Trójmorze. Wielki Finał Wielkiej Wyprawy

Featured Video Play Icon

Finał Wielkiej Wyprawy Radia Wnet / Fot. Konrad Tomaszewski, Radio Wnet

Ekipa Wielkiej Wyprawy wróciła do siedziby Radia Wnet na Krakowskim Przedmieściu 79 w Warszawie.

W czasie Wielkiej Wyprawy przejechaliśmy około 10 tysięcy kilometrów. Odbyły się audycje z czternastu państw Europy Środkowej i państw bałtyckich. Dobiegła końca wyprawa nad trzy morza: Bałtyk, Morze Czarne i Adriatyk, ale Liliana Wiadrowska zapewni nam post scriptum.

Skopje | Prisztina | Dubrownik | Rijeka | Lublana | Zagrzeb | Wiedeń | Bratysława

Wielka Wyprawa to opowieść o polityce, kulturze i życiu codziennym. Mamy świadomość, że dzieje się to podczas wojny na Ukrainie, dlatego często padały pytania o zagrożenia dla wolności i przyszłość naszej części Europy.


Finał Wielkiej Wyprawy. Trójmorze – Warszawa

Piotr Mateusz Bobołowicz i Jan Olendzki opowiadają o swoich wrażeniach i licznych przygodach, które spotkały ich podczas podróży.


Bratysława

Lukáš Onderčanin, dziennikarz redakcji zagranicznej słowackiego dziennika SME | fot. Piotr Mateusz Bobolowicz

Dziennikarz mówi o tym, czym żyją Słowacy. Rozmowę prowadzi Piotr Mateusz Bobołowicz.


Jana, sprzedawczyni książek i działaczka kultury z Bratysławy | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Ekipa Wielkiej Wyprawy rozmawia z Janą – mieszkanką Bratysławy – o tym, czym się wyróżnia stolica Słowacji, co można zwiedzić, a także o wydarzeniach kulturalnych.


Kościół Świętej Elżbiety w Bratysławie | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Hanna Tracz o secesyjnej architekturze Bratysławy, m.in. turystycznej perełce stolicy – kościele św. Elżbiety.

Wnętrze kościoła św. Elżbiety w Bratysławie | fot. Hanna Tracz

Słowacki Teatr Narodowy w Bratysławie | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Manifestacja pamięci po zabójstwie dwóch osób pod klubem LGBT w Bratysławie | fot. Jan Olendzki

W Poranku Wnet relacja z manifestacji po strzelaninie przed klubem LGBT.

Lukas, przyjaciel jednej z ofiar ataku | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Bratysława | fot. Hanna Tracz

Wiedeń

Pałac Schönbrunn i panorama Wiednia | fot. Kamil Kowalik, Radio Wnet
Pan Wiesław, wiedeński dorożkarz | fot.: Piotr Mateusz Bobołowicz, Radio Wnet

Jan Olendzki rozmawia z najstarszym wiedeńskim dorożkarzem. Jest nim Polak – pan Wiesław.

Pomnik cesarzowej Elżbiety (Sisi) | Fot. Piotr Mateusz Bobołowicz, Radio Wnet
Pałac Hofburg, siedziba ONZ | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz, Radio Wnet
Detal bramy pałacu Hofburg | fot.: Piotr Mateusz Bobłowicz
Katedra św. Szczepana nocą | fot. Radio Wnet
Detal Katedry św. Szczepana | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz, Radio Wnet

O austriackiej kulturze kawy opowiadają Hanna Tracz i Liliana Wiadrowska, a na spacer ulicami Wiednia zapraszają Jan Olendzki i Piotr Mateusz Bobołowicz.

Zachęcamy do wysłuchania audycji ze stolicy Austrii!

 


Zagrzeb

Mark, mnich Hare Kriszna z Zagrzebia | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Piotr Mateusz Bobołowicz rozmawia z mnichem Markiem, który wyjaśnia czym jest Hare Kriszna.


Teatr Narodowy w Zagrzebiu | fot. Hanna Tracz
Targ na rynku Dolac w Zagrzebiu | fot. Jan Olendzki
Makieta Miasta Zagrzeb | fot. Jan Olendzki

Bożydar, pracownik i przewodnik po Muzeum Canabisu w Zagrzebiu | fot. Jan Olendzki

Bożydar opowiada o tym, co znajduje się w Muzeum Canabisu, a także o historii uprawiania tej rośliny.


Branimir, student literatury z Zagrzebia, i Jan Olendzki | fot. Hanna Tracz

Branimir oprowadza ekipę Wielkiej Wyprawy po Zagrzebiu. Ponadto, łączymy się ze Szczecinem, gdzie Małgorzata Kleszcz i Konrad Mędrzecki poznają tajemnice świata fortepianów.


Poranek Wnet

Z Warszawy Krzysztof Skowroński łączy się z Wielką Wyprawą, która znajduje się w Zagrzebiu.

