Kijów, Ukraina | fot. Paweł Bobołowicz
Gościem audycji jest Wojciech Konończuk, dyrektor OSW, który komentuje możliwe zmiany w relacjach polsko-ukraińskich w następstwie wyborów.
Dmytro Antoniuk relacjonuje sytuację na froncie i ukraińskie komentarze po polskich wyborach parlamentarnych.
Gościem Pawła Bobołowicza jest Wojciech Konończuk, dyrektor Ośrodka Studiów Wschodnich im. Marka Karpia. Prognozuje on możliwy wpływ wyborów parlamentarnych w Polsce na relacje z Ukrainą, a także analizuje znaczenie sytuacji na Bliskim Wschodnie, w tym przede wszystkim wojny w Izraelu dla Ukrainy.
Wysłuchaj całej audycji już teraz!
Ukraińscy żołnierze | fot. Paweł Bobołowicz
Powiedział gość audycji Wojciech Konończuk, dyrektor Ośrodka Studiów Wschodnich im. Marka Karpia.
Paweł Bobołowicz rozmawia z dyrektorem Ośrodka Studiów Wschodnich o szansach i zagrożeniach przed potencjalną ukraińską kontrofensywą.
Olga Siemaszko, szefowa Białoruskiej Redakcji Radia Wnet prezentuje najaktualniejsze i najważniejsze informacje z Białorusi.
Paweł Bobołowicz w rozmowie gościem Programu Wschodniego Grzegorzem Wierzchołowskim, redaktorem naczelnym portalu Niezalezna.pl, poruszył temat prorosyjskich narracji w portalu litewskich Polaków L24.lt. „Organ medialny Akcji Wyborczej Polaków na Litwie, od lat konsekwentnie promuje treści sprzeczne z polską racją stanu. Szczególnie ciekawe są publikacje zamieszczane w rosyjskojęzycznej wersji strony”, możemy przeczytać we wstępie do artykułu Grzegorza Wierzchołowskiego.
Wysłuchaj całej audycji już teraz!
Łukasz Jankowski / Fot. Piotr Mateusz Bobołowicz, Radio Wnet
Radia Wnet można słuchać na 87.8 FM w Warszawie, 95.2 FM w Krakowie, 96.8 FM we Wrocławiu, 103.9 FM w Białymstoku, 98.9 FM w Szczecinie, 106.1 FM w Łodzi, 104.4 FM w Bydgoszczy, 101.1 FM w Lublinie.
Goście audycji:
Jan Piekło – były ambasador RP na Ukrainie;
Prof. Paweł Wojciechowski – były minister finansów, ekspert gospodarczy Polski 2050;
Dr Konrad Popławski – ekspert Ośrodka Studiów Wschodnich.
Jan Piekło komentuje forum krajów Europy na temat odbudowy Ukrainy, które odbyło się w Berlinie. Podkreśla, że jest to przełomowe spotkanie dla Niemiec. Ponadto, wyraża nadzieje na zmianę postawy Niemiec w sprawie militarnego wsparcia Ukrainy.
Prof. Paweł Wojciechowski przedstawia prognozę sytuacji makroekonomicznej Polski. Zwraca uwagę na rosnącą niepewność na rynku, związaną z malejącym zaufaniem do złotego i coraz wyższą rentownością obligacji Skarbu Państwa.
Dr Konrad Popławski komentuje częściowe przejęcia przez Chiny portu w Hamburgu.
Port w Hamburgu / Fot. Miso Miso, Wikimedia Commons
Niemcy są hamulcowym bardziej asertywnych wobec Chin posunięć UE – mówi dr Konrad Popławski.
Wysłuchaj całej rozmowy już teraz!
Czytaj też:
Dom zdemolowany na skutek rosyjskiego ataku. Źródło: Freepik
W drugi dzień zmasowanych uderzeń rakietowych po ukraińskiej infrastrukturze krytycznej, Paweł Bobołowicz rozmawia z dr Wojciechem Konończukiem na temat sytuacji w Europie Środkowo-Wschodniej.
