Małgorzata Musierowicz: Zrozumiałam, że tu chodzi o coś innego niż ja, o miejsce literatury dla dzieci i młodzieży

Małgorzata Musierowicz komentuje wyróżnienie jej przez Bibliotekę Narodową nagrodą Szkrzydła Dedala.

22 grudnia Biblioteka Narodowa ogłosiła przyznanie autorce Jeżycjady nagrody Skrzydła Dedala za całokształt twórczości. Małgorzata Musierowicz mówi, że największą radość sprawie jej wyniesienie literatury dla dzieci i młodzieży na tak wysoki poziom. Przypomina słowa Janusza Korczaka, który wskazywał, że to dorośli muszą „wyciągać się” by dosięgnąć dziecięcych uczuć.

Pisarka stwierdza, że nie wyklucza kontynuacji powrotu do Jeżycjady, ale do czasów wcześniejszych, przedwojennych:

Będę pisała o przodkach swoich bohaterów.

Posłuchaj całej rozmowy już teraz!

A.P.

Bloomsday na antenie Radia WNET. Odsłona trzecia. Goście: senator David Norris, prof. Paweł Nowak i Tomasz Szustek

O reporterskich wojażach z egzemplarzem „Ulissesa” Jamesa Joyce’a w plecaku, mikrofonami Radia WNET i aparatem fotograficznym wspomina Tomasz Szustek (Studio 37). Tegoroczny Bloomsday w cieni wirusa.

Akcja powieści „Ulisses” rozgrywa się  w ciągu niespełna 16 czerwca 1904 roku. Bloomsday odbywa się w rocznicę pierwszego spotkania Jamesa Joyce’a z Norą Barnacle, jego poźniejszą żoną. „Ulisses” składa się z 18 epizodów (tyle samo ksiąg liczy „Odyseja” Homera). Powieść kryje na swoich stronach dzień z życia akwizytora drobnych ogłoszeń – Leopolda Blooma.

Aby zrozumieć przesłanie i ideę powieści, trzeba przeczytać lub znać przynajmniej w zarysie epopeję Homera. Każdy rozdział „Ulissesa” z jego bohaterami odpowiada kolejnym pieśniom homeryckiego eposu. Bloom to mityczny Ulisses – Odyseusz, jego niewierna i piękna żona Molly to Penelopa, zaś Stefan Dedalus to syn Odysa – Telemach.

Tomasz Wybranowski

 

 

Na pamiątkę tego zdarzenia i upamiętnienia czasu powieściowego „Ulissesa”, co roku w Dublinie odbywa się popularny „Bloomsday”. W 2017 roku, tak oto na antenie Radia WNET, opowiadałem o tym literackim święcie.

W powieści Joyce’a nocna wędrówka Leopolda Blooma jest tłem dla opisów Dublina. Tak więc czytelnik poznaje cudowną i monumentalną Martello Tower (to tutaj na wstępie powieści Buck Mulligan czyni poranną toaletę a Stefan Dedalus zbiera się do wyjścia po wypłatę do szkoły w której uczy). Jeśli tylko odwiedzicie stolicę Irlandii, to namawiam do sentymentalnej podróży kolejką do stacji Sandycove, aby naocznie przekonać się o pięknie Martello Tower i morskiej zatoki.

Tomasz Szustek, dziennikarz i reporter Studia 37 Dublin, podróżnik i fotografik, wspomina swoje pierwsze chwile w Dublinie spędzone na lekturze „Ulissesa”. Wraca też wspomnieniami do ubiegłorocznego Bloomsday, kiedy to relacjonował dla słuchaczy Radia WNET wydarzenia związane z tym literackim i towarzyskim świętem.

Tutaj do wysłuchania rozmowa z Tomaszem Szustkiem:

 

Nora była prostą, uroczą młodą kobietą. Cechował ją trzeźwy realizm, bez romantyczno – literackich inklinacji. Przez cały okres małżeństwa z pisarzem Nora traktowała jego profesję jako „niegroźne i nieprzydatne do niczego szaleństwo”.