Vesna Vučemilović, posłanka opozycyjnej partii Chorwackich Suwerenistów, przewodnicząca komisji ds. edukacji i młodzieży, członkini komisji gospodarki, finansów i budżetu | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Vesna Vučemilović mówi o aktualnej sytuacji gospodarczej w Chorwacji. Zauważa, że sytuacja jest dobra między innymi z uwagi na przychody z turystyki, jednak problemem jest opuszczanie Chorwacji przez jej młodych obywateli.


Vlaho Bukovac – „Gundulić kontemplujący Osmana” | fot. Hanna Tracz

Branimir Guć, student literatury z Zagrzebia, opowiada o obrazie Vlaho Bukovacza „Gundulić kontemplujący Osmana”. Rozmowę prowadzi Hanna Tracz.


Kościół Św. Marka, Zagrzeb | fot. Hanna Tracz

Najedzeni Liliana i Piotr opowiadają o kościele św. Marka, zabezpieczaniu puszek z jedzeniem alarmem, a także serbskiej seksaferze.

Muzeum historii Zagrzebia | fot. Hanna Tracz
Pomnik św. Jerzego, Zagrzeb | fot. Hanna Tracz

Zagrzeb, Chorwacja | fot. Hanna Tracz

Ekipa Wielkiej wyprawy o Chorwacji, historii nazwy miasta Zagrzeb, kulturze i życiu mieszkańców.

Zagrzeb, Chorwacja | fot. Hanna Tracz

Dworzec główny w Zagrzebiu |fot. Jan Olendzki
Pawilon Sztuki w Zagrzebiu | fot. Jan Olendzki

Liliana Wiadrowska, Hanna Tracz, Piotr Mateusz Bobołowicz i Jan Olendzki zapraszają nas w pierwszy spacer po Zagrzebiu.


Pomnik Ojczyźnie, Zagrzeb. Fot. Jan Olendzki
Pomnik Ojczyźnie, Zagrzeb | fot. Jan Olendzki

Radio Wnet dotarło do Chorwacji. Przedostatniego przystanku Wielkiej Wyprawy.


Lublana

Dimitrij Rupel, były wieloletni minister spraw zagranicznych Słowenii, był burmistrz Lublany i były ambasador Słowenii w USA | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Dimitrij Rupel ocenia obecną słoweńską politykę.

Chciałbym, żeby słoweńska polityka bardziej przypominała tę polską i innych państw Europy Środkowo-Wschodniej.


Prešernov trg, pierzeja zachodnia | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Wielka Wyprawa o Słowenii. Spacer po Lublanie.


Robert Waltl, dyrektor „Mini Teater” w Lublanie. Fot. Lech Rustecki

Robert Waltl o życiu kulturowym Słowenii, teatrze i kolekcji kukiełek.

Próba nowej sztuki w teatrze „Mini Teater” w Lublanie | fot. Lech Rustecki

Poranek Radia Wnet z Lublany. Prowadzi Krzysztof Skowroński

Alojz Kovšca, przewodniczący Rady Państwa, izby wyższej parlamentu Słowenii. | Fot. Lech Rustecki

Alojz Kovšca o walce Słowenii o niepodległość. Polityk mówi o następstwach wojny na Ukrainie, jakie daje się odczuć w słoweńskiej gospodarce.

Lublana, Słowenia | fot. Hanna Tracz

Dziennikarz Domen Mezeg mówi o polityce Słowenii. Przyznaje, że Słowenia nie rozstała się całkowicie z komunistyczną przeszłością.


Pomnik France Prešerena, słoweńskiego wieszcza epoki romantyzmu, autora hymnu narodowego Słowenii | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Dr Nika Ježa opowiada o Emilu Korytce, który walczył o wyzwolenie Polski w powstaniu listopadowym, był prześladowany i zesłany do Słowenii. Korytko pokazał Słoweńcom jak ważna jest świadomość narodowa i kultura ludowa.


Lojze Peterle, pierwszy premier wolnej Słowenii | fot. Lech Rustecki

Lojze Peterle mówi o historii swojego kraju.

Pierwszy premier wolnej Słowenii wspomina, jak wyglądało uzyskanie niepodległości przez Słowenię.

Przed wejściem do sali obrad słoweńskiego parlamentu w Lublanie | fot. Lech Rustecki

W drugiej części wywiadu Lojze Peterle mówi o swojej ocenie sytuacji światowej w perspektywie wojny w Ukrainie.

Katedra św. Mikołaja, w tle zamek | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Lojze Peterle w rozmowie z Krzysztofem Skowrońskim opowiada o swoich wspomnieniach świętego Jana Pawła II.


Piran

Piran, Słowenia | fot. Hanna Tracz

Wielka Wyprawa dała się porwać słonecznej pogodzie i jeszcze raz odwiedziła Adriatyk.