Dr Wojciech Konończuk powiedział między innymi:
Myślę, że to jest bardzo prawdopodobne, że do takiego ataku doszłoby niezależnie od tego czy Ukraińcy zniszczyli by Most Krymski, czy też nie. Zwróciłbym uwagę też na zmianę głównodowodzącego sił rosyjskich na Ukrainie. Z końcem października został nim generał Siergiej Surowikin, który nazywany jest rzeźnikiem Syrii. Osoba, która jest znaną postacią w rosyjskich siłach zbrojnych od 30 lat. Brał udział w kilku rosyjskich wojnach i słynie z tego, że w czasie prowadzenia przez siebie działań wojennych, choćby w Syrii, czy w Rosji w Czeczenii, nie liczył się stratami wśród ludności cywilnej. Wręcz wykorzystuje te straty jako pewien instrument prowadzenia wojny. Nową rosyjską taktykę, czyli jeszcze większą brutalność i maksymalizację strat w infrastrukturze cywilnej i przede wszystkim wśród ludności cywilnej, obejrzeliśmy wczoraj.
Paweł Bobołowicz przedstawił również skrót najważniejszych wiadomości z walczącej Ukrainy, które przygotowała Daria Gordijko:
Rosja zaatakowała: Kijów, Charków, Lwów, Żytomierz, obwód dniepropietrowsk, iwanofrankiwskim i wielu innych. Rosjanie razili głównie w infrastrukturę krytyczną. Odnotowano jednak ataki na most turystyczny, uniwersytet, park, plac zabaw, centrum biznesowe i budynki mieszkalne.
Serdecznie zachęcamy do wysłuchania całej audycji pod poniższym linkiem, oraz słuchania premierowo audycji „Raport z Kijowa”, o 9:30 w każdy poniedziałek, wtorek, czwartek i piątek.
Wojciech Jankowski
Wojciech Jankowski i Artur Żak komentują rosyjski atak na Winnicę. Mówią o kryzysie w estońskim rządzie i stosunku mieszkańców tego kraju do wojny na Ukrainie.
Prowadzący:
Wojciech Jankowski
Artur Żak
Goście:
Jerzy Wójcicki – mieszkaniec Winnicy ostrzelanej przed trzema dniami przez Rosjan
Aleksander Klaczko – Białorusin walczący na wojnie po stronie ukraińskiej
Bartosz Chmielewski – ekspert Ośrodka Studiów Wschodnich
Paweł Bobołowicz – dziennikarz Radia Wnet
Jerzy Wójcicki – komentuje bombardowanie Winnicy. Rosyjskie rakiety spadły na centralną część miasta. Znajdowało się tam nowoczesne centrum medyczne, jak i duża sala koncertowa. Mieszkańcami miasta, uważanego za oazę spokoju i dobrobytu, mocno wstrząsnęły wydarzenia sprzed 3 dni. W Winnicy zdarzały się alarmy przeciwlotnicze, ale ludzie ignorowali je, nie wierząc, że coś złego może się stać. Ostatni atak zmienił ich podejście. Lewobrzeżna część miasta zamarła. Zamknięte są wszystkie bary i retsauracje.
Aleksander Klaczko – opowiada o swoich losach w czasie wojny. Służy w pułku Kalinowskiego. Był w Kijowie, walczył też pod Mikołajowem, Lisiczańskiem i Siewierodonieckiem. Rozmówca Wojciecha Jankowskiego podkreśla swoje oburzenie faktem, że z terytorium jego kraju Rosjanie zaatakowali Ukrainę.
Bartosz Chmielewski – komentuje rozpad Estońskiego rządu. Kryzys koalicyjny w obozie rządzących trwał od ponad miesiąca i wynikał w dużej mierze niezaspokojonych ambicji centrystów, którzy nie czuli się równoprawnym partnerem w partyjnym sojuszu. Gość Radia Wnet mówi również o stosunku mieszkańców Estonii do wojny na Ukrainie, szczególnie tych mówiących w języku Rosyjskim (szerszy opis wypowiedzi rozmówcy Wojciecha Jankowskiego znajdą Państwo TUTAJ).
