Dzień 29. z 80 / Terespol / Janusz Szewczak: Terespol to ważne miejsce, dość prężne, dostrzegane przez władze

Janusz Szewczak opowiedział o tym jak ważny jest rozwój wschodniej części Polski, w szczególności miejscowości granicznych jak Terespol. Skrytykował również postępowanie opozycji w Warszawie.

Jednym z gości Tomasza Wybranowskiego w dzisiejszym Poranku WNET był poseł PiS Janusz Szewczak. Określił on Terespol jako miejscowość pełną sympatycznych ludzi i miłych gospodarzy. Jest to bardzo ważne miejsce ze względu na swoje położenie geograficzne, które jest dostrzegane przez władze rządzące.

Poseł uważa, że tereny wschodnie Polski przez wiele lat były opuszczone jeśli chodzi o zainteresowanie władzy, pieniądze przeznaczane na rozwój oraz przeprowadzane inwestycje. Na szczęście  to zmienia się, rozwój następuje jednak nie tak szybko, jak by tego chcieli okoliczni mieszkańcy. Ma nadzieję, że nowe inwestycje drogowe we wschodniej części kraju będą kontynuowane, co znacząco wpłynie na możliwości regionu.

Aby nastąpił rozwój potrzebny jest przemysł. Zaznaczył, że konieczne jest budowanie fabryk, a nie sprzedawanie jak to przez 27 lat czyniono. Tam gdzie nie ma przemysłu tam poziom życia jest niższy. Można zaobserwować zachodzące już zmiany dotyczące rozwoju gospodarczego we wschodniej części Polski. Najważniejszą sprawą jest wyrównanie płac, które stopniowo trzeba podnosić. Mimo, że płace nadal są niższe niż w wielkich miastach to w zeszłym roku nastąpił wzrost o 4,5 procent, a w czerwcu doszedł do 6 procent. [related id=32013]

Poseł został poproszony również o skomentowanie obecnej sytuacji w Warszawie. Jego zdaniem „twarda” opozycja powinna uszanować wygrane wybory i dać się wykazać obecnie rządzącym. Władza powinna mieć przynajmniej cztery lata na udowodnienie, czy się nadaje i co potrafi. Podkreślił, że trudno nazwać opozycją partie nie znajdujące się obecnie u władzy, ponieważ prawdziwa opozycja powinna wychodzić z projektami zmian, przedstawiać inne propozycję wykazać, że jest lepsza. Opozycji „totalnej” chodzi tylko o obalenie obecnej władzy i powrót do „koryta”, co stara się osiągnąć niegodnymi metodami.

Konstruktywna opozycja jak Kukiz’15 formułuje propozycje prawie idealne, do których warto dążyć. Trzeba jednak najpierw oczyścić „rozminować pole minowe”, którym jest obecnie wymiar sprawiedliwości.

Na koniec stwierdził, że obecnie przedstawiciele PO, Nowoczesnej i PSL doprowadzają do sytuacji niedopuszczalnej w demokratycznym kraju, gdyż nawołują do obalenia rządu przemocą. W krajach jak Niemcy czy Holandia zostaliby oskarżeni o próbę obalenia organów konstytucyjnych.

– Bezkarność rozzuchwala złoczyńców i tam gdzie nie ma kary, tam nie ma miary w tym szaleństwie, w tej zapiekłości, w tej wrogości – podsumował poseł.

Chcesz posłuchać całego Poranka kliknij tutaj.

MW

Grzegorz Bierecki: Sędziów cechuje poczucie kastowości i nietykalności, rodzące nadużycia i brak odpowiedzialności

Dzień 29. z 80 / Poranek WNET / Terespol – Tomasz Wybranowski rozmawiał z senatorem PiS o perspektywach rozwojowych Terespola i okolic oraz o reformie wymiaru sprawiedliwości.

