Fragment muralu upamiętniającego ludobójstwo na Wołyniu /Warszawa ul Młynarska/ autor: Mikołaj Ostaszewski
Jak się dowiedział o zbrodni na Wołyniu? Kto wg ukraińskiej narracji za nią odpowiada? Za co szanowani są na Ukrainie banderowcy? Dmytro Antoniuk rozmawia z Tomaszem Wybranowskim o rzezi wołyńskiej.
Dmytro Antoniuk zdradza, że dowiedział się o rzezi wołyńskiej, kiedy badał temat polskich zamków i rezydencji na dzisiejszej Ukrainie.
Dla mnie oczywiście było zaskoczeniem i to, co ja przeczytałem i to, co dowiedziałem się o rzezi wołyńskiej.
Nasz korespondent potępia jako Ukrainiec tę zbrodnię. Zauważa przy tym, że jego przodkowie nie pochodzili z ziem na których działała UPA. Rozmówca Tomasza Wybranowskiego mówi o Ukraińcach ratujących Polaków w czasie rzezi wołyńskiej. Nie zgadza się z przypisywaniem wszystkich zbrodni, które się na nią składają ukraińskim nacjonalistom.
U nas w naszej narracji historycznej jest też informacja, że to zrobione było przez sowieckich partyzantów przebranych za ukraińskich nacjonalistów.
Antoniuk odnosi się do problemu zatrzymania ekshumacji ofiar zbrodni. Zostały one zablokowane w związku ze zniszczeniem pomnika nagrobnego bojowników UPA na wzgórzu Monastyr.
Ukraiński IPN wtedy powiedział, że póki ten grób nie zostanie odbudowany z nazwiskami tych upowców, którzy tam leżą, to nie warto pozwalać polskim ekipom robić ekshumacji.
Wyraża nadzieję, że teraz będzie całkowita zgoda na ekshumacje ze strony prezydenta i IPN-u. Wyjaśnia, czemu na Ukrainie stoją pomniki zbrodniarzy takich jak Dmytro Klaczkiwski „Kłym Sawur”. Był on jednym z dowódców oddziałów biorących udział w zbrodniach na Polakach. Zginął w walkach z Sowietami i za to jest czczony.
Potępiam absolutnie zbrodnie, które zrobili upowcy na Wołyniu i w Galicji Wschodniej. Ale z innej strony dla mnie upowcy są bohaterami, bo oni walczyli przeciwko Sowietom o niepodległą Ukrainę i oni zrobili dla niepodległej Ukrainy niesamowicie dużo.
Z wielkim bólem i rozpaczą podkreślamy, że to życie zabrane było przez sąsiadów, często skoligaconych. […] Pamiętamy o tym i nadal będziemy, bo to element naszej trudnej historii – mówi prezydent RP
To dla nas Polaków trudny czas. Zawsze. Od pamiętanego 1943 kiedy 11-go w krwawą niedzielę doszło do kulminacji zbrodni popełnianych na Polakach mieszkających na wschodzie, w szczególności na Wołyniu – mówił podczas uroczystości w Warszawie prezydent RP.
Andrzej Duda zaapelował też o oparte na prawdzie pojednanie między narodami Polski i Ukrainy:
Wierzę, że poradzimy sobie z tym trudnym wyzwaniem i to, co dzieje się na przestrzeni ostatnich miesięcy, to rodzący się ze zgliszcz nowy obraz polsko-ukraińskiej relacji, prawdziwie sąsiedzkiej i prawdziwie bratniej, gdzie na dom sąsiada patrzy się bez obaw.
#NaŻywo | Warszawa. Obchody Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II Rzeczypospolitej Polskiej [Sygnał udostępniony przez TVP] https://t.co/Y6uVOgR04b
— Kancelaria Prezydenta (@prezydentpl) July 11, 2022
11 lipca 1943 roku doszło do czystek etnicznych zwanych dziś „krwawą niedzielą”. Ukraińscy nacjonaliści zaatakowali 99 miejscowości, a akty terroru kosztowały życie kilkadziesiąt tys. Polaków i Żydów.
W piątkowej audycji „Studia Dublin” redaktor Tomasz Wybranowski przypomina wydarzenia tzw. „krwawej niedzieli”, która stanowiła kulminację Rzezi Wołyńskiej. Jak komentuje dziennikarz, było to ludobójstwo tym bardziej okrutne, bo dokonali go nasi sąsiedzi, współmieszkańcy Kresów:
Pamiętać należy o ludobójstwie dokonanym na Polakach z Kresów przez ukraińskich nacjonalistów, sąsiadów – a przecież przez lata i Polacy i Ukraińcy żyli na tych naszych dawnych Kresach – mówi gospodarz audycji.
