Finał Wielkiej Wyprawy Radia Wnet / Fot. Konrad Tomaszewski, Radio Wnet
Ekipa Wielkiej Wyprawy wróciła do siedziby Radia Wnet na Krakowskim Przedmieściu 79 w Warszawie.
W czasie Wielkiej Wyprawy przejechaliśmy około 10 tysięcy kilometrów. Odbyły się audycje z czternastu państw Europy Środkowej i państw bałtyckich. Dobiegła końca wyprawa nad trzy morza: Bałtyk, Morze Czarne i Adriatyk, ale Liliana Wiadrowska zapewni nam post scriptum.
Wielka Wyprawa to opowieść o polityce, kulturze i życiu codziennym. Mamy świadomość, że dzieje się to podczas wojny na Ukrainie, dlatego często padały pytania o zagrożenia dla wolności i przyszłość naszej części Europy.
Finał Wielkiej Wyprawy. Trójmorze – Warszawa
Piotr Mateusz Bobołowicz i Jan Olendzki opowiadają o swoich wrażeniach i licznych przygodach, które spotkały ich podczas podróży.
Bratysława
Dziennikarz mówi o tym, czym żyją Słowacy. Rozmowę prowadzi Piotr Mateusz Bobołowicz.
Ekipa Wielkiej Wyprawy rozmawia z Janą – mieszkanką Bratysławy – o tym, czym się wyróżnia stolica Słowacji, co można zwiedzić, a także o wydarzeniach kulturalnych.
Hanna Tracz o secesyjnej architekturze Bratysławy, m.in. turystycznej perełce stolicy – kościele św. Elżbiety.
W Poranku Wnet relacja z manifestacji po strzelaninie przed klubem LGBT.
Wiedeń
Jan Olendzki rozmawia z najstarszym wiedeńskim dorożkarzem. Jest nim Polak – pan Wiesław.
O austriackiej kulturze kawy opowiadają Hanna Tracz i Liliana Wiadrowska, a na spacer ulicami Wiednia zapraszają Jan Olendzki i Piotr Mateusz Bobołowicz.
Zachęcamy do wysłuchania audycji ze stolicy Austrii!
Zagrzeb
Piotr Mateusz Bobołowicz rozmawia z mnichem Markiem, który wyjaśnia czym jest Hare Kriszna.
Bożydar opowiada o tym, co znajduje się w Muzeum Canabisu, a także o historii uprawiania tej rośliny.
Branimir oprowadza ekipę Wielkiej Wyprawy po Zagrzebiu. Ponadto, łączymy się ze Szczecinem, gdzie Małgorzata Kleszcz i Konrad Mędrzecki poznają tajemnice świata fortepianów.
Poranek Wnet
Z Warszawy Krzysztof Skowroński łączy się z Wielką Wyprawą, która znajduje się w Zagrzebiu.
Vesna Vučemilović mówi o aktualnej sytuacji gospodarczej w Chorwacji. Zauważa, że sytuacja jest dobra między innymi z uwagi na przychody z turystyki, jednak problemem jest opuszczanie Chorwacji przez jej młodych obywateli.
Branimir Guć, student literatury z Zagrzebia, opowiada o obrazie Vlaho Bukovacza „Gundulić kontemplujący Osmana”. Rozmowę prowadzi Hanna Tracz.
Najedzeni Liliana i Piotr opowiadają o kościele św. Marka, zabezpieczaniu puszek z jedzeniem alarmem, a także serbskiej seksaferze.
Ekipa Wielkiej wyprawy o Chorwacji, historii nazwy miasta Zagrzeb, kulturze i życiu mieszkańców.
Liliana Wiadrowska, Hanna Tracz, Piotr Mateusz Bobołowicz i Jan Olendzki zapraszają nas w pierwszy spacer po Zagrzebiu.
Radio Wnet dotarło do Chorwacji. Przedostatniego przystanku Wielkiej Wyprawy.
Lublana
Dimitrij Rupel ocenia obecną słoweńską politykę.
Chciałbym, żeby słoweńska polityka bardziej przypominała tę polską i innych państw Europy Środkowo-Wschodniej.
Wielka Wyprawa o Słowenii. Spacer po Lublanie.
Robert Waltl o życiu kulturowym Słowenii, teatrze i kolekcji kukiełek.
Poranek Radia Wnet z Lublany. Prowadzi Krzysztof Skowroński
Alojz Kovšca o walce Słowenii o niepodległość. Polityk mówi o następstwach wojny na Ukrainie, jakie daje się odczuć w słoweńskiej gospodarce.
Dziennikarz Domen Mezeg mówi o polityce Słowenii. Przyznaje, że Słowenia nie rozstała się całkowicie z komunistyczną przeszłością.
Dr Nika Ježa opowiada o Emilu Korytce, który walczył o wyzwolenie Polski w powstaniu listopadowym, był prześladowany i zesłany do Słowenii. Korytko pokazał Słoweńcom jak ważna jest świadomość narodowa i kultura ludowa.
Lojze Peterle mówi o historii swojego kraju.
Pierwszy premier wolnej Słowenii wspomina, jak wyglądało uzyskanie niepodległości przez Słowenię.
W drugiej części wywiadu Lojze Peterle mówi o swojej ocenie sytuacji światowej w perspektywie wojny w Ukrainie.
Lojze Peterle w rozmowie z Krzysztofem Skowrońskim opowiada o swoich wspomnieniach świętego Jana Pawła II.
Piran
Wielka Wyprawa dała się porwać słonecznej pogodzie i jeszcze raz odwiedziła Adriatyk.
Ekipa Wielkiej Wyprawy Radia Wnet zaprasza na spacer po Piranie i wybrzeżu Adriatyku.
Liliana Wiadrowska i Hanna Tracz spacerują uliczkami Lublany, tętniącymi historią i słoweńskim kolorytem.
Wielka Wyprawa Radia Wnet dotarła do Lublany – stolicy Słowenii.
Rijeka
Liliana Wiadrowska, Hanna Tracz, Jan Olendzki i Piotr Bobołowicz zabierają nas w kolejną podróż. Między innymi poruszyli temat tradycyjnego skakania z mostu. W tym o szkoleniu dzieci.
Znad zatoki Jan Olendzki poleca wcześniejsze zapewnienie sobie noclegu. Przeprowadził również prawdopodobnie pierwszy wywiad z Adriatykiem.
Dubrovnik
Ekipa Wielkiej Wyprawy dotarła do trzeciego morza. Hanna Tracz i Liliana Wiadrowska ze specjalną audycją z nad Adriatyku. Nie zabraknie ciekawostek o Chorwacji, a także relacji z wybrzeża.
Wielka Wyprawa Radia Wnet dotarła do Chorwacji.
Wielka Wyprawa drodze do Chorwacji
Droga z Prisztiny do Dubrovnika zajęła 8 godzin.
Prisztina
Xhorxhina Bami w rozmowie z Piotrem Mateuszem Bobołowiczem przedstawia sytuację polityczną w Kosowie. Tłumaczy, że mimo chęci Albańczyków przyłączenia Kosowa do Albanii są coraz słabsze. Prisztina prowadzi niezależną politykę i jest inicjatorem wielu międzynarodowych bałkańskich projektów.
Albańczycy z Czarnogóry i Macedonii Północnej, którzy studiują na amerykańskim uniwersytecie w Prisztinie, mówią o swoim stosunku do Serbów i perspektywie zjednoczenia Albańczyków.
Złote wyrobu jubilerskie są popularne wśród kosowskich kobiet. Sprzedawca złota w Prisztinie mówi o tym, jak idzie biznes w dobie europejskiego kryzysu. Rozmówca Liliany Wiadrowskiej jest Albańczykiem. Jak widzi przyszłość Kosowo? Jaki ma stosunek do Serbów? Dowiedz się, słuchając wywiadu Wielkiej Wyprawy Radia Wnet.
Porucznik Maślanka mówi o tym, jak wygląda dzień polskiego żołnierza na misji pokojowej w Kosowie. Także, tłumaczy jakie działania są podejmowane dla uregulowania konfliktów między lokalną społecznością.
Gen. Roman Polko o przeszłości i obecności polskich żołnierzy w Kosowie.
ppłk. Paweł Gandera, dowódcą XLVI zmiany PKW KFOR KOSOWO, gdzie na bazie Camp Novo Selo stacjonują PKW. Mówi o tym, czego dotyczy misja polskich żołnierzy. Zaznacza, że nie ingerują w polityczne konflikty. Ich celem jest ochrona lokalnej ludności.
W Kosowie bardzo widoczne jest jawne poparcie wobec Stanów Zjednoczonych. Z kolei „Nigdy tutaj nie było sympatii dla Rosji” przyznaje wicepremier Kosowa ds. europejskiej integracji, rozwoju i dialogu. W rozmowie z Piotrem Mateuszem Bobołowiczem Besnik Bislimi naświetla system gospodarczy, który polega na ulokowaniu produkcji i pozwala na szybki rozwój państwa.
Spacer po Prisztinie
Wielka Wyprawa Radia Wnet dotarła do Prisztiny. Jan Olendzki i Piotr Mateusz Bobołowicz z relacją ze stolicy Kosowo. Zwracają uwagę na nowoczesność kraju, mimo wojny, która miała miejsce pod koniec tysiąclecia. Na to wydarzenie i trwający konflikt z Serbią wskazują jedynie pojawiające się na drogach samochody wojskowe i śmigłowce.
Skopje
Stevo Pendarovski przewiduje, że Ukrainę czeka długa droga do wejścia w skład Sojuszu Północnoatlantyckiego. Wspomina, że jego kraj był kandydatem do NATO przez ponad 20 lat.Zwraca uwagę na istotny problem, którym jest brak porozumienia z Bułgarią – konieczny warunek do wejścia Macedonii Północnej do Unii Europejskiej. Prezydent Macedonii Północnej krytykuje funkcjonowanie ONZ – jest mało skuteczna, ale daje przestrzeń na dialog.
Jovana Trencevska mówi o wyzwaniach Macedonii Północnej związanych z kryzysem energetycznym oraz sytuacji na tamtejszym rynku pracy. Informuje, że rząd w Skopje ma gotowe rozwiązania na rzecz rozwijania przedsiębiorczości, a co za tym idzie zatrzymania młodych ludzi w kraju. Przewidziane są ponadto kursy programowania dla bezrobotnych.