Piran | fot. Hanna Tracz

Piran | fot. Hanna Tracz

Ekipa Wielkiej Wyprawy Radia Wnet zaprasza na spacer po Piranie i wybrzeżu Adriatyku.

Piran | fot. Hanna Tracz

Piran | fot. Hanna Tracz

Zachód słońca nad Adriatykiem widziany z cypla w Piranie | fot. Lech Rustecki

Liliana Wiadrowska w Lublanie | fot. Hanna Tracz

Liliana Wiadrowska i Hanna Tracz spacerują uliczkami Lublany, tętniącymi historią i słoweńskim kolorytem.


Rzeka Lublanica, w tle kościół oo. Franciszkanów, słynący ze swojej różowej fasady | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Wielka Wyprawa Radia Wnet dotarła do Lublany – stolicy Słowenii.


Rijeka

Rijeka | fot. Hanna Tracz
Zatoka Kvarner. Po lewej stronie jest widoczna wyspa Krk |fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Liliana Wiadrowska, Hanna Tracz, Jan Olendzki i Piotr Bobołowicz zabierają nas w kolejną podróż. Między innymi poruszyli temat tradycyjnego skakania z mostu. W tym o szkoleniu dzieci.

Rijeka | fot. Hanna Tracz
Port w Rijece | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Znad zatoki Jan Olendzki poleca wcześniejsze zapewnienie sobie noclegu. Przeprowadził również prawdopodobnie pierwszy wywiad z Adriatykiem.

Kościół NMP z Lourdes naprzeciwko siedziby portu w Rijece | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Dubrovnik

Dubrovnik, Chorwacja | fot. Hanna Tracz

Dubrovnik, Chorwacja | fot. Hanna Tracz

Dubrovnik, Chorwacja | fot. Hanna Tracz
Dubrovnik, Chorwacja | fot. Hanna Tracz
Dubrovnik, Chorwacja | fot. Hanna Tracz

Liliana Wiadrowska w Dubrovniku | fot. Hanna Tracz

Ekipa Wielkiej Wyprawy dotarła do trzeciego morza. Hanna Tracz i Liliana Wiadrowska ze specjalną audycją z nad Adriatyku. Nie zabraknie ciekawostek o Chorwacji, a także relacji z wybrzeża.

Wybrzeże Adriatyku | fot. Hanna Tracz

Wielka Wyprawa Radia Wnet dotarła do Chorwacji.


Wielka Wyprawa drodze do Chorwacji 

Droga z Prisztiny do Dubrovnika zajęła 8 godzin.

Wielka Wyprawa przemierza Góry Przeklęte w drodze do Dubrovnika | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz
Góry Przeklęte (część Gór Dynarskich) | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz
Góry Przeklęte (część Gór Dynarskich) | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Prisztina

Xhorxhina Bami, dziennikarka Balkan Insight | fot. Piotr Mateusz Bobolowicz

Xhorxhina Bami w rozmowie z Piotrem Mateuszem Bobołowiczem przedstawia sytuację polityczną w Kosowie. Tłumaczy, że mimo chęci Albańczyków przyłączenia Kosowa do Albanii są coraz słabsze. Prisztina prowadzi niezależną politykę i jest inicjatorem wielu międzynarodowych bałkańskich projektów.


Prisztina, Kosowo | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz
Prisztina, Kosowo | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Studenci z Prisztiny | fot. Hanna Tracz

Albańczycy z Czarnogóry i Macedonii Północnej, którzy studiują na amerykańskim uniwersytecie w Prisztinie, mówią o swoim stosunku do Serbów i perspektywie zjednoczenia Albańczyków.

Kościół katolicki w Prisztinie (kościół Matki Teresy) | fot. Hanna Tracz

fot. Liliana Wiadrowska

Złote wyrobu jubilerskie są popularne wśród kosowskich kobiet. Sprzedawca złota w Prisztinie mówi o tym, jak idzie biznes w dobie europejskiego kryzysu. Rozmówca Liliany Wiadrowskiej jest Albańczykiem. Jak widzi przyszłość Kosowo? Jaki ma stosunek do Serbów? Dowiedz się, słuchając wywiadu Wielkiej Wyprawy Radia Wnet.


(od prawej)Porucznik Maślanka, kapitan Zakrzewska i Jan Olendzki, Nove Selo w Kosowie | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Porucznik Maślanka mówi o tym, jak wygląda dzień polskiego żołnierza na misji pokojowej w Kosowie. Także, tłumaczy jakie działania są podejmowane dla uregulowania konfliktów między lokalną społecznością.

Generał Roman Polko | fot. archiwum prywatne

Gen. Roman Polko o przeszłości i obecności polskich żołnierzy w Kosowie.

Dowódca XLVI zmiany PKW KFOR KOSOWO ppłk. Paweł Gandera (po prawej) | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

ppłk. Paweł Gandera, dowódcą XLVI zmiany PKW KFOR KOSOWO, gdzie na bazie Camp Novo Selo stacjonują PKW. Mówi o tym, czego dotyczy misja polskich żołnierzy. Zaznacza, że nie ingerują w polityczne konflikty. Ich celem jest ochrona lokalnej ludności.

