – ruszyli im z pomocą, choć groziła im za to nawet śmierć. Na ziemiach polskich Niemcy wprowadzili najbardziej restrykcyjne prawo za pomoc udzielaną Żydom.
24 marca 1944 r. w Markowej na Podkarpaciu Niemcy zamordowali mieszkającą tam ośmioosobową rodzinę Ulmów oraz ukrywanych przez nich Żydów z rodzin Goldmanów, Didnerów i Grünfeldów.
Od 2018 roku w rocznicę zbrodni w Markowej obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Święto zostało ustanowione przez polski parlament.
Popołudnia Wnet można słuchać od poniedziałku do piątku w godzinach 16:00 – 18:00 na: www.wnet.fm oraz w Warszawie, Krakowie, Wrocławiu, Białymstoku, Szczecinie, Łodzi i Bydgoszczy.
Goście „Popołudnia Wnet”:
Piotr Gursztyn – historyk, dziennikarz prasowy i telewizyjny;
prof.Wojciech Polak – historyk i przewodniczący Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej;
Prowadząca: Łukasz Jankowski
Realizator: Joanna Rejner. Szymon Dąbrowski
Piotr Gursztyn mówi nie tylko o historii Powstania Warszawskiego, ale i pamięci narodowej tego wydarzenia.
Widzę jedność ponad podziałami, ale jedni czczą powstańców, a inni czczą powstanie.
Tłumaczy, że jest to wielki sukces samoorganizacji społeczeństwa przeciw dyktaturom: niemieckiej i radzieckiej. Historyk nawiązuje do wydarzeń w Ukrainie.
Demos europejski miał być ważniejszy niż jedność narodowa. Wielkie miasta przeciwstawiano wsiom. Wojna na Ukrainie odmienia to spojrzenie. Czasem są takie sytuacje, jak na Ukrainie, że trzeba walczyć. Wtedy automatycznie wracamy myślami do Powstania.
Piotr Gursztyn uważa, że to wpływa na ocenę Powstania Warszawskiego w Polsce.
Grzegorz Milko z najnowszymi informacjami z Tour de Pologne.
Prof. Wojciech Polak mówi o znaczeniu powstania dla Polski: jest to jedno z najważniejszych wydarzeń w historii. Przewodniczący Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej naświetla okrucieństwa wojska niemieckiego podczas Powstania Warszawskiego.
Niemcy w trakcie powstania i po jego zakończeniu wymordowali ponad 150 tys. ludności cywilnej. To było bestialstwo nieprawdopodobne, mordowano wszystkich: kobiety, dzieci i starców.
Kartografia IPN / Fot. ipn.gov.pl, Wikipedia Commons
Prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Karol Nawrocki oraz Dyrektor Generalny Centrum Badań Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy dr Arunas Bubnys podpisali w poniedziałek umowę o współpracy,
Idea współpracy z partnerami z Litwy oparta jest o zgromadzone przez Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN materiały archiwalne, relacyjne oraz posiadane w Bazie Materiału Genetycznego IPN dane krewnych ofiar totalitaryzmu sowieckiego (żołnierzy AK i działaczy podziemia) zamordowanych przez NKWD w latach 1945-1946 na terenie dawnego majątku Tuskulanum w Wilnie.
Porozumienie daje możliwość współpracy między innymi w zakresie poszukiwania nieznanych miejsc pochówku ofiar totalitaryzmów, ich krewnych na terenie Polski i Litwy, identyfikacji genetycznej ofiar, wspólnych badań archeologicznych i kwerend archiwalnych.
Senator PSL-Koalicji Polskiej mówi o potrzebie kompromisu większości rządzącej i opozycji ws. wyboru nowego Rzecznika Praw Obywatelskich.
.@jflibicki w #PopołudnieWNET: Jest kandydat na RPO, którego popiera cała opozycja oraz część obozu rządzącego. (…) Pan Wiącek czeka na zaakceptowanie przez Sejm, gdzie większość ma PiS, tymczasem pan Nawrocki czeka na zaakceptowanie przez Senat, gdzie PiS nie ma większości.
.@jflibicki w #PopołudnieWNET: Przynajmniej w jednym zakresie uważam, że tego kompromisu oczekują od nas wyborcy: wyborcy w 2019 roku zdecydowali, że inna jest większość w Sejmie i w Senacie. #RadioWNET
Jan Filip Libicki odnosi się do kandydatur prof. Marcina Wiącka i dr. Karola Nawrockiego, odpowiednio na Rzecznika Praw Obywatelskich i prezesa IPN. Stwierdza, że chętnie poparłby taki kompromis co do obsady tych stanowisk między większością sejmową a większością senacką. Jak przypomina:
Kompromis jest naturalną procedurą polityczną.
