Przyjaźń i kłótnia dwóch wybitnych pisarzy latynoskich – Trzy po Trzy – 02.03.2023

W tym wydaniu audycji m.in. o historii mafijnej z Leo Messim w tle także o przyczynie wylesiania kolumbijskiej Amazonii

A także o przyjaźni i bójce pomiędzy Gabrielem García Márquezem a Mario Vargasem Llosą oraz o piłkarzu, który zamordował meksykańskiego prezydenta.

Zapraszamy do wysłuchania audycji!

Dąbrowski: Bolsonaro próbuje zawrócić kijem Amazonkę. Messi uwikłał się w konflikt interesów w kwestii mundialu 2030 r.

Jair Bolsonaro / Fot. Marcelo Camargo/Agência Brasil, Wikimedia Commons

Czy w Brazylii może dojść do unieważnienia części wyników wyborczych i zmiany zwycięzcy? Jak oceniać współpracę Messiego z Saudami wobec ich rywalizacji o organizację MŚ z krajami Ameryki Południowej?

Zbigniew Dąbrowski  omawia poczynania ustępującego prezydenta Brazylii Jaira Bolsonaro, który w ostatnim czasie nie był obecny w przestrzeni publicznej z powodu urazu nogi. Polityk złożył wniosek o unieważnienie głosów z niektórych elektronicznych maszyn do głosowania. Chodzi o urządzenia wyprodukowane przed 2020 r., stanowiące ok. 60% ogółu.

Bolsonaro próbuje zawrócić patykiem Amazonkę.

Okazuje się, że takie unieważnienie zmieniłoby zwycięzcę wyborów. Prawdopodobnie jednak wniosek Bolsonaro i jego partyjnych kolegów zostanie odrzucony.

Partia Luli ocenia, że apel Bolsonaro został wystosowany w złej wierze. Zwolennicy urzędującego prezydenta wzywają wojsko do zamachu stanu. Armia odmawia.

W Ekwadorze pojawiają się żądania ludności rdzennej, by anulować długi wobec banków państwowych do wysokości 10 tys. dolarów amerykańskich. Prezydent Guillermo Lasso zgodził się na anulowanie długów do 3 tys. dolarów.

Gospodarz audycji „Republica Latina” omawia wielopłaszczyznowy ponadto konflikt interesów, w który uwikłał się argentyński piłkarz Leo Messi. Argentyński piłkarz podpisał kontrakt na promowanie Arabii Saudyjskiej. Z drugiej strony, zapowiadany jest jego udział w kampanii na rzecz wspólnej kandydatury Argentyny, Urugwaju, Paragwaju i Chile na organizatorów piłkarskiego mundialu w 2030 r. Arabia Saudyjska również ubiega się o organizację tego turnieju, wraz z Egiptem i Grecją. Całą sytuację komplikuje fakt, iż Leo Messi jest „ambasadorem dobrej woli” UNICEF-u. Organizacji nie podobają się relacje zawodnika z krajem łamiącym prawa człowieka.

Wysłuchaj całej rozmowy już teraz!

A.W.K.

Coraz większe ubóstwo w Ameryce Łacińskiej; perspektywy dla regionu są niedobre

Na przestrzeni ostatnich 4 lat poziom skrajnego ubóstwa wzrósł z 10,4% do 14,9%. Według raportu organizacji Brot für die Welt ubóstwo w Ameryce Południowej wzrośnie do 33%.

Wysłuchaj całej rozmowy już teraz!

Zbigniew Dąbrowski (Republica Latina) analizuje nie tylko wyniki raportu, lecz także opowiada o sytuacji w Chile i o nastrojach w Brazylii przed drugą turą wyborów prezydenckich.

Jak podaje Christof Wunsch, krajami z najniższym wskaźnikiem ubóstwa są: Chile i Urugwaj ( ok. 11%) , ale poważnym problemem regionu są: presja inflacyjna i pocovidowe załamanie rynku pracy.

Perspektywy krótko- i średnioterminowe są raczej złe, bo spada produkt krajowy brutto , rosną też nierówności w dostępie do edukacji, służby zdrowia, zabezpieczenia społecznego.

Gospodarz audycji „Republica Latina” relacjonuje rozwój wypadków w Chile 3 lata po fali wielkich protestów społecznych. Problemy, na które skarżyli się obywatele nie tylko nie ustąpiły, ale sytuacja wręcz się pogorszyła.

Zwiększa się zorganizowana przestępczość i nielegalna imigracja.

