Wróg kontynuuje ataki i zdołał zdobyć około jednego kilometra na północny zachód od Awdijiwki – relacjonuje korespondent Radia Wnet.
Wysłuchaj całej audycji już teraz!
Trwa drugi dzień unijnego szczytu, na którym omawiane także plany pomocy dla Ukrainy.
Przede wszystkim oczekujemy pomocy w postaci broni i amunicji dla artylerii, która zawsze jest nam potrzebna. Niestety, nasza sytuacja staje się jeszcze trudniejsza, ponieważ nie otrzymaliśmy obiecanego zaopatrzenia – mówi Dmytro Antoniuk.
Finał Wielkiej Wyprawy Radia Wnet / Fot. Konrad Tomaszewski, Radio Wnet
Ekipa Wielkiej Wyprawy wróciła do siedziby Radia Wnet na Krakowskim Przedmieściu 79 w Warszawie.
W czasie Wielkiej Wyprawy przejechaliśmy około 10 tysięcy kilometrów. Odbyły się audycje z czternastu państw Europy Środkowej i państw bałtyckich. Dobiegła końca wyprawa nad trzy morza: Bałtyk, Morze Czarne i Adriatyk, ale Liliana Wiadrowska zapewni nam post scriptum.
Wielka Wyprawa to opowieść o polityce, kulturze i życiu codziennym. Mamy świadomość, że dzieje się to podczas wojny na Ukrainie, dlatego często padały pytania o zagrożenia dla wolności i przyszłość naszej części Europy.
Finał Wielkiej Wyprawy. Trójmorze – Warszawa
Piotr Mateusz Bobołowicz i Jan Olendzki opowiadają o swoich wrażeniach i licznych przygodach, które spotkały ich podczas podróży.
Bratysława
Dziennikarz mówi o tym, czym żyją Słowacy. Rozmowę prowadzi Piotr Mateusz Bobołowicz.
Ekipa Wielkiej Wyprawy rozmawia z Janą – mieszkanką Bratysławy – o tym, czym się wyróżnia stolica Słowacji, co można zwiedzić, a także o wydarzeniach kulturalnych.
Hanna Tracz o secesyjnej architekturze Bratysławy, m.in. turystycznej perełce stolicy – kościele św. Elżbiety.
W Poranku Wnet relacja z manifestacji po strzelaninie przed klubem LGBT.
Wiedeń
Jan Olendzki rozmawia z najstarszym wiedeńskim dorożkarzem. Jest nim Polak – pan Wiesław.
O austriackiej kulturze kawy opowiadają Hanna Tracz i Liliana Wiadrowska, a na spacer ulicami Wiednia zapraszają Jan Olendzki i Piotr Mateusz Bobołowicz.
Zachęcamy do wysłuchania audycji ze stolicy Austrii!
Zagrzeb
Piotr Mateusz Bobołowicz rozmawia z mnichem Markiem, który wyjaśnia czym jest Hare Kriszna.
Bożydar opowiada o tym, co znajduje się w Muzeum Canabisu, a także o historii uprawiania tej rośliny.
Branimir oprowadza ekipę Wielkiej Wyprawy po Zagrzebiu. Ponadto, łączymy się ze Szczecinem, gdzie Małgorzata Kleszcz i Konrad Mędrzecki poznają tajemnice świata fortepianów.
Poranek Wnet
Z Warszawy Krzysztof Skowroński łączy się z Wielką Wyprawą, która znajduje się w Zagrzebiu.
Vesna Vučemilović mówi o aktualnej sytuacji gospodarczej w Chorwacji. Zauważa, że sytuacja jest dobra między innymi z uwagi na przychody z turystyki, jednak problemem jest opuszczanie Chorwacji przez jej młodych obywateli.
Branimir Guć, student literatury z Zagrzebia, opowiada o obrazie Vlaho Bukovacza „Gundulić kontemplujący Osmana”. Rozmowę prowadzi Hanna Tracz.
Najedzeni Liliana i Piotr opowiadają o kościele św. Marka, zabezpieczaniu puszek z jedzeniem alarmem, a także serbskiej seksaferze.
Ekipa Wielkiej wyprawy o Chorwacji, historii nazwy miasta Zagrzeb, kulturze i życiu mieszkańców.
Liliana Wiadrowska, Hanna Tracz, Piotr Mateusz Bobołowicz i Jan Olendzki zapraszają nas w pierwszy spacer po Zagrzebiu.
Radio Wnet dotarło do Chorwacji. Przedostatniego przystanku Wielkiej Wyprawy.
Lublana
Dimitrij Rupel ocenia obecną słoweńską politykę.
Chciałbym, żeby słoweńska polityka bardziej przypominała tę polską i innych państw Europy Środkowo-Wschodniej.
Wielka Wyprawa o Słowenii. Spacer po Lublanie.
Robert Waltl o życiu kulturowym Słowenii, teatrze i kolekcji kukiełek.
Poranek Radia Wnet z Lublany. Prowadzi Krzysztof Skowroński
Alojz Kovšca o walce Słowenii o niepodległość. Polityk mówi o następstwach wojny na Ukrainie, jakie daje się odczuć w słoweńskiej gospodarce.
Dziennikarz Domen Mezeg mówi o polityce Słowenii. Przyznaje, że Słowenia nie rozstała się całkowicie z komunistyczną przeszłością.
Dr Nika Ježa opowiada o Emilu Korytce, który walczył o wyzwolenie Polski w powstaniu listopadowym, był prześladowany i zesłany do Słowenii. Korytko pokazał Słoweńcom jak ważna jest świadomość narodowa i kultura ludowa.
Lojze Peterle mówi o historii swojego kraju.
Pierwszy premier wolnej Słowenii wspomina, jak wyglądało uzyskanie niepodległości przez Słowenię.
W drugiej części wywiadu Lojze Peterle mówi o swojej ocenie sytuacji światowej w perspektywie wojny w Ukrainie.
Lojze Peterle w rozmowie z Krzysztofem Skowrońskim opowiada o swoich wspomnieniach świętego Jana Pawła II.