.@jflibicki w #PopołudnieWNET: Przy wyborze kandydatów do funkcji, których wymaga zatwierdzenie obu izb, rozumiem, że wyborcy chcą współpracy.#RadioWNET
Profesor Wiącek jest kandydatem przede wszystkim mojego klubu parlamentarnego i w procesie jego wyłaniania nie wydarzyło się nic, co by mi uniemożliwiło głosowanie na niego
Parlamentarzysta mówi też o przyszłości politycznej Donalda Tuska, w kontekście pogłosek o jego starcie w wyborach uzupełniających do Senatu.
Wiceprezes IPN wskazuje, że niedopuszczalne jest, aby bohaterowie podziemia antykomunistycznego byli pochowani w tym samym miejscu, co ich oprawcy.
Profesor Krzysztof Szwagrzyk mówi o obchodach Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Ubolewa nad tym, że na warszawskich Powązkach Wojskowych nie powstał jeszcze panteon ku ich czci.
Na razie możemy jedynie mówić o przejściowym miejscu, w którym są złożone szczątki naszych bohaterów. Teraz jest dobry moment, by zapytać o ich godne upamiętnienie.
Historyk przypomina, że prace ekshumacyjne na Powązkach już dawno się zakończyły. Mówi o niedopuszczalności sytuacji, w której przestrzeń publiczna wypełniona jest reliktami komunizmu.
Dlaczego nie możemy upamiętnić naszych bohaterów tak, jak pokolenie II RP upamiętniło powstańców styczniowych?
Gość „Poranka WNET” wskazuje, że nauczenie młodego pokolenia postaw patriotycznych jest ważny i trudnym wyzwaniem stojącym przed polskim społeczeństwem.
6 lutego Facebook zablokował anglojęzyczne konto Instytutu Pamięci Narodowej, po ukazaniu się tam postu dot. germanizacji polskich dzieci. W sprawę zaangażował się polski rząd.
W sobotę 6 lutego anglojęzyczne konto Instytutu Pamięci Narodowej zostało zablokowane przez administrację portalu Facebook. Powodem takiej decyzji miał być post IPN-u sprzed siedmiu miesięcy, dot. germanizacji polskich dzieci przez nazistów w czasie II Wojny Światowej. Sprawą szybko zainteresował się polski rząd, w tym m.in. Zbigniew Ziobro, który tak skomentował decyzję Facebooka:
My nie możemy zgodzić się na tego typu funkcjonowanie wielkich mediów na terenie Polski. W świetle tych wydarzeń, zwłaszcza że ta sytuacja nadal trwa, chciałbym zaapelować o przyspieszenie pracy nad ustawą o ochronie wolności mediów, ochronie wolności słowa w obrębie Internetu – apelował minister sprawiedliwości.
Po rządowej responsie Facebook przeprosił za błąd i odblokował konto IPN-u. Oświadczenie w tej sprawie trafiło do biura prasowego Facebook Polska. Z dokumentu wynika, że blokada anglojęzycznego konta IPN-u nastąpiła w wyniku pomyłki, dokładnie „błędu zautomatyzowanych narzędzi”. O reakcji portalu społecznościowego na oficjalne stanowisko rządu poinformował IPN:
Po interwencji władz państwowych, wielu instytucji publicznych, mediów oraz masowej akcji społecznej Facebook, po czterech dniach odblokował anglojęzyczny profil IPN z postem dotyczącym niemieckich zbrodni na polskich dzieciach.
Jak zaznacza zespół prasowy Facebooka – powodem błędu było nieprawidłowe przyporządkowanie treści z konta IPN-u do zbioru treści, naruszających regulamin portalu. Chodzi m.in o post dot. Heinricha Himmlera, który algorytm Facebooka skojarzył z treściami naruszającymi politykę dotyczącą Niebezpiecznych osób i organizacji.
Ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski mówi o liście, który napisał do kardynała Stanisława Dziwisza, potrzebie zmiany mentalności duchowieństwa i konieczności wspólnego działania kapłanów i świeckich.
Ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski mówi o liście do kard. Stanisława Dziwisza na temat agenturalnych powiązań niektórych księży ze Służbą Bezpieczeństwa:
Zobowiązałem się, że przekażę kardynałowi wszystkie dokumenty z IPN i materiały od czytelników. Niestety ten nie zareagował, dlatego postanowiłem upublicznić list. Oczywiście wykropkowałem wszystkie nazwiska.
Jak dodaje duchowny, były metropolita krakowski stwierdził, że list zgubił. Następnie poprosił o niezamieszczanie w książce „Księża wobec bezpieki” informacji o homoseksualnych ekscesach wśród duchowieństwa.
Jeden z księży w kurii zaapelował, bym wyrzucił te materiały do pieca, ponieważ nie są nikomu potrzebne.
Ks. Isakowicz-Zaleski opowiada o procesie, jak miał miejsce w Watykanie w związku z oskarżeniami przeciwko kapłanom mającym się dopuszczać się pedofilii. Wskazuje na powiązania między pedofilią, homosekualizmem, a współpracą z SB.
Gość „Kuriera w samo południe” przypomina, że od lat apelował o autolustrację Kościoła.