A w Brazylii zgodnie z najnowszymi sondażami przed II turą wyborów prezydenckich, Inacio Lula da Silva może liczyć na 50-procentowe poparcie, zaś obecny prezydent Jair Bolsonaro na 43-procentowe.

A.W.K.

 

Chile: co poszło nie tak z nową konstytucją? / Chile: Qué falló con la nueva constitución?

Bandera Escuela Militar; juliopfe; flickr.com; CC BY-SA 2.0

W najbliższym wydaniu República Latina dotkniemy tematu odrzuconego niedawno w referendum projektu nowej konstytucji Chile oraz charakteru samych Chilijczyków.

W referendum konstytucyjnym, które miało miejsce w ubiegłą niedzielę większość Chilijczyków zagłosowała za odrzuceniem projektu nowej konstytucji. Tym samym wielomiesięczne prace konstytuanty w zasadzie poszły na marne.

Dużo ważniejsza jest jednak odpowiedź na pytanie, dlaczego Chilijczycy odrzucilli ten projekt. Nowa konstytucja miała zastąpić stary dokument, którego korzenie sięgają jeszcze czasów dyktatury Augusto Pinocheta.  Czy zatem Chilijczykom nie przeszkadza, że w ich kraju nadrzędnym dokumentem będzie neoliberalna, mało sprawiedliwa społecznie konstytucja? A może po prostu od zabezpieczeń społęcznych dużo ważniejsza jest wolność gospodarcza?

Proponowana konstytucja była zarazem dokumentem bardzo kontrowersyjnym. Co więcej, przez wielu analityków uważana jest wręcz za prawniczy bubel. Opinia taka związana jest między innymi z faktem, że w tworzeniu proponowanej konstytucji nie brały udziału wszystkie siły społeczne. Powstał zatem dokument o rysie lewicowo – postępowym zawierającym w sobie wiele kontrowersyjnych treści. Największe oburzenie wywoływały tu propozycje uczynienia z Chile państwa wielonarodowego oraz likwidacja senatu.

Czy jednak cały dokument był do niczego? Co z rozdziałami dotyczącymi ochrony społecznej i ochrony środowiska? Czy dokument okazał się być „zbyt postępowy” dla Chilijczyków? A może Chilijczycy są z natury konserwatywni? Wreszcie, jakie są szanse na to, by w niedalekiej przyszłości powstała nowa propozycja konstytucji, tym razem przygotowana przez wszystkie siły polityczne i społeczne?

O referendum konstytucyjnym, projekcie nowej konstytucji i starej konstytucji Chile porozmawiamy dzisiaj z naszym gościem – pochodzącym z Chile Ignacio Leyvą. Z naszym gościem zastanowmy się również nad charakterem samych Chilijczyków. Czy jest to naród konserwatywny, czy też czy obecne są tam również i siły postępowe, chcące zmienić kraj w bardziej przyjazny dla jego mieszkańców?

Resumen en castellano:

En el referendo del último domingo los Chilenos rechazaron el proyecto de la nueva constitución del pais. Muchos comentaristas están buscando la respuesta por qué los Chilenos votaron así.

La nueva constitución pretendía sustituir al antiguo documento, cuyos raíces se remontan a la dictadura de Augusto Pinochet.  Por lo tanto, a los chilenos no les importa que el documento general de su país sea una constitución neoliberal y socialmente injusta? O simplemente la libertad económica es mucho más importante que las garantías sociales?

La propuesta de constitución era un documento muy controvertido. Esta opinión está relacionada, entre otras cosas, con el hecho de que no todas las fuerzas sociales participaron en la redacción de la propuesta de constitución. El resultado fue un documento de tendencia izquierdista y progresista con mucho contenido controvertido. Las propuestas de convertir a Chile en un estado plurinacional y de suprimir el Senado fueron las más escandalosas.

Sin embargo, fue todo el documento para nada? Y los capítulos de protección social y medioambiental? El documento resultó ser „demasiado progresista” para los chilenos? O los chilenos son conservadores por naturaleza? Por último, qué posibilidades hay de que en un futuro próximo haya una nueva propuesta constitucional, esta vez elaborada por todas las fuerzas políticas y sociales?

Hoy hablaremos del plebiscito constitucional, de la propuesta de nueva constitución y de la antigua constitución de Chile con nuestro invitado chileno Ignacio Leyva. Con nuestro invitado, reflexionemos también sobre el carácter de los propios Chilenos. Es una nación conservadora, o también hay fuerzas progresistas que quieren cambiar el país para que sea más acogedor?