Piran
Wielka Wyprawa dała się porwać słonecznej pogodzie i jeszcze raz odwiedziła Adriatyk.
Ekipa Wielkiej Wyprawy Radia Wnet zaprasza na spacer po Piranie i wybrzeżu Adriatyku.
Liliana Wiadrowska i Hanna Tracz spacerują uliczkami Lublany, tętniącymi historią i słoweńskim kolorytem.
Wielka Wyprawa Radia Wnet dotarła do Lublany – stolicy Słowenii.
Rijeka
Liliana Wiadrowska, Hanna Tracz, Jan Olendzki i Piotr Bobołowicz zabierają nas w kolejną podróż. Między innymi poruszyli temat tradycyjnego skakania z mostu. W tym o szkoleniu dzieci.
Znad zatoki Jan Olendzki poleca wcześniejsze zapewnienie sobie noclegu. Przeprowadził również prawdopodobnie pierwszy wywiad z Adriatykiem.
Dubrovnik
Ekipa Wielkiej Wyprawy dotarła do trzeciego morza. Hanna Tracz i Liliana Wiadrowska ze specjalną audycją z nad Adriatyku. Nie zabraknie ciekawostek o Chorwacji, a także relacji z wybrzeża.
Wielka Wyprawa Radia Wnet dotarła do Chorwacji.
Wielka Wyprawa drodze do Chorwacji
Droga z Prisztiny do Dubrovnika zajęła 8 godzin.
Prisztina
Xhorxhina Bami w rozmowie z Piotrem Mateuszem Bobołowiczem przedstawia sytuację polityczną w Kosowie. Tłumaczy, że mimo chęci Albańczyków przyłączenia Kosowa do Albanii są coraz słabsze. Prisztina prowadzi niezależną politykę i jest inicjatorem wielu międzynarodowych bałkańskich projektów.
Albańczycy z Czarnogóry i Macedonii Północnej, którzy studiują na amerykańskim uniwersytecie w Prisztinie, mówią o swoim stosunku do Serbów i perspektywie zjednoczenia Albańczyków.
Złote wyrobu jubilerskie są popularne wśród kosowskich kobiet. Sprzedawca złota w Prisztinie mówi o tym, jak idzie biznes w dobie europejskiego kryzysu. Rozmówca Liliany Wiadrowskiej jest Albańczykiem. Jak widzi przyszłość Kosowo? Jaki ma stosunek do Serbów? Dowiedz się, słuchając wywiadu Wielkiej Wyprawy Radia Wnet.
Porucznik Maślanka mówi o tym, jak wygląda dzień polskiego żołnierza na misji pokojowej w Kosowie. Także, tłumaczy jakie działania są podejmowane dla uregulowania konfliktów między lokalną społecznością.
Gen. Roman Polko o przeszłości i obecności polskich żołnierzy w Kosowie.
ppłk. Paweł Gandera, dowódcą XLVI zmiany PKW KFOR KOSOWO, gdzie na bazie Camp Novo Selo stacjonują PKW. Mówi o tym, czego dotyczy misja polskich żołnierzy. Zaznacza, że nie ingerują w polityczne konflikty. Ich celem jest ochrona lokalnej ludności.
W Kosowie bardzo widoczne jest jawne poparcie wobec Stanów Zjednoczonych. Z kolei „Nigdy tutaj nie było sympatii dla Rosji” przyznaje wicepremier Kosowa ds. europejskiej integracji, rozwoju i dialogu. W rozmowie z Piotrem Mateuszem Bobołowiczem Besnik Bislimi naświetla system gospodarczy, który polega na ulokowaniu produkcji i pozwala na szybki rozwój państwa.
Spacer po Prisztinie
Wielka Wyprawa Radia Wnet dotarła do Prisztiny. Jan Olendzki i Piotr Mateusz Bobołowicz z relacją ze stolicy Kosowo. Zwracają uwagę na nowoczesność kraju, mimo wojny, która miała miejsce pod koniec tysiąclecia. Na to wydarzenie i trwający konflikt z Serbią wskazują jedynie pojawiające się na drogach samochody wojskowe i śmigłowce.
Skopje
Stevo Pendarovski przewiduje, że Ukrainę czeka długa droga do wejścia w skład Sojuszu Północnoatlantyckiego. Wspomina, że jego kraj był kandydatem do NATO przez ponad 20 lat.Zwraca uwagę na istotny problem, którym jest brak porozumienia z Bułgarią – konieczny warunek do wejścia Macedonii Północnej do Unii Europejskiej. Prezydent Macedonii Północnej krytykuje funkcjonowanie ONZ – jest mało skuteczna, ale daje przestrzeń na dialog.
Jovana Trencevska mówi o wyzwaniach Macedonii Północnej związanych z kryzysem energetycznym oraz sytuacji na tamtejszym rynku pracy. Informuje, że rząd w Skopje ma gotowe rozwiązania na rzecz rozwijania przedsiębiorczości, a co za tym idzie zatrzymania młodych ludzi w kraju. Przewidziane są ponadto kursy programowania dla bezrobotnych.
Anna Frangovska o rozwoju lokalnej sztuki macedońskiej. Opowiada o najwybitniejszych dziełach, znajdujących się w Galerii Narodowej.
Goran Sadikarijo o Muzeum Holocaustu w Skopje i historii Żydów w Macedonii Północnej. Celem tego muzeum jest zapobieganie antysemityzmowi.
Hanna Alicja Tracz z wywiadem z Domu Pamięci Matki Teresy z Kalkuty. Historia o miejscu narodzin albańskiej zakonnicy.
Danela Arsovska mówi o planach na swoja kadencję w Skopje. M.in. reformach w mieście i systemie zarządzania.
Wojciech Tyciński charakteryzuje kształt sceny politycznej w Macedonii Północnej. ocenia, że jednym z największych wyzwań dla władz Macedonii Północnej jest zahamowanie tempa emigracji młodych ludzi. Dyplomata zapewnia o pełnym poparciu Polski dla europejskich aspiracji Macedonii Północnej.