Senator Grzegorz Bierecki charakteryzuje Terespol, jako miasto, do którego prowadzą wszystkie drogi w Polsce. Poza tym miasto to cechuje grupa – jak ich określił – dobrych ludzi, którzy wykorzystują nadarzające się szanse rozwojowe dla miasta, włączając w pracę dla niego, np. posłów i senatorów z innych regionów. [related id=”32013″]

Polityk uważa, że dzięki budowie wielkiego centrum logistycznego w Małaszewiczach, tzw. suchego portu, oraz powstaniu specjalnej strefy ekonomicznej w Białej Podlaskiej, Terespol będzie miał szansę wykorzystać „rentę swojego położenia”. Najważniejszym inwestorem dla tego regionu będzie Poczta Polska, która podpisała umowę z chińskim operatorem pocztowym i z wielką firmą kurierską z Hong Kongu. Poczta nawiązała też współpracę z firmą Alibaba, na podstawie której przesyłki sprzedawane za pomocą serwisu Aliexpress, będą do Europy przesyłane przez Polskę.

Grzegorz Bierecki uważa, że reforma sądów jest konieczna. Doszło do pewnego wynaturzenia w środowisku sędziowskim. Cechuje je poczucie kastowości i nietykalności, rodzące u sędziów nadużycia i brak odpowiedzialności za nie. Równowaga władz polega na wzajemnym kontrolowaniu się, a nie na tym, że sądy nie podlegające kontroli, same kontrolują pozostałe władze.

Rozmowy z senatorem można wysłuchać w dziewiątej części Poranka WNET. Zapraszamy!

JS

 

 

Tomasz Rzymkowski: Kontrola nad sądownictwem powinna być jedynie w rękach obywateli, a nie polityków

Dzień 29. z 80 / Poranek WNET / Terespol – O tym, czy proponowane przez rząd zmiany odpowiadają potrzebom społecznym, Tomasz Wybranowski rozmawiał z posłem z klubu Kukiz’15.

 

-Potrzebne jest więcej spokoju i pokory. Rozwiązania zaproponowane przez ministerstwo sprawiedliwości nie odpowiadały potrzebom społecznym – były „bardzo słabe” i mogły wprowadzić „więcej chaosu w wymiarze sprawiedliwości niż pozytywnych skutków” – powiedział poseł pytany jak ocenia historię reformy sądownictwa i czy wieszczy rozłam w obozie „dobrej zmiany”. Dopytywany czego w takim razie zabrakło stwierdził: „w tej reformie zabrakło reformy”.

Zdaniem posła Kukiz’15 obecnie trzy kwestie są szczególnie palące w wymiarze sprawiedliwości: przewlekłość postępowania, brak udziału obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości i brak odpowiedzialności sędziów przed obywatelami.  Jego zdaniem tego ustawy przygotowane przez PiS nie dotyczyły.

Kukiz’15 proponuje przede wszystkim wprowadzenie sądów pokoju. Dzięki temu sędziowie zawodowi zajęliby się najważniejszymi sprawami, co ograniczyłoby lub zlikwidowało przewlekłość. Do sędziów pokoju trafiałby sprawy mniej istotne – drobne sprawy cywilne czy wykroczenia. Sędziowie pokoju powinni pochodzić z wyboru w poszczególnych powiatach.

Tomasz Rzymkowski twierdzi, że w tej chwili Prawu i Sprawiedliwości potrzebny jest spokój i pogodzenie się z zaistniałą sytuacją. Trzeba docenić to, co zrobił prezydent, bo była to bardzo trudna decyzja. Reforma nie przyniosłaby pozytywnych skutków dla obywateli, a jedynie dałaby jeszcze większą władzę ministrowi sprawiedliwości.

Gość Poranka, który jest wiceprzewodniczącym sejmowej komisji do spraw Amber Gold, podał przykład rzetelnego i niezawisłego sędziego, który rozpatrywał zażalenie na umorzenie przez prokuraturę postępowania karnego właśnie w sprawie Amber Gold. Wskazał on prokuraturze bardzo dokładnie, jakie czynności należy wykonać, żeby należycie ustalić stan faktyczny. Dzięki temu prokuratura musiała prowadzić śledztwo, pomimo początkowego umorzenia go. [related id=”32013″]

Niestety mamy też i złe przykłady. Takim jest „sędzia na telefon” z Trójmiasta, który był skłonny ulegać życzeniom płynącym z kancelarii premiera. Gość Poranka jest zdania, że reforma sądownictwa dokonywana przez PiS instytucjonalizuje tego rodzaju wpływy władzy wykonawczej na sądy. Minister sprawiedliwości, mając – na podstawie uchwalonej nowelizacji ustawy o ustroju sądów powszechnych, której prezydent nie zdecydował się zawetować –  wpływ na obsadę stanowisk prezesów sądów, będzie mógł na nich oddziaływać.