Pomnik „Pamięci zamachów na World Trade Center” | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Besnik Bislimi, wicepremier Republiki Kosowa | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

W Kosowie bardzo widoczne jest jawne poparcie wobec Stanów Zjednoczonych. Z kolei „Nigdy tutaj nie było sympatii dla Rosji” przyznaje wicepremier Kosowa ds. europejskiej integracji, rozwoju i dialogu. W rozmowie z Piotrem Mateuszem Bobołowiczem Besnik Bislimi naświetla system gospodarczy, który polega na ulokowaniu produkcji i pozwala na szybki rozwój państwa.

Pomnik Skanderbega, albańskiego bohatera z XV wieku | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Spacer po Prisztinie

Liliana Wiadrowska, Prisztina | fot. Hanna Tracz

Wnętrze hali Pałacu Sportu i Młodzieży w Prisztinie | fot. Hanna Tracz

Liliana Wiadrowska | fot. Hanna Tracz
Prisztina, Kosowo | fot. Hanna Tracz

Wielka Wyprawa Radia Wnet dotarła do Prisztiny. Jan OlendzkiPiotr Mateusz Bobołowicz z relacją ze stolicy Kosowo. Zwracają uwagę na nowoczesność kraju, mimo wojny, która miała miejsce pod koniec tysiąclecia. Na to wydarzenie i trwający konflikt z Serbią wskazują jedynie pojawiające się na drogach samochody wojskowe i śmigłowce.

Prisztina, Kosowo | fot. Hanna Tracz

Skopje

Stevo Pendarovski, prezydent Macedonii Pólnocnej | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Stevo Pendarovski przewiduje, że Ukrainę czeka długa droga do wejścia w skład Sojuszu Północnoatlantyckiego. Wspomina, że jego kraj był kandydatem do NATO przez ponad 20 lat.Zwraca uwagę na istotny problem, którym jest brak porozumienia z Bułgarią – konieczny warunek do wejścia Macedonii Północnej do Unii Europejskiej. Prezydent Macedonii Północnej krytykuje funkcjonowanie ONZ – jest mało skuteczna, ale daje przestrzeń na dialog.


Jovana Trencevska, minister Pracy | fot. Hanna Tracz

Jovana Trencevska mówi o wyzwaniach Macedonii Północnej związanych z kryzysem energetycznym oraz sytuacji na tamtejszym rynku pracy. Informuje, że rząd w Skopje ma gotowe rozwiązania na rzecz rozwijania przedsiębiorczości, a co za tym idzie zatrzymania młodych ludzi w kraju. Przewidziane są ponadto kursy programowania dla bezrobotnych.


Lilianna Wiadrowska w Skopje | fot. Hanna Tracz
Skopje, Carsija | fot. Liliana Wiadrowska
Skopje, najstarszy zakład fryzjerski | fot. Liliana Wiadrowska

Anna Frangovska, kurator Galerii Narodowej Macedonii Północnej | fot. Hanna Tracz

Anna Frangovska o rozwoju lokalnej sztuki macedońskiej. Opowiada o najwybitniejszych dziełach, znajdujących się w Galerii Narodowej.


Goran Sadikarijo, dyrektor Muzeum Holocaustu w Skopje | fot. Hanna Tracz

Goran Sadikarijo o Muzeum Holocaustu w Skopje i historii Żydów w Macedonii Północnej. Celem tego muzeum jest zapobieganie antysemityzmowi.


Dom Pamięci Matki Teresy w Skopje | fot. Hanna Tracz

Hanna Alicja Tracz z wywiadem z Domu Pamięci Matki Teresy z Kalkuty. Historia o miejscu narodzin albańskiej zakonnicy.


Danela Arsovska, burmistrz Skopje | fot. materiały własne

Danela Arsovska mówi o planach na swoja kadencję w Skopje. M.in. reformach w mieście i systemie zarządzania.


Wojciech Tyciński, ambasador RP w Macedonii Północnej | fot. materiały własne

Wojciech Tyciński charakteryzuje kształt sceny politycznej w Macedonii Północnej. ocenia, że jednym z największych wyzwań dla władz Macedonii Północnej jest zahamowanie tempa emigracji młodych ludzi. Dyplomata zapewnia o pełnym poparciu Polski dla europejskich aspiracji Macedonii Północnej.

Druga część wywiadu z Wojciechem Tycińskim. Rozmowa dotyczy sytuacji ekonomicznej Macedonii Północnej i relacji międzynarodowych w związku z sytuacją gospodarczą kraju.


Jan Olendzki w Skopje | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Jan Olendzki z relacją ze Skopje. Opowiada o swoich wrażeniach ze stolicy Macedonii Północnej.