Druga część wywiadu z Wojciechem Tycińskim. Rozmowa dotyczy sytuacji ekonomicznej Macedonii Północnej i relacji międzynarodowych w związku z sytuacją gospodarczą kraju.
Jan Olendzki z relacją ze Skopje. Opowiada o swoich wrażeniach ze stolicy Macedonii Północnej.
Igor Stanojoski, w rozmowie z Piotrem Mateuszem Bobołowiczem, opowiada o tym jak wygląda życie w Macedonii Północnej, o konfliktach wśród społeczeństwa, a także o stosunku Macedończyków do sąsiadów oraz do Rosji przed rozpoczęciem inwazji na Ukrainę i obecnie.
Igor Stanojoski mówi o literaturze macedońskiej, a także o języku i porównuje go z innymi językami słowiańskimi.
Liliana Wiadrowska spaceruje po Skopje z przewodnikiem – Dawidem Trajkowskim.
Liliana Wiadrowska spaceruje po Skopje z przewodnikiem – Dawidem Trajkowskim.
Liliana Wiadrowska z relacją z Wielkiej Wyprawy, która dotarła do macedońskiego Skopje. Po mieście tym oprowadza Dawid Trajkowski – po ojcu Macedończyk, po matce Polak. Opowiada o standardzie życia w Macedonii Północnej.
Wielka Wyprawa po pobycie w stolicy Bułgarii udała się do Macedonii Północnej.
Drugi etap Wielkiej Wyprawy za nami. Relacje, rozmowy o życiu, kulturze i polityce można zobaczyć niżej.
Zobacz pierwszy etap naszej podróży. Odwiedziliśmy państwa nadbałtyckie, a w tym miasta – Wilno, Kowno, Kłajpedę, Rygę, Tallinn, Helsinki, Sztokholm i Szczecin.
Koalicja rządząca utrzymała swój stan posiadania, mimo że prognozowano jej dotkliwą porażkę – relacjonuje publicysta.
Grzegorz Kita komentuje wyniki wyborów samorządowych w Czechach. Prognozowano dotkliwą porażkę koalicji rządzącej, która jednak zasadniczo utrzymała swój stan posiadania.
Wszystkie partie ogłosiły swoje zwycięstwo.
Gość „Kuriera w samo południe” komentuje informacje o przywróceniu kontroli na granicy czesko-słowackiej. W ostatnim czasie wzrósł napływ uchodźców chcących przedostać się do Niemiec.
Jak informuje, niemal wszystkie partie w Czechach deklarują poparcie dla Ukrainy. Wyjątkiem są komuniści, których znaczenie w czeskim życiu publicznym jest niewielkie. W stolicy kraju, Pradze, przebywa 100 tys. ukraińskich uchodźców.
Zapowiada przypadający 28 wrześnie dzień świętego Wacława, najważniejsze święto dla czeskiej państwowości.
To ewenement, że państwo agnostyczne czy ateistyczne, tak uroczyście upamiętnia swojego świętego patrona.
Elektrownia Ostrołęka B w Ostrołęce / Fot. Sylwester Górski / CC BY-SA 4.0
Poseł Platformy Obywatelskiej uważa, że nasz kraj wcale nie uniezależnia się od rosyjskiego gazu. Jego zdaniem za wcześnie wprowadziliśmy też embargo na węgiel sprowadzany z Rosji.
Wobec kryzysu energetycznego wiele osób w Polsce denerwuje się, że nasz kraj musi uczestniczyć w Europejskim Systemie Handlu Emisjami, na którym tracimy miliardy euro. Ogranicza on też możliwości korzystania z elektrowni węglowych. Zdaniem posła Platformy Obywatelskiej Pawła Poncyljusza nie system ETS jest problemem.
Jest on rodzajem lekarstwa, które ma zmusić pacjenta do lepszego prowadzenia się. Gdyby rząd PiS w czasie debaty nad kolejnymi wytycznymi klimatycznymi wynegocjował jakieś zwolnienia z systemu handlu, to byłoby dobrze, ale nic takiego nie miało miejsca.
Europejskiej polityki klimatycznej polskie władze nie są w stanie na ten moment zmienić. Muszą jednak zadbać o dostępność gazu i węgla na sezon jesienno – zimowy. Gość Radia Wnet uważa, że wbrew rządowym zapowiedziom nie jesteśmy na niego przygotowani. Dodatkowo nie uniezależniamy się wcale od rosyjskich surowców.
Importujemy gaz zza morza, mam nadzieję, że uruchomiony zostanie niedługo Baltic Pipe. Minister Anna Moskwa powiedziała ostatnio jednak, że chcemy sprowadzać gaz ze Słowacji. Nasi południowi sąsiedzi nie mają innego gazu niż rosyjski.
Jak wygląda z kolei sytuacja z węglem? Czy wystarczy go na zimę? Dowiedzą się państwo słuchając całej rozmowy z naszym gościem!
Minister obrony narodowej Słowacji podkreśla istotną rolę Paktu Północnoatlantyckiego w zachowaniu bezpieczeństwa w Europie. Opisuje jak rozwijają się wzajemne relacje polsko – słowackie.
Jaroslav Nad’ cieszy się, że w związku z sytuacją panującą na wschodzie Europy, jego kraj jest członkiem NATO. Jego zdaniem Władimir Putin nie odważy się zaatakować Sojuszu, należy jednak zachować czujność. Słowacki minister obrony narodowej ma nadzieję, że Rosja przegra wywołaną przez siebie wojnę.
Pomóc w zwycięstwie Ukraińcom mogą m.in. dostawy sprzętu, czy broni. Gość Radia Wnet chwali Polskę właśnie za wsparcie udzielane wschodnim sąsiadom. Odnosi się również do kwestii współpracy polsko – słowackiej, także na polu wojskowym.
Jaroslav Naď w #PoranekWnet: Polska wkrótce się zajmie obroną lotniczą naszego kraju #RadioWnet
Dziennikarze Radia Wnet podróżują trasą Via Carpatia- od litewskiej Kłajpedy do greckich Salonik. Sprawdzamy przebieg drogi łączącej północ i południe UE poznając mieszkańców miast na trasie.
