Gościem „Kuriera w samo południe” była Anna Gołębicka, ekspert Centrum im. Adama Smitha. Porozmawialiśmy z nią o szeroko pojętej kwestii dzietności i problemów, z którymi się ona dzisiaj boryka.
Rozmowę z naszym gościem rozpoczęliśmy od poruszenia tematu współczynnika dzietności – w 2015 roku mieliśmy trzeci od końca wskaźnik na świecie, który wynosił on 1,29 dziecka na kobietę. Między 2019 a bieżącym rokiem waha się on między 1,41 a 1,37 – poprawa jest więc nieznaczna, a tendencja niezbyt optymistyczna. Anna Gołębicka wyjaśnia, na czym ten współczynnik się opiera.
Ten wskaźnik mówi o tym, ile jedna kobieta urodzi średnio dzieci. Zatem w 2015 roku każda kobieta miała 1,29 dziecka, co oznacza, że nie odtwarzaliśmy populacji.
Mimo iż statystyka ta od tamtego czasu zdążyła się nieznacznie poprawić, nie mamy zbyt dużo powodów do optymizmu. Na chwilę obecną nie jest widoczna żadna przeważająca tendencja -ani w dół, ani w górę.
W tym momencie są to wahania na poziomie błędu statystycznego i nie można mówić ani o trendzie wzrostowym, ani spadkowym. Raczej w długim trendzie idziemy w dół.
Wskaźnikiem, do którego osiągnięcia powinna dążyć populacja, jest 2,0 – ewentualna perspektywa zrealizowania tego celu sięga 2040 roku, jednak i to stoi pod dużym znakiem niepewności. Przyczyn trudności w przerwaniu tego demograficznego impasu upatrywać można upatrywać między innymi w kwestiach ekonomicznych, natomiast Anna Gołębicka zaznacza, że warto też spojrzeć nieco szerzej.
To jest trochę upraszczanie. Przyczyną nie jest problem tylko i wyłącznie małych domów, lecz także i wyznawanych wartości. My w Europie sobie tak podnieśliśmy tę poprzeczkę tego, jak mają być te dzieci wychowywane, że potrzebują wielu rzeczy, a dodać do tego należy też ocenę społeczną dotyczącą tego, jak wychowujesz dzieci. Dochodzi do takiego momentu, że wygodniej ludziom jest jednak dzieci nie mieć.
Ekspert Centrum im. Adama Smitha opowiedziała również o dwóch obowiązujących na świecie doktrynach dotyczących kwestii dzietności.
Są dwie doktryny – jedna to jest właśnie ta Smithowska – która mówi o tym, że rynek jest systemem znaczeń połączonych, samoregulującym się. Tworzy się równowaga w punkcie przecięcia krzywych popytu i podaży. Natomiast jest też druga teoria, która mówi o tym, że jeżeli jest słaba sytuacja gospodarcza to dobrze wpuścić na rynek pieniądze w postaci danin publicznych, które będą aktywizować gospodarkę.
Wspominając o drugiej z wyżej wymienionych doktryn, nasz gość nawiązuje do wprowadzonego przez rząd Prawa i Sprawiedliwości programu 500+ na każde dziecko.
W przypadku 500+, mimo że miał to być program prodemograficzny, nie spełnił on planu odbudowy. Natomiast mimo wszystko wprowadzenie danin publicznych sprawiło, że przeszliśmy nieco łagodniej przez kryzys.
Zapraszamy do wysłuchania całej rozmowy!
PK