Kiedy otrzymała od męża pierwszy, pachnący jeszcze farbą egzemplarz „Ulissesa”, to natychmiast chciała go … sprzedać. Zmartwieniem napawał ją jedynie fakt, iż „za te kilkaset kartek niewiele dostanie pieniędzy”. Joyce, który czasami mylił rzeczywistość z kreowanymi przez siebie na kartach utworów zdarzeniami, namawiał Norę do spotykania się z innymi mężczyznami i uprawiania z nimi miłości.

Pamiętać musimy, iż Molly Bloom z „Ulissesa” to literacki odpowiednik Nory. Ta jednak, przez całe życie była mu wierna. Trwała przy nim w biedzie i głodzie, towarzyszyła mu podczas choroby i licznych napadów nerwobóli spowodowanych chorobą oczu. Aż do ostatnich dni pisarza, które spędził w Szwajcarii. James Joyce cenił w niej naturalność, niewinność i nieskażenie chorobą nowego wieku.

Senator David Norris, admirator twórczości Jamesa Joyce’a. Fot. Tomasz Szustek / Studio 37

Gościem „Studia 37 – Bloomsday – Joyce – WNET” w ubiegłym roku był David Norris,  irlandzki  działacz polityczny i literaturoznawca. W 1987 roku został wybrany do Senatu Republiki Irlandii. Naukowo związany jest z Trinity College Uniwersytetu Dublińskiego, gdzie wcześniej także studiował literaturę angielską i redagował uniwersyteckie pismo. Co roku bierze udział w Bloomsday.

David Norris to wieczny obrońca artyzmu i wielkości Jamesa Joyce’a. Zawsze twórcę „Ulissesa” bronił przed słowami krytyki, której nigdy nie brakowało. Wielu czytelników a jeszcze więcej krytyków uważało, że „Ulisses” jest

Zbyt długi i straszliwie nudny i nadto w nim jałowych igraszek słownych.

Jak twierdzi senator Norris, James Joyce wiedział, że „stworzył powieść, wobec której nikt nie jest w stanie przejść obojętnie”.

Tutaj do wysłuchania rozmowa z senatorem Davidem Norrisem, z polskim tłumaczeniem:

 

dr hab. Paweł Nowak, prof. KUL. Fot. www.kul.pl

Podczas Bloomsday AD 2020 gościem specjalnym był także dr hab. Paweł Nowak, prof. KUL, Kierownik Katedry Języka Mediów i Komunikacji Społecznej.  Jest językoznawcą i komunikologiem, wykładowcą Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, ekspertem językowym i komunikacyjnym w procesach sądowych oraz postępowaniach prokuratorskich.

Profesor Paweł Nowak jest cenionym i bardzo doświadczonym wykładowcą oraz trenerem z komunikacji masowej i interpersonalnej, z komunikacji językowej w mass mediach, komunikacji społecznej i komunikacji urzędowej, z retoryki oraz z pragmatyki językowej.

Z profesorem Pawłem Nowakiem rozmawiałem o powieści „Ulisses”, jako dziele nowatorskim w zakresie eklektycznego i symultanicznego tworzenia przestrzeni powieściowej, zabawy z czasem, który w Jamesa Joyce’a traci swoją diachroniczną fizyczność i chronologię. Wprowadzenie strumienia świadomości (monologu wewnętrznego bohaterów), jako istotnego elementu narracji sprawiły, iż James Joyce został uznany za największego rewolucjonistę powieści dwudziestowiecznej.

James Joyce to osoba i zjawisko zarazem, którego nie sposób łatwo zdefiniować i ograniczyć ramami historyczno – literackimi. „Ulisses” to dzieło kompletne. – podsumował Paweł Nowak.