Anna Frangovska o rozwoju lokalnej sztuki macedońskiej. Opowiada o najwybitniejszych dziełach, znajdujących się w Galerii Narodowej.
Goran Sadikarijo o Muzeum Holocaustu w Skopje i historii Żydów w Macedonii Północnej. Celem tego muzeum jest zapobieganie antysemityzmowi.
Hanna Alicja Tracz z wywiadem z Domu Pamięci Matki Teresy z Kalkuty. Historia o miejscu narodzin albańskiej zakonnicy.
Danela Arsovska mówi o planach na swoja kadencję w Skopje. M.in. reformach w mieście i systemie zarządzania.
Wojciech Tyciński charakteryzuje kształt sceny politycznej w Macedonii Północnej. ocenia, że jednym z największych wyzwań dla władz Macedonii Północnej jest zahamowanie tempa emigracji młodych ludzi. Dyplomata zapewnia o pełnym poparciu Polski dla europejskich aspiracji Macedonii Północnej.
Druga część wywiadu z Wojciechem Tycińskim. Rozmowa dotyczy sytuacji ekonomicznej Macedonii Północnej i relacji międzynarodowych w związku z sytuacją gospodarczą kraju.
Jan Olendzki z relacją ze Skopje. Opowiada o swoich wrażeniach ze stolicy Macedonii Północnej.
Igor Stanojoski, w rozmowie z Piotrem Mateuszem Bobołowiczem, opowiada o tym jak wygląda życie w Macedonii Północnej, o konfliktach wśród społeczeństwa, a także o stosunku Macedończyków do sąsiadów oraz do Rosji przed rozpoczęciem inwazji na Ukrainę i obecnie.
Igor Stanojoski mówi o literaturze macedońskiej, a także o języku i porównuje go z innymi językami słowiańskimi.
Liliana Wiadrowska spaceruje po Skopje z przewodnikiem – Dawidem Trajkowskim.
Liliana Wiadrowska spaceruje po Skopje z przewodnikiem – Dawidem Trajkowskim.
Liliana Wiadrowska z relacją z Wielkiej Wyprawy, która dotarła do macedońskiego Skopje. Po mieście tym oprowadza Dawid Trajkowski – po ojcu Macedończyk, po matce Polak. Opowiada o standardzie życia w Macedonii Północnej.
Wielka Wyprawa po pobycie w stolicy Bułgarii udała się do Macedonii Północnej.
Drugi etap Wielkiej Wyprawy za nami. Relacje, rozmowy o życiu, kulturze i polityce można zobaczyć niżej.
Zobacz pierwszy etap naszej podróży. Odwiedziliśmy państwa nadbałtyckie, a w tym miasta – Wilno, Kowno, Kłajpedę, Rygę, Tallinn, Helsinki, Sztokholm i Szczecin.
Poranka Wnet można słuchać na 87.8 FM w Warszawie, 95.2 FM w Krakowie, 96.8 FM we Wrocławiu, 103.9 FM w Białymstoku, 98.9 FM w Szczecinie, 106.1 FM w Łodzi, 104.4 FM w Bydgoszczy, 101.1 FM w Lublinie.
Goście „Poranka Wnet”:
Dmytro Antoniuk – korespondent Radia Wnet w Ukrainie;
dr Marianna Bąk – ordynator oddziału chorób wewnętrznych w Szpitalu Czerniakowskim w Warszawie;
Paweł Lisicki – redaktor naczelny tygodnika „Do Rzeczy”;
Besnik Bislimi – wicepremier Republiki Kosowa.
Prowadzący: Krzysztof Skowroński
Realizator: Szymon Dąbrowski
Ekipa Wielkiej Wyprawy ze stolicy Kosowa jedzie do Dubrovnika. Liliana Wiadrowska relacjonuje pobyt w Prisztinie, a także obawia się, ze trasa do Chorwacji będzie przebiegała przez niebezpieczne Góry Przeklęte. Jan Olendzki opowiada o wczorajszej wizycie w bazie Camp Novo Selo, gdzie stacjonują PKW. Przedstawia rozmowę z dowódcą XLVI zmiany PKW KFOR KOSOWO ppłk. Pawłem Ganderą, który znajduje się z polską misją pokojową w Kosowie.
Dmytro Antoniuk z korespondencją z linii frontu w Ukrainie. Donosi, że w obwodzie donieckim Rosjanie szturmują Bahmut i Awdijiwkę. Z kolei w obwodzie chersońskim wojsko ukraińskie zajmuje nowe miejscowości. Informuje, że prawdopodobnie cały obwód charkowski został wyzwolony. Jednak zaznacza, że ta informacja jeszcze nie została potwierdzona oficjalnie. Korespondent mówi także o nowych ostrzałach Zaporoża: Rosjanie wystrzelili 7 rakiet na bloki mieszkalne.
Dr Marianna Bąk mówi o Nagrodzie Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny, która została przyznana za odkrycia dotyczące genomów wymarłych człowiekowatych i ewolucji homo sapiens. Rozmówczyni Krzysztofa Skowrońskiego tłumaczy, w jaki sposób to może być zastosowane w dalszych badaniach nad ewolucją.
W rozmowie z Piotrem Mateuszem Bobołowiczem wicepremier Republiki Kosowo – Besnik Bislimi – mówi o dużym poparciu Stanów Zjednoczonych w Kosowie. Także naświetla system gospodarczy, który polega na ulokowaniu produkcji i pozwala na szybki rozwój państwa.
Możliwe, że jesteśmy najbardziej proamerykańskim narodem na świecie. Jesteśmy wdzięczni Amerykanom za uratowanie Kosowian w 1999 roku.
Besnik Bislimi porusza również temat mniejszości narodowych w Kosowo w kontekście lokalnych konfliktów i wojny w Ukrainie.
Paweł Lisicki komentuje nowe informacje odnośnie zabójstwa Darii Duginej. Amerykańskie służby uważają, ze doszło do tego za zgodą władz Ukrainy. Celem ataku był sam Dugin, a nie jego córka. Gość „Poranku Wnet” uważa, że doprowadza to do eskalacji sytuacji politycznej. Naświetla z jakimi zagrożeniami dla Polski i świata wiążę się wojna w Ukrainie.
Krzysztof Skowroński i Jan Olendzki w Stambule | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz
Ekipa Wielkiej Wyprawy Radia Wnet odwiedziła Pragę, Budapeszt, Bukareszt, Konstancę, Burgas, Stambuł i Sofię. Zachęcamy do obejrzenia i wysłuchania relacji z nad Morza Czarnego i nie tylko.
W czasie Wielkiej Wyprawy przejedziemy około 10 tysięcy kilometrów. Wysłuchają Państwo audycji z czternastu państw Europy Środkowej i państw bałtyckich. Wyprawa nad trzy morza: Bałtyk, Morze Czarne i Adriatyk.
Wielka Wyprawa to opowieść o polityce, kulturze i życiu codziennym. Mamy świadomość, że dzieje się to podczas wojny na Ukrainie, dlatego często będą padać pytania o zagrożenia dla wolności i przyszłość naszej części Europy.
Dzień dwudziesty: Sofia
#cuadrodeldia Recuerdo de Pasha Hristova (Yoan Leviev 1934-94) Galería Arte Nacional #Sofía#art El pintor búlgaro, famoso por grandes murales y mosaicos, hizo este retrato póstumo de Pasha Hristova, cantante muerta en 1971 con 25 años en turbio accidente de avión #FelizSábadopic.twitter.com/lyiHmqjYAH
Studentki polonistyki na uniwersytecie sofijskim tłumaczą, dlaczego zdecydowały się podjąć studia na tym kierunku.
Wykładowcy wydziału Filologii Słowiańskiej naświetlają relacje języka polskiego i bułgarskiego. Także mówią o umiejscowieniu polskiego dziedzictwa kulturowego w Bułgarii.
W rozmowie z Piotrem Mateuszem Bobołowiczem profesor Ivan Derzhanski, który włada kilkudziesięcioma językami obcymi, mówi o znaczeniu języka bułgarskiego i jego więziach z innymi językami słowiańskimi.
Dzień dziewiętnasty: Sofia
Spacer po Sofii
Poranek Radia Wnet z Sofii. Prowadzi Krzysztof Skowroński.
Janusz Lenartowicz mówi o słuchaniu Radia Wnet w Bułgarii.
Lazăr Comănescu mówi o zanieczyszczeniu Morza Czarnego, a także o przyczynach i podejmowanych przeciwdziałaniach. Pozytywnie ocenia inicjatywę Trójmorza. Uważa, ze ten projekt ma perspektywę nie tylko współpracy gospodarczej, ale również w innych sferach.
Boyan jest ulicznym malarzem. Mówi jak z jego perspektywy wygląda życie w Bułgarii. Ubolewa nad stosunkiem swojego kraju do Rosji i wyraża nadzieje, że po wyborach, które odbędą się w niedziele, sytuacja się zmieni.
Dzień osiemnasty: Sofia
Maciej Szymański opowiada o zwyczajach ptaków w Bułgarii. Wspomina, że jego pasja ornitologiczna trwa już ponad 40 lat.
Pamela Kaczmarek mówi o działalności Instytutu Polskiego w Sofii.
Studentki polonistyki z Uniwersytetu w Sofii czytają poezję Adama Mickiewicza.
Wojciech Gajos opowiada o tym, jak wyglądają warunki prowadzenia hotelu w Bułgarii. Wskazuje, że koszty prądu wzrosły o 50%, część obciążeń wynikających z wzrostu cen energii zostało zniwelowanych przez państwowe rekompensaty.
Wielka Wyprawa ze Stambułu udała się do bułgarskiej stolicy – Sofii.
Krzysztof Skowroński o krajobrazie politycznym Bułgarii, w której w weekend odbędą się wybory parlamentarne.
Dzień siedemnasty: Stambuł
Audycja specjalna ze Stambułu. Prowadzą Krzysztof Skowroński i Jan Olendzki.
Hakan Karen o historii Hagia Sofia – meczecie, a w przeszłości świątyni chrześcijańskiej. Uważana jest za najważniejsze dzieło architektury bizantyńskiej. Odegrała ważną rolę w historii chrześcijaństwa.
Katarzyna Kaner mówi o historii chrześcijaństwa w Turcji i oprowadza po ważnych miejscach kultu religijnego.
Irena Podobas mówi o swojej historii zamiłowania Chopinem i działalności na rzecz szczerzenia jego twórczości wśród Turków.