Podsumowanie pobytu w Salonikach. Jan Olendzki i Mikołaj Poruszek gotują się do powrotu do Polski. Przejeżdżać będą przez Serbię i Macedonię.
Jan Olendzki i Mikołaj Poruszek w Salonikach podsumowują całą podróż Via Carpatia. Zapoznają nas z najciekawszymi rozmowami, które udało im się przeprowadzić i dzielą się swoimi wrażeniami z trasy wyprawy, która prowadziła od Kłajpedy po Morze Egejskie.
W piątkowym „Poranku Wnet” wysłuchaliśmy podsumowania całej wyprawy Via Carpatia.
Jan Olendzki i Mikołaj Poruszek zdają relację tuż po dotarciu do Salonik.
W ramach trasy Via Carpatia ekipa Radia Wnet dotarła do Grecji. Jan Olendzki przedstawia wrażenia z pobytu w mieście Seres.
Podsumowanie pobytu w Blagojewgradzie.
Relacja z granicy bułgarsko-greckiej i sonda przeprowadzona pośród mieszkańców Blagojewgradu.
Droga z Błagojewgradu do Seres. Jan Olendzki rozmawiał z Wojtkiem, polskim kierowcą ciężarówki o Vii Carpatii.
Kontynuacja relacji z Błagojewgradu. Miejscowi nie wiedzą, czym jest Via Carpatia.
Jan Olendzki z relacją z Błagojewgradu. Rozmawia z Eleną Michuwą z centrum informacji turystycznej, która zauważa, że jest to piękna i słoneczna miejscowość. W mieście są dwa uniwersytety i dużo młodych ludzi. Błagojewgrad jest stolicą regionu o tej samej nazwie. Początki osadnictwa w dawnej Gornej Dżumai sięgają roku 300 p.n.e. Gorna Dżumaja została zdobyta przez Bułgarów w 1912 r. Rozmówczyni Jana Olendzkiego mówi o tym, co można zobaczyć w mieście, a także o rozwoju lokalnej infrastruktury drogowej. Miasto korzysta ze wsparcia Unii Europejskiej.
Jan Olendzki i Mikołaj Poruszek kontynuują relację z Bułgarii. Przed przekroczeniem greckiej granicy goszczą w programie Milo Kurtisa, który mówi im, czego mogą się spodziewać w jego ojczyźnie. Jan Olendzki wyjaśnia jak wygląda budowa Vii Carpatii w poszczególnych krajach.
Jan Olendzki podsumowuje wizytę w Sofii. Ze stolicy udali się do Błagojewgradu w historycznej Macedonii.
Ekipa Radia Wnet w drodze do Błagojewgradu.
Rozmowa Jana Olendzkiego z polskim kapucynem posługującym w bułgarskiej stolicy. Br. Jarosław Babik przedstawił stosunek Bułgarów do Rosjan. Wskazał, że w Bułgarii mówi się o dwukrotnym wyzwoleniu jej przez Moskwę- od Turków i w czasie II wojny światowej. Stwierdził, że Bułgarzy są podzieleni w stosunku do „drugiego wyzwolenia” i do wojny na Ukrainie. Widoczna jest różnica pokoleniowa.
Jan Olendzki z relacją z Sofii. Udało mu się przeprowadzić rozmowę z Iwoną Jakuszko – Dutko, zastępcą ambasadora Bułgarii, która opowiedziała m.in o relacjach polsko – bułgarskich oraz o przyszłych planach współpracy w ramach inicjatywy Trójmorza.
Jan Olendzki przypomina czym jest projekt Via Carpatia i jaka idea przyświecała jego powstaniu. Opisuje postępy prac przy budowie systemu dróg w odwiedzanych przez siebie krajach. Podsumowuje też dotychczasową podróż swoją i Mikołaja Poruszka.
Relacja z Widynia. Miasto to ma bardzo długą historię, sięga ona bowiem starożytnego Rzymu. W X wieku stanęła tu twierdza bułgarska i powstała stolica biskupia.
Jan Olendzki opisuje swoje pierwsze chwile w Bułgarii po przekroczeniu granicy.
Jan Olendzki prezentuje rozmowę, którą przeprowadził z historykiem Narodowego Muzeum Banatu Zoltanem Justinem. Justin przedstawił genezę węgierskiej nazwy Temeszwaru i wyjaśnił jak miasto rozwijało się za Andegawenów. Timișoara trafiła w XVI w. w ręce Turków. Wzmocnili oni fortyfikacje miasta i założyli w nim szkoły koraniczne. W murach miasta mieszkali muzułmanie i żydzi, a chrześcijanie poza nimi. W XVIII w. miasto zdobyli Habsburgowie, którzy zburzyli turecką twierdzę i rozpoczęli przebudowę miasta w stylu austriackim. Po I wojnie światowej Timișoara znalazła się w granicach państwa rumuńskiego. W XX w. Timișoarę opuścili miejscowi Niemcy, a na ich miejsce sprowadzili się Rumuni.
Rozmówca Jana Olendzkiego mówił także o budowie Vii Capratii. Podkreślił potrzebę inwestycji infrastrukturalnych krytykując polityków za ich zaniedbywanie.
Jan Olendzki opisuje jak wygląda jego podróż od kulis. Częste zmiany miejsc sprawiają, że trochę traci już poczucie czasu. Kolejnym państwem na trasie Via Carpatii będzie Bułgaria.
Jan Olendzki opisuje swoje pierwsze chwile w mieście Lugoj.
Jan Olendzki podsumowuje dotychczasową podróż po Rumunii i mówi o planach odwiedzenia miasta Lugoj.
Jan Olendzki gości w programie Tomasza Wybranowskiego. Opowiadając o Timișoarze zwraca uwagę na różnice między miastami zachodniej Rumunii leżącymi na trasie Via Carpatii, a wschodem kraju odwiedzanym rok temu w projekcie „Studio Włóczykij”. Pomimo, że Oradea, Arad, Timișoar i Lugoj, do którego zmierza wraz z Mikołajem Poruszkiem, położone są przy Via Carpatii, ich mieszkańcy nie kojarzą czym jest ten projekt.