Dowiadujemy się także o harmonijności dzieł Jamesa Joyce’a. Stawiać należy śmiałe pytanie, jak to możliwe, że choć każdy z rozdziałów „Ulissesa” napisany jest inaczej, to razem tworzą spójną całość. Prof. Paweł Nowak dopowiada, że wynika to z holistycznego postrzegania przez człowieka komunikatów. W twórczości Joyce’a mamy do czynienia z „wyraziście ukrytymi treściami”.

Cechą pisarstwa Irlandczyka jest symbolika i wieloznaczność, która w późnych pracach Joyca’a jest szczególnie widoczna, co – jak przypuszcza prof. Nowak – może wynikać z coraz bardziej zaburzonej percepcji rzeczywistości pisarza (m.in. problemów ze wzrokiem oraz słuchem).

Tutaj do wysłuchania rozmowa z profesorem Pawłem Nowakiem:

opracował Tomasz Wybranowski i Aleksander Popielarz


Partner Radia WNET i Studia Dublin

 

 Produkcja Studio 37 – Radio WNET Dublin © czerwiec 2020

 


 

Barbara Nowak, Robert Winnicki, prof. Antoni Dudek, dr Andrzej Sadowski – Popołudnie Wnet – 30.10.2019 r.

Popołudnia WNET można słuchać od poniedziałku do piątku w godzinach 16:00 – 18:00 na: www.wnet.fm, 87.8 FM w Warszawie i 95.2 FM w Krakowie. Zaprasza Magdalena Uchaniuk-Gadowska.

Goście Popołudnia Wnet:

Barbara Nowak – Małopolski Kurator Oświaty;

Robert Winnicki – poseł Konfederacji;

Łukasz Jeleniewski – zespół Lipali;

Bohdan Urbankowski – filozof, pisarz, dramaturg i poeta;

dr Andrzej Sadowski – prezydent Centrum im. Adama Smitha;

prof. Antoni Dudek – politolog, historyk.


Prowadzący: Magdalena Uchaniuk-Gadowska

Wydawca: Jan Olendzki

Realizator: Piotr Szydłowski


Cześć pierwsza: 

Barbara Nowak mówi o „Tęczowym Piątku”, edukacji seksualnej w szkołach oraz o tym dlaczego polski rząd powinien wypowiedzieć Konwencję Stambulską.

 

 

Robert Winnicki – czym jest amerykańska ustawa 943 i jakie ma znaczenie dla Polski?

Poseł tłumaczy także w jaki sposób Konfederacja wybierze kandydata na prezydenta. W prawyborach udział może wziąć każdy Polak. Lider partii mówi również o tym dlaczego nowy ambasador Izraela w Polsce obawia się ich ugrupowania.

 

 

Łukasz Jeleniewski mówi o najnowszym, szóstym albumie gdańskiego zespołu Lipali „Mosty, rzeki, ludzie”. Czym różni się od poprzednich? A także jakie inspiracje przyświecały muzykom?

 

 

Bohdan Urbankowski w 95 rocznicę urodzin Zbigniewa Herberta przypomina za co wybitny poeta był niszczony zarówno za życia jak i pośmiertnie. Mówi także o krytyce Juliana Kornhausera oraz rozpadzie przyjaźni z Czesławem Miłoszem.

 

 

dr Andrzej Sadowski – zastanawia się nad tym czy potrzebny jest nam nowy podatek od sklepów wielkopowierzchniowych? Ekonomista krytykuje również rząd Dobrej Zmiany za brak systemowych rozwiązań odnośnie podatku CIT dla największych sieci.

 

 

prof. Antoni Dudek opowiada o kulisach odwołania konkursu „Książka Historyczna Roku”. Dlaczego uważa książki Piotra Zychowicza za pornografię historyczną? A także co sądzi o organizatorach konkursu – Polskim Radio, Telewizji Polskiej oraz Narodowym Centrum Kultury?

 

Nowak: Pod powłoką symboli i znaków w twórczości Witkiewicza zawarte są treści, które w dalszym ciągu są aktualne

Dr hab. Paweł Nowak opowiada o twórczości Stanisława Ignacego Witkiewicza, który 18 września 1939 roku popełnił samobójstwo.

