Gawęda historyczna – 26.10.2021 r. – prowadzi dr Krzysztof Jabłonka
Audycja poświęcona Węgrom – dr Krzysztof Jabłonka opowiada m.in. o hymnie węgierskim, czy zrywie narodowowyzwoleńczym z 1948 roku.
Tag: Historia
Gawęda historyczna – 19.10.2021 r. – prowadzi dr Krzysztof Jabłonka
Dr Krzysztof Jabłonka oraz gość specjalny – Sergiusz Porowczuk – rozmawiają o historii polsko-ukraińskiej.
Marcin Habel: Obsługujemy cały rynek prasy kujawsko-pomorskiej
Gościem ,,Poranka WNET” był Marcin Habel, redaktor naczelny ,,Gazety Pomorskiej”, ,,Expressu Bydgoskiego” i ,,Nowości: Dziennika Toruńskiego”, który opowiedział o działalności Polska Press.
Marcin Habel opowiedział o specyfice bydgoskiego rynku wydawniczego i gazetach wydawanych przez Polska Press:
Mamy jedną wspólną redakcję, oferujemy trzy różne produkty. Obsługujemy cały rynek prasy kujawsko-pomorskiej. Dzięki temu, że posiadamy w swoich szeregach dziennikarzy z całej Polski, możemy zapewnić czytelnikom dostęp do ekskluzywnych i zawsze aktualnych informacji.
Dziennikarz wytłumaczył, na czym polega wyjątkowość Bydgoszczy. Podkreślił, że jest to miasto o średnich rozmiarach, a sam region kujawsko-pomorski posiada aż dwa duże ośrodki – Bydgoszcz i Toruń – wokół których skupia się życie mieszkańców. Zaznaczył, że w ubiegłych wiekach ogromne znaczenie gospodarcze dla Bydgoszczy miała rzeka Brda, która była ważnym ogniwem transportowym:
Rzeka Brda nie ma obecnie takiego znaczenia gospodarczego jak w ubiegłych wiekach, ma teraz znaczenie rekreacyjne i sportowe. Niestety nie cała Brda jest udostępniona dla mieszkańców.
Podkreślił, że kulturalne serce Bydgoszczy tworzone jest przez Państwową Filharmonię im. Ignacego Jana Paderewskiego, a także przez Akademię Muzyczną im. Feliksa Nowowiejskiego. Zaznaczył, iż planowane są kolejne inwestycje kulturalne:
Nowoczesny kampus Akademii Muzycznej ma powstać do końca 2023 roku. Znajdą się w nim cztery sale: symfoniczna, kameralna, teatralno operowa oraz organowa.
Redaktor opisał również rozkład sił politycznych w Bydgoszczy:
W naszym mieście w większości samorządów rządzi Platforma Obywatelska razem z PSL; nawet w Prezydium Rady Miasta nie ma przedstawiciela opozycyjnego PiS. Prawica od dłuższego czasu ma problem z dojściem do władzy.
Zapraszamy do wysłuchania całej rozmowy!
S.S.
Marek Rudnicki, dr Wojciech Lizak: Szczecin nie był miastem całkowicie zdominowanym przez bezpiekę
Gośćmi „Poranka Wnet” są: Marek Rudnicki – dziennikarz oraz Dr Wojciech Lizak – historyk i prawnik, którzy opowiadają o działaniach władzy komunistycznej w Szczecinie.
Trwa Wielka Wyprawa Radia Wnet – kolejnym jej przystankiem jest Szczecin. Gośćmi „Poranka Wnet”, prosto ze stolicy województwa zachodniopomorskiego, są: Wojciech Lizak – historyk, prawnik, właściciel domu aukcyjnego oraz Marek Rudnicki – dziennikarz, którzy opowiadają o działaniach władzy komunistycznej w Szczecinie. Dr Wojciech Lizak zaznacza, że historia miasta po 1945 roku jest mocno zafałszowana – dotyczy to głównie kwestii zarządzania tymi terenami przez władze komunistyczne.
Polacy nie mają świadomości, że – za sprawą komunistów – Szczecin aż do lat 90-tych XX wieku posiadany był przez Polaków nielegalnie. Jeśli weźmiemy pod uwagę Jałtę – mówi się tam o granicy polskiej na zachód od Świnoujścia i wzdłuż Odry oraz Nysy Łużyckiej. Podobnie w późniejszych aktach.