– Jedyna kontrola i nadzór nad sądownictwem powinna być w rękach obywateli, a nie polityków. Politycy nawet o najbardziej szlachetnych pobudkach będą chcieli to wykorzystać do własnych partykularnych celów. Niestety zostało to zinstytucjonalizowane – tak poseł podsumował kierunek reform sądownictwa dokonywanych przez PiS.

Zapraszamy do wysłuchania całej rozmowy z Tomaszem Rzymkowskim w części drugiej Poranka WNET z Terespola.

JS

 

„Panie i Panowie, Szanowni Murzyni” – czy tak Niemcy chętnie zwracaliby się do Polaków?

Dlaczego rozwiązania prawne, które w Niemczech gwarantują sędziom niezależność, w Polsce łamią zasady demokracji i praworządności? Czy Polska jest prymitywnym krajem bez kultury prawnej?

Jan Bogatko w Poranku WNET w rozmowie z Andrzejem Abgarowiczem opowiedział o tym, jak w Niemczech komentuje się przeprowadzane przez rządzący w Polsce obóz zmiany w wymiarze sprawiedliwości. Otóż reformy te komentuje się w sposób, „którego można oczekiwać, czyli w sposób bardzo negatywny”. Obowiązuje zasada, że wszelkie zmiany i inicjatywy rządu PiS są oceniane negatywnie, cokolwiek by się działo.

Jako przykład gość podał wywiad przeprowadzony przez „Deutsche Welle” z profesor prawa z Bonn Anne Sanders. Ma on znamienny tytuł „Polska. Państwo prawne w demontażu”. Profesor opisuje w nim, jak wygląda mianowanie sędziów w Niemczech. Na szczeblu federalnym sędziów wybiera komisja wyboru sędziów, która składa się z posłów i ministrów sprawiedliwości landów, a później mianuje ich federalny minister sprawiedliwości. Profesor zauważa, że rząd i parlament mają bardzo duży wpływ na ten wybór. Nie zaskakuje więc jej to, że rząd w Polsce ucieka się do argumentacji, że wprowadza reformy wzorowane właśnie na rozwiązaniach niemieckich. [related id=”31718″]

Tymczasem według Anne Sanders różnica jest taka, że ten system w Niemczech jest już od dawna stosowany i wypracowała się zasada „check and balance”, dzięki czemu sędziowie mogą pracować niezależnie. Innymi słowy – jak podsumował to Jan Bogatko – „w Polsce jest to niemożliwe, Polska jest na innym etapie rozwoju, jest prymitywnym państwem bez kultury prawnej”. Porównał to do sytuacji, gdy Heinrich Lübke, prezydent RFN w latach 1959-69, podczas wizyty w Liberii zwrócił się do zgromadzonych słowami „Panie i Panowie, Szanowni Murzyni”.

Z kolei aktualny niemiecki minister sprawiedliwości Heiko Maas wezwał do izolowania Polski w ramach Unii Europejskiej. Groźby te nie są według Jana Bogatki realne, ale tworzą klimat zastraszania i stawiania Polski w jednym szeregu z Turcją. Heiko Mass już wcześniej w podobny sposób wypowiadał się na temat Polski, mijając się przy tym z faktami.

O tym, a także o Mikołaju Iwickim – przodku Jana Bogatki – który w 1610 r. ufundował obraz Matki Bożej Pocieszenia w Orchówku można usłyszeć w części szóstej Poranka WNET nadawanego z Orchówka.

JS

 

Czy istnieje zbiorowy geniusz polityczny Polaków? Czy może jeszcze się ujawnić, tak jak w czasie I wojny światowej?