Liliana Wiadrowska | fot. Dawid Trajkowski
Bazar w Skopje | fot. Liliana Wiadrowska

Igor Stanojoski ,pisarz, publicysta, wykładowca akademicki | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Igor Stanojoski, w rozmowie z Piotrem Mateuszem Bobołowiczem, opowiada o tym jak wygląda życie w Macedonii Północnej, o konfliktach wśród społeczeństwa, a także o stosunku Macedończyków do sąsiadów oraz do Rosji przed rozpoczęciem inwazji na Ukrainę i obecnie.

Igor Stanojoski mówi o literaturze macedońskiej, a także o języku i porównuje go z innymi językami słowiańskimi.


Liliana Wiadrowska spaceruje po Skopje z  przewodnikiem – Dawidem Trajkowskim. 

Skopje | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Liliana Wiadrowska spaceruje po Skopje z  przewodnikiem – Dawidem Trajkowskim. 

Pomnik św. Cyryla i Metodego w Skopje | fot. Hanna Tracz

Skopje | fot. Hanna Tracz

Pomnik “Wojownik na koniu” przedstawiający Aleksandra Wielkiego | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Pomnik „Wojownik” w Skopje | fot. Hanna Tracz

Dolna część pomnika „Wojownik” | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Dawid Trajkowski, przewodnik po Skopje | fot. Liliana Wiadrowska

Liliana Wiadrowska z relacją z Wielkiej Wyprawy, która dotarła do macedońskiego Skopje. Po mieście tym oprowadza Dawid Trajkowski – po ojcu Macedończyk, po matce Polak. Opowiada o standardzie życia w Macedonii Północnej.

Skopje, Macedonia Północna | fot, Piotr Mateusz Bobołowicz

Macedonia Północna | fot. Hanna Tracz
Macedonia Północna | fot. Hanna Tracz
Macedonia Północna | fot. Hanna Tracz

Wielka Wyprawa po pobycie w stolicy Bułgarii udała się do Macedonii Północnej.


Drugi etap Wielkiej Wyprawy za nami. Relacje, rozmowy o życiu, kulturze i polityce można zobaczyć niżej. 

Wielka Wyprawa. Morze Czarne

Zobacz pierwszy etap naszej podróży. Odwiedziliśmy państwa nadbałtyckie, a w tym miasta – Wilno, Kowno, Kłajpedę, Rygę, Tallinn, Helsinki, Sztokholm i Szczecin. 

Wielka Wyprawa. Morze Bałtyckie

Dr Nikolaj Jež: Polacy mogą być dumni z Emila Korytki

Emil Korytko [źródło fotografii: gov.pl]

Polonista ze Słowenii opowiada o najsłynniejszym Polaku w historii Słowenii, a o którym (prawie) nikt u nas nie słyszał.

Nikolaj Jež (wykładowca akademicki, współtwórca katedry polonistyki na Uniwersytecie w Ljubljanie) przybliża naszym słuchaczom postać Emila Korytki herbu Jelita (1813-1839). Jest to postać mająca kluczowe znaczenie dla tożsamości narodowej Słoweńców. Korytko – były powstaniec listopadowy – został w 1837 r. wyrzucony z II roku studiów we Lwowie i zesłany do Ljubljany (wówczas Laibach) z rozkazu władz austriackich za działalność niepodległościową. Na zesłaniu zaczął badać kulturę słoweńską i nawoływał Słoweńców do walki o swoją samodzielność.

Tą decyzją Emil Korytko zapisał się na zawsze w naszej historii. Jego postać jest obecna w każdym podręczniku szkolnym, są ulice jego imienia. Jego dzieła poświęcone kulturze słoweńskiej – w tym zbiory pieśni ludowych – są podstawowym źródłem wiedzy o Słowenii.

– opowiada nasz gość.

Mimo że w Polsce jest zapomniany, to Korytko po dziś dzień wpływa na nauki humanistyczne w Słowenii.

Z jego prac korzystają historycy, etnografowie, muzykolodzy, antropolodzy kultury itp.

– wylicza wykładowca.

Posłuchaj naszej audycji!

[ARP]

Posłuchaj tu:

Czytaj też:

Domen Mezeg, dziennikarz: W Słowenii nie przeprowadzono lustracji

Domen Mezeg, dziennikarz: W Słowenii nie przeprowadzono lustracji

Fot. Wikimedia Commons

Gościem Krzysztofa Skowrońskiego jest Domen Mezeg, dziennikarz pochodzący ze Słowenii. W rozmowie wyjaśnia, jak na politykę najbogatszego kraju byłej Jugosławii wpływa jego najnowsza historia.

Jak mówi Domen Mezeg, partie prawicowe są bardziej zainteresowane współpracą z krajami Grupy Wyszehradzkiej, zaś partie lewicowe stawiają na kontakty z krajami zachodniej Europy i Rosją. Wskazuje też, że lewica ma dominujący wpływ na życie medialne Słowenii. Ma teorię, dlaczego tak jest:

Chodzi o to, że w Słowenii nie przeprowadzono lustracji. W Polsce – przynajmniej częściowo, według mojej wiedzy – taka lustracja została przeprowadzona. Było tak, bo Polska była satelitą Związku Radzieckiego, ale jednak osobnym krajem – zaś Słowenia nie. Dlatego u nas ocalały stare struktury i powiązania.