W intencji Stalina było odciąć Niemców od Szczecina, który stanowił ich zaplecze gospodarcze i logistyczne. Marek Rudnicki dodaje, że Szczecin był miastem nie do końca podporządkowanym sowieckiej wizji, a kwestie terytorialne nie były do końca sprecyzowane.
Rosjanie dbali o własną strefę, na reszcie terenów była pewna dowolność.
Gość „Poranka Wnet” podkreśla, że władza bezpieki na tych terenach była ograniczona, presja nie była powszechnie odczuwalna.
Nie było tutaj wszechwładzy bezpieki, nie było rozliczenia się z działalnością kontrwywiadowczego zabezpieczenia portu szczecińskiego sowieckiego.
Ograniczone były również powiązania partyjne mieszkańców oraz władz miasta – całokształt sytuacji pozwala zakwalifikować Szczecin jako jedno z najmniej zdominowanych przez komunistów miast.
Nikogo w PZPR-ze nie było. Z Encyklopedii wynika, że Szczecin był najbardziej zdekomunizowanym miastem w Polsce.
Nie oznacza to jednak, że Szczecin był po 1945 roku docelowym miejscem do osiedlania się dla osób nieprzychylnych władzom komunistycznym – UB wciąż było obecne w mieście i sprawowało kontrolę chociażby nad portem.
Zważywszy na wszechobecność UB w Szczecinie oraz kontrwywiadowczego zabezpieczenia portu, wszyscy, którzy mieli cokolwiek na sumieniu względem władzy komunistycznej robili w tył zwrot.
Jeśli żołnierze podziemia pojawiali się, to odbywało się to w warunkach pełnej konspiracji.
Większość żołnierzy podziemia przyjeżdżała tutaj z repatriantami – były to mocno izolowane, zakonspirowane grupy.
Zapraszamy do wysłuchania całej rozmowy!
PK
Dr Paweł Chojnacki: uwierzyliśmy, że ludzie w Polsce mogą być wolni, niepodlegli i suwerenni, i takiej Polski chcieliśmy
Audycja
Dr Paweł Chojnacki opowiedział o swoich zainteresowaniach naukowych:
Interesuję się historią emigracji, na przykład wielką XIX w. emigracją romantyczną, a także wielką emigracją XX w., skupioną głównie w Londynie i Paryżu.
Stwierdził, że jest jednym z niewielu badaczy, którzy mają za sobą doświadczenie emigracyjne. Zaznaczył, że spędził w Londynie ponad dekadę, co jest istotne dla badań, które prowadzi. Opowiedział również o tym, jakiej Polski chciał w latach 90′:
Uwierzyliśmy, że ludzie w Polsce mogą być wolni, niepodlegli i suwerenni, i takiej też Polski chcieliśmy.
Badacz zauważył, że od XVIII w. historia Polski toczy się równolegle w jej granicach i na emigracji. Podkreślił, iż historia polskiej emigracji nie skończyła się w latach 90′, lecz trwa nadal, choć Polacy nie są jeszcze w sytuacji narodów, takich jak chociażby Szkoci, których większość obywateli mieszka w diasporze. Podzielił się również tym, jak rozumie ,,polskość”:
Warto patrzeć na polskość jak na układ składający się z trzech planet: Polaków w kraju, Polaków na wschodzie i Polaków na zachodzie.
Zapraszamy do wysłuchania całej rozmowy!
S.S.