Rozmawiając z Tomaszem Wybranowskim, nasi redaktorze wspominają projekty wyjazdowe Radia Wnet i swój czas pracy w naszej redakcji przy okazji 13. urodzin stacji.
W połowie drogi Via Carpatia Jan Olendzki i Mikołaj Poruszek nadają z parku miejskiego w Timișoarze. Relacjonując swój pobyt mówią o urokach korzystania z przestrzeni zielonych w przerwie od podróży i opowiadają o mieście.
Jan Olendzki z relacją tuż po przyjeździe do Timișoary w dniu 13. urodzin Radia Wnet. Jak opowiada- jest to największe miasto jakie odwiedzają po przekroczeniu rumuńskiej granicy. Zauważa, że w Temeszwarze, podobnie jak w Aradzie i Oradei widać węgierską przeszłość tych miast. Jest to też ważny punkt przemysłowy, istotny do skomunikowania Via Carpatią z innymi miastami i państwami położonymi na jej trasie. Historycznie jest to też pierwsze w Europie, a drugie po Nowym Jorku miasto, które otrzymało elektryczne oświetlenie uliczne.
Po nocy w Aradzie, ekipa Radia Wnet podsumowuje realizację projektu Via Carpatia w porannej relacji. Jan Olendzki i Mikołaj Poruszek dotarli bowiem do połowy trasy, która rozpoczęła się w Kłajpedzie. Mówią o tym, co widzieli na trasie, o stanie dróg, świadomości napotykanych mieszkańców i planach na dalszą drogę. Kolejnym punktem na mapie będzie miasto Timișoara (Temeszwar).
Jan Olendzki i Mikołaj Poruszek docierają z Oradei do Aradu- drugiego z czterech miast, które odwiedzają na trasie przejazdu Via Carpatii. Łącząc się z Łukaszem Jankowskim relacjonują stan drogi i wrażenia z Rumunii.
Przed wyjazdem z Oradei Jan Olendzki i Mikołaj Poruszek odwiedzają stację benzynową, by zakupić winietę niezbędną do poruszania się po rumuńskich drogach. Przy okazji dzielą się krótką sondą, w której zapytali mieszkańców Oradei o ich znajomość projektu Via Carpatia.
Ekipa Radia Wnet kontynuuje spacer po Oradei. Przez bliskość do granicy i historyczną przynależność miasta do Węgier, ponad połowa jego mieszkańców mówi po węgiersku. Architekturą również przypomina styl wiedeński, choć można tu spotkać niebywałą liczbę zabudowań w stylu art nouveau. Jan Olendzki opowiada o mijanych punktach miasta i zwraca uwagę na najbardziej interesujące zabytki warte odwiedzenia. Jednym z nich jest prawosławny kościół z wbudowaną kulą, która markuje kolejne fazy księżyca. Jedyny taki mechanizm w Europie, pozwala aby kula co 28 dni wykonywała pełny obrót imitując zaciemnienie księżyca.
Ekipa Radia Wnet dotarła z Węgrzech do Rumunii. We wtorkowy poranek Jan Olendzki i Mikołaj Poruszek spacerują po Oradei. Towarzyszy im Sonia Francesca– przewodniczka po Oradei związana z fundacją Oradia Heritage przy tutejszej synagodze. Zamiłowana w swoim mieście i lokalna patriotka jest ekspertką w temacie architektury stylu art nouveau, którą usłane jest miast. Gość porannej relacji projektu Via Carpatia opowiadała o urokach jego zabudowy, wiążącą się z nią historią, a także współczesnym znaczeniem Oradei i jej położenia przy trasie przebiegu Via Carpatii.
Kolejny przystanek na trasie projektu Via Carpatia to Debreczyn. Jan Olendzki i Mikołaj Poruszek zatrzymali się na krótki postój, by opowiedzieć o tym drugim co do wielkości mieście Węgier. W sercu starówki Debereczyna stoi imponujący budynek Wielkiego Zboru Kalwińskiego. Wzniesiony został na początku XIX wieku. Kościół jest bardzo ważnym miejscem dla Węgrów, bo właśnie tu, 14 kwietnia 1849 roku Lajos Kossuth proklamował niepodległość kraju.
Jako że odległość między Miszkolcem a Debereczynem nie jest duża (zaledwie godzina autostradą), nasi dziennikarze postanowili jechać dalej, by tego samego dnia dotrzeć do Rumunii. Zanim ruszyli podzielili się jeszcze rozmową nagraną w kabinie ciężarówki z Marcinem i Pawłem- kierowcami jadącymi Via Carpatią.
Po porannej rozmowie z marszałkiem województwa lubelskiego Jan Olendzki ruszył ulicami Miszkolc, by porozmawiać z nimi o życiu w mieście i możliwościach jakie oferuje. Pytał także co wiedział o projekcie Via Carpatia. O tym co mówili, nasz dziennikarz relacjonował ze stacji benzynowej przy autostradzie łączącej Miszkolc z Debereczynem.
Jan Olendzki i Mikołaj Poruszek dotarli do węgierskiego miasta Miszkolc. W porannej relacji połączyli się z marszałkiem województwa lubelskiego – Jarosławem Stawiarskim, który opowiedział o sobotnim otwarciu ostatniego fragmentu szlaku Via Carpatia między Lublinem a Rzeszowem- około 20-kilometrowy odcinek drogi ekspresowej S19 między Niedrzwicą Dużą a Kraśnikiem. Nasz gość mówił również o znaczeniu drogi Via Carpatia dla tego regionu Polski i dla Europy w ogóle.
Sobota markuje koniec pierwszego tygodnia, w którym Radio Wnet przemierza trasę Via Carpatii- od litewskiej Kłajpedy do greckich Salonik. W tym czasie Jan Olendzki i Mikołaj Poruszek przejechali przez Litwę, Polskę i wjechali do Słowacji. Z Koszyc, leżących przy drodze karpackiej podsumowują miniony tydzień.