Paweł Bobołowicz – opisuję sytuację panującą w Bachmucie. Dziwi się, że cały świat mówi głównie o rosyjskim ataku na Winnicę, zapominając, że ataki rakietowe Rosjan to codzienność też w wielu innych miejscach. Bachmut znajduje się pod ciągłym ostrzałem, a liczba ofiar jest stosunkowo niewielka, bo wiele osób uciekło już z miasta. Pozostało w nim jedynie około 20% mieszkańców.
K.B.
Ekspert OSW mówi o zaburzeniach, jakie może wywołać na europejskim rynku wciąż płynąca do części krajów Unii ropa. Wyjaśnia, dlaczego nie należy spodziewać się nałożenia sankcji na rosyjski gaz.
Dr Szymon Kardaś uważa, że należy wprowadzić mechanizmy, które niwelowałyby przewagę państw Unii wciąż korzystających z rosyjskiej ropy. Jest ona bowiem tańsza, niż ta sprowadzana z innych krajów, co mogłoby zaburzyć wewnątrzeuropejski rynek.
.@szymonkardas w #PoranekWnet: Rada Unii Europejskiej powinna wypracować taki kształt ostatecznych przepisów, aby nie doszło do zaburzenia wspólnego rynku #RadioWnet
— RadioWnet (@RadioWNET) May 31, 2022
Oprócz ropy naftowej znaczną część przychodu Federacji Rosyjskiej stanowi sprzedaż gazu ziemnego. Pojawiają się zatem pomysły, aby i ten surowiec objąć embargiem. W ten sposób Rosja pozbawiona byłaby środków na prowadzenie wojny. Zdaniem Dr. Kardaś taki pomysł nie zostanie jednak zrealizowany.
.@szymonkardas w #PoranekWnet: W Unii Europejskiej są kraje związane długoterminowymi umowami gazowymi, jak Niemcy, Austriacy, czy Francuzi #RadioWnet
— RadioWnet (@RadioWNET) May 31, 2022
K.B.
Seria felietonów Klaudiusza Wesołka, dotycząca historii idei Międzymorza na portalu wnet.fm w każdy wtorek.
Wcześniej pisałem o historii idei Międzymorza w działaniach politycznych i w publicystyce. Dzisiaj chciałbym opowiedzieć o dwóch osobach, które realizowały koncepcję Międzymorza na innym polu – gospodarczym. Tu, w okresie transformacji, pionierami byli – Marek Karp, założyciel i dyrektor Ośrodka Studiów Wschodnich oraz Mirosław Ciełuszecki, przedsiębiorca z Podlasia.
Marek Karp był określany mianem „ostatniego obywatela Wielkiego Księstwa Litewskiego”. Był wielkim fanem współczesnej wersji idei jagiellońskiej i wizji federalistycznych międzymorza marszałka Józefa Piłsudskiego. Marek Karp uważał, że błędem Piłsudskiego był brak ośrodka analitycznego, który mógłby badać politykę wschodnią. Karp taki ośrodek stworzył. W latach 90. odkryłem stronę OSW. I błyskawicznie stała się ona dla mnie głównym źródłem informacji na temat Wschodu. A warto pamiętać, że internet wtedy nie był jeszcze w Polsce zbyt powszechny, merytorycznie strony rzadko dorównywały gazetom. Poziom ten obniżył się, gdy zabrakło twórcy OSW. Ale przypomnijmy, że OSW to nie tylko ciekawe informacje na stronie. Ta podległa (w tamtym czasie) ministerstwu gospodarki instytucja badawcza zajmowała się i analizą polityki wschodniej, i kształtowaniem gospodarczych relacji z krajami byłego ZSRR. To pomagało wyciągać te państwa spod moskiewskiej strefy wpływu, i siłą rzeczy nie było na rękę włodarzom Kremla. Prywatnie Karp, choć ośrodek mieścił się w stolicy, mieszkał w podlaskim Ludwinowie. Kupił tam stary szlachecki dwór, miał gospodarstwo rolne – hodowlę krów.