Stanisław Pokłoński, w rozmowie z Janem Olendzkim, mówi o demonstracji Ukraińców w Stambule, nawołujących do bojkotu Rosji.
Murat Cem Orhan o tureckim stosunku do muzyki europejskiej i o tym, jaki ona ma na nich wpływ.
Rektor Uniwersytetu Işık mówi o edukacji artystycznej w Turcji oraz czy Turcy są estetami.
Hakan Kaner, historyk i przewodnik, o pochodzeniu i historii narodu tureckiego.
Poranek z największego miasta Turcji
Prof. Peter Starr mówi o pochodzeniu nazwy Stambuł, a także o współistnieniu wielu religii na terenie miasta. Tłumaczy, że dominującą od zawsze był muzułmanizm, a nawet w czasach obecnych nie można mówić o pełnej tolerancji.
Druga część wywiadu z prof. Peterem Starrem, który przeprowadził Piotr Mateusz Bobołowicz. Rozmowa dotyczy życia w Turcji, a także różnic tego kraju i Europy Zachodniej.
Hakan Kaner opowiada o początku historii i znaczeniu dawnego Stambułu – centrum kulturalnego, handlowego oraz religijnego Turcji – łączącego oba kontynenty i nazywanego Nowym Rzymem.
Hakan Kaner mówi o polityce zewnętrznej Turcji i rządzie Erdoğana. Jest przekonany, że Ankara sukcesywnie zwiększa swoją obecność na arenie międzynarodowej. Historyk mówi także o panturkizmie. Wiele ludzi myśli o tej idei, jednak wydaje się ona nierealna.
Dzień szesnasty: Stambuł
Rozmowa przeprowadzona przez Piotra Mateusza Bobołowicza w stambulskim Muzeum Niewinności, stworzonym przez Orhana Pamuka. O placówce opowiada dyrektor, Idil Deniz Ergun.
Dzień piętnasty: Stambuł
Studio Dziki Zachód można wysłuchać tutaj. Zachęcamy do wysłuchania poprzednich audycji.
Muzyczny spacer po Stambule
Jan Olendzki w ramach audycji Solarium spaceruje szumnymi uliczkami Stambułu.
Dzień czternasty: Adampol
W słońcu, blasku w Adampolu,
Tam przy lasku, w szczerem polu,
Było dobrze nam.
Cząstka Polski w dzikim kraju
i gościnność niby w raju,
Polska dusza tam.
Więcej pisać nie mam czasu.
Ksiądz pogania iz za lasu,
Słońce wstało już.
Iz przepięknej tej ustroni,
Niby Anioł z lasu goni
W wichry życia Burz.
Ing. Petrucin Pietruszewski
Rok 1921
Reportaż Hanny Tracz o historii założenia miasta Adampol, pierwszych przesiedleńcach i trudnościach, które ich spotkały. Mieszkańcy wspominają swoich przodków oraz mówią o tym, jak wygląda życie w mieście obecnie.
Relacja Krzysztofa Skowrońskiego z Polonezköy, znanego jako Adampol, tureckiego miasta zamieszkanego przez Polaków.
Dzień trzynasty: Stambuł
Dzień dwunasty: w drodze do Stambułu
Jarmark w Kruszewcu, bułgarskie róże, spór Hanny i Piotra Mateusza, rozmowa z prof. Constantinem Geambaşu i o wiele więcej w specjalnej audycji Wielkiej Wyprawy w drodze do Stambułu.
Dzień jedenasty: Burgas
Wielka Wyprawa wyruszyła do Bułgarii. Po drodze do kolejnego punktu naszej podróży – Burgas – podziwialiśmy malownicze widoki miast nad Morzem Czarnym.
Podsumowanie pobytu Rumunii
„Rumuni są jak trzcina potrafią się naginać i jak jeże potrafią się bronić gdy jest taka konieczność”- cytat z jednej z rozmów w Bukareszcie, gdzie udało się porozmawiać z dwoma analitykami, którzy przedstawili odmienna ocenę sytuacji na Ukrainie.
Analityk pierwszy:
Putin już przegrał wojnę. Chciał iść drogą Piotra I, a idzie drogą cara Mikołaja I.
Rozchodzą się drogi Putina, który chce wejść do historii jako odnowiciel imperium, z jego najbliższym otoczeniem, które ma w nosie jakie miejsce w historii zajmie Putin, martwiąc się o to, co z nimi się stanie po wojnie.
Putin wierzył w to, że wojna potrwa tydzień.
Putin nie użyje nawet taktycznej broni nuklearnej, bo nie zgodzi się na to jego otoczenie.
Rosja się rozpadnie i wpadniemy w przestrzeń wielu niewiadomych.
Chiny, patrząc na przewagę technologiczną Zachodu, nie podejmą żadnych działań skierowanych przeciw Tajwanowi.
Amerykanie nie mogą pozwolić sobie na przegraną Ukrainy.
Ukraina po wojnie stanie się jednym z najważniejszych podmiotów w Europie.
Zwycięstwo Ukrainy przypieczętuje klęskę polityki niemieckiej.
Z punktu widzenia Polski ważne jest jaką pozycje zajmiemy przy odbudowie Ukrainy.
Czekamy na traktat polsko – ukraiński.
Rumunia boi się, że zwycięstwo Ukrainy pogorszy jej pozycje geopolityczna, ale z tego nie wynika zwrot w jej polityce.
Trzecim morzem w koncepcji polskiej nie jest Adriatyk, a morze Kaspijskie.
W interesie Polski jest nawiązanie jak najlepszych kontaktów z Turcją.
Upadek Putina nie spowoduje bezpośrednio upadku Łukaszenki.
Największą niewiadomą są wyniki wyborów w Polsce. Jeśli wygra opozycja, to przestaniemy odgrywać samodzielną rolę w polityce zagranicznej.
Analityk drugi:
W czasie ukraińskiej kontrofensywy nie ma istotnych i kluczowych zwycięstw.
Zasoby militarne i gospodarcze Rosji są wystarczające, by pokonać Ukrainę.
Putin nie cofnie się i może wykorzystać taktyczną broń nuklearną.
Putin wygra wojnę na Ukrainie.
Dzień dziesiąty: Konstanca
Naim Belgin mówi o przetrwaniu języka tatarskiego w Kazachstanie i różnych odnogach narodu tatarskiego. Podkreśla bogatą historię Tatarów, która liczy ponad 3000 lat.
George Varsami mówi o największym porcie w Rumunii. Port zwiększył swoją moc przeładunkową w dobie wojny w Ukrainie. Gość Wielkiej Wyprawy mówił także o problemie zanieczyszczenia Morza Czarnego.
Audycja specjalna z Konstancy
Historia obrazu „Szpieg” jednego z najwybitniejszych malarzy rumuńskich Nicolae’a Grigorescu. Wykonał go podczas wojny o niepodległość w 1877.
Wojciech Jankowski mówi o różnicach w języku Tatarów krymskich i rumuńskich, a także o ich historii przesiedlania się.
Claudia Balint opowiada o Międzykulturowym Festiwalu Kurultaj, promujący kulturę tatarską. Naświetla także sytuację Tatarów krymskich.
Bogdan Polipciuc mówi o problemach, z którymi obecnie borykają się Rumuni, a także o tym, co łączy Polskę z tym krajem.
Rozmówca Hanny Tracz opowiada o historii swojej rodziny.
Historia wyjątkowego posągu Glykona, odnalezionego w Konstancy.
Pracownik Muzeum Marynarki w Konstancy tłumaczy pochodzenie nazwy Morza Czarnego.
W starożytności w Tomis, dzisiejszej Konstancy, ostatnie lata swojego życia spędził wygnany tu z Rzymu słynny poeta Owidiusz.
Historia Konstancy sięga czasów starożytnych, kiedy to greccy koloniści z Miletu założyli tu osadę i nazwali ją Tomis. Na początku IV wieku p.n.e. miasteczko zyskało nową dzielnicę, która na cześć ówczesnego cesarza Konstantyna Wielkiego nazwana została Constantiana. Zachęcamy do wysłuchania wywiadu o historii dwudziestopięciowiecznego miasta.
Morze Czarne jest najmłodszym morzem w świecie. O tym jak powstało, opowiada pracownik Muzeum Archeologicznego.
Poranek Radia Wnet nad Morzem Czarnym
Nela Oleksiejewa i Anastazja Suraj o ukraińskiej restauracji Czernomorka w Konstancy, a także o sytuacji uchodźców w Rumunii.
Fechet Mircea mówi o zanieczyszczeniu Morza Czarnego. Rumunia obserwuje nowe zjawiska, które, według polityka, są wynikiem zmian klimatycznych. Ponadto, naświetla zróżnicowaną strukturę źródeł energii tego kraju.
Marian Cruşoveanu i Mircea Banias mówią o historii i obecnym znaczeniu ważnego punktu transportowego, którym jest port w Konstancy. Dziś zboże z Ukrainy jest transportowane między innymi przez ten port.
Dzień dziewiąty: Konstanca
Krzysztof Skowroński opowiada o drugim morzu na trasie Wielkiej Wyprawy – Morzu Czarnym – które od czasów starożytnych budziło grozę wśród marynarzy. W podcaście także wywiad Piotra Mateusza Bobołowicza z rumuńskim polonistą – profesorem Constantinem Geambaşu – tłumaczem dzieł Józefa Mackiewicza.
Wielka Wyprawa dotarła do miasta Konstanca, leżącego nad Morzem Czarnym.
Dzień ósmy: Bukareszt
Krzysztof Skowroński i Joanna Rawik o pięknie stolicy Rumunii i bogatej kulturze tego kraju.
Historia pewnego obrazu, nazywanego węgierską dumą.
Poranek Radio Wnet w stolice Rumunii
W dzisiejszej audycji powróciliśmy do spraw węgierskich. W rozmowie z Lőrincem Nacsą poruszyliśmy temat sporu Węgier i Polski z Unią Europejską. Według węgierskiego polityka, problem leży przede wszystkim w sferze obyczajowej i ideologicznej. Całego wywiadu mogą Państwo wysłuchać tutaj.
Joanna Rawik rozmawia z właścicielem bukaresztańskiej kawiarnio-cukierni.
Joanna Rawik opowiada o Bukareszcie, który nazwała małym Paryżem. Mówi także o wielkich rumuńskich filozofach – Nae Ionescu, Mircea Eliade i Constantin Noica. Piotr Mateusz Bobołowicz opowiada historię pewnej piosenki.