Po rozmowie ze Zbigniewem Oprządkiem Jan Olendzki i Mikołaj Poruszek rozstawili wyjazdowe studio Radia Wnet przy rynku w Krośnie, na którym rozpoczynał się właśnie 19. Wyścig Górski Prządki VALVOLINE. Wyścig stanowił pierwszą rundę FIA IHC, 1 i 2 Rundę Górskich Samochodowych Mistrzostw Polski i V i VI Rundę Międzynarodowych Mistrzostw Słowacji. Organizacja „trzech wyścigów w jednym” zapewniła kibicom możliwość oglądania najlepszych kierowców. W rozmowie z Agnieszką Szelc– przedstawicielką Automobilklubu Małopolskiego „Krosno” dowiedzieliśmy się jak wygląda cała impreza i jej organizacja, a także co miłośnicy motoryzacji wiedzą o Via Carpatii.
Wczesnym popołudniem, przed rozpoczęciem autorskiej audycji muzycznej Jana Olendzkiego „Solarium”, nasz dziennikarz spotkał się ze Zbigniewem Oprządkiem– właścicielem antykwariatu i księgarni w Krośnie, a także pomysłodawcą galerii Hetta. W wywiadzie poznaliśmy człowieka związanego z Beskidem Niskim, który swoim charakterem niebywale oddaje jego klimat. Rozmowa krążyła po meandrach przeszłości naszego gościa, autostopowych eskapadach w latach 80-tych i początkach zamiłowania do handlu książkami. Usłyszeliśmy także o ludzkim aspekcie w związku z powstawaniem Via Carpatii i jej konsekwencjach dla krajobrazu.
Poranek w Krośnie rozpoczęliśmy relacją z tego pięknego miasta. Planowana rozmowa z właścicielem lokalnego antykwariatu musiała poczekać na dogodną porę.
Po dotarciu do Krosna Jan Olendzki i Mikołaj Poruszek meldują się w programie Radia Wnet „Sofa Surfing”Olgierda Zbychorskiego. W rozmowie z prowadzącym audycji dzielą się pierwszymi wrażeniami z miasta i planowanej wizycie w wyjątkowym antykwariacie.
Ekipa Radia Wnet wyruszyła z Lublina. Tuż za miastem, w drodze do Krosna, Jan Olendzki i Mikołaj Poruszek zatrzymują się by zdać relację z rozmów odbytych z mieszkańcami, sprawdzając ich wiedzę na temat projektu Via Carpatia.
Po spotkaniu z Bernardem Nowakiem kontynuujemy spacer po Lublinie. Jan Olendzki i Mikołaj Poruszek odwiedzają klimatyczną kawiarnię połączoną ze sklepem z płytami winylowymi o adekwatnej nazwie „Święty Spokój”. Zachwyceni atmosferą rozmawiają o życiu w Lublinie z Kasią– pracowniczką sklepu.
Przyjechawszy do Lublina, Jan Olendzki i Mikołaj Poruszek ruszyli sprawdzić, czym żyje miasto spokojnym wiosennym popołudniem w środku tygodnia. Następnego dnia powrócili na rynek miejski na spotkanie z Bernardem Nowakiem– pisarzem, członkiem i dawnym prezesem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, a także właścicielem wydawnictwa Test. Siedząc przy Trybunale Koronnym, nasi dziennikarze wsłuchiwali się w opowieść o Lublinie kiedyś i dzisiaj. Gość Radia Wnet wspominał nie tylko miasto. Opisał jego atmosferę, charakter mieszkańców, a była także mowa o Via Carpatii.
Mikołaj Poruszek i Jan Olendzki mówią o drodze z Białegostoku do Lublina.
W Białymstoku Jan Olendzki rozmawia z Rafałem Malinowskim, który opowiada o polskich odcinkach Via Carpatia. Rzecznik prasowy białostockiego oddziału Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad przedstawia stan realizacji poszczególnych odcinków. Wyjaśnia, że od prac przygotowawczych do włączenia odcinka do ruchu upływa od czterech do sześciu lat. W województwie podlaskim trwają prace przygotowawcze, a w lubelskim budowlane.
Po tej rozmowie ekipa Radia Wnet wyruszyła z Białegostoku w kierunku drogi krajowej 19 w stronę Lublina. Tędy przejeżdżać będzie Via Carpatia, choć na ten moment jest to jednojezdniowa droga. Przejazd nią trwa o pół godziny dłużej aniżeli trasa z powrotem przez Warszawę do Lublina.
Nasza ekipa dotarła z Kowna do Białegostoku. W porannej relacji Jan Olendzki gościł Krzysztofa Szubzdę– aktora kabaretowego, satyryka, konferansjera, prawnika pisarza, dziennikarza, ale przede wszystkim białostoczanina z krwi i kości. Wspólnie z nim przeszliśmy się rynkiem w kierunku ul. Jana Kilińskiego słuchając o urokliwych miejscach stolicy Podlasia. Poznaliśmy nieco historii miasta, które w swoim przedwojennym kształcie zostało odtworzone za sprawą naszego gościa w filmie „Czarna Dama”. Wszystkich białostoczan (i nie tylko) zachęcamy do obejrzenia.
Poruszając zaś temat drogi „Via Carpatia”, którą nasi dziennikarze zdążają do Grecji badając postępy prac, dowiadujemy się, że choć jej powstanie jest wśród mieszkańców Białegostoku bardzo porządane, niestety nadzieje gasną. Od lat bowiem nie widać znaczącego rozwoju tego projektu.
Jan Olendzki relacjonuje drogę z Kowna do Białegostoku.
Ekipa Radia Wnet kieruje się w stronę Białegostoku. Przedstawiamy drugą część wywiadu z dr. Tomaszem Błaszczakiem, który opowiada o stosunku Litwinów do Polaków. Zauważa, że obraz Polski w historycznej narracji Litwy jest nie najlepszy. Wskazuje, że gdy Wilno było w granicach II RP na Litwie nasz kraj przedstawiano jako największego wroga.