Mirosław Ciełuszecki, chłopak z okolic Puszczy Białowieskiej, przez lata pracował w USA, a potem rozpoczął tam własny biznes. Tęsknił jednak za Polską, a gdy Wałęsa zaczął namawiać polonijnych biznesmenów do powrotu, postanowił wrócić do kraju, by tu prowadzić działalność gospodarczą. Po jakimś czasie zaczął robić interesy na Białorusi. Sprowadzał stamtąd sole potasowe, główne bogactwo naturalne Białorusi. W miejscowości Planta, koło białoruskiej granicy, zbudował terminal kolejowy, który był bazą dla przewozu soli potasowych a potem także innych towarów z Białorusi. Terminal ten zaczął się stawać centralnym punktem gospodarczej współpracy Polski z Białorusią.
Mirek wspomagał finansowo Białoruski Front Narodowy. Na początku lat 90-tych działacze tej partii zwrócili się do niego z prośbą o pomoc w kontaktach z polskimi politykami w celu nawiązania bliskiej współpracy gospodarczej. Mówili nawet o planach unii celnej Polski i Białorusi.
BNF nie stanowił wielkiej siły politycznej, ale w tych planach zyskali poparcie polityków innych białoruskich partii. Ciełuszecki przekazywał listy od nich do polskich polityków, których spotykał na rozmaitych spotkaniach gospodarczych, między innymi do Leszka Balcerowicza. Balcerowicz początkowo wyraził zainteresowanie ale na podczas kolejnego spotkania nie chciał nawet rozmawiać z Ciełuszeckim.
Ciełuszecki zatrudnił Marka Karpia jako swojego doradcę. Karp również próbował zainteresować polskich polityków pomysłami Ciełuszeckiego. Uważał, że taka działalność zwiąże gospodarczo Białoruś z Polską i z zachodem. W dużej mierze mu się to udawało. Sytuacja się radykalnie zmieniła po dojściu koalicji SLD-PSL do władzy w roku 2001. Ciełuszecki i Karp popadli w niełaskę.
Ciełuszecki: Na pewno to nie jest normalne, że mój proces trwa już 18. rok
Interesy Ciełuszeckiego wchodziły w drogę rosyjskim oligarchom a też władzom Rosji nie w smak była polska ekspansja gospodarcza na Białorusi i ekonomiczne wiązanie jej z zachodem. Wkrótce też Ciełuszecki naraził się także polskiej sitwie, między innymi próbując kupić „Azoty” w Kędzierzynie.
Karp i Ciełuszecki wyprzedzili swoją epokę. Pokazali drogę przyszłości, ale w postkomunistycznej rzeczywistości nie było dla nich miejsca. Marek Karp zmarł w podejrzanych okolicznościach, do dzisiaj nie wyjaśnionych. Wcześniej był współoskarżony w sprawie przeciwko Mirosławowi Ciełuszeckiemu, o to, że jego doradztwo było „fikcyjne”. Ciełuszecki został aresztowany, jego firmę zniszczono a jego kuriozalny proces trwał 20 lat. Został ostatecznie uniewinniony prawie że wszystkich zarzutów, oprócz jednego, za który dostał karę w zawieszeniu, pewnie po to by sądy mogły wyjść z tego z twarzą. Moim zdaniem Karp i Ciełuszecki zostali zniszczeni przez postkomunistyczne, postsowieckie układy ale wytyczony przez nich szlak należy kontynuować.
Klaudiusz Wesołek
Ekspert ds. rosyjskich Ośrodka Studiów Wschodnich m.in. o ograniczeniu dostaw gazu przez Białoruś do Polski oraz wstrzymaniu certyfikacji Nord Stream 2 w Niemczech.
Dr Szymon Kardaś komentuje doniesienia o ograniczeniu dostaw ropy do Polski przez Białoruś. Zaleca ostrożność przy wiązaniu tego faktu z kryzysem na wschodniej granicy Polski. Warszawa została poinformowana o nagłej konserwacji ropociągu.