Dr Ernest Oberländer – Târnoveanu mówi o języku rumuńskim, który jest świadectwem skomplikowanej historii tego narodu. A także tłumaczy, co znaczy być Rumunem i jaką dumę odczuwa, będąc nim. Jednak wrażenie na nim roi również historia naszego kraju.
Dzień siódmy: Bukareszt
Krzysztof Skowroński i Joanna Rawik z relacją z Bukaresztu. Między innymi mówią o tzw. Domu Ludowym, w którym mieści się siedziba parlamentu.
Sztuka jest magią – audycja specjalna
Profesor Constantin Geambaşu, rumuński slawista i polonista, mówi o swoim zamiłowaniu do języka polskiego i wielkiej pasji, którą jest tłumaczenie polskich dzieł na język rumuński.
Joanna Rawik wraz z Wielką Wyprawą znajduje się w Bukareszcie. Wspomina czasy dzieciństwa w Rumunii i relacjonuje swój pierwszy pobyt od 1968 roku.
Piękno w chaosie bukaresztańskiej architektury.
Z Czech, przez Węgry, ekipa Wielkiej Wyprawy przybywa do Rumunii i odwiedza jej stolicę, gdzie 10 czerwca 2022 roku odbył się szczyt Bukaresztańskiej Dziewiątki. Radio Wnet, realizując swoją misję radia w podróży, odwiedziła kraje należące do B9. relację można zobaczyć tutaj.
Dzień szósty: w drodze do Bukaresztu, Sighişoara
Sighişoara, miasto urodzin Vlada Țepeșa (Drakuli), które znajduje się na liście UNESCO, jest kolejnym przystankiem Radio Wnet na drodze do Bukaresztu.
Dzień piąty: w drodze do Bukaresztu, Oradea
Wielka Wyprawa znajduje się w Rumunii i podziwia widoki nocnej Oradei, miasta przy granicy Węgier.
Otwarcie kanału żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną
W sobotę 17 września – w rocznicę napadnięcia Związku Radzieckiego na Polskę w 1939 roku. Przeprowadzenie uroczystości otwarcia przeprawy w ten dzień podkreśla suwerenny wymiar tego przedsięwzięcia. otwarcie kanału żeglugowy na Mierzei Wiślanej, który pozwala Polsce na uniezależnienie sprawy przyjmowania transportu morskiego od decyzji Rosji.
Krzysztof Skowroński z relacją z Mierzei Wiślanej.
Budapeszt
Podsumowanie pobytu w stolicy Węgier:
Węgierska polityka zagraniczna podyktowana jest przez zależność od rosyjskiego gazu (85%) i historii (traktat z Trianon).
Stopień uzależnienia od Rosyjskiego gazu nie jest konsekwencja polityki Victora Orbana, ale blokady budowy gazociągu Nabucco, która m.in. zablokowali sami Węgrzy.
Węgrzy uważają, że krytyka ze strony Polski ich stosunku do wojny na Ukrainie jest niesprawiedliwa, bo nie uwzględnia sytuacji gospodarczej Węgier.
Węgry chcą być europejskim portem na jedwabnym szlaku.
Węgrzy mają gwarantowaną cenę benzyny (480 forintów czyli 5 zł 60 gr), ale często tej benzyny na stacjach nie ma. Dużo małych stacji zbankrutowało, cześć ma krótsze godziny otwarcia. Różnice między ceną komercyjną a gwarantowaną pokrywa MOL. Cena gwarantowana jest tylko dla obywateli Węgier.
Gwarantowana jest też cena na niektóre produkty spożywcze, m.in. chleb, mleko, olej słonecznikowy, cukier, ale trudno się zorientować jak ten system funkcjonuje.
Węgrów czekają (nie tylko ich oczywiście) olbrzymie podwyżki cen energii i gazu. Proporcjonalnie większe niż w innych krajach.
Inflacja wynosi 16% 9. Węgrzy mają dodatni bilans handlowy (1.6 mld euro).
Najdziwniejsze twierdzenie: „Węgrzy giną na tej wojnie”, ale winni są Ukraińcy, którzy powołują ich do wojska, a nie Rosjanie, którzy do nich strzelają.
Ukraina nie powinna walczyć, nie powinna chcieć być w NATO. Powinna zaakceptować fakt bycia terenem wpływu Kremla.
Węgrzy nie lubią Ukraińców i Rumunów.
Węgrzy lubią Polaków i Serbów.
Są pragmatyczni i cenią niezależność, prowadzą samodzielną politykę.
Gospodarka węgierska jest mieszanką socjalizmu i wolnego rynku, z powiększającą się częścią socjalistyczną.
Parlament węgierski jeszcze nie zaakceptował rozszerzenia NATO o Szwecję i Finlandię.
W żadnym mieście nie widzieliśmy tylu restauracji i barów transmitujących wydarzenia sportowe.
Węgry są obserwatorem w radzie państw tureckich.
Najbogatszy Węgier to Lorenc Meszaros (majątek 1.5 mld $). Prywatnie jest kolegą premiera.
Wywiad Wojskowy ma skrót KMNBSZ.
Szef MSZ Węgier Péter Szijjártó otrzymał z rąk szefa rosyjskiej dyplomacji Siergieja Ławrowa Order Przyjaźni, przyznany przez prezydenta Rosji Władimira Putina ( w grudniu 2021).
Rosyjski dostawca technologii jądrowej – Rosatom otrzymał pozwolenie na budowę dwóch nowych bloków w węgierskiej elektrowni jądrowej Paks. Na terenie budowy powiewają dwie flagi – rosyjska i węgierska.
Dzień czwarty: Budapeszt
Lőrinc Nacsa wypowiada się na temat konfliktu Węgier z Unią Europejską. Jest zdania, że „biurokratom” w Brukseli zależy na tym, aby pokazać, iż demokracja liberalna jest jedyną właściwą ideologią.
Teresa Worowska opowiada o specyfice języka węgierskiego. Podkreśla jego obrazowość. Choć wydaje się skomplikowany, ma o wiele mniej wyjątków niż język polski. Rozmowę prowadzi Piotr Mateusz Bobołowicz.
Dzisiaj do ekipy Wielkiej Wyprawy dołączył Lech Rustecki. Spotkaliśmy go na dworcu zachodnim w Budapeszcie.
Poranek Radio Wnet w Budapeszcie
Tibor Navracsics odniósł się do różnicy w podejściu Warszawy i Budapesztu do sankcji wobec Rosji.
Nie rozumiemy, czemu Polska krytykuje Węgry, ponieważ nie jesteśmy w tej samej sytuacji. Wy macie węgiel i inne surowce.
Węgry są uzależnione od rosyjskiego gazu, co warunkuje węgierską politykę. Nie oznacza to jednak, jak podkreślił, że Węgry są prorosyjskie i antyukraińskie.
Krzysztof Ducki do lat 80. mieszka w Budapeszcie. W rozmowie z Hanną Tracz mówi o życiu na Węgrzech i charakterze obywateli tego państwa. Zauważa, że mają kompleks małego kraju.
Druga część rozmowy z Krzysztofm Duckim, w której grafik tłumaczy czym jest plakat.
Dzień trzeci: Budapeszt
W stolicy Węgier Wielką Wyprawę spotkało prawdziwe oberwanie chmury.
W Pradze spędziliśmy 40 intensywnych godzin. Udało się przeprowadzić cztery polityczne rozmowy:
Z Jaroslavem Kurfürstem, wiceministrem spraw zagranicznych. Tym razem przyjął nas w pięknym pałacu Czerninów na Hradczanach. Kolejna rozmowa dotyczyła ukraińskich archiwów KGB, o których opowiadał pierwszy szef czeskiego IPN a obecnie przewodniczący sejmowej Komisji Obrony – Pavel Žaček. Na trzecie spotkanie umówiliśmy się w Instytucie Polskim z byłym premierem Czech Mirkiem Topolankiem. Ale pierwszym, wprowadzającym nas w czeska politykę, był David Stulik, z którym spotkaliśmy się na dworcu głównym.
Po tych rozmowach – następujące wnioski:
Nie możemy liczyć na wsparcie Pragi w sporze z Unią Europejską.
Nie znajdziemy wsparcia Czechów w naszych staraniach o reparacje wojenne.
Agentura Rosyjska może politycznie zdestabilizować Czechy.
Rząd w Pradze w pełni popiera Ukrainę i z tego poparcia się nie wycofa.
Jest pewien podziw Czechów dla strategii i myślenia geopolitycznego rządów polskich.
Wojna na Ukrainie bardzo zbliżyła Pragę i Warszawę i pokazała nad Wełtawą sensowność koncepcji Trójmorza i włączenia do niej Ukrainy.
Rząd Czeski nie ma własnej koncepcji walki z kryzysem energetycznym i nie ma skłonności do zanegowania pakietów klimatycznych.
Politycy czescy uważają, że polityka Polska opiera się o dwa aksjomaty: niechęci do Niemiec i nienawiści do Rosji.
Z czeskiego punktu widzenia Wyszehrad przez p ostawę Węgier na razie stracił sens.
Czesi nie rozumieją spraw i sporów wewnątrz polskich.
Rząd Petra Fiali łączy z rządem PIS wspólnota poglądów euroatlantyckich, ale dzieli wizja przyszłości Europy.
Czesi boją się ruskiego miru.
W Czechach mieszka 40 tys. Rosjan.
Rząd Czeski jest za rozszerzeniem Unii o kraje bałkańskie.
Nie zabrakło na naszej drodze ciekawostek o miejscach, w które odwiedzaliśmy:
Na przeciw pałacu „Czapskiego” jest kamienica, w której tuż przed drugą wojna ukrywał się Wojciech Korfanty.
Miejsce kapłana w świątyni Salomona miało rozmiar 27 na 9 metrów i takich rozmiarów są kościółki romańskie.
Na praskim uniwersytecie wykładał Albert Einstein, a w Teatrze Stanów Mozart dyrygował podczas premiery Wesela Figara.
Vaclav Havel, dziadek Vaclava Havla, wybudował na początku XX wieku wspaniały secesyjny dom handlowo-rozrywkowy „Pałac Lucerna”.
O godzinie 15 Wielka Wyprawa opuściła Pragę, by przez pola bitwy pod Austerlitz dojechać do Budapesztu. Przybyliśmy na miejsce o 21.