Ukryte Skarby – Kraków – 10.09.2021 – Łosiówka oraz jej historia i sekrety
Łosiówka – gdzie stacjonuje Towarzystwo Salezjańskie – jest miejscem, które pozornie łatwo przeoczyć, lecz zyskuje przy bliższym poznaniu oraz zgłębieniu jego historii. Salezjanie przybyli na te tereny około 100 lat temu, lecz ich historia sięga znacznie dalej w głąb dziejów Rzeczpospolitej – w średniowieczu teren należał do dóbr książęcych, później był przez pewien czas w […]
Łosiówka – gdzie stacjonuje Towarzystwo Salezjańskie – jest miejscem, które pozornie łatwo przeoczyć, lecz zyskuje przy bliższym poznaniu oraz zgłębieniu jego historii. Salezjanie przybyli na te tereny około 100 lat temu, lecz ich historia sięga znacznie dalej w głąb dziejów Rzeczpospolitej – w średniowieczu teren należał do dóbr książęcych, później był przez pewien czas w posiadaniu benedyktynek, natomiast w XV wieku powstały tam obejścia dworskie nazywane folwarkiem stołecznym. W XVI wieku około 1538 roku zbudowano tam dworek dla młodego Zygmunta Augusta. Legendy donoszą, że miejsce to było połączone z Wawelem tajnym przejściem podziemnym – dotychczas nie znaleziono jednak na to dowodów. Kolejny ciekawy kontekst historyczny dotyczy słynnego Francuza na tronie Rzeczpospolitej – Henryka Walezego, który, rozpoczynając w 1574 roku swoją ucieczkę z Polski, zakopał na tych terenach skarby, których jednak nie udało się odnaleźć.
W sąsiedztwie siedziby Towarzystwa Salezjańskiego znajduje się Salezjański Wolontariat Emisyjny „Młodzi światu”, który od ponad 25 lat wysyła wolontariuszy na misje na całym świecie. Powstała inicjatywa „wioski świata”, której celem jest prowadzenie zajęć dla dzieci i młodzieży z Krakowa i okolic, aby uwrażliwić ich na problemy związane z misjami i ich celami – na terenie siedziby wolontariatu znajdują się obiekty mające imitować różne warunki zamieszkania w państwach objętych programem misyjnym – np. chatki ze słomy, czy igloo.
Zapraszamy do wysłuchania całej audycji!
PK
Krzysztof Jabłonka o 227 rocznicy dramatycznych wydarzeń insurekcji kościuszkowskiej
Krzysztof Jabłonka opowiada o 227 rocznicy oblężenia Warszawy podczas powstania kościuszkowskiego. Stolica została oblężona od strony zachodniej przez armię pruską dowodzoną przez Fryderyka Wilhelma – oblężenie trwało 5 dni. Wydarzeniami z tego oblężenia były: zdobycie przez Prusaków szwedzkich gór, a następnie odbicie ich przez armię kościuszkowską. Potem utraciliśmy je ponownie – doszło do bitwy, znanej dziś jako Olszynka Powązkowska. 6 września Prusacy zrezygnowali – do naczelnika […]
Krzysztof Jabłonka opowiada o 227 rocznicy oblężenia Warszawy podczas powstania kościuszkowskiego. Stolica została oblężona od strony zachodniej przez armię pruską dowodzoną przez Fryderyka Wilhelma – oblężenie trwało 5 dni.
Wydarzeniami z tego oblężenia były: zdobycie przez Prusaków szwedzkich gór, a następnie odbicie ich przez armię kościuszkowską. Potem utraciliśmy je ponownie – doszło do bitwy, znanej dziś jako Olszynka Powązkowska.
6 września Prusacy zrezygnowali – do naczelnika zgłosiła się wtedy delegacja Wielkopolan z prośbą o wsparcie ich powstania w Wielkopolsce. Tadeusz Kościuszko zdecydował się im pomóc, po części z uwagi na zasługi związane z obroną Warszawy – oddelegował do tego celu m.in. generała Jana Henryka Dąbrowskiego.
W 1794 roku Jan Henryk Dąbrowski zasłynął dwudniową obroną Gniezna – jest to wydarzenie dziś już zapomniane, lecz z pewnością warte przypomnienia.
9 września 1794 roku roku z terenu klasztoru karmelitów kawaleria wyruszyła do Wielkopolski, wyprzedzając Prusaków – armia odniosła pasmo sukcesów.
Wyzwolono Kujawy, zajęto Bydgoszcz, a nawet Noteć.
Po otrzymaniu wiadomości o upadku bitwy pod Maciejowicami Jan Henryk Dąbrowski postanowił wrócić z całą kawalerią do Warszawy, która musiała poddać się po rzezi Pragi. Armia wycofała się w kierunku Częstochowy.
Pod Radoszycami 16 i 18 listopada zawarty zostaje układ kapitulacyjny w myśl którego generałowie i dowódcy mogli wrócić z powrotem i stać się honorowymi jeńcami.