Tu chodzi o ropę rosyjską. Decyzję o wstrzymaniu dostaw musiałaby podjąć Moskwa. Nie sądzę, by chciała zagrać tą kartą, ponieważ bardzo negatywnie wpłynęłoby to na jej wpływy budżetowe.
Infrastruktura gazowa na terytorium Białorusi jest całkowicie własnością Federacji Rosyjskiej.
Ekspert odnosi się ponadto do kwestii wstrzymania certyfikacji gazociągu Nord Stream 2 przez regulatora niemieckiego. Przypomina, że ten sam urząd nie zgodził się na wyłączenie inwestycji spod rygorów unijnej dyrektywy gazowej.
Oczywiście jest połączenie między wojną hybrydową przeciwko Polsce a trudnościami na europejskim rynku gazu. Moskwa próbuje zmuszać Zachód do negocjacji w różnych sprawach. Najlepiej odnajduje się w sytuacji permanentnego kryzysu.
Wysłuchaj całej rozmowy już teraz!
A.W.K.
Dr Michał Bogusz o wyzwaniach gospodarczych Unii Europejskiej w stosunku do ekonomicznej potęgi Chin. Pandemia pokazała, że UE, jak i świat nie są przygotowane na masową produkcję podstawowych dóbr.
Pierwszym gościem porannej audycji jest ekspert ds. Chin Ośrodka Studiów Wschodnich, dr Michał Bogusz. Rozmówca redaktora Łukasza Jankowskiego komentuje bieżącą sytuację związaną ze wzrostem cen energii i surowców. Zdaniem pracownika OSW Chiny przez lata eksportowały deflację, a dzięki temu inflacja na Zachodzie była niższa. Sprzedaż tanich chińskich towarów i duża konkurencja powodowała, że ta inflacja nie rosła tak szybko, ale teraz sytuacja się zmieniła i to Chiny eksportują inflację na cały świat:
Chiny konsumują więcej energii, a to się przekłada na wzrost cen energii na świecie – podkreśla ekspert.
Michał #Bogusz w #PoranekWNET: Chiny eksportują inflację na cały świat, to rzutuje na wzrost cen #RadioWNET
— RadioWnet (@RadioWNET) October 21, 2021
Jak mówi dr Michał Bogusz, w wyniku pandemii nastąpił gwałtowny wzrost eksportu chińskich produktów. Teraz ten eksport się załamuje, ponieważ inne państwa zaczynają powoli wychodzić z lockdownów, a ich gospodarki wracają na normalne tory:
Chiny miały boom pocovidowy.(…) To było do przewidzenia, że zniknie tak szybko jak się pojawił – zaznacza dr Michał Bogusz.
Następnie gość „Poranka WNET” pochyla się nad problemami wewnętrznymi Chin, m.in. ogromnym kryzysem energetycznym. Rozmówca Łukasza Jankowskiego stwierdza, że najtrudniejsza sytuacja jest w Mandżurii. Tamtejsze zakłady pracy mogą funkcjonować jedynie 2-3 dni w tygodniu. Co więcej, w budynkach mieszkalnych wyłączone są widny, są przerwy w dostawach światła i prądu:
O tej porze roku zawsze jest problem, ponieważ dochodzi do tego stała data rozpoczęcia sezonu grzewczego – dodaje dr Michał Bogusz.
Michał #Bogusz w #PoranekWNET: w chinach w wielu blokach wyłączono windy, nie palą się latarnie, ludzie dogrzewają się klimatyzacją #RadioWNET
— RadioWnet (@RadioWNET) October 21, 2021
Ponadto, ekspert mówi również o próbie lotu chińskiej rakiety hipersonicznej. Jeżeli lot okazałby się owocny oznaczałoby to, że Chiny militarnie zdecydowanie wyprzedzają resztę świata. Próba była jednak nieudana, a rakieta się rozbiła:
Same Chiny przyznały, że to był test rakiety wielokrotnego użytku, ale kosmicznej, i że test był nieudany. Rakieta się rozbiła kilkadziesiąt kilometrów od miejsca, w którym miała wylądować – podsumowuje nasz gość.
Zapraszamy do wysłuchania całej audycji!
N.N.