Niestety te kwestie nadal odbijają się czkawką. Nie można czekać na historyków i dziennikarzy, zwłaszcza tych ze środowisk laickich.
W opinii rozmówcy Adriana Kowarzyka niezbędna jest zmiana mentalności polskiego duchowieństwa. Ks. Isakowicz-Zaleski wskazuje, że Kościół w Polsce lekceważy wytyczne trzech kolejnych papieży:
Na wielu przypadkach widać, że sprawcy czuli się bezkarni i dokonywali swoich haniebnych czynów na kolejnych parafiach.
Ks. Tadeusz Isakowicz krytykuje pogląd, zgodnie z którym, jakoby piętnowanie grzechów duchownych było walką z Kościołem:
To tak, jakby powiedzieć, że lekarze są przeciwnikami pacjentów.
Gość „Kuriera w samo południe” przestrzega, że dalsze lekceważenie przestępstw wśród duchownych doprowadzi w Polsce do scenariusza irlandzkiego.
Potrzeba wspólnego działania tych, którzy są w środku Kościoła, jak i nieco z boku.
Kapłan zapewnia, że doświadczył w życiu już na tyle dużo, że nie obawia się konsekwencji walki o ujawnienie prawdy na temat sytuacji Kościoła katolickiego w Polsce.
Prezes IPN mówi o zmarnowaniu dorobku „Solidarności”, związku „Sierpnia’80” z Bitwą Warszawską i o próbach zakłamania zbrodni katyńskiej.
Doktor Jarosław Szarek mówi, że istotą strajków sierpniowych była „tęsknota za prawdziwością i uczciwością”. Ubolewa nad zaprzepaszczeniem dorobku „Solidarności”:
Ideały sierpniowe były wymagające, to nie pierwszy raz w historii, kiedy odchodzi się od ideałów. Postulaty sierpniowe są wciąż aktualne.
Prezes Instytutu Pamięci Narodowej zwraca uwagę na łączność między zwycięską Bitwą Warszawską 1920 r. a Sierpniem’80. Mówi o zaskoczeniu służb bezpieczeństwa masowością NSZZ „Solidarność”. Gość „Poranka WNET” porusza zagadnienie masowej emigracji z Polski w latach 80.:
Naszym dramatem jest to, że ci ludzie nie wrócili. Nie było dla nich zaproszenia.
Rozmówca Magdaleny Uchaniuk dodaje, że dyplomacja III Rzeczpospolitej nie wykorzystała potencjału, jaki stanowiła obecność rzecz polskich obywateli poza granicami kraju. Dr Szarek mówi o przekłamaniach dotyczących dziejów NSZZ „Solidarność”. Wyraża nadzieję, że:
Prawda zawsze zwycięży.
Prezes IPN mówi również o rosyjskiej akcji propagandowej, sugerującej zbrodnie wojenne na żołnierzach Armii Czerwonej w 1920 r.
Mamy do czynienia z próbą zatarcia zbrodni katyńskiej.
Piotr Wojciechowski argumentuje na rzecz wyłączenia pionu śledczego ze struktur IPN i przekazania go do prokuratur powszechnych. Przytacza także m.in. sprawę zabójstwa ks. Blachnickiego.
Ekspert ds. bezpieczeństwa, Piotr Woyciechowski podnosi kwestię komunikatu IPN, który optował za wyłączeniem pionu śledczego z jego struktur i przekazania go do prokuratur powszechnych.
Popieram takie rozwiązanie, bo jeszcze parę lat temu byłem obrońcą zachowania statusu quo, aby pion śledczy był przyspawany do IPN i był odrębną jednostką prokuratorską od prokurator powszechnych. Ten model niestety nie zdał egzaminu.
Zdaniem publicysty, uprzedni mechanizm miał za zadanie działać, jako wyspecjalizowana jednostka w sprawach rozrachunku z przeszłością komunistyczną i w sprawie zbrodni popełnionych przeciw narodowi polskiemu. Jaskrawym przykładem tego, że wydział ten nie potrafił wypełnić swoich zadań, była zdaniem Piotra Woyciechowskiego sprawa zgładzenia ks. Franciszka Blachnickiego za pomocą trucizny.
Niewytłumaczalne braki w przeprowadzaniu szeregu czynności procesowych, polegających na ekshumacji szczątków będących już na terenie Polski księdza Blachnickiego. Nie przeprowadzenie żadnych czynności procesowych z 5 oficerami, bardzo niebezpiecznymi oficerami wydziału 11 departamentu I, którzy byli zaangażowani w operacje Yon (…) Jest szereg takich rzeczy, które stawiają znak zapytania, po co te śledztwa były prowadzone.
Piotr Gursztyn mówi nie tylko o historii Powstania Warszawskiego, ale i pamięci narodowej tego wydarzenia.
Prof. Wojciech Polak mówi o znaczeniu powstania dla Polski: jest to jedno z najważniejszych wydarzeń w historii. Przewodniczący Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej naświetla okrucieństwa wojska niemieckiego podczas Powstania Warszawskiego.