Zapraszamy do wysłuchania całej opowieści!
PK
Dr Janiszewski: Musimy stale szukać kompromisów i mieć świadomość, że Polska nie kończy się za naszego życia
Gościem „Popołudnia Wnet” jest dr. Jacek Janiszewski – inicjator Welconomy forum w Toruniu, który mówi m.in. o bieżących i nadchodzących zagrożeniach oraz wyzwaniach stojących przed Rzeczpospolitą.
W rozmowie z Tomaszem Wybranowskim Dr. Jacek Janiszewski komentuje wydarzenia na granicy polsko-białoruskiej, gdzie Straż Graniczna wspólnie z wojskiem zatrzymała 13 osób, które demontowały zasieki na granicy. Wszystko wskazuje na to, że jesteśmy świadkami wojny hybrydowej, która może wyrządzić nam – jako państwu – wiele szkód.
Nigdy nie udawało się nikomu nas pobić z zewnątrz, to my osłabialiśmy siebie od wewnątrz.
Gość Tomasza Wybranowskiego w „Popołudniu WNET” zaznacza tym samym, że Rzeczpospolita ma tendencje do osłabiania się od środka, co prawdopodobnie dzieje się w tym momencie. Doktor zwraca uwagę na postępujący problem nieumiejętności prowadzenia dialogu wewnątrz państwa, który dodatkowo pogłębia kryzys informacyjny – mnogość źródeł i nośników wiedzy wydaje się być coraz mniej bezpieczna, jeśli nie umiemy jej odpowiednio filtrować.
Priorytetem powinno być szukanie za wszelką cenę kompromisów i myślenie o tym, że Polska – nasza ojczyzna – nie kończy się za naszego życia. Jeśli ktoś wie, że nie pożyje więcej niż 15-20 lat, powinien myśleć, co będzie za 100.
Dr. Janiszewski zaznacza, że każdy obywatel powinien mieć świadomość mechanizmów manipulacji, na których działanie wystawiany jest każdego dnia – wskazuje jednak drogę, którą można w walce z nimi obrać. Zaleca studiowanie różnych źródeł wiedzy i poszukiwanie prawdy „między wierszami”.
Jeżeli ktoś jest mądry, to się 10 razy zastanowi – posłucha jednej telewizji, drugiej, poczyta w jednej gazecie, w drugiej, sprawdzi różne portale internetowe i zacznie myśleć między wierszami.
Gość „Popołudnia Wnet” nawiązuje również do pewnych cech, które Polacy wykazują jako naród – nie potrafimy docenić wolności, która na ten moment nam przysługuje. Łatwo jest nam natomiast kłócić się w ramach polityki wewnętrznej, co odciąga naszą uwagę od spraw najistotniejszych. Polacy powinni skupić się na swoich mocnych stronach. Dr. Janiszewski wzmacnia swoją myśl nawiązaniami historycznymi.
Caryca Katarzyna powiedziała, że jeśli chcesz podbić Polskę bezpośrednio to nie dasz rady nigdy, ale jeżeli chcesz na spokojnie to trzeba ich wewnętrznie skłócić i sami państwo oddadzą.
Zapraszamy do wysłuchania całej rozmowy!
PK
Magdalena Hajduk: Cyfrowe projekty Muzeum II Wojny Światowej łączą pokolenia
Gość „Poranka WNET” Magdalena Hajduk – kierownik Działu Komunikacji i Promocji Muzeum II Wojny Światowej opowiada o projektach edukacyjnych wykorzystujących najnowsze technologie.
W trakcie pandemii Muzeum II Wojny Światowej przygotowało wiele projektów skierowanych głównie do ludzi młodych. Wykorzystano najnowsze technologie cyfrowe.
Udało nam się przygotować w trakcie tej pandemii mnóstwo projektów edukacyjnych właśnie w cyfrowej formie, żeby móc przenieść je do tego wirtualnego świata, który jest bliższy młodzieży – mówi Magdalena Hajduk.
Digitalizacji zostały poddane materiały przygotowane przez dział naukowo-edukacyjny oraz część wystaw. Ciekawym projektem jest „Podróż w czasie”, oparta o wystawę dla dzieci w muzeum. Wykorzystano w nim okulary rozszerzonej rzeczywistości (VR).