Dzień 24. z 80 / Poranek WNET / prof. Jan Żaryn – O gorącym sporze dotyczącym ustaw reformujących ustrój wymiaru sprawiedliwości oraz o obchodach Roku gen. Józefa Hallera i jego „Błękitnej Armii”.

W Poranku WNET nadawanym z Opola Antoni Opaliński rozmawiał z profesorem Janem Żarynem, senatorem PiS, inicjatorem uchwały Senatu w sprawie ustanowienia roku 2017 Rokiem Generała Józefa Hallera.[related id=”31393″]

Rozmowa w Poranku nie mogła jednak nie dotyczyć bieżącej polityki, gdyż Senat dziś pracuje nad uchwaloną przez Sejm nową ustawą o Sądzie Najwyższym. Przewiduje ona m.in. przeniesienie w stan spoczynku wszystkich sędziów SN, z wyjątkiem tych, których pozostanie w stanie czynnym zostanie zatwierdzone przez prezydenta (według pierwszej wersji projektu ustawy miała to być kompetencja ministra sprawiedliwości).

Senator Jan Żaryn uważa, że należy „oddzielić sprawy ważne i najważniejsze od drugorzędnych”. Można więc oczywiście kontestować proponowane zmiany w ramach porządku demokratycznego. Jednak to, co było widać w czasie prac sejmowej Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, pokazało wyraźnie, że opozycja totalna nie ma żadnych kontrpropozycji względem projektów wprowadzanych przez Prawo i Sprawiedliwość. Nie ma też wcale woli sformułowania innego projektu zmian w wymiarze sprawiedliwości.

Jedynie ogólnie mówi się o potrzebie zmian. Cała energia idzie w kierunku zniszczenia tego, co proponuje koalicja rządząca.

Profesor Jan Żaryn ma nadzieję, że prezydent Andrzej Duda, jako osoba stojąca z boku sporu politycznego i bardziej obiektywnie patrząca na to, co się dzieje w parlamencie, doprowadzi do dyskusji na temat trzech ustaw reformujących ustrój wymiaru sprawiedliwości (wspomnianej już ustawy o Sądzie Najwyższym, a także wcześniej już uchwalonych nowelizacjach ustaw o Krajowej Radzie Sądownictwa i o ustroju sądów powszechnych), a następnie podejmie salomonową decyzję.

Głównym przedmiotem namysłu powinno być to, czy zasadnicze kompetencje w organizacji wymiaru sprawiedliwości powinna mieć władza wykonawcza (minister sprawiedliwości), władza ustawodawcza czy też prezydent. W każdym razie w dyskusji na ten temat nie powinno być wątpliwości, że reforma wymiaru sprawiedliwości jest potrzebna.

[related id=31450]

W drugiej części rozmowy gość opowiedział o roku Hallerowskim, który został uchwalony przez Senat. Uchwała stwierdza między innymi, że „Ogłoszenie roku 2017 Rokiem Generała Józefa Hallera pozwoli nie tylko przybliżyć postać samego generała i jego najbliższych (Stanisława Hallera i Cezarego Hallera, również oficerów Wojska Polskiego), ale także skupi uwagę Polaków na ważnych wydarzeniach i wyjątkowych organizacjach, zasłużonych w dziejach Polski, znanych z krzewienia polskości i patriotycznego ducha”.

Dzięki „Błękitnej Armii” gen. Jozefa Hallera i Komitetowi Narodowemu Polskiemu, któremu podlegała, wygraliśmy I wojnę światową. KNP reprezentował interesy narodu polskiego wobec państw Ententy (sojuszu pomiędzy Wielką Brytanią, Francją i Rosją). Działalność Komitetu i gen. Józefa Hallera doprowadziła do tego, że i militarnie, i politycznie wygraliśmy I wojną światową, pomimo że jeszcze wtedy nie istniało wolne i suwerenne państwo polskie.

Jest to „fenomen w naszych dziejach”. Warto się przyjrzeć, kto do niego doprowadził, a także zastanowić się,

czy zbiorowy geniusz polityczny naszego narodu, który wtedy zadziałał i w efekcie którego odzyskaliśmy niepodległość, jest czymś co tkwi w nas i może jeszcze ujawnić się , czy też było to jednorazowe wydarzenie w dziejach Polski, które już się nie powtórzy?