Ekipa Wielkiej Wyprawy pragnie wyrazić serdeczne podziękowania dla księdza Edwarda Walczyka, proboszcza parafii św. Bartłomieja za gościnę, śniadania, msze świętą i ojców dominikanów oraz studentów rzeszowskich za zaproszenie na kolacje; Macieja Ruczaja, dyrektora Instytutu Polskiego i całego zespołu za pomoc w umawianiu gości; Jerzego Dziewięckiego, naszego przewodnika po Pradze, tłumacza i słuchacza Radia Wnet; Mariusza Surosza i Piotra Góreckiego za zdradzenie kilku czeskich sekretów.
Dzień drugi: Praga
Poranek Radio Wnet w czeskiej stolicy
Mirek Topolánek tłumaczy, jakie znaczenie ma inicjatywa Trójmorza, podkreślając, że częścią tego układu powinny stać się Mołdawia i Ukraina. Krytykuje politykę Unii Europejskiej i sposób, w jaki rozwiązuje konflikty z innymi państwami.
Mirek Topolánek wskazuje na konieczność znalezienia środków rozwiązania kryzysu energetycznego. Tłumaczy, że mechanizm rozwoju cen w Europie został zachwiany przez Zielony Ład i agresję Rosji na Ukrainę.
Premier Czech z lat 2006-2009 wypowiada się na temat największych zagrożeń dla Europy, którymi są rosyjski imperializm oraz dżihad.
Jaroslav Kurfürst mówi o wysiłkach, które podejmuje rząd czeski w zakresie bezpieczeństwa energetycznego. Ponadto, komentuje spór Polski i Komisji Europejskiej o KPO i wojnę w Ukrainie.
Wiceminister spraw zagranicznych Czech już był gościem Radio Wnet w ramach Bukaresztańskiej 9. Mówił m.in. o tym, kiedy Ukraina może liczyć na wstąpienie do UE i rosyjskim kolonializmie.
Pavel Žaček mówi o ukraińskich archiwach KGB, które zostały wywiezione. Dzięki digitalizacji udało się dowiedzieć się o operacjach KGB w Europie Środkowej.
Inna Kuroczkina o wspomnieniach swojej młodości w Gruzji z czasów walki o niepodległość, rosyjskiej mentalności i literaturze oraz o tym, jak różnią się one od zachodnich. Wywiad został przeprowadzony przez Piotra Mateusza Bobołowicza na ll Forum Wolnych Narodów Rosji.
David Stulik w rozmowie z Krzysztofem Skowrońskim mówi o wsparciu, jakie udzielają Czechy Ukrainie. Ubolewa nad uzależnieniem energetycznym od Rosji.
Ks. Edward Walczyk opowiada o swojej posłudze w Czechach. A także relacjonuje niedawny pobyt na Białorusi i w Kirgistanie.
Proboszcz parafii św. Bartłomieja o patronie trzynastowiecznego kościoła w Pradze.
Spacer Wielkiej Wyprawy po Pradze
W ramach audycji „Co słychać?” Krzysztof Skowroński i Jerzy Dziewięcki spacerują po Rynku Staromiejskim, ukazując uroki czeskiej stolicy.
Rozmowa o kulturze, kuchni i mentalności Czechów w Lucernie. Szczególnego charakteru nadawały czeskie piosenki, dobrane przez Piotra Mateusza Bobołowicza.
Dyrektor Instytutu Polskiego w Pradze Maciej Ruczaj opowiada o śladach, jakie po sobie w stolicy Czech zostawiły stare rody arystokratyczne.
Tak minął pierwszy dzień Wielkiej Wyprawy (13.09.2022).
Widoki wieczornej Pragi.
David Stulik, ekspert w Centrum Polityki Bezpieczeństwa Europejskiego i były dyplomata UE w Kijowie, który spędził w Ukrainie 12 lat, mówi m.in. o Václavie Klausie, rosyjskich wpływach na politykę Czech oraz o chińsko-amerykańskim konflikcie.
Ciąg dalszy rozmowy usłyszą Państwo w jutrzejszym Poranku Radio Wnet.
Krzysztof Skowroński, redaktor naczelny Radia Wnet, z relacją z Pragi. Nakreśla plany Wielkiej wyprawy w Złotym Mieście. Nie zabraknie wywiadów o kulturze, polityce i życiu codziennym mieszkańców polskiego sąsiada.
Ksiądz Edward tuż po powrocie z Kirgistanu gości ekipę Wielkiej Wyprawy.
Studio nad Nysą
Wielka Wyprawa po drodze do pierwszego celu zatrzymała się w Görlitz. Jan Bogatko, gospodarz Studio za Nysą, oprowadza po swojej skarbnicy i prezentuje obraz, ukazujący starą Warszawę.
Takie niebo spotkało nas przed pierwszym postojem w drodze do Pragi w Studiu za Nysą.
Zobacz naszą podróż po państwach nadbałtyckich. Zwiedziliśmy Wilno, Kowno, Kłajpedę, Rygę, Tallinn, Helsinki, Sztokholm i Szczecin.
Morze Czarne, Konstanca | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz
Sekretarz Generalny Organizacji Współpracy Gospodarczej Państw Morza Czarnego wypowiada się na temat działań organizacji. Mówi, dlaczego Rosja wciąż jest jej członkiem.
Do Organizacji Współpracy Gospodarczej Państw Morza Czarnego należy Rosja. Lazăr Comănescu przyznaje, że przepisy organizacji nie przewidują wykluczenia członka.
Sekretarz Generlny organizacji w polityce międzynarodowej docenia rolę rozmów.
Na przykład porozumienie odnośnie do eksportu ukraińskiego zboża pokazuje to, jak wiele można osiągnąć na drodze negocjacji.
Rada Państw Morza Czarnego zajmuje się nie tylko współpracą pomiędzy państwami, lecz także działaniami na rzecz oczyszczenia jednego z bardziej zanieczyszczonych akwenów świata – Morza Czarnego.
Śmieci zebrane z morza są poddawane recyklingowi i robi się z nich rzeczy potrzebne dzieciom w szkołach.
Odpowiadając na pytanie o to, jak agresja Rosji względem Ukrainy wpisuje się w burzliwą historię walki o wpływy na Morzu Czarnym, Lazăr Comănescu mówi o tym, czym jest zła rywalizacja.
Konkurencja zawsze była motorem postępu, rywalizacja jest częścią ludzkiego życia. Jednak powinna być ona instrumentem służącym do rozwoju, a nie do osiągania dominacji.
Mirek Topolánek, premier Czech w latach 2006-2009 | fot. Krzysztof Skowroński
Premier Czech z lat 2006-2009 wypowiada się na temat największych zagrożeń dla Europy.
Były premier Czech przychyla się do tezy zawartej w ostatnim numerze „Kuriera Wnet” mówiącej o tym, iż wielkimi zagrożeniami dla Europy jest rosyjski imperializm oraz dżihad.
Najwięksi nieprzyjaciele Europy to Rosja i dżihad. Do tego dodałbym jeszcze spór globalny – spór pomiędzy Rosją a Chinami.
Wobec tych zagrożeń, były premier Czech za właściwe podejście uznaje to oparte na współpracy Europy ze Stanami Zjednoczonymi.
Jestem człowiekiem bardzo zorientowanym na kierunek euroatlantycki.
Mirek Topolánek mówi także o tym, że to Polska wyróżnia się podjęciem szybkich działań wobec zagrożenia, jakie stanowi Moskwa.
Polska jako jedyne państwo w Europie od około 15 lat dąży do uniezależnienia się od paliw kopalnych z Rosji.
Korytarz w Pałacu Czerninów, w którym mieści się Ministerstwo Spraw Zagranicznych | fot. Krzysztof Skowroński
Maciej Ruczaj jest dyrektorem Instytutu Polskiego w Pradze. Opowiada o śladach, jakie po sobie w stolicy Czech zostawiły stare rody arystokratyczne.
Jednym z kluczowych dla historii stolicy Czech rodów jest ród Schwarzenbergów. Jak się okazuje, także w dzisiejszych czasach odgrywa on ważną rolę dla kraju położonego nad Wełtawą.
Karol Schwarzenberg był ministrem spraw zagranicznych, jedną z ważnych osobistości ostatnich 30 lat.
Praską arystokrację nie charakteryzowało wywyższanie się. Byłoby to sprzeczne z czeskim obyczajem.
Czeski egalitarny etos jest tutaj bardzo ważny. Oni nigdy nie pozwoliliby sobie na taki angielski, widoczny podział na klasy.
Z kolei piękne barokowe czy też klasycystyczne pałace budowane przez arystokrację dziś służą państwowej administracji.
Praktycznie wszystkie ministerstwa, z kilkoma wyjątkami, znajdują się w dawnych pałacach.
Szczecin/ Fot. Piotr Mateusz Bobołowicz, Radio Wnet
Po Wilnie, Kownie, Kłajpedzie, Rydze, Tallinnie, Helsinkach i Sztokholmie Wielka Wyprawa Radia Wnet odwiedziła Szczecin.
W czasie Wielkiej Wyprawy przejedziemy około 10 tysięcy kilometrów. Wysłuchają państwo audycji z czternastu państw Europy Środkowej i państw bałtyckich. Wyprawa nad trzy morza: Bałtyk, Morze Czarne i Adriatyk.
Wielka Wyprawa to opowieść o polityce, kulturze i życiu codziennym. Mamy świadomość, że dzieje się to podczas wojny na Ukrainie, dlatego często będą padać pytania o zagrożenia dla wolności i przyszłość naszej części Europy.
Wielka Wyprawa Radia Wnet dotarła do Szczecina.
Wojewoda zachodniopomorski Zbigniew Bogucki mówi o torze wodnym, który pozwala dopłynąć statkom do Szczecina. Zauważa, że od lat mówiono o pogłębieniu toru żeglugowego. Wskazuje, że kolejnym ważnym projektem jest polsko-duński Baltic Pipe, który otwarty ma zostać już za kilkanaście tygodni. Gość Poranka Wnet odnosi się do katastrofy na Odrze. Wskazuje na wagę oczyszczania rzeki ze śniętych ryb. Mówi o współpracy ze stroną niemiecką. Nie była ona najlepsza. O 9.30 zbierze się sztab kryzysowy, który podejmie decyzję ws. odblokowania Odry.
Zbigniew Bogucki o uchodźcach z Ukrainy w województwie zachodniopomorskim. Część Ukraińców wraca już do siebie.