Wykładowca na Wydziale Nauk Politycznych i Dyplomacji Uniwersytetu Witolda Wielkiego w Kownie przybliża historię miasta. W 1842 r. stało się ono stolicą guberni co wpłynęło na jego rozwój. W okresie międzywojennym mieściła się tu litewska stolica.
Jan Olendzki z relacją z Kowna. Jak mówi, autostrada z Kłajpedy przypomina bardziej drogę ekspresową i nie jest najlepszej jakości. W dzisiejszej relacji, nasz dziennikarz rozmawia z dr. TomaszemBłaszczakiem – wykładowcą na Wydziale Nauk Politycznych i Dyplomacji Uniwersytetu Witolda Wielkiego w Kownie. Gość Radia Wnet zapewnia (wbrew krążącym opiniom), że Kowno jest pięknym miastem z interesującą architekturą i życzliwymi mieszkańcami. To tu w okresie międzywojennym miejsce miała stolica niepodległej Litwy. Ponadto jest to miasto, w którym krzyżują się teraz dwie bardzo ważne drogi tranzytowe- Via Carpatia i Via Baltica. Wykładowca kowieńskiego uniwersytetu omawia ponadto kwestię gospodarczych konsekwencji wojny na Ukrainie.
Jan Olendzki zdaje relację z drogi między Kłajpedą a Kownem. Podsumowuje też wydarzenia minionego dnia w Kłajpedzie i dzieli się spostrzeżeniami dotyczącymi miasta i jego mieszkańców.
Jan Olendzki rozmawia z Krzysztofem – Polakiem z Karkonoszy, który marzył o życiu nad morzem i swoje miejsce na ziemi upatrzył właśnie w litewskiej Kłajpedzie. Tu mieszkając angażuje się w działalność Związku Polaków na Litwie. Gość Radia Wnet mówi o relacjach między Litwinami a innymi mniejszościami zamieszkującymi miasto, w szczególności rosyjskiej i białoruskiej. Zdaniem Krzysztofa, po rozpoczęciu rosyjskiej agresji na Ukrainie i wprowadzeniu przez Litwę sankcji na Rosję i Białoruś, port w Kłajpedzie zaczął podumierać. To przełożyło się na zwolnienia pracowników portu i firm spedycyjnych, a w efekcie zauważalne jest w mniejszym przepływie towarów wędrujących m.in. Via Carpatią do lub z Kłajpedy.
Via Carpatia ma swój początek w Kłajpedzie- spokojnym nadbałtyckim mieście portowym. Z Litwy Jan Olendzki łączy się z Krzysztofem Skowrońskim będącym w estońskim Tallinie, by przywitać słuchaczy z tych punktów startowych dwóch trwających obecnie wypraw Radia Wnet.
Jan Olendzki zapowiada plan przebiegu projektu Via Carpatia, a także dzieli się pierwszymi wrażeniami z litewskiej Kłajpedy, która wyznacza początek zaplanowanej trasy.
Krzysztof Skowroński opowiada zaś o sytuacji społeczno-politycznej w Estonii. Mieszkańcy kraju bardzo liczą na zwiększenie obecności wojsk NATO na wschodniej flance i rozszerzenie Sojuszu
Radio Wnet ponownie wyruszyło w podróż. Tym razem Jan Olendzki i Mikołaj Poruszek odwiedzą państwa leżące wzdłuż „Via Carpatia”. Od Litwy przez Polskę, Słowację, Węgry, Rumunię, Bułgarię, aż do Grecji- będziemy rozmawiać z mieszkańcami miast położonych na trasie łączącej północ i południe Europy, a wspiera nas w tym Bank Gospodarstwa Krajowego.
Relacje z drogi od poniedziałku do piątku na żywo o godz. 8.45 na antenie Radia Wnet, choć pojawiać się będziemy także w innych programach na przestrzeni dnia, relacjonując postępy naszej podróży. Zaglądajcie też na nasze media społecznościowe, by zobaczyć, gdzie są nasi dziennikarze i kogo spotykają.
Ambasador RP w Bratysławie Krzysztof Strzałka / Fot. PIotr Bobołowicz, Radio Wnet
Krzysztof Strzałka opisuje proces zacieśniania się wzajemnej współpracy polsko – słowackiej. Mówi o różnym podejściu do Rosji prezentowanym przez dwa narody.
Krzysztof Strzałka wyjaśnia, jak rosyjska agresja stała się na Słowacji powodem do zmiany myślenia o współpracy państw środkowoeuropejskich. Jednym z obszarów do współdziałania ma być sektor energetyczny i paliwowy. Zapotrzebowanie na surowce inne niż rosyjskie świetnie wykorzystuje PKN Orlen.
Orlen staje się bardzo poważnym graczem w regionie, jeżeli chodzi o kwestie energetyczne. Chce inwestować w Czechach i na Słowacji w rozwój technologii wodorowych.
Współpraca polsko – słowacka rozwija się również na polu wojskowym. Nasze myśliwce F – 16 będą patrolować przestrzeń powietrzną południowego sąsiada. W związku z wojną na Ukrainie rząd w Bratysławie lekko obawia się rozciągnięcia konfliktu w granice państw NATO. Odmienne nastroje panują jednak wśród obywateli Słowacji.
Społeczeństwo słowackie, nieco inaczej niż polskie, patrzy na Rosję. Jest raczej pozytywnie do niej nastawione, choć po 24 lutego nieco się to zmieniło.
Słowacy są również pozytywnie nastawieni do działań polskiego rządu w sprawie uzyskania środków z KPO. Na temat stanu praworządności w Polsce wypowiadają się jednak dość ostrożnie.
Znawca stosunków międzynarodowych, były dyrektor Łotewskiego Instytutu Polityki Zagranicznej w wywiadzie dla Radia Wnet mówi o zadaniu, jakie stoi dziś przed łotewskimi dyplomatami.
.@AtisLejins w #PoranekWnet: Z powodu drugiej wojny światowej Niemcy mają, i to do dzisiaj, kompleks winy wobec Rosji, umiejętnie wykorzystywany przez Rosję.#RadioWnet
Atis Lejiņš szacuje termin końca wojny na Ukrainie. Mówi również o stosunkach niemiecko-rosyjskich, które za sprawą wojny na Ukrainie uległy znacznemu pogorszeniu. Zwraca uwagę na konsekwencje takiego stanu rzeczy dla rosyjskiej gospodarki.