– pytał w Poranku Wnet z Opola profesor Żaryn, zachęcając do udziału w różnych imprezach związanych z obchodami roku Hallerowskiego, szczególnie tych organizowanych przez profesora Wiesława Jana Wysockiego.

Zapraszamy do wysłuchania całej rozmowy, która dostępna jest w siódmej części dzisiejszego Poranka WNET.

JS

Tomasz Rzymkowski: Ewa Kopacz i Donald Tusk powinni stanąć przed Trybunałem Stanu za katastrofę smoleńską

Poseł klubu Kukiz’15 zrecenzował projekt reformy wymiaru sprawiedliwości autorstwa PiS, wskazując, że proponowane zmiany w KRS są niekonstytucyjne, a cała reforma polega tylko na wymianie kadr.

Na zbliżającym się posiedzeniu Sejmu posłowie będą głosować nad przyjęciem ustawy, reformującej zasady wyboru członków do Krajowej Rady Sądownictwa, która budzi zdecydowany sprzeciw ugrupowań opozycyjnych.

W „Popołudniu Wnet” o zgodność proponowanych zmian z konstytucją zapytaliśmy Tomasza Rzymkowskiego z Kukiz’15.

– Ustawa o KRS w sposób ordynarny łamie konstytucję, a do tego nie odpowiada potrzebom wymiaru sprawiedliwości. To jest zmiana wyłącznie kadrowa w jednym z organów konstytucyjnych państwa, który ma marginalny wpływ na sprawność działania sądów.

Zdaniem posła Klubu Kukiz’15, skrócenie kadencji sędziów członków rady jest złamaniem konstytucji, która wprost mówi o czteroletniej kadencji sędziów w KRS, oraz psuciem prawa.

[related id=22327]

Tomasz Rzymkowski uważa, że reforma KRS zwiększy wpływy rządu w całej administracji: – Do tego dominium większości parlamentarnej, prócz sędziów Trybunału Konstytucyjnego, oprócz spółek skarbu państwa, teraz dojdą sędziowie Krajowej Rady Sądownictwa. (…) Przy okazji tej „reformy” widzę bardzo złe mechanizmy, które mogą być później wykorzystane przez złych ludzi.

– To, co proponuje PiS, to nie jest żadna reforma wymiaru sądownictwa. Reforma wymiaru sprawiedliwości wymaga po pierwsze ograniczenie kognicji sądów, tak żeby do sądów nie wpływało 15 milionów spraw rocznie. Potrzebne jest wprowadzenie sędziów pokoju oraz powrót do ławy przysięgłych – powiedział.

[related id=20969 side=left]

Polityk klubu Kukiz’15 jednoznacznie stwierdził też, że nie widzi przeszkód, aby po następnych wyborach w Sejmie powstała koalicja PiS-u z jego formacją: – Jakbym miał decydować, to po następnych wyborach widziałbym koalicję PiS-Kukiz’15 (…), ale to zależy również od tego, co zaproponuje PiS, czy będzie chciał współpracy, czy też będzie traktował Kukiz’15 jako przystawkę.

Zdaniem Tomasza Rzymkowskiego, elementy reformy sądów zapisane w ustawach o KRS, o ustroju sądów powszechnych oraz o w zapowiadanej ustawie o Sądzie Najwyższym nie są jakościową zmianą i doprowadzą tylko do zmian kadrowych w sądach: – Domagamy się gruntownej reformy systemu sądownictwa.

Prawu i Sprawiedliwości wydaje się, że jeśli wymienimy ludzi w tym zgniłym systemie, to nastąpi gruntowna reforma i wszystko odmieni się jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki. To nie jest prawda. Jeśli nie dokonamy gruntownej reformy, tak aby doprowadzić do realnej kontroli społecznej nad wymiarem sprawiedliwości, to nic się nie zmieni.