W Vimmerby rozmawialiśmy z Robertem Soowikiem, naszym gospodarzem w izbie Emila ze Smalandii, gdzie mieści się pensjonat dla turystów odwiedzających park Astrid Lindgren, w którym można się przenieść w świat miejsc i bohaterów książek pisarki.
O najsłynniejszej szwedzkiej formacji opowiada dyrektor ABBA The Museum. Audycję prowadzą: Hanna Tracz i Jadwiga Skowrońska.
Dyrektor Muzeum Średniowiecza Tina Rodhe opowiada o dziejach Sztokholmu, który po raz pierwszy został wspomniany został z 1251 r. W XIII w. nastąpiła lokacja miasta na miejscu którego była wcześniej osada rybacka. Muzeum Średniowiecza obejmuje okres od 1050 do 1523 r. Najcenniejszym eksponatem jest statek Riddarholm. Poza nim wystawa nie obejmuje obiektów o dużej wartości. Opowiada ona o dziejach zwykłych ludzi.
Opowieść z Muzeum Vasy. Dowiadujemy się jak odkryty został okręt Vasa. Anders Franzén po trzech latach poszukiwań odnalazł odkręt w 1956 r. W 1961 r. został on wydobyty na powierzchnię po ponad trzech wiekach od zatonięcia.
Grzegorz Poznański wyjaśnia, że Morze Bałtyckie ma podstawowe znaczenie dla państw, które nad nim żyją. Prowadzą przezeń szlaki handlowe. Zauważa, że napięcia między NATO a Rosją w regionie Bałtyku były już od jakiegoś czasu. Dyrektor Generalny Stałego Sekretariatu Rady Państw Morza Bałtyckiego w Sztokholmie wyjaśnia czym się zajmują. Rada powstała jako odpowiedź na zmiany polityczne w Europie po 1989 r. Powstała jako nowe forum współpracy mające służyć ludziom żyjącym na Bałtykiem. W maju Rosja wystąpiła z organizacji. Do Rady należą dwa państwa nieleżące nad Bałtykiem, ale z nim związane- Norwegia i Islandia.
Rozmówca Krzysztofa Skowrońskiego mówi, że niemieckim priorytetem jest rozwój elektrowni wiatrowych na Bałtyku. Odnosi się do kwestii rybołówstwa na Bałtyku. Mówi, że leży ona w gestii Unii Europejskiej.
Marcin Michalak o tym jak się żyje na Lindigo. Przebiega przezeń stacja kolejki naziemnej łączącej się ze stacją metra. Szwedzi coraz głośniej wyrażają swoje niezadowolenie z rządu. Sondaże nie są optymistyczne dla rządzących socjaldemokratów. Rośnie inflacja. Coraz więcej osób wybiera jedzenie w domu zamiast wizyty w restauracji.
Rozmówca Krzysztofa Skowrońskiego opowiada o miejscach w Sztokholmie do których lepiej nie wchodzić. Znajdują się one już 20 km od centrum. Szwedzi wolą udawać, że nie ma problemu. Główne partie nie podnoszą tego tematu. Nie mówi się o skutkach imigracji do Szwecji.
Joakim Hultman opowiada o dziejach Szwecji. Stwierdza, że nowoczesna monarchia w tym kraju zaczęła się z panowaniem Gustawa Wazy, który uczynił królestwo luterańskim i wszedł na drogę ekspansji. W XIX Szwecja traci większość swych terytoriów. Wówczas trafia pod panowanie dynastii Bernadotte. Poczynając od 1907 r. kolejni królowie nie są koronowani. Nasz gość mówi o swych ulubionych zabytkach w pałacu królewskim.
Marcin Michalak, słuchacz Radia Wnet, mówi o tym, że w Szwecji wysokoprocentowy alkohol może być sprzedawany tylko między 10 a 18. Opowiada o swoich kontrahentach.
Na zakończenie – niespodziewane spotkanie z wiernym słuchaczem Radia Wnet. Jeśli chcecie wiedzieć, jak wygląda praca w Szwecji, to ta rozmowa jest dla was. Ale także reszta słuchaczy znajdzie tu coś dla siebie – szwedzki styl życia, ulubione sporty Szwedów [jeden z nich jest dość niezwykły…], w końcu – Muzeum Abby!
Pod murami Zamku Królewskiego – o tym, czego jeszcze nie widzieliśmy. O najpiękniejszej ulicy Sztokholmu i tamtejszych płaskorzeźbach.
Redaktor Skowroński dowiedział się, jaka jest najpopularniejsza szwedzka pamiątka.
Ten fragment jest dla wszystkich, którzy chcieliby zamieszkać w Szwecji. Pod murami Akademii Szwedzkiej rozmawiamy od kosztach życia w Sztokholmie.
W Szwedzkiej Akademii znajduje się Muzeum Nobla. Swoją część ekspozycji ma Maria Skłodowska-Curie. Malarz Timothy Atkins wyjaśnia, że maluje najstarszą ulicę miasta. Znajduje się tutaj miejsce, gdzie w 1520 r. miała miejsce krwawa łaźnia sztokholmska.
„Chłopiec patrzący w księżyc” to najmniejsza rzeźba w Skandynawii.
Najstarsze drzwi w Sztokholmie nazywane są Rosenporten. Znajdują się one w alejce Staffana Sassesa nazwanej tak od służącego królowi Gustawowi Wazie dowódcy wojskowego, który miał tu swój dom.
Minęliśmy kamienicę w której mieszkał Karol Linneusz. Oglądamy kopię rzeźby „Święty Eryk i smok”.
Wielka Wyprawa dociera na ulicę Österlånggata , gdzie kiedyś był zewnętrzy mur miasta, a obecnie są kawiarnie, galerie ze sztuki i warsztaty rękodzielnicze.
Choć Mårten Trotzigs Gränd to najwęższa ulica w Sztokholmie to można szeroko się na jej temat rozpisywać. W znajdującym się tutaj domu urodził się malarz i architekt wnętrz Carl Larsson. Z jego pomysłów dużo czerpała Ikea.
Monika Henrikson oprowadza ekipę Radia Wnet po szwedzkiej stolicy. Mieszka tutaj już 13 lat. Wspomina swoje pierwsze wrażenia w Sztokholmie. Zakochała się w mieście. Zaznacza, że nadal nie odkryła jeszcze wielu rzeczy w nim.
Spacer po Sztokholmie. Zaczynamy do Morzem Bałtyckim. Na szwedzką stolicę składa się 14 wysp.
Prof. Jakub Morawiec mówi o mitologii skandynawskiej. Zauważa, że bogowie normańscy nie byli wszechmocni. Nie mogli powstrzymać nadejścia Ragnaroku- zmierzchu bogów. Historyk wskazuje, iż nie wiemy jak wiernie wierzenia dawnych Skandynawów przekazuje Edda Snorriego Sturlussona.
Rozmówca Piotra Mateusza Bobołowicza mówi, że nie znamy szczegółów praktyk religijnych Normanów. Opowiada o wpływach religii Skandynawii na wierzenia Słowian. Stwierdza, że widać mieszanie się wpływów w np. pochówkach.
Prof. Morawiec zauważa, że Sturlusson spisał Eddę w czasach, kiedy Skandynawowie od dawna byli już chrześcijanami. Opowiada o badaniach archeologicznych.
Krzysztof Skowroński z relacją ze szwedzkiej stolicy. Miastu udało mu się uniknąć okupacji i zniszczeń wojennych. W Sztokholmie widać trwającą kampanię wyborczą przed wyborami parlamentarnymi.
Czwartą stolicą Wielkiej Wyprawy były Helsinki (29-30.08.2022)
Peter Vesterbacka o fińskim systemie edukacji, który jest, jak mówi, najlepszy na świecie. Pozwala on uczniowi znajdować czas zarówno na naukę, jak i życie prywatne. Podkreśla wagę edukacji. Twórca gier mówi o wspieraniu ukraińskich start-upów. Dodaje, że należy pomagać także inteligentnym mieszkańcom Rosji, którzy chcą z niej uciec. Vesterbacka optymistycznie patrzy w przyszłość. Rozmówca Krzysztofa Skowrońskiego odnosi się do wykorzystania przez Chińczyków nowoczesnej technologii do totalnej kontroli swej populacji. Zauważa, że w latach 80. wydawało się, że dominacja Japonii jest nieuchronna. Zamiast dominacji Japonia zmaga się z problemem niskiego przyrostu naturalnego. Podobny problem zaczyna dotykać Chiny.
Piotr Rychlik o relacjach handlowych Polski i Finlandii. Ambasador RP w Finlandii wyjaśnia jakie znaczenie miała napaść Rosji na Ukrainę. Błyskawicznie poparcie dla wstąpienia do NATO wzrosło w sondażach z 30 do 60 proc. Rychlik zauważa, że Finlandia jest słabo zaludniona. W kraju służba wojskowa jest obowiązkowa. Rozmówca Krzysztofa Skowrońskiego zauważa, że Nokia jest ważnym dostarczycielem technologii 5 G.
Były minister spraw zagranicznych Finlandii Timo Soini mówi o pomocy dla Ukrainy. Wskazuje, że rosyjska agresja doprowadziła do radykalnej zmiany myślenia klasy politycznej. Zdaniem polityka opór Turcji wobec akcesji Szwecji i Finlandii do NATO był „wielkim rozczarowaniem”. Jak informuje, Finlandia radykalnie ograniczyła wydawanie Rosjanom wiz turystycznych. Znaczna część społeczeństwa opowiada się za całkowitym zakazem wjazdu Rosjan do UE. Polityk ubolewa nad niewystarczającym wsparciem dla Ukrainy ze strony Francji i Niemiec. Wyraża nadzieję, że nie dojdzie do zamrożenia konfliktu, ponieważ zachęciłoby to Federację Rosyjską do dalszych agresywnych działań.
Polityk wskazuje, że klimatyczna agenda UE prowadzi do spadku konkurencyjności europejskiej gospodarki.
Szaleństwo Niemiec doprowadziło do likwidacji elektrowni jądrowych i uzależnienia się od rosyjskich surowców. Nie słuchali głosów rozsądku z państw nadbałtyckich.
Jak wskazuje Timo Soini, w ostatnich miesiącach wzrosła w Finlandii potrzeba pogłębiania współpracy w ramach Trójmorza.
Ks. Krzysztof Wilk wyjaśnia, czemu słucha Radia Wnet. Opowiada o wycieczce po Skandynawii w której bierze udział. Szczególnie podobał mu się Nord Cup.