Po drugie – Gorbaczow pozwolił Niemcom na zjednoczenie. Bez walki. Wschodnie Niemcy przyłączyły się do Zachodnich Niemiec. To dwie mocne karty, które mieli Rosjanie. A teraz spójrzmy na wszystkich. Zaczynając od Kohla… Nie będziemy mówić o Schroederze… Nie ma sensu. Nawet Merkel… Także dzisiaj Scholz jest ostrożny z wysyłaniem ciężkiego uzbrojenia na Ukrainę.
„Rosja straciła Niemcy”
Powiedział pan, że Niemcy straciły przywództwo w Europie. Nie uważam, żeby było to tak ważne, jak to, że Rosja straciła Niemcy. Bo bez Niemiec z ich kompleksem winy i całą resztą – olbrzymimi inwestycjami, Nord Stream Dwa, ciągłym zwiększaniem importu gazu z Rosji – Niemców nie można uznawać za takich samych partnerów Rosji, jak było to dawnej. Gdzie Rosja w przyszłości będzie zarabiać pieniądze? Nord Stream Dwa jest kompletnie martwy. Podobnie jak Nord Stream Jeden. Europa zmniejszy drastycznie swoją zależność od rosyjskiego gazu. I wie pan, co się dzieje – szukanie nowych dostawców LNG – w Afryce i wszędzie indziej.
Dzisiejsza rola Łotwy
Atis Lejiņš, zapytany o to, jaką rolę w polityce zagranicznej powinna dziś odgrywać Łotwa, mówi o potrzebie ostrzegania innych rządów przed poważnym traktowaniem deklaracji prezydenta Federacji Rosyjskiej.
.@AtisLejins w #PoranekWnet: W naszej centralnej pozycji naszą rolą było zawsze mówienie naszym zachodnim partnerom i przyjaciołom: nie wierzcie Rosji. I mieliśmy rację. Putin oszukał wszystkich.#RadioWnet
Jednocześnie łotewski deputowany jest zdania, że Rosja już na wczesnym etapie swoich działań przegrała tę wojnę.
Rosja przegrała tę wojnę całkowicie. Mam na myśli przegranie blitzkriegu wobec Kijowa w ciągu pierwszych kilku dni. Wszyscy na Łotwie wiemy, że to koniec. Ukraińcy wygrali wojnę. Potem były już tylko bitwy.
Odbudowa Ukrainy z rosyjskich pieniędzy
Rozmówca Radia Wnet proponuje podjęcie konkretnych kroków, za sprawą których rosyjskie pieniądze miałyby zostać przeznaczone na odbudowę Ukrainy.
Mamy na Zachodzie rosyjskie rezerwy federalne banku centralnego. Mamy również wszystkie jachty, zamki, wszystko inne, co należy do oligarchów. Nasz mądry komisarz europejski Valdis Dombrovskis rozważa już, jak te zamrożone aktywa mogą być skonfiskowane na rzecz Ukrainy.
Rosja po Władimirze Putinie
Atis Lejiņš wypowiada się na temat scenariusza, jaki nastąpi po końcu rządów Władimira Putina. Parlamentarzysta jest zdania, że nie sposób przewidzieć, co wówczas nastąpi.
Byłem historykiem. Historia zawsze zaskakuje, więc nie mogę powiedzieć, co się stanie. Obecnie 86% Rosjan popiera Putina. Jeśli to spadnie do 40%, to będzie niebezpieczne. Putin nie będzie żył wiecznie. Kto wie, jak to będzie wówczas wyglądać?
To dlatego Macron i Scholz są dzisiaj bardzo zaniepokojeni, bo zadają to samo pytanie. Nie możemy tego powiedzieć Putinowi w twarz, ale mówię: poczekajmy, by zobaczyć, co będzie po Putinie, zamiast Putina, który zaczął tę wojnę.
„To już nie jest wojna”
Znawca stosunków międzynarodowych, trwający wciąż konflikt na Ukrainie, upatruje już nie jako wojnę, lecz pewien szereg bitew.
To nie jest już wojna, tylko są to bitwy. To bitwa czołgów i haubic. A jeśli Ukraińcy mają większą siłę ognia, to odepchną armię rosyjską – tak jak to zrobili pod Charkowem. Odzyskali tam granicę.
Rozmówca Piotra Bobołowicza nie ma złudzeń co do tego, jakie są prawa i słuszne dążenia rządu w Kijowie. Mówi również o niskim morale w wojsku agresora. Charakteryzując armię rosyjską, używa słowa „chaos”.
Ukraińcy nie są głupi, nie pójdą na Moskwę. To jasne. Ale oswobodzą swoje terytorium. I mają wszelkie prawo, żeby to zrobić. Według prawa międzynarodowego i międzynarodowego kodeksu postępowania, jeśli państwo jest zaatakowane, a jego część okupowana, to ma prawo wypędzić agresora.
Na Donbasie mobilizują wszystkich młodych ludzi, żeby wysłać ich przeciwko ukraińskiej armii. I to nie działa. Ci młodzi ludzie uciekają. Nie chcą walczyć – kompletny chaos. Może nawet powitają ukraińską armię, gdy ta wkroczy na Donbas.
Koniec wojny jeszcze w lecie?
Oceniając szansę Ukrainy na zakończenie wojny, Atis Lejiņš zwraca uwagę na samoloty z Polski, które zasilają ukraińskie wojsko. To między innymi one mogą przyczynić się do szybszego tryumfu Ukrainy.
Ukraina ma teraz broń. Swoją drogą, ma też samoloty. Ma teraz więcej MIG-ów, niż miała przed wojną – zmodernizowanych MIG-ów z Polski, Słowacji i innych państw. Ukraińcy walczą o wiele lepiej niż armia rosyjska. Rosjanie są zdemoralizowani.
Będę szacował… Teraz jest już prawie czerwiec. Myślę, że do końca lata to się skończy.