Gość „Popołudnia Wnet” negatywnie odniósł się do propozycji losowego przydzielania spraw poszczególnym sędziom: – Mechanizm losowania spraw to nie jest do końca pragmatyczny z punktu widzenia działania wymiaru sprawiedliwości. W Niemczech nie ma mechanizmu losowania, są wyspecjalizowani sędziowie. Jeżeli sędzia zajmuje się wypadkami drogowymi, to już nie daje mu się do rozpatrywania spraw np. kryminalnych.

Zdaniem polityka, to co się stało po katastrofie smoleńskiej w kwestii godnego pochowania zmarłych, powinno stać się przedmiotem zainteresowania wymiaru sprawiedliwości:

– Cały szereg polityków Platformy, przede wszystkim tych, którzy sprawowali kierownicze role w państwie, czyli byli członkami Rady Ministrów, powinien być pociągnięty do odpowiedzialności karnej i politycznej. Skala zła, która dotknęła bliskich ofiar katastrofy smoleńskiej, jest po prostu nie do oszacowania. Opinia publiczna została oszukana przez rządzących, którzy wmawiali nam, że nie można otwierać trumien po przetransportowaniu ciał do Polski.

Poseł odniósł się również do wyroku Sądu Najwyższego, który uznał ułaskawienie Mariusza Kamińskiego za niezgodne z prawem:

– Jestem zdziwiony wyrokiem Sądu Najwyższego. Nie wiem, czy to nie jest efekt otwartej wojny miedzy PiS-u a światem sądownictwa. Sąd Najwyższy wypowiedział się zbyt ostro.

ŁAJ

Poseł PiS: Reforma wymiaru sprawiedliwości pozwoli polskim sądom wyjść z paraliżu. Ustawa jest zgodna z konstytucją

Bartłomiej Wróblewski w rozmowie z Radiem Wnet podkreślił, że nowe zasady działania sądów powszechnych wyzwolą sędziów orzekających spod wszechwładzy prezesów sądów i zwiększą ich niezawisłość.

Zdaniem posła Prawa i Sprawiedliwości Bartłomieja Wróblewskiego przyjęte przez Komisję Sprawiedliwości poprawki do ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa wzbogacają mechanizm wyboru sędziów do KRS i [related id=20706]dodatkowo dają możliwość uczestniczenia w tych wyborach środowiskom prawniczym. Poseł wskazał, że ustawodawca w tym zakresie zrealizował postulaty środowiska sędziowskiego.

Zdaniem polityka PiS ustawa zmieniająca zasady wyboru sędziów KRS jest zgodna z konstytucją: – Krajowa Rada Sądownicza nie jest organem władzy sądowniczej, którymi są tylko sądy i trybunały. Konstytucja nie rozstrzyga, kto wybiera 15 sędziów – członków KRS. Do tej pory rzeczywiście tych sędziów wybierały korporacje, dlatego uważam, że propozycja, aby to Sejm wybierał kandydatów, jest zgodna z konstytucją.

– Zmiany personalne są istotne, ale to nie one są celem reformy, która zakłada usprawnienie pracy sądów i całego wymiaru sprawiedliwości – zaznaczył Bartłomiej Wróblewski.

Poseł Prawa i Sprawiedliwości podkreślał, że proponowane zmiany nie są pisane pod ministra sprawiedliwości. – „Ziobrocentryczne” odczytywanie zapisów ustawy o sądach powszechnych  jest niewłaściwe, ponieważ ministrowie sprawiedliwości regularnie się zmieniają. Kiedy rozmawiamy o reformie, to musimy zadawać sobie pytanie, czy zapisy są dobre czy złe, a nie czy odpowiadają danemu ministrowi – mówił.

– Musimy podjąć decyzję, czy chcemy sprawnego systemu nadzoru nad wymiarem sądownictwa, czy chcemy systemu wzajemnego paraliżu, który funkcjonował przez wiele lat – zaznaczył w rozmowie z Radiem Wnet poseł PiS.

Zdaniem Bartłomieja Wróblewskiego nowa ustawa wprowadza wiele zmian wzmacniających sędziów. – Jednym z mechanizmów który tworzymy, jest losowy przydział spraw. Żaden z prezesów sądów nie będzie miał wpływu na to, który sędzia będzie wyrokował w konkretnej sprawie – powiedział. Kolejna zmiana dotyczy równomiernego przydziału spraw. – Nie można karać sędziów narzucaniem znacznej ilości spraw – zaznaczył.