Kolejnym rozmówcą Krzysztofa Skowrońskiego jest Polak z Indianapolis, który tłumaczy, czemu wybrał się na wyjazd do krajów skandynawskich.
Pisarz Joonas Konstig mówi o swoim przepisie na życie. Stwierdza, że zawsze starał się zrozumieć innych ludzi, by dotrzeć do istoty człowieczeństwie. „Wierzę, że ludzie są nieskończenie fascynujący”- stwierdza.
Rozmówca Hanny Tracz zdradza, co ceni w Finlandii. Jest to bezpieczny kraj. Lubi swych rodaków i język.
Petri Samuel Tikka o znaczeniu Kalevali dla Finów. Ten zbiór fińskich mitów powstał w XIX w. Rozmówca Piotra Mateusza Bobołowicza mówi o tym, jak Kalevala wpłynęła na J.R.R. Tolkiena tworzącego świat Śródziemia. Quenya, język używany przez elfy, inspirowany był fińskim.
Doktor teologii i przewodnik po Helsinkach Emil Anton mówi o początkach miasta oraz związkach Katarzyny Jagiellonki z Finlandią. Gość Radia Wnet wspomina wyjazd na studia do Krakowa, gdzie poznał żonę. Mówi o swoich irackich korzeniach i życiu w katolicko-luterańskiej rodzinie.
Nie można lekceważyć dżihadyzmu, ale głównym zagrożeniem dla Europy jest Rosja. Putin podąża za ideą imperialną – mówi Atte Kaleva z Narodowej Partii Koalicyjnej. Wspomina 4,5-miesięczną niewolę po porwaniu przez Al-Kaidę w Jemenie oraz ocenia działania fińskiego rządu. Ocenia, że dla kraju dobra byłaby utrata władzy przez socjalistów.
Hanna Forssell mówi o historii kraju tysiąca jezior. Obecne tereny Finlandii zostały zasiedlone jeszcze 10 tysięcy lat temu. Niepodległość kraj uzyskał w 1917 r. Dyrektor ds. programów publicznych Narodowego Muzeum Finlandii przywołuje ważne daty w dziejach kraju, a także wymienia kluczowe postacie historyczne.
Emiliana Konopka w rozmowie z Hanną Tracz opowiada o fińskiej sztuce i tradycjach. Zauważa, że Finom nie są zbyt bliskie tradycje wikingów. Mają własne, podobnie jak mitologię. Historyk sztuki opowiada jakich fińskich artystów warto znać.
Trzecią stolicą Wielkiej Wyprawy był Tallinn (24-27.08.2022)
Historyk z Muzeum Fortyfikacji w Tallinie Tõnu Pedaru o założeniu miasta. Tallin został założony przez Duńczyków. Nie wszystkim Estończykom się to podoba i liczą, że badania archeologiczne wykażą, że Tallin ma dłuższą historię niż duńska misja chrystianizacyjna. Nasz rozmówca opowiada o walkach toczynych między wojskami duńskim chrześcijan a siłami miejscowych pogan. Mówi także o żyjących w Tallinie Rosjanach.
Eda Tuulberg kurator słynnego tallińskiego muzeum sztuki nowoczesnej Kumu opisuje obraz Olgi Terri „Strach” ze zbiorów muzeum sztuki nowoczesnej KUMU w Tallinie
Krista Sarv kurator Muzeum Historii Estonii: Najważniejszą datą w historii jest 20 sierpnia 1991 r, kiedy ogłoszono odnowienie państwowości Estonii. Rozmówczyni Hanny Tracz opowiada również o wadze śpiewu dla tożsamości narodowej Estończyków, o roku 1869 i o pomocy Estończyków dla walczącej Ukrainy (w Estonii jest ok. 50 tys. uchodźców).
Marko Mihkleson wyjaśnia, czemu Estonia wspiera Ukrainę. Stwierdza, że Rosja próbuje odbudować swoje imperium.
Troszczymy się o własne bezpieczeństwo, o europejskie bezpieczeństwo. Zależy nam na wolności i demokracji. Rozumiemy jak zła i niebezpieczna jest czekistowska Rosja.
Podkreśla, że nie można pozwolić odnieść Rosji sukcesu w wojnie z Ukrainą. Dodaje, że należy wzmocnić wschodnią flankę NATO.
Musimy mieć silniejszą obecność sojuszników w naszym regionie zwłaszcza w państwach bałtyckich.
Hanno Pevkur o akcji burzenia posowieckich monumentów. Mówi, że są to symbole, których nie chcą oglądać w Estonii biorąc pod uwagę to, co się dzieje na Ukrainie. Odnosi się do słów Władimira Putina, który stwierdził, że Narwa to rosyjskie miasto. Podkreśla, że w przeszłości tereny Estonii i Rosji były pod różnymi obcymi rządami. Obecnie estońskie terytorium to Estonia.
Minister obrony Estonii odnosi się do rosyjskiego żądania wydania rzekomej sprawczyni zamachu w którym zginęła Daria Dugina. Stwierdza, że to część toczonej przez Rosję wojny informacyjnej.
Rozmówca Krzysztofa Skowrońskiego nie sądzi, aby Rosja zaatakowała Estonię, gdyż oznaczałoby to wojnę z NATO. Wyjaśnia, czemu Estonia tak wspiera Ukraina. Pevkur mówi o relacjach ze swoim polskim odpowiednikiem. Cieszy się z dobrej współpracy Polską, która, jak sądzi, będzie ważną siłą militarną w regionie.
Polityk mówi, że Estonia nie ratyfikowała umowy granicznej z Rosją. Mają podpisany protokół graniczny. Dekadę temu było blisko ratyfikacji.
Riina Sikkut minister gospodarki i infrastruktury Estonii: „ skutki gospodarcze rosyjskiej agresji na Ukrainę były mniejsze w przypadku Estonii w porównaniu do Europy Zachodniej. Estończycy od 31 lat unikali zbytniego uzależniania się energetycznego od Rosji. Inwestowali w takie źródła energii jak biomasa”. Rinna Sikkut udzieliła wywiadu Radiu Wnet tuż po posiedzeniu rządu zapewniła, że Estonia jest gotowa poprzeć kolejne pakiety sankcji jeśli to jest konieczne dla powstrzymania agresji Rosji. Zapytana o ceny energii stwierdziła , że estoński rząd ulży najmniej zarabiającym przez podwyższenie kwoty wolnej od podatku a państwo będzie pokrywać 80 proc. kosztów energii powyżej 80 euro.
Średnie zarobki w Estonii to 1700 euro ale 80 proc. Estończyków zarabia mniej. Minimalna pensja to 670 euro
Drugą stolicą podczas Wielkiej Wyprawy była Ryga (21-24.08.2022)
– Nie boję się nowej Jałty. Wprawdzie na wschodzie jest Mołotow, a Putin jest jak Stalin, ale na zachodzie nie ma już Ribbentropa – mówi Atis Lejiņš, pochodzący z rodziny prześladowanej przez NKWD, urodzony w 1943 roku na okupowanej przez Niemców Łotwie. W rozmowie opowiada o bombardowanym Dreźnie, agencie KGB i wojnie na Ukrainie. Atis Lejiņš po przyjeździe z emigracji został politykiem i teraz jest zastępcą przewodniczącego komisji spraw zagranicznych parlamentu Łotewskiego.
Poranek Wnet 24 sierpnia prowadził Paweł Bobołowicz i Dmytro Antoniuk z Kijowa, a Wojtek Jankowski i Artur Żak ze Lwowa. Krzysztof Skowroński z Olgą Siemaszko, szefową redakcji białoruskiej Radia Wnet siedzieli na murku przed ambasadą Ukrainy… i się udało. Prezydent Łotwy Egils Levits udzielił Radiu Wnet krótkiego wywiadu na żywo. Trzy pytania o Putina, Ukrainę i Platformę Krymską.
Ukraina walczy, państwa bałtyckie wspierają walcząc w ten sposób także o swoją wolność. – Najtrudniejsze były pierwsze dni wojny – mówi Ołeksandr Miszczenko, który do 11 marca był w Kijowie. Dzięki tej rozmowie przeprowadzonej 23 sierpnia mogliśmy następnego dnia mieć pole position przed ambasadą Ukrainy – siedzieć na murku przy płocie za przyzwoleniem szefa ochrony ukraińskiej placówki, co umożliwiło nam wywiad z prezydentem Łotwy.
Obraz „Księżniczka z małpą” z 1913 autorstwa Janisa Rozentālsa ma, jak zauważa Edward Dorofejew wielu fanów. Jeszcze za życia malarza, jego działo cieszyło się popularnością. Pracownik Muzeum Sztuki w Rydze wymienia cechy łotewskiej sztuki:
Łotewska sztuka jest spokojna i dekoracyjna. Jest bardzo, bardzo pragmatyczna, w tym sensie, że próbuje reprezentować coś w sposób obiektywny. […] Nie odwołuje się do nieświadomości, ale stara się pozostać w kontakcie z tym, co widzimy, czego możemy doświadczyć w rzeczywistości. A trzecim określeniem będzie prawdopodobnie nacjonalistyczna w dobrym tego słowa znaczeniu.
Student z indyjskiego stanu Gudźarat wyjaśnia, czemu wybrał studia w stolicy Łotwy. Chciał zobaczyć europejską architekturę. Zdradza, co sądzi o Łotyszach.
Krzysztof Skowroński o poglądach łotewskich polityków na temat wojny na Ukrainie. Doceniają oni polską pomoc dla Ukrainy.
Wicepremier i minister obrony Łotwy Artis Pabriks : Unia Europejska powinna ograniczyć współpracę z Chinami i wygasić wewnętrzne spory.
Minister transportu Łotwy Tālis Linkaits m.in. o Via Carpatia i współpracy łotewskich i polskich portów morskich.
Minister sprawiedliwości i w-ce premier Łotwy Janis Bordans: zarzuty o brak praworządności wobec Polski są absurdalne i mają podłoże polityczne i ekonomiczne ponieważ Polska stanowi konkurencje dla Niemiec i Francji. Bordans omawia też sytuację prawną Rosjan na Łotwie oraz uzasadnia konieczność obłożenia Federacji Rosyjskiej i jej obywateli dotkliwymi sankcjami w związku z inwazją na Ukrainę. Gość „Poranka Wnet” wyraża nadzieję, że wszyscy odpowiedzialni za rosyjskie zbrodnie zostaną ukarani.