Dzieci i młodzież mogą odwiedzać muzeum i poznawać historię polskiej rodziny, właśnie w okularach VR za pomocą aplikacji w smartfonach czy platform webowych – opowiada kierownik Działu Komunikacji i Promocji Muzeum II Wojny Światowej.
Projekty uzyskały pozytywny odzew nie tylko w kraju ale też za granicą. Wiele z nich jest udostępnionych na międzynarodowych platformach. Należą do nich quizy edukacyjne i lekcje historii. Innowacyjny projekt „Westerplatte” wykorzystuje trzy różne technologie,które nie były wcześniej łączone. Zainteresowanie pracami muzeum wykazują również seniorzy.
Tak naprawdę, to nie jest tylko młodzież. Te projekty są oglądane również przez seniorów. To jest wyjątkowe, że to łączy różne pokolenia. Okazuje się że nowe technologie nie są wyłącznie dla młodych ludzi i dla dzieci – informuje gość „Poranka WNET”.
Strefa nowych technologi w ramach której realizowane są projekty, cieszy się dużym zainteresowaniem w mediach społecznościowych. W czasie pandemii zainteresowanie historią wzrosło. Według badań przeprowadzonych przez Muzeum II Wojny Światowej, projekty wykorzystujące nowe technologie dotarły do 35 mln ludzi z czego 70% nie wchodziło wcześniej na strony związane z historią.[related id=85107 side=right]
J.L.
Przypomnienie audycji specjalnej Radia Wnet sprzed roku w 101. rocznicę Bitwy Warszawskiej
Krzysztof Skowroński, Paweł Bobołowicz oraz Krzysztof Jabłonka opowiadają o wydarzeniach Bitwy Warszawskiej.
Sztab Piłsudskiego w Puławach, Dęblin, Wieprz, Lwów i Kijów. Goście audycji specjalnej Radia Wnet opowiadają o wydarzeniach sprzed 100 laty i o tym, jak dzisiaj wspominają bohaterów.
Goście audycji specjalnej:
Wojciech Pokora – dziennikarz, szef SDP w Lublinie;
Dr hab. Mirosław Szumiło – UMCS;
Ks. Jacek Jan Pawłowicz – duszpasterz Polaków w Kijowie;
Ks. Sławomir Wartalski – duszpasterz parafii św. Krzyża w Warszawie;
Dmytro Antoniuk – dziennikarz Kuriera Galicyjskiego;
Dr Marcin Paluch – Lotnicza Akademia Wojskowa w Dęblinie;
Maria Czarnecka – współpracowniczka śp. Sławomira Skrzypka;
Jadwiga Chmielowska – redaktor naczelna śląskiego wydania „Kuriera WNET”;
Rafał Dzięciołowski – prezes Fundacji Solidarności Międzynarodowej;
Marcin Zarzecki – prezes Polskiej Fundacji Narodowej;
Prof. Przemysław Żurawski vel Grajewski – politolog, historyk UŁ;
Konstanty Chołodow – kapelan Prawosławna Cerkiew Ukrainy;
Robert Czyżewski – dyrektor Instytutu Polskiego w Kijowie;
Rafał Kocot – konsul RP we Lwowie;
Prof. Bohdan Hud – historyk;
Wojciech Jankowski – red. naczelny Kuriera Galicyjskiego;
Olena Bodnar – płastunka;
Mateusz Stachowicz – harcerz;
Red Jakub Maciejewski – Tygodnik Sieci.
Ks. Sławomir Wartalski, Wojciech Pokora, a także kronika Krzysztofa Jabłonki z 1, 15 i 23 lipca 1920 roku:
Ks. Sławomir Wartalski, Marcin Zarzecki, Rafał Dzięciołowski i kronika Krzysztofa Jabłonki:
Ks. Sławomir Wartalski, prof. Przemysław Żurawski vel Grajewski, Wojciech Jankowski, a także Krzysztof Jabłonka:
Wojciech Pokora znajduje się przed rezydencją magnacką, która po powstaniu listopadowym należała do hrabiego Paskiewicza.