 

 

Dyskusja na temat jego śmierci trwa od samego początku, oczywiście od czasu, kiedy można było o tym dyskutować i badać. Z jednej strony  jest naoczny świadek – kuzyn, który w wieku młodzieńczym znalazł ciało Witkacego, ale z drugiej strony osoba, która próbowała popełnić samobójstwo razem z nim, czyli partnerka, która nie pamięta tego momentu, gdyż straciła przytomność – mówi gość „Poranka WNET”.

Pojawiła się legenda, że Witkiewicz żył jeszcze po II wojnie światowej. Bardzo długo po w roku 1969 zmarł gdzieś na terenie Polski. Ta legenda o jego dłuższym i trudnym życiu po śmierci formalnej jest oczywiście jedną z legend, które wokół Witkiewicza narastają ze względu na jego twórczość, życie i dokonania.

Aktualnie dzieła Witkacego nie znajdują się w pierwszej lidze czytelności. Jak dodaje rozmówca: Jest to zaskakujące ze względu na to, że jego twórczość wydaje się twórczością uniwersalną, nie jest przywiązana do czasu i miejsca, tak jak w wielu wypadkach literatury pozytywistycznej czy literatury realistycznej, natomiast myślę, że jego działa są zbyt za trudne dla młodych odbiorców. Jego twórczość wymaga erudycji, elokwencji, a ze względu na to, jak rozwija się kultura, są one mniej spotykane.

Swoją znajomość z pisarzem zaczynałem od dramatów, które były na liście obowiązkowych lektur w szkole, natomiast moim ulubionym fragmentem jego twórczości są powieści, gdyż są one najbardziej nietypowe i czarodziejskie. Jego twórczość ma to do siebie, że pod powłoką symboli i znaków, zawarte są przemyślenia i treści, które dla młodego człowieka są w dalszym ciągu aktualne – opowiada dr hab. Paweł Nowak.

W polskiej literaturze przez krótki niestety czas było tak, że głównym nurtem literackim była walka z konwencjami, walka z pokazaniem, że kreacja może być zastąpiona przez dekonstrukcję. W literaturze Witkiewicza pociąga przede wszystkim personalizacja, zwrócenie uwagi na człowieka i jego trudne życie.

M.N.

Zapraszamy na promocję książki autorstwa Anny Kłosowskiej pt. „Czwarta koncha”

Wieczór autorski Anny Kłosowskiej odbędzie się w środę, czwartego września o godzinie 19:00 w Miejscu Aktywności Lokalnej na Żoliborzu/ ul. Marii Kazimiery 20/1. Link do wydarzenia poniżej.

Zapraszamy na niezwykłe spotkanie z niezwykłą osobą: Anną Kłosowską, autorką książki „Czwarta koncha” . Jest żoliborzanką, z wykształcenia – filologiem i romanistką. Była wieloletnią pracowniczką Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku. Mieszka na Florydzie, ale co roku przyjeżdża do Warszawy. Akcja książki płynie wartko, wielowątkowo, zaskakuje meandrami, ale nie pędzi, jest niespieszna, relaksująca, ze smużką zapachu klasycznych męskich perfum. Wiele można się dowiedzieć, sporo jest nawiązań kulturowych, a dla poszukujących oryginalnych przepisów kulinarnych-wiele niespotykanych i oryginalnych przepisów, od których powieść aż się roi. Gwarantujemy, że spotkanie będzie niezwykle ciekawe.Spotkanie poprowadzi Bogdan Falicki.

https://www.facebook.com/events/510986569710612/

 

Chile: literatura i film – czytaj i oglądaj!

Literatura i kino współczesnego Chile nie są raczej zbyt dobrze w Polsce znane. Dlatego też naszym słuchaczom proponujemy zapoznanie się z nimi w najbliższym wydaniu República Latina.