Po drodze z Wilna do Rygi była Kłajpeda i Mierzeja Kurońska (23.08.2022)
Bałtyk jest pierwszym morzem Wielkiej Wyprawy. Na kurońskiej plaży mieliśmy studio z którego poprowadziliśmy program muzyczny. Ale dziennikarsko interesował nas kłajpedzki port, w którym zacumowany był amerykański okręt wojenny.
Rozmowa Olgi Siemaszko z litewskim dziennikarzem, który wyjaśniał, że port zanotował dramatyczne straty w związku ze spadkiem białoruskiego tranzytu. Terminal w 30 proc. był własnością białoruskiego przedsiębiorstwa produkującego nawozy potasowe. Obecnie Kłajpeda musi szukać nowych klientów. Strata towarów z Białorusi jest częściowo rekompensowana zbożem z Ukrainy, który dociera na Litwę przez Polskę.
W Kownie zatrzymaliśmy się tylko na dwie godziny (23.08.2022)
Nie znamy nazwiska autora muralu, ale Hannie Tracz udało się w Kownie porozmawiać z artystą malarzem , który opowiada o swojej pasji i życiu w rodzinnym mieście.
Wilno to pierwsza stolica na drodze Wielkiej Wyprawy (17-20.08.2022)
Pierwszy Poranek z Wilna (18.08.2022). Nasz gospodarz, Przewodniczący Rady Sąjūdisu, Andrius Tučkus zaprosił ekipę Radia Wnet na balkon z najładniejszym widokiem w Wilnie, gdzie znajduje się siedziba Litewskiego Ruchu na rzecz Przebudowy (ul. Gedymina 1).
Andrius Tučkus mówi o wsparciu Litwinów dla Ukrainy. Zebrali oni pieniądze na zakup Bayraktara. Sekretarz generalny Sąjūdisu przypomina wojnę w Gruzji. Zaznacza, że nie wyciągnięto z niej wniosków. Wspomina podział społeczeństwa po tym, jak „zamordowano Lecha Kaczyńskiego”. Rozmówca Krzysztofa Skowrońskiego odnosi się do wysokiej inflacji na Litwie. Stwierdza, że jego rodacy rozumieją, iż w przypadku zwycięstwa Rosji byłoby jeszcze gorzej.
Olga Siemaszko o wydarzeniu białoruskiej opozycji w Wilnie, na którym ogłoszono powstanie rządu emigracyjnego ze Swietłaną Cichanouską. Podkreśla, że to znak jedności opozycji demokratycznej ważny z punktu widzenia dyplomacji. Siemaszko mówi o Białorusinach mieszkających w Republice Litewskiej. Do Wilna sprowadzają się także białoruscy programiści, przenosząc swoje firmy.
Od pierwszych programów nadawanych przez Radio Wnet z Wilna, a także częstym gościem Studia Wilno, prowadzonego przez Agatę Antoniewicz, jest Rajmund Klonowski, redaktor naczelny Kuriera Wieleńskiego. Tym razem w Kurierze w Samo Południe odpowiada na pytania Jaśminy Nowak.
Dyrektor Muzeum Historii Żydowskiej w Wilnie Markas Zingeris mówił na temat rosyjskiej agresji na Ukrainę. Dyrektor Muzeum Historii Żydowskiej im. Gaona w Wilnie podkreśla, że to, co robi Rosja stoi w sprzeczności z wartościami oświecenia i rewolucji francuskiej.
Do Józefa Mackiewicza/ Fot. Piotr Mateusz Bobołowicz, Radio WnetJeszcze w Warszawie Piotr Mateusz Bobołowicz o Józefie Mackiewiczu rozmawiał z prof. Włodzimierzem Boleckim. Dom Józefa Mackiewicza znajduje się w Czarnym Borze na obrzeżach Wilna. Czarny Bór to dawne miejscowość letniskowa przed wojną szczególnie lubiana przez wileńskich żydów. W domu została odtworzony gabinet i mieszkanie pisarza, który jeden reportaż ” A Schwarze Bore” poswięcił tej miejscowości.
Drugi Poranek Wnet z Wilna prowadziłem z najstarszej, wybudowanej w 1906 roku hali targowej. Tam można kupić najlepszy litewski chleb, kiełbasy, wszelkiego rodzaju kiszonki i oczywiście Džiugas – najlepszy litewski ser, produkowany wyłącznie w okresie letnim z najwyższej jakości mleka krów z wypasu wolnego na łąkach.
O 8 rano hala targowa jest jeszcze pusta, ale na stanowisku już jest zawsze uśmiechnięta i mówiąca po polsku sprzedawczyni, która opowiada o drożyźnie, serze i wojnie.
Egidijus Meilūnas, mówiący po polsku w-ce minister spraw zagranicznych Litwy, już po raz drugi przyjmuje nas w swoim ministerialnym gabinecie. Na ścianach – nie tylko w gabinecie ministra, ale całego ministerstwa – wiszą obrazy współczesnych litewskich malarzy. Taki prosty sposób promocji sztuki.
Egidijus Meilūnas, wiceminister spraw zagranicznych Litwy, mówi o pomocy, jaką Litwa świadczy Ukrainie. Zaznacza, że kluczowym problemem w sprawie Rosji jest jej ideologia imperializmu.
Najważniejszym problemem nie jest Putin, a ideologia rosyjskiego imperializmu.
Žygimantas Pavilionis poseł na Sejm Republiki Litewskiej, były w-ce minister sprawa zagranicznych i były ambasador Litwy w USA i Meksyku podczas wywiadu opisując sytuacje geopolityczną zaapelował do polskiego rządu o zerwanie kontaktów z Chinami.
Pierwszy przystanek w czasie Wielkiej Wyprawy to przesmyk suwalski i gospodarstwo profesora Bogdana Cywińskiego
Bohdan Cywiński wyjaśniał, czemu zdecydował się na życie na prowincji. Wspominał swoje podróże do Ameryki Łacińskiej, gdzie obserwował walkę związków zawodowych o prawa pracownicze. O sprawach robotników rozmawiał z papieżem Janem Pawłem II. Pisarz zauważa, że inaczej się patrzy na Zachód, kiedy się na nim mieszka. Odkrył, iż dla ludzi liczą się przede wszystkim pieniądze, a nie idee. Spotykał się z oskarżeniami, że Solidarność niszczy ład pojałtański komplikując Zachodowi życie.
Rozmówca Krzysztofa Skowrońskiego zauważył, że jego pokolenie miało dzieciństwo w czasie II RP i młodość w czasie okupacji. Jak wskazał powojenna rzeczywistość na wsi była złożona. Podział na nas i ich nie był tak wyraźny jak mogłoby się wydawać.
Autor „Szańców kultury z dziejów narodów Europy Wschodniej” Prof. Bohdan Cywiński mówi o dziejach Rusi Kijowskiej, Moskwy i Wielkiego Księstwa Litewskiego.
To jest bardzo ładny położony nad jeziorem Folwark Hutta, w którym zatrzymaliśmy się w drodze do Wilna. Pierwsza noc Wielkiej Wyprawy (16/17.08.2022)
Ambasador RP w Finlandii Piotr Rychlik/ Fot. Piotr Mateusz Bobołowicz, Radio Wnet
Polski ambasador w Helsinkach Piotr Rychlik o wymianie handlowej między oboma krajami i decyzji Finlandii o przystąpieniu do NATO.
Piotr Rychlik stwierdza, że relacje Polski i Finlandii są tradycyjnie dobre. Będą one intensywniejsze wobec decyzji Helsinek o wstąpieniu do Sojuszu Północnoatlantyckiego.
Jest to jedna z najważniejszych decyzji w ogóle w historii państwa fińskiego a zdecydowanie najważniejsza decyzja ostatnich dekad.
Ambasador RP w Finlandii wskazuje, że na decyzję o porzuceniu przez Finów neutralności miała wpływ napaść Rosji na Ukrainę. Błyskawicznie poparcie dla wstąpienia do NATO wzrosła w sondażach z 30 do 60 proc.
Wielu Finów tak samo jak wielu obywateli innych państw europejskich nie spodziewało się, że Rosja jest zdolna do tak brutalnej agresji napaści zbrojnej na swojego sąsiada.
Rychlik zauważa, że Finlandia jest krajem o dużej powierzchni i słaby zaludnieniu. W Finlandii służba wojskowa jest obowiązkowa.
Od kilku miesięcy do roku każdy Fin idzie do wojska, przez co znaczna część społeczeństwa jest świetnie zaznajomione z funkcjonowaniem. Armii. Obrona terytorialna odgrywa tutaj ogromną rolę.Ur
Rozmówca Krzysztofa Skowrońskiego mówi o relacjach handlowych między Polską a Finlandią. Bilans handlowy jest nieznacznie korzystny na rzecz naszego kraju.
Jest import, eksport maszyn, drewna, różnego rodzaju produktów, również takich jak odzież. W Polsce obecnych jest kilka dużych fińskich firm takich jak Nokia […]. W Finlandii obecna jest obecnie duża polska firma odzieżowa pod takimi markami jak Reserved, jest producent opakowań Canpack.
Markas Zingeris jest dyrektorem Muzeum Historii Żydowskiej im. Gaona w Wilnie. Pisarz dzieli się swoimi przemyśleniami na temat wojny na Ukrainie.
Markas Zingeris twierdzi, że agresja Rosji przypomina nam o barbarzyńskich aktach z historii ludzkości. Mówi o tym, co jest konieczne, aby nie dochodziło do nich ponownie.
Nie powinniśmy się przyzwyczajać do komfortu. Powinniśmy przypominać sobie czasami zasady i fundamenty, na których zbudowane są wygody naszego codziennego życia. Są nimi główne punkty wieku oświecenia, rewolucji francuskiej – godność ludzka, prawa człowieka, koegzystencja.
Pisarz docenia wysiłek narodu Ukraińskiego. Widzi w nim działanie na rzecz pokoju na Litwie i w Polsce.
Jestem wdzięczy dzielnym Ukraińcom, którzy teraz za nas walczą.
Markas Zingeris dostrzega słabości narodu ukraińskiego, jednak jeszcze raz podkreśla wielkość czynów obrońców Ukrainy.
Ukraińcy także muszą pozbyć się pewnych elementów z przeszłości do których są przyzwyczajeni.
Al teraz widzę wspaniały obraz narodu wykutego w ogniu wojny. Jest to obraz imponujący.