 

ŁAJ

Sejm rozpoczął debatę nad projektem Prawa i Sprawiedliwości w sprawie sądów. Projekt został oprotestowany przez sędziów

Nowelizacja prawa o ustroju sądów powszechnychmocno ograniczyłaby przywileje sędziowskie, m.in. zobowiązując sędziów do składania oświadczeń majątkowych. Projekt rozpalił wielkie emocje w środowisku.

Obszerny projekt nowelizacji Prawa o ustroju sądów powszechnych (u.s.p.), a także innych ustaw, został złożony przez grupę posłów PiS w połowie kwietnia. Miałby on wejść w życie – jak zaproponowano – 1 lipca. Projekt przedstawił na posiedzeniu plenarnym poseł Bartłomiej Wróblewski (PiS).

W poselskiej propozycji chodzi m.in. o zmianę modelu powoływania prezesów i wiceprezesów „w kierunku zwiększenia wpływu ministra sprawiedliwości na obsadę stanowisk”.

Dziś prezesów sądów apelacyjnych i okręgowych powołuje minister sprawiedliwości po zasięgnięciu opinii zgromadzeń ogólnych tych sądów. Prezesów sądów rejonowych powołują zaś prezesi sądów apelacyjnych po zasięgnięciu opinii sędziów danego sądu rejonowego i prezesa przełożonego sądu okręgowego.

Projekt przewiduje odstąpienie od modelu powoływania prezesów sądów apelacyjnych i okręgowych po uzyskaniu opinii zgromadzeń ogólnych (a w przypadku ich negatywnej opinii – po uzyskaniu pozytywnej opinii KRS). Jak głosi uzasadnienie projektu, w obecnym stanie prawnym KRS może negatywną opinią zablokować możliwość powołania kandydata ministra na stanowisko prezesa sądu apelacyjnego lub okręgowego.

[related id=”20298″]

Propozycja zakłada – „dla wzmocnienia nadzoru zewnętrznego sprawowanego przez ministra sprawiedliwości” – odstąpienie od zasady powoływania prezesa sądu rejonowego przez prezesa sądu apelacyjnego z zastosowaniem procedury opiniowania kandydata na rzecz powołania go przez ministra sprawiedliwości.

Jednocześnie minister sprawiedliwości, po dokonaniu powołania, miałby dokonywać prezentacji powołanych prezesów właściwym organom samorządu sędziowskiego – zgromadzeniom ogólnym.

Przewidziano też zmiany w odwoływaniu prezesów sądów. Projekt zakłada, że prezesi sądów apelacyjnych, okręgowych i rejonowych mogą być odwołani przez ministra sprawiedliwości w toku kadencji w razie: rażącego lub uporczywego niewywiązywania się z obowiązków służbowych; gdy dalsze pełnienie funkcji z innych powodów nie da się pogodzić z dobrem wymiaru sprawiedliwości; stwierdzenia szczególnie niskiej efektywności działań w zakresie pełnionego nadzoru administracyjnego lub organizacji pracy w sądzie lub sądach niższych oraz złożenia rezygnacji z pełnionej funkcji.

W przypadku uporczywego niewywiązywania się z obowiązków służbowych „odwołanie prezesa sądu będzie dopuszczalne w razie stwierdzenia niewykonywania obowiązków służbowych w sposób powtarzający się, w szczególności w razie celowego ignorowania wyraźnych zarządzeń nadzorczych wydawanych w ramach nadzoru zewnętrznego lub wewnętrznego” – napisano w uzasadnieniu.

Jednocześnie – w przepisach przejściowych projektu – zapisano, że prezesi i wiceprezesi sądów powołani na podstawie przepisów w brzmieniu dotychczasowym „mogą zostać odwołani przez ministra sprawiedliwości w okresie nie dłuższym niż sześć miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy”.

[related id=”15091″]

Minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro mówił niedawno, że „wbrew narracji naszych oponentów minister sprawiedliwości odgrywał i odgrywa rolę przy powoływaniu i odwoływaniu prezesów”. Przyznał, że uprawnienia ministra w tym zakresie będą zwiększone.