– mówi dziennikarz.

Istotną rolę w słoweńskim życiu politycznym grają (post)komuniści. Nazywa się ich tam „lewicą tranzycyjną – lewicą w stanie przejściowym”. Domen Mezeg wyjaśnia, dlaczego tak jest:

Energia poszła na odzyskanie niepodległości. W jej obronie stoczyliśmy krótką, trwającą dziesięć dni wojnę. Wtedy panowało przekonanie, że najważniejsza jest jedność narodowa. U nas zawsze był problem z komunizmem.

– konstatuje smutno Mezeg.

Posłuchaj, jak Doman Mezeg opowiada o historii politycznej Słowenii – i to świetną polszczyzną!

Posłuchaj:

Czytaj także:

Pierwszy premier wolnej Słowenii: myślę, że w ostateczności napad Putina do końca ukonstytuuje wolną Ukrainę

Pierwszy premier wolnej Słowenii: myślę, że w ostateczności napad Putina do końca ukonstytuuje wolną Ukrainę

Lwów / grafika ilustracyjna / fot. pixabay

Lojze Peterle pełnił stanowisko pierwszego premiera wolnej Słowenii. Walkę o niepodległość swojego kraju porównuje do obecnej sytuacji narodu ukraińskiego.

Były premier Słowenii porównuje wydarzenia związane z  walką o niepodległość jego kraju z obroną Ukraińców przed rosyjską inwazją.

Podobnie było, kiedy to Słowenia ogłosiła swoją niepodległość. Wtedy przeżyła podobną napaść ze strony Jugosłowiańskiej Armii Ludowej.

Jak zauważa rozmówca Krzysztofa Skowrońskiego, agresorzy nie docenili siły atakowanych przez nich narodów.

Główne podobieństwo opiera się na błędnych założeniach w przypadku obu agresorów. Obaj agresorzy uważali, że szybko przejadą czołgami do określonych miejsc. Wprowadzą zmiany i szybko przejmą władzę.

Lojze Peterle ma nadzieję, że dalsze losy wojny rosyjsko-ukraińskiej także będą przypominać te znane jego rodakom.

Wydaje mi się, że to właśnie napad Putina na Ukrainę, do końca ukonstytuuje ten kraj.

Wysłuchaj całej rozmowy już teraz!

K.K.

Czytaj także:

Trójmorze. Radio Wnet w Zagrzebiu

 

Poranek Wnet z Lublany – dr Nika Ježa, Alojz Kovšca, Anna Fotyga … – 12.10.2022 r.

Rzeka Lublanica, w tle kościół oo. Franciszkanów, słynący ze swojej różowej fasady | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Poranka Wnet można słuchać na 87.8 FM w Warszawie, 95.2 FM w Krakowie, 96.8 FM we Wrocławiu, 103.9 FM w Białymstoku, 98.9 FM w Szczecinie, 106.1 FM w Łodzi, 104.4 FM w Bydgoszczy, 101.1 FM w Lublinie.

Goście Poranka Wnet:

  • Lojze Peterle – pierwszy premier wolnej Słowenii
  • Dmytro Antoniuk – korespondent z Ukrainy
  • dr Nika Ježa – wydział polonistyki
  • Alojz Kovšca – Przewodniczący Rady Państwa (izby wyższej w Słowenii)
  • Anna Fotyga – europosłanka PiS
  • Domen Mezeg – dziennikarz TVSLO24

Prowadzący: Krzysztof Skowroński

Realizacja: Dominika Borcz, Joanna Rejner


Lojze Peterle mówi o historii swojego kraju – Słowenii.

Rzeka Lublanica. Nad miastem góruje Zamek w Lublanie | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Dmytro Antoniuk informuje o wydarzeniach ostatniej nocy na Ukrainie:

Na Kijów rakiety nie spadały. Ale Zaporoże jest ostrzeliwane codziennie. Ostatniej nocy rakiety spadły także na Mikołajów.

Jednocześnie Ukraina kontynuuje kontrofensywę.

Sytuacja jest poważna, ale wybuchy były też w Chersoniu, gdzie stacjonują wojska rosyjskie.

W obwodzie charkowski i ługańskim nasi żołnierze też idą naprzód.


Alojz Kovšca mówi o walce Słowenii o niepodległość.

Słowenia wspólnie i zjednoczona stanęła w obronie swoich granic. W przypadku armii Jugosławii nie było takiej motywacji.

Polityk mówi o następstwach wojny na Ukrainie, jakie daje się odczuć w słoweńskiej gospodarce. Mierzy się ona z dużą inflacją. Alojz Kovšca wymienia najważniejsze gałęzie słoweńskiej gospodarki.

Przemysł motoryzacyjny, chemiczny i częściowo również usługi.

Alojz Kovšca, przewodniczący Rady Państwa, izby wyższej parlamentu Słowenii. | Fot. Lech Rustecki

Dr Nika Ježa opowiada o Emilu Korytce.



Anna Fotyga mówi o tym, jakie działania wobec reżimu Putina powinno podejmować NATO.

Bardzo potrzebny jest dokładny przegląd potencjału nuklearnego. Potrzebne jest odstraszanie i powstrzymywanie Rosji.

Anna Fotyga i Krzysztof Skowroński

Polityk zwraca uwagę na nieskuteczność działań rosyjskiej armii.

Od 24 lutego nie osiągnęła większości zakładanych celów.

Ukraińskie wojska prowadzą niezmiernie inteligentną walkę.


Lojze Peterle o swojej ocenie sytuacji światowej w perspektywie wojny w Ukrainie.

Bachmut, Ukraina. Zniszczenia spowodowanie rosyjskim ostrzałem. Fot. Paweł Bobołowicz

Dziennikarz Domen Mezeg przyznaje, że Słowenia nie rozstała się całkowicie z komunistyczną przeszłością.

W Słowenii nie przeprowadzono lustracji. Pozostały pewne stare struktury w mediach, w firmach państwowych. Z pozoru można odnieść wrażenie, że media słoweńskie są niezależna – tak naprawdę nie są.

Katedra św. Mikołaja, w tle zamek | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Lojze Peterle opowiada o swoich wspomnieniach świętego Jana Pawła II.

K.K.

Polska w półfinale Eurobasketu. Słowenia sensacyjnie pokonana 90:87

Do największego od 51 lat osiągnięcia reprezentacji Polski najbardziej przyczynił się Mateusz Ponitka, zdobywca 26 punktów.

Drużyna prowadzona przez Igora Milicicia odnotowała w czwartek rewelacyjną pierwszą połowę, wygraną aż 54:31. Obrońcy tytułu wydawali się być całkowicie zniechęceni. W drugiej odsłonie spotkania Polakom gra układała się niestety znacznie gorzej, Słoweńcy nie tylko odrobili straty, ale potrafili wyjść na pięciopunktowe prowadzenie.

Kluczowa dla zwycięstwa biało-czerwonych była stabilna dyspozycja liderów: Slaughtera i Ponitki; późne złapanie odpowiedniego rytmu gry przez słoweńskiego gwiazdora Lukę Doncicia, oraz przedwczesne zakończenie przez niego występu w meczu na skutek popenienia piątego faulu.

 

Rywalem Polaków w piątkowym półfinale będą Francuzi.  W drugim spotkaniu tej fazy turnieju gospodarze mistrzostw Niemcy zmierzą się z Hiszpanią.

Pierwsze strony gazet: wzrosty cen w Słowenii, brytyjska pomoc dla Ukrainy i plany reform tajwańskiej armii

Featured Video Play Icon

Także o skokach narciarskich w Planicy, planowanym podziale Ukrainy i relacjach Warszawy z Tajpej.

Liliana Wiadrowska informuje, że słoweńskie gazety piszą o skokach narciarskich w Planicy. Słoweńcy mierzą się ze wzrostami cen żywności, energii i nieruchomości. Premier Słowenii Janez Janša spotka się ze swoim chorwackim odpowiednikiem.


Iza Smolarek o brytyjskiej pomocy dla Ukrainy. Zjednoczone Królestwo przekaże temu krajowi uzbrojenie. Alex Sławiński wskazuje na doniesienia o tym, że Władimir Putin może planować podzielenie Ukrainy.


Ryszard Zalski wskazuje na spotkanie prezydent Tsai Ing-wen z przedstawicielem RP. Tajpej planuje modernizację tajwańskiej armii.

Budzisz: Idea misji pokojowej na Ukrainie będzie wspierana przez USA, ale Ameryka nie zaangażuje się w nią wojskowo

Ekspert ds. wschodnich o wizycie amerykańskiego prezydenta w Polsce, wzmocnieniu wschodniej flanki NATO i misji pokojowej na Ukrainie.

Marek Budzisz sądzi, że w sobotę w Warszawie Joe Biden po raz kolejny potwierdzi zobowiązania Stanów Zjednoczonych wobec swych sojuszników.

Poza tym oczekuje się, że prezydent Biden poinformuje o wzmocnieniu obecności wojskowej na wschodniej flance.

Według polskich władz umowa NATO-Rosja ograniczająca obecność militarną Paktu na wschodniej flance przestała obowiązywać po 24 lutego.

Trwa przenoszenie kolejnej, trzeciej już ciężkiej brygady […]. Pytanie […] czy będą w formule rotacyjnej, czy w formule stałych baz, bo to jest dość zasadnicza różnica.