Chile nie należy do tej grupy krajów latynoamerykańskich, które Polacy dobrze znają. Owszem, zapewne niejeden z nas próbował chilijskiego wina. Niewykluczone, że i historia (zwłaszcza najnowsza) tego kraju obiła się nam o uszy. Ale co możemy powiedzieć o chilijskiej kulturze? Czy rzeczywiście sztuka chilijska jest nam znana? Chilijski teatr? Chilijska literatura i film? Chilijska muzyka? Chilijskie malarstwo i grafika?

W najbliższym wydaniu República Latina postaramy się to nadrobić. Pretekstem do tego niech będzie będą chilijskie: literatura i film.

„Chrząszcze na wyginięciu” to książka autorstwa jednego z najbardziej poczytnych chilijskich autorów młodszego pokolenia – Diego Vargasa Gaete. Opowiadająca o losach dwojga Chilijczyków różnego pochodzenia etnicznego książka jest zarazem ciekawym opisem chilijskiej historii ostatnich kilku dekad. Przede wszystkim jest ona kolejnym rozrachunkiem z wojskową dyktaturą Augusto Pinocheta. Nasi dwaj goście: tłumaczka tekstu książki z języka hiszpańskiego na polski Magdalena Antosz oraz Anna Rucińska z wydawnictwa Czytelnik, wydającego tytułową książkę opowiedzą nam trochę o niej. Ponadtoz naszymi gośćmi postaramy się odpowiedzieć na kilka pytań dotyczących książki . Jak polski czytelnik reaguje na literackie nowinki z egzotycznego kraju? Czy skomplikowana struktura powieści intryguje czy zniechęca? Jaka jest rola pisarza we współczesnym świecie? Opowieść o książce będzie zarazem dobrą okazją do przyjrzenia się współczesnej historii Chile. Odniesienia do czasów dyktatury nadal pojawiają się w literaturze tego kraju, czego najlepszym przykładem jest powieść Gaete.

Miłośnicy kina również nie powinni czuć zawodu. A to za sprawą projekcji kilku filmów chilijskiego pochodzenia, które niebawem zostaną pokazane w Instytucie Cervantesa w Warszawie. Przewodniczką po współczesnym chilijskim kinie będzie Małgorzata Stankiewicz z Ambasady Chile. Przedstawi nam ona filmy, które zostaną przedstawione w Instytucie Cervantesa, a więc: . „La nana”, „Machuca” i „Calzones rotos”. Nasz gość postara się również odpowiedzieć o tematykę filmów będących wizytówką współczesnej chilijskiej kinematografii.

Audycję poprowadzą i gości przepytają: Zbyszek Dąbrowski oraz Ola Plewka. A jeśli tylko literatura i film Chile nie wystarczą naszym słuchaczom, pojawi się również i coś na ząb. Będzie nim zaproszenie na tegoroczną chilijską edycję targu śniadaniowego.

Literatura i film współczesnego Chile pojawią się w República atina w najbliższy poniedziałek, 27 maja, jak zwykle o 20.00!

Reżyser ma ostatnie słowo – mówi w audycji Radia Solidarność red. Andrzeja Gelberga aktor i reżyser Jerzy Zelnik

Jak to się stało, że Polacy coraz słabiej pamiętają Jana Pawła II, co było widać na ulicach Warszawy w rocznicę śmierci papieża-Polaka, którego tak pięknie i tłumnie żegnali…

 

A także o naszej złożonej historii, pięknej kulturze i sztuce oraz ważnych dla nich autorach i ludziach związanych z teatrem i literaturą red.  Andrzej Gelberg rozmawia z Jerzym Zelnikiem – jednym z najbardziej znanych polskich aktorów teatralnych, filmowych i telewizyjnych, scenarzystą małych form teatralnych (monodramów, etiud) i reżyserem teatralnym.

Zapraszamy do wysłuchania audycji!

Czym jest Wenezuela? / Qué es Venezuela?