68 proc. Chilijczyków przeciw nowej konstytucji. Dąbrowski: idee były szczytne, ale trochę wydumane

Czemu Chilijczycy odrzucili projekt nowej konstytucji? Zbigniew Dąbrowski o niedzielnym referendum w Chile.

W niedzielę Chilijczycy głosowali nad nową konstytucją. Frekwencja była rekordowa- głosowało 13 mln Chilijczyków. 68 proc. głosów padło przeciw projektowi. Obecnie w Chile obowiązuje konstytucja uchwalona w czasach dyktatury gen. Augusto Pinocheta, z poprawkami wprowadzonymi za rządu Ricardo Lagosa.

Czemu Chilijczycy odrzucili projekt nowej konstytucji? Zbigniew Dąbrowski wyjaśnia, że Konwent Konstytucyjny zdominowany był przez lewicę. Konstytucja miała uwzględnić m.in. postulaty Indian Mapuche.

Idee były szczytne, ale trochę wydumane.

Według komentujących największym problemem był brak adekwatnej reprezentacji.

Punktem zapalnym było utworzenie państwa wielonarodowego.

Przeciwko temu pomysłowi opowiadali się także przedstawiciele ludności rdzennej, którzy deklarowali, że czują się Chilijczykami. Jak ocenia prowadzący audycji Republica Latina, inspiracją dla tej koncepcji była zapewne Boliwia.

Czytaj także:

Zaskakujące wyniki wyborów w Chile. Dąbrowski: trudno będzie o porozumienie ws. nowej konstytucji

Dąbrowski mówi także o sytuacji na Kubie. Mieszkańcy wyspy uciekają z niej próbując dostać się do Stanów Zjednoczonych.

Kuba zmaga się z kryzysem ekonomiczną z największym kryzysem ekonomiczną społeczną można powiedzieć od trzech dekad.

Ponad 50 osób zginęło próbując dostać się z Kuby na Florydę.

Kolumbia mierzy się z problemem zatrucia rzeki Caquetá rtęcią. Dotyka to w szczególności miejscowych Indian.

Rodzą się indiańskie dzieci z palcami.

Zatrucie rzeki jest wynikiem nielegalnego wydobycia złota.

A.P.

Prezydent Meksyku stwierdził, że opozycja to zdrajcy narodu i agenci obcych państw – mówi Zbigniew Dąbrowski

Zbigniew Dąbrowski mówi o zamieszaniu jakie w Meksyku wywołały słowa jego prezydenta. Nazwał on opozycjonistów zdrajcami i obcymi agentami. Wynika to z faktu, że nie popierają oni projektów Obradora.

Meksyk zszokowały słowa wypowiedziane przez prezydenta Andresa Manuela Lopeza Obradora. Nazwał on opozycję zdrajcami i obcymi agentami. Skąd tak skrajne stanowisko? Głowa meksykańskiego państwa nie ma poparcia w sprawie realizacji jednej z wielkich inwestycji, mianowicie Tren Maya.

Miałaby być to sieć kolejowa ciągnąca się przez Półwysep Jukatan. Jej długość wynosiłaby 1500 km. Obrador nazywa ją dobrem narodowym, ale ekolodzy są innego zdania. Obawiają się zniszczenia lasów tropikalnych oraz jaskiń wapiennych. Prezydent uważa, że zostali nasłani przez USA.

Mówi gospodarz Republici Latina Zbigniew Dąbrowski. Tren Maya to nie jedyny gorący temat w meksykańskiej polityce. Obrador stwierdził ostatnio, że wszyscy powinni kupować prąd od państwowych dostawców. Prywatne elektrownie prezentują jednak dużo lepszą jakość, niż te pozostające pod kontrolą rządzących. Drugie z nich mocno zanieczyszczają środowisko. Prywatni inwestorzy dysponują farmami wiatrowymi, czy elektrowniami wodnymi.

Wypowiedzi prezydenta mogą świadczyć, że dochodzi on do ściany. Rządzi już 4 lata, a nie zdołał zrealizować żadnego z przedwyborczych postulatów.

Jak sprawy polityczne mają się w Chile i Wenezueli? Dowiedzą się państwo słuchając całej rozmowy!

K.B.