„Chcemy uczynić sytuację jasną i klarowną” – mówił. „Wiele rozwiązań zawartych w propozycjach, które przedstawiłem już w Sejmie, zmierza do tego, aby prezes nie mógł pomiatać sędziami; aby sędzia był niezawisły nie tylko na zewnątrz od presji, które mogą być na niego wywierane, ale również od władz wewnętrznych sądu” – zaznaczał też Ziobro.

Poszerzeniu ulec miałby też zakres oświadczeń majątkowych składanych przez sędziów, zaś obowiązkiem składania oświadczeń mieliby zostać objęci także dyrektorzy sądów.

Zgodnie z propozycją projektu miałby zostać zapisany obowiązek ujawniania posiadanych ruchomości o wartości powyżej 10 tys. zł i  dochodów uzyskiwanych ze źródeł innych niż związane z pełnieniem urzędu sędziego lub z zatrudnieniem na stanowisku dyrektora sądu, o ile ich łączna wartość przekraczałaby 10 tys. złotych

Zmiany miałyby też zostać wprowadzone w regulacjach dotyczących powoływania na stanowisko sędziego sądu apelacyjnego. Według uzasadnienia projektu „decydujące dla powołania na stanowisko sędziego sądu apelacyjnego winno być przede wszystkim doświadczenie zawodowe zdobyte w toku służby, nie zaś szczebel sądownictwa lub prokuratury, na którym zostało ono osiągnięte”.

„Trudno bowiem zaakceptować sytuację, w której przesłanki umożliwiające uzyskanie stanowiska sędziego sądu apelacyjnego spełnia na przykład notariusz z ośmioletnim stażem zawodowym czy zatrudniony w szkole wyższej doktor habilitowany nauk prawnych, a nie spełnia ich orzekający od 10 lat sędzia sądu rejonowego” – wskazano w tym uzasadnieniu.

Projekt dotyczy też wprowadzenia „nowych narzędzi nadzoru zewnętrznego i wewnętrznego nad działalnością administracyjną sądów, a także, „jako zasady ustrojowej, losowego przydziału spraw sędziom i zasady równego obciążenia sędziów sprawami” w sądzie.

Na mocy proponowanych zmian wprowadzona ma być też możliwość „delegacji sędziego do Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz Kancelarii Prezydenta RP”. W okręgach sądowych powołani mieliby też zostać koordynatorzy do spraw współpracy międzynarodowej, prawa europejskiego i praw człowieka w sprawach cywilnych i karnych.

[related id=”10722″]

Ponadto projekt przewiduje umożliwienie nabywania prawa do przejścia w stan spoczynku przez kobiety, które są sędziami bądź prokuratorami, w wieku odpowiadającym powszechnemu wiekowi emerytalnemu – to jest 60 lat. Wprowadzona miałaby też zostać instytucja urlopu rehabilitacyjnego sędziego.

Projekt krytykują środowiska sędziowskie. Według rzecznika KRS Waldemara Żurka, „jest on pisany w Ministerstwie Sprawiedliwości”, ale został złożony jako poselski, by uniknąć konsultacji społecznych. „To obejście procedury prawidłowej legislacji” – mówił. Zdaniem sędzi Ireny Kamińskiej, prezes Stowarzyszenia Sędziów „Themis”, projekt uzależnia prezesów sądów od ministra „w sposób absolutny”.

„Sprawowanie funkcji prezesa i wiceprezesa sądu przez osobę powołaną w drodze wyłącznej decyzji ministra bez jakiegokolwiek, nawet minimalnego, wpływu samorządu sędziowskiego budzi istotne zastrzeżenia z punktu widzenia zasady równowagi pomiędzy władzami” – napisał w swej opinii Sąd Najwyższy. Jako „naruszenie niezależności sądu” SN ocenił możliwość odwoływania przez ministra w sześć miesięcy od wejścia projektu w życie prezesów i wiceprezesów sądów – bez zachowania jakichkolwiek wymogów.

PAP/ MoRo