Dzisiaj w Repüblica Latina o naturze Wenezueli i Wenezuelczyków: nie tylko o pięknie przyrody, ale i o historii, sztuce, gastronomii, a przede wszystkim o życiu i charakterze Wenezuelczyków

Patrząc na obecne wydarzenia, jakie mają miejsce w tym pięknym południowoamerykańskim kraju, trudno odpowiedzieć  na pytanie, czym jest Wenezuela. Państwem upadłym rządzonym przez niekompetentny i skorumpowany reżim? Mafijną republiką, w której obowiązuje prawo silniejszego i w której elity niemal oficjalnie uwikłane są w handel narkotykami? A może eksperymentalnym poletkiem, na którym swoje neokolonialne interesy rozgrywają Stany Zjednoczone, Rosja i Chiny?

Wszystkie te odpowiedzi z pewnością mają w sobie sporą część prawdy. Jednak nie odpowiadają one wyczerpująco na pytanie czym jest Wenezuela. Prawdziwa natura tego kraju i jego mieszkańców różni się bowiem znacznie. I to pomimo faktu, że została ona brutalnie zgwałcona.

A zatem czym jest Wenezuela? Jest ojczyzną bogatej przyrody, mieniącej się feerią barw flory i fauny. Mnogością krajobrazów i stref geograficznych: górskiej w Andach, tropikalnej w selwie Amazonii, sawannowej w los Llanos i Gran Sábana, czy wreszcie nadmorskiej na wybrzeżu Morza Karaibskiego i wielu wysp wokół wybrzeża.

Wenezuela jest także kolebką bogatej kultury o korzeniach autochtonicznych, europejskich i afrykańskich. Kultury, która wykształciła liczne style muzyczne i taneczne. Kultury, która wydała na świat wielu kompozytorów, piosenkarzy, tancerzy, ale także poetów, pisarzy, reżyserów kina, czy aktorów. Wreszcie jest również ojczyzną znakomitej i oryginalnej, choć w Polsce niekoniecznie dobrze znanej kuchni.

O tym, czym jest Wenezuela porozmawiamy z naszymi gośćmi: Beatriz Blanco oraz Robertem Saavedra. W rozmowie ze Zbyszkiem Dąbrowskim nasi goście spróbują opowiedzieć o swojej ojczyźnie.  I to nie tyle w kontekście ostatnich wydarzeń, ale również o jego bogatej historii, geografii kulturze, a przede wszystkim o jego wspaniałych mieszkańcach.

Na opowieści o tym, czym jest Wenezuela w pigułce zapraszamy w najbliższy poniedziałek, 1-go kwietnia, jak zwykle o 20H00! Będziemy rozmawiać po polsku i hiszpańsku!

Nasza audycja będzie też zaproszeniem na specjalną edycję Jarmarku Radia Wnet! Już w najbliższą sobotę 6-go kwietnia od 9H00 do 15H00 nasi słuchacze będą mogli porozmawiać na Jarmarku z naszymi wenezuelskimi przyjaciółmi mieszkającymi w Warszawie, doświadczyć wenezuelskiej kultury i gastronomii oraz wspomóc mieszkańców Wenezueli! Zbierać będziemy leki dla potrzebujących mieszkańców Wenezueli. Szczegóły w audycji!

¡República Latina – całkiem na serio!

Resumen en castellano: que es Venezuela? Viendo todo lo que están pasando en este país es muy difícil contestar a esta pregunta. Uno puede decir que es un país fallido gobernando por el regímen incompetente y corrupto. Un país de que la elites están dentro del narcotráfico. O un país por cual hay la guerra de intereses de los EU, Rusia y China.

Sin embargo no podemos hablar de Venezuela sin mencionar de su geografía, cultura, historia, gastronomía y especialmente de su gente. Sobre todo esto que forma Venezuela vamos a hablar con nuestros invitados: Beatriz Blanco y Roberto Saavedra.

Les invitamos para escucharnos el lunes 1 de abril, como siempre a las 20H00 UTC+2! Vamos a hablar polaco y castellano!