Piłsudski jeździł do miejscowości Irena, w której mieścił się drugi sztab dowodzenia. Dzisiaj w miejscu, w którym wówczas mieścił się ten sztab, znajdowała się Szkoła Orląt.
Piłsudski przybył do Puław 13 sierpnia, gdzie znajdowała się tymczasowa kwatera główna naczelnego wodza i tego samego dnia przybył do Ireny, gdzie spotkał się z Leonardem Skierskim oraz Edwardem Śmigłym. Omawiano tam plany przeciwko wojskom bolszewickim. W dniu 15 sierpnia rozpoczęła się bitwa odpryskowa Bitwy Warszawskiej, czyli bitwa pod Cycowem. Bitwa rozstrzygnęła się 16 sierpnia o godzinie 7:00, kiedy na wojska bolszewickie natarli polscy ułani.
15 sierpnia o godzinie 18:00 odbył się także chrzest Józefa Minkiewicza, którego do chrztu trzymał marszałek Piłsudski. Historia Minkiewicza zakończyła się w jednym z niemieckich obozów.
Dr hab. Mirosław Szumiło mówi o sojuszu Piłsudski-Petlura z 21 kwietnia 1920 roku.
Jak zaznacza: Sojusz był niezbędny do zwycięstwa. Sam fakt powstania i sformułowania wojsk ukraińskiej republiki ludowej odegrało istotną rolę.
Dr hab. Szumiło przypomina również postać Siemiona Budionnego, który w czasie wojny polsko-bolszewickiej walczył wraz z 1. Konną armią na Froncie Południowo-Zachodnim próbując zdobyć Lwów. Wojska nieprzyjaciela udało się powstrzymać, dzięki Wojsku Polskiemu pod Zamościem i Komarowem.
Dzwony to przede wszystkim głos Boga i naszej dziękczynnej modlitwy. Już dzisiaj modliliśmy się i dziękowaliśmy Bogu za Cud nad Wisłą – mówi Ks. Jacek Jan Pawłowicz.
Jak dodaje: Główne uroczystości w katedrze skupią się jutro, kiedy to odbędzie się msza dziękczynno-błagalna. Zamówiona została przez ambasadę polską. Ze względu na pandemię, w tym roku nie będzie koncertu, będzie natomiast nabożeństwo maryjne do Matki Bożej Częstochowskiej.
Rozmowa z ks. Sławomirem Wartalskim:
Korespondencja Dmytra Antoniuka:
Jak opowiada dr Marcin Paluch: Armia Czerwona była armią uzbrojoną dość jednolicie. Oprócz artylerii rosyjskiej, ma bardzo duże zgrupowanie karabinów maszynowych.
Maria Czarnecka, współpracowniczka śp. Sławomira Skrzypka, opowiada o wczorajszej uroczystości odsłonięcia pomnika śp. Sławomira Skrzypka w Panteonie Bohaterów w Sanktuarium Narodowym w Ossowie i atmosferze, która towarzyszyła zgromadzonym, w związku z symboliczną datą 14 sierpnia i tamtejszymi polami bitewnymi.
Z kolei historyk, Krzysztof Jabłonka nadmienia, że w szkole w Ossowie , znajdują się 4 tablice wdzięczności. Najważniejsza z nich, poświęcona jest Węgrom, którzy przekazali Polakom 30 mln pocisków. Druga poświęcona lotnikom amerykańskim, trzecia Francuzom, którym dowodził Charles de Gaulle i ostatnia ku pamięci Ormian, którzy faktycznie byli Polakami, ale wielu z nich miało pochodzenie ormiańskie.
Redaktor naczelna śląskiego wydania „Kuriera WNET”, Jadwiga Chmielowska opowiada o polskich kryptologach, którzy wykorzystali nasłuch radiowy do wcześniejsze poznania planów wojsk bolszewickich i dzięki czemu, udało się opracować i przeprowadzić manewr kontruderzenia znad Wieprza.
Krzysztof Jabłonka przypomina natomiast, jak Polacy dokonali złamania szyfru za pomocą grzebienia. Przywołuje też słowa marszałka Piłsudskiego, który powiedział: „Po raz pierwszy od czasów Kościuszki, myśmy wiedzieli o wrogu więcej, niż on o nas”.