Ekspert ds. wschodnich zauważa, że państwa skandynawskie, środkowoeuropejskiej bałtyckie chcą wzmocnienia flanki wschodniej NATO. Niechętnie na to patrzą Francja i Niemcy. Joe Biden musi lawirować między nimi.

Ucieranie kompromisu wymaga czasu, […] a dzisiaj tego czasu nie ma.

Członek Strategy & Future wskazuje, że Dania, Czechy, Słowacja, Słowenia, a nawet Francja mogłyby wysłać razem z Polską swoje siły wojskowe na Ukrainę. Mogą one udzielać pomocy humanitarnej i osłaniać dostawy sprzętu.

Idea tych misji pokojowych, o czym mówił premier Kaczyński w Kijowie, będzie wspierana przez Stany Zjednoczone chociaż nie czynnie, to znaczy Ameryka nie zaangażuje się wojskowo w taką misję.

Przyznaje, że rozumie obawy tych wskazujących na ryzyko związane z taką inicjatywą. Sądzi, że przy dużej koalicji ryzyko byłoby warte podjęcia.

Jedni uważają, że to będzie eskalować konflikt, inni uważają, że Putin się nie odważy. Ktoś musi to ryzyko podjąć sprawdzenia, jak będzie naprawdę.

Wysłuchaj całej rozmowy już teraz!

A.P.

Jan Bogatko: Niemcy od 2014 r. importowali z Rosji gaz i ropę naftową o wartości 170 mld euro

Jan Bogatko

Korespondent Radia WNET w Niemczech o zmianie przekazu niemieckich mediów po rosyjskiej inwazji na Ukrainie.

Jan Bogatko podaje że niemieckie media komentują dzisiaj dwie wizyty zagraniczne. Pierwszą z nich jest podróż byłego kanclerza Niemiec Gerharda Schroedera do Moskwy

Zakończyła się fiaskiem, jak zresztą zgodnie o tym donosi prasa niemiecka – komentuje.

Odmiennie oceniana jest wizyta premierów Czech, Polski i Słowenii na Ukrainie. Nasz korespondent wskazuje, że Süddeutsche Zeitung zachwyca się nią.

Czytaj także:

 Prof. Makowski: Rosjanie traktują wojnę na Morzu Czarnym jak konflikt wewnętrzny. Blokują morze bez ogłoszenia blokady

Jest to absolutne novum. Jeżeli wymienia się tutaj Kaczyńskiego i wymienia się tutaj Morawieckiego w tym kontekście na pierwszym miejscu i spotkanie nazywa się historycznym to jest to też historyczny zwrot w niemieckich mediach.

Jak wskazuje Bogatko, po ataku Rosji na Ukrainę nastąpiła zmiana narracji. Handelsblatt zauważa, że

Niemcy od 2014 r. importowali z Rosji gaz i ropę naftową o wartości 170 mld euro.

Nasz korespondent dodaje, że:

To w gruncie rzeczy Niemcy sfinansowały wojnę na Ukrainie.

Czytaj także:

Gen. Waldemar Skrzypczak: Ukraińcy uzyskują przewagę na wybranych kierunkach

Bogatko informuje, że dzisiaj w Berlinie będzie debatować niemiecki gabinet na temat wojny na Ukrainie. Szczegóły poznamy po południu.

Wysłuchaj całej rozmowy już teraz!

A.P.

„Europa musi dać silny sygnał dla pokoju!” Morawiecki, Kaczyński, Fiala i Janša udają się do Kijowa

Manifestacja poparcia dla Ukrainy na Downing Street | Fot. Autor: Marcin Libera

Premier Mateusz Morawiecki, wicepremier Jarosław Kaczyński, premier Czech Petr Fiala, premier Słowenii Janez Janša udają się do Kijowa – informuje polski rząd.

Prezes Rady Ministrów Mateusz Morawiecki oraz wiceprezes Rady Ministrów, przewodniczący Komitetu ds. Bezpieczeństwa Narodowego i spraw Obronnych Jarosław Kaczyński wraz z premierem Czech Petrem Fialą oraz premierem Słowenii Janezem Janšą udają się dziś do Kijowa jako reprezentanci Rady Europejskiej na spotkanie z prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim i premierem Ukrainy Denysem Szmyhalem” – informuje rząd.

Jak podkreślił rząd, wyjazd organizowany jest w porozumieniu z przewodniczącym Rady Europejskiej Charlesem Michelem i przewodniczącą Komisji Europejskiej Ursulą von der Leyen.

Celem wizyty jest potwierdzenie jednoznacznego poparcia całej Unii Europejskiej dla suwerenności i niepodległości Ukrainy oraz przedstawienie szerokiego pakietu wsparcia dla państwa i społeczeństwa ukraińskiego – czytamy w komunikacie.

O wizycie delegacji poinformowana jest społeczność międzynarodowa za pośrednictwem organizacji międzynarodowych, w tym ONZ.