Chilijski folklor

Campeonato Interescolar de Cueca, Municipalidad El Bosque; flickr.com; CC BY-SA 2.0

Chile pod względem kulturowym pozostaje krajem słabo odkrytym. W dzisiejszym wydaniu República Latina opowiemy o folklorze tego kraju bazującym na wielu korzeniach etnicznych.

W porównaniu z innymi krajami Ameryki Łacińskiej kultura Chile nie jest zbyt znana. Błędem byłoby jednak zakładać, że kraj ten ma niewiele do zaoferowania osobom chcącym poznać jego tradycje ludowe. Wręcz przeciwnie. Rozciągający się na ponad 4 tys. kilometrów kraj oferuje ogromną różnorodność kulturową.

Na chilijski folklor składa się bowiem wiele tradycji etnicznych. Mowa tu o tradycjach: ludów rdzennych, przybyszy z Półwyspu Iberyjskiego, imigrantów z Europy Środkowej a także polinezyjskiej z Wyspy Wielkanocnej. Każda z nich odznaczyła się silnym pietnem na współczesnym folklorze chilijskim. Dodatkowo w każdej części kraju  chilijski folklor wygląda inaczej. Inne tradycje spotkamy na północy, inne w środkowym Chile, inne na południu kraju, a jeszcze innych wrażeń powinnismy się spodziewać na pacyficznej wyspie.

W dzisiejszym wydaniu República Latina chilijski folklor otworzy przed nami swoje wrota. Przewodnikiem po nim będzie pochodzący z Chile Víctor Hormazábal, dla którego świat chilijskiego folkloru nie stanowi żadnej tajemnicy. Opowiemy o korzeniach kulturowych tego fenomenu. O pozostałościach z kultur Indian Aymara, Mapuche oraz Indian Patagońskich. O wpływach przywiezionych z Półwyspu Iberyskiego i innych krajów Europy. Wspomnimy także o pozornie nieoczywistym, choć mocno promowanym składniku chilijskiego folkloru, jakim są tradycje z Rapa Nui. Spróbujemy sobie odpowiedzieć na pytanie czy i w jaki sposób wszystkie te tradycje się ze sobą wymieszały. Nie zabraknie chilijskiej muzyki folklorystycznej oraz opowieści o narodowym tańcu Chile, którym jest cueca. W rozmowie z naszym gościem przypomnimy także osobę Violety Parry i innych popularyzatorów chilijskiego folkloru.

Zapraszamy już dziś na godz. 22H00! Po polsku z elementami hiszpańskiego!

Zbigniew Dąbrowski: rdzenna ludność Ekwadoru żąda zaprzestania wydobycia węglowodorów na ich terenach

Prowadzący audycji Republica Latina o indiańskich demonstracjach w Ekwadorze i projekcie nowej konstytucji Chile.

Zbigniew Dąbrowski kontynuuje temat napięć w Ekwadorze. Przedstawiciele ludności rdzennej protestują przeciwko polityce rządu Guillermo Lasso.

Przede wszystkim jest to polityka ekonomiczna związana z podniesieniem cen paliw […],  poza tym również z planami wydobycia paliw kopalnych na terenach zamieszkałych właśnie przez ludność rdzenną. 

Jak zaznaczają przedstawiciele Konfederacji Rdzennych Narodowości (CONAIE), ich postulaty mają charakter ekonomiczny- nie chcą obalenia rządu. Indianie żądają zaprzestania wydobycia węgla i ropy naftowej na ich terytoriach. Chcą też anulowania długów do 3 tys. dolarów oraz budowy społeczeństwa wieloetnicznego.  Rolę mediatora między protestującymi a stroną rządową pełni ekwadorski episkopat. Opracowywane jest porozumienie.

Czytaj także:

Zbigniew Dąbrowski: kontrowersje wokół Gustavo Petro w Kolumbii, problemy Chilijczyków i rządu Gabriela Boricia

W Chile Zgromadzenie Konstytucyjne opracowało nową konstytucję, która jeśli zostanie zaakceptowana w referendum 4 września,  zastąpi obecną, uchwaloną jeszcze za czasów dyktatury Augusta Pinocheta. Istnieje zgoda co do tego, że konstytucję należy zmienić, jednak nie co do przyjęcia tej obecnie wypracowanej.

Większość Chilijczyków, czyli 48 proc. badanych jest skłonnych zagłosować za odrzuceniem projektu. Natomiast jedynie 31 proc. obywateli Chile myśli o tym żeby poprzeć projekt nowej konstytucji.

Zapraszamy do wysłuchania całej rozmowy!

A.P.