Gośćmi audycji są Aleksandra Maria Spancerska i dr Bruno Surdel.
Eksperci podkreślają znaczenie wyborów prezydenckich i parlamentarnych w Turcji. Po raz pierwszy władza urzędującego prezydenta Recepa Tayyipa Erdogana wydaje się zagrożona. O kończącej się kampanii prezydenckiej i atmosferze, w jakich obywatele Turcji wybierają swojego nowego prezydenta opowiada przebywająca w Ankarze Aleksandra Maria Spancerska, analityk Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych.
Dr Bruno Surdel, analityk Centrum Stosunków Międzynarodowych i ekspert od spraw tureckich, wyjaśnia znaczenie nadchodzących wyborów w Turcji dla świata arabskiego.
Dyplomacja chińska ogłosiła, że inwazja rosyjska na Ukrainę była kontratakiem wobec działań NATO w Europie Wschodniej. Po raz pierwszy Chiny zajęły tak zdecydowane stanowisko – mówi ekspert.
Ostatnie spotkanie Xi Jinpinga i Władimira Putina (przy okazji szczytu Szanghajskiej Organizacji Współpracy w Samarkandzie) zakończyło się. Jego głównym tematem były dwa wrogie im kraje: Ukraina i Tajwan.
Dyplomacja chińska ogłosiła, że inwazja rosyjska na Ukrainę była kontratakiem wobec działań NATO w Europie Wschodniej. Po raz pierwszy Chiny zajęły tak zdecydowane stanowisko.
– podkreśla dr Surdel.
Wrogie względem siebie mocarstwa z zaciekawieniem patrzą na Indie. Którą stronę wybierze najludniejsze państwo świata? Kraj ten do tej pory jednak nie określił się po żadnej ze stron.
Lawirowanie Indii między Wschodem i Zachodem jest niezwykle interesujące… Indie widzą w Rosji przeciwwagę dla Chin. Ale z drugiej strony współpracują również z krajami Zachodu – chociażby w grupie QUAD (razem z Australią, Japonią i Stanami Zjednoczonymi).
– komentuje nasz gość.
W obszarze Pacyfiku nadal działa jedyne supermocarstwo globu – Stany Zjednoczone Ameryki. Aby zachować swój status, Amerykanie szukają sojuszników. Ekspert wymienia wśród potencjalnych partnerów Wuja Sama Wietnam, Australię, Japonię i Tajwan. Ten ostatni kraj w przypadku otwartej wojny przyjmie pierwsze uderzenie. Bruno Surdel uważa jednak, że inwazja na Tajwan nie jest prawdopodobna:
Ewentualna inwazja na Tajwan będzie niezwykle trudna… Od 1949 roku Chiny oznajmiają, że chcą „odzyskać Tajwan”, ale do tej pory nie podjęły poważnej próby.
Dr Bruno Surdel o wygranej Ekrema Imamoğlu w powtórzonych wyborach na mera Stambułu. Przy frekwencji przekraczającej 84 proc. kandydat opozycji zdobył rekordowe 54 proc.
Jak zaznacza Surdel, przedstawiciel obozu władzy Binali Yıldırıma zdobył 9 pkt proc. mniej. Wielu sądzi, że Erdoğan ma kłopot:
Podczas pierwszych wyborów kandydat opozycji wygrał przewagą 13 tysięcy głosów przeciwko byłemu premierowi Turcji. Przy powtórzonych wyborach, różnica wynosiła już 800 tysięcy głosów.
Gość „Poranka WNET” wspomina słowa Erdoğana, który sam niegdyś stwierdził, iż kto rządzi Stambułem, to włada Turcją:
„Jest światełko tunelu” – mówi dr Surdel, krytykując obecnego prezydenta Turcji.
Ponadto Dr Bruno Surdel odnosi się do zestrzelenia przez Iran amerykańskiego bezzałogowego drona:
Polityka prezydenta Trumpa jest polityką sprzeczności, potrafi zmienić zdanie w ciągu dnia. W rozpoczynającej się właśnie kampanii wyborczej, ostatnią rzeczą jakiej może chcieć Trump, to nowa wojna na bliskim wschodzie. […] Jest tu problem przypadku, jeśli chodzi o strącenie tego drona. To może się wymknąć spod kontroli, na tym polega problem. Trump nie chce wojny, jednak nie chce także, aby Iran miał broń atomową. Drugą kwestią jest wycofanie się Iranu z Syrii.
Rozmówca Krzysztofa Skowrońskiego nie sądzi, aby Donald Trump, prezydent USA, chętnie eskalował konflikt z dawną Persją. Jak zaś wygląda obecnie sytuacja na Bliskim Wschodzie? „Rosja kontroluje Syrię”, gdzie interesy energetyczne mają m.in. Cypr, Grecja, Izrael, USA:
Tutaj jest możliwość porozumienia, bo interesy Rosji i Iranu nie są tożsame. Rosja nie ma kontroli nad Iranem jako takiej, jednak Rosja kontroluje praktycznie Syrie, gdzie ma dwie bazy. Rosjanie twierdzą, że zostali tam zaproszeni przez legalne władze Syrii. […] USA kontroluje dużą część północno-wschodniej Syrii, która została wyzwolona przez rebeliantów Kurdysjkich. […] W grę wchodzi jeszcze konflikt o złoża gazu na Morzu Śródziemnym, szczególnie pomiędzy Cyprem, Egiptem, Grecją, Izraelem a Turcją.
Dr Bruno Surdel, analityk Centrum Stosunków Międzynarodowych mówi w Poranku Wnet o zmianie władzy w Sudanie, gdzie doszło do przewrotu wojskowego.
Po 30 latach rządów prezydenta Omara Baszira wojsko, na którego czele stoi minister obrony narodowej gen. Awad Mohamed Ahmed ibn Auf, dokonało puczu. Dr Surdel tłumaczy zawiją sytuację polityczną w regionie:
„Musimy sobie zdawać sprawę, że rewolucja w Sudanie to nie jest kolejny rozdział arabskiej wiosny czy też arabskiej zimy. Jest to rozgrywka pomiędzy rządzącymi w Sudanie, a w szczególności pomiędzy poszczególnymi generałami i ludźmi związanymi z bezpieczeństwem i z wywiadem w regionie. Na to przynajmniej wskazują roszady, które ostatnio tam nastąpiły”. Jak dodaje gość Poranka Wnet, trzeba sobie zdawać sprawę z tego, że jest to rozgrywka o supremację w regionie:
„Z jednej strony mamy tam sąsiedni Egipt, Arabia Saudyjską i Emiraty Arabskie. Z drugiej strony mamy Turcję i Iran, które mają tam mocne wpływy. Dodatkowo zainteresowany jest również nasz sąsiad z Kaliningradu, czyli Rosja, która nie tylko sprzedaje broń Sudanowi, ale także ma tam swoich najemników chroniących kopalnie, a także działających bardzo mocno na rzecz wpływów Rosyjskich w regionie.
Bruno Surdel mówi również o Sudanie Południowym „Mamy tam wojny klanów i wojny plemion. Nie byłbym za bardzo optymistyczny, co do tego, że dojdzie tam do dłuższego pokoju i stabilności. Po podziale Sudanu nastąpiła ciekawa sytuacja, a mianowicie o ile zasoby ropy naftowej znajdują się w Południowym Sudanie tak rafinerie i inne fabryki związane z ropą tak znajdują się w Sudanie właściwym”.
Gość Poranka Wnet mówi również o wyborach w Izraelu o realizacji chińskich projektów gospodarczych.
– Donald Trump i władze Izraela mniemają, że Syria jest trampoliną dla Iranu w celu ataku na Izrael – mówi dr Bruno Surdel, tłumacząc tę decyzję. Czy może ona skutkować legalizacją aneksji Krymu?
W Poranku WNET dr Bruno Surdel mówi o przyczynach podpisania w poniedziałek przez Donalda Trumpa dekretu uznającego suwerenność Izraela nad Wzgórzami Golan. Jedną z nich jest wzmocnienie pozycji Benjamina Netanjahu przed wyborami do Knesetu, które odbędą się już 9 kwietnia. Druga przyczyna łączy się z wyborami prezydenckimi w USA w 2020 r.
Czy ktoś może przeciwstawić się decyzji prezydenta Stanów Zjednoczonych? „Nie ma możliwości, aby ktoś wystąpił zbrojnie” – oznajmia dr Surdel w rozmowie z Krzysztofie Skowrońskim. Niemniej jednak konsekwencje tego wydarzenia na arenie międzynarodowej mogą być poważne. Uznanie bowiem suwerenności Izraela nad Wzgórzami Golan oznacza, że aneksja Krymu przez Rosję była w oczach Putina pełni legalna. Problematyczna staje się również niepodległość Tajwanu, do którego Chiny roszczą sobie prawo od lat.
Ponadto gość Poranka WNET mówi o podziale Syrii przez kilku największych graczy na arenie międzynarodowej.