Autor „Studia Dublin” wskazuje, że istnieje wyraźna potrzeba dialogu na ten temat Rzezi Wołyńskiej. Co więcej, redaktor zwraca również uwagę na niemożność dalszego pogłębiania współpracy i przyjaźni polsko-ukraińskiej w obliczu negowania tamtejszych wydarzeń:
Dzisiaj budujemy wspólną przyszłość. Natomiast, nie można budować tej przyszłości i przyjaźni na kłamstwie historycznym i negowaniu zbrodni. A na Wołyniu doszło do nie czystek etnicznych a ludobójstwa – podkreśla Tomasz Wybranowski.
Ponadto, dziennikarz rozwija bardzo wiele aspektów związanych z mającymi miejsce na Wołyniu aktami ludobójstwa. Mówi m.in. o genezie zbrodni, która miała swoje źródło w dążeniach radykalnych ukraińskich nacjonalistów do utworzenia niepodległego, autorytarnego państwa ukraińskiego.
Tomasz Wybranowski twierdzi również, że za plan czystek odpowiedzialna jest ówczesna ukraińska inteligencja:
Tę zbrodnię zaplanowali ukraińscy inteligenci, a dzisiaj niektóre środowiska inteligencji ukraińskiej robią wszystko by zablokować prawdę o tej zbrodni. A polskie elity często temu ulegają – podsumowuje Tomasz Wybranowski.
Hraczja Bojadżjan o rocznicy ludobójstwa Ormian w 1915 r. i wojnie w Górskim Karabachu oraz Bronisław Ciołek o zbrodni UPA w Kutach nad Czeremoszem w 1944 r.
Krzysztof Jabłonka przypomina dwie tragiczne rocznice dla Ormian, z których pierwsza związana jest z I wojną światową.
24 kwietnia doszło do początku zagłady Ormian na terenie państwa o Ottomańskiego. Tu bardzo wyraźnie zaznaczam, że nie była to Turcja- to była Armenia pod okupacją turecką.
Na temat upamiętniania rocznicy ludobójstwa Ormian mówi Hraczja Bojadżjan. Jak zauważa, obecny rok jest szczególnie trudny ze względu na sytuację w Górskim Karabachu.
Turcja, Azerbejdżan i dżihadyści z terenów w Syrii i Libii wynajęci przez państwo tureckie zaatakowali Górski Karabach- Republikę Arcach, historyczne tereny ormiańskie zamieszkane przez Ormian.
Także jak w 1915 r. Ormianie zostali zostawieni bez pomocy przez resztę świata. Prezes Ormiańsko-Polskiego Komitetu Społecznego przypomina, że wówczas Turcy przesiedlali na zamieszkane przez Ormian tereny ludność turkijską. Obecnie zaś
Na terenie Górskiego Karabachu siedzi dzisiaj około 4-5 tysięcy dżihadystów, których sprowadzili z Syrii i Libii. Teraz dostali prawo, żeby z całymi rodzinami się tam osiedlić.
Świat nie reaguje, jak mówi Bojadżjan, na zbrodnie Azerbejdżanu i Turcji. Ta ostatnia pod rządami prezydenta Erdoğana okupuje Cypr i terroryzuje Grecję. Dodaje, że
Co roku Ormianie zbierają się pod ambasadą Turcji […] My protestujemy, ponieważ Turcja do dzisiaj nie uznaje ludobójstwa Ormian.
W tym roku jednak na przeszkodzie stoi koronawirus.
Jak informuje Krzysztof Jabłonka, dzisiaj przypada 77. rocznica zagłady Ormian w Kutach nad Czeremoszem. Współprezes Fundacji Ormiańskiej Maciej Bohosiewicz wyjaśnia, że Ormianie byli dobrze zorganizowani na Pokuciu, przy dawnej granicy polsko-rumuńskiej. Od 19 do 21 kwietnia 1944 r. trwały mordy ukraińskich szowinistów na ludności polskiej i ormiańskiej.
Sowieci spokojnie sobie siedzieli w pobliskim miasteczku, a ludobójcy dokonywali makabrycznych mordów.
Bojówki OUN-B wykorzystały czas między wycofaniem się sił niemieckich w nocy z 19 na 20 marca, a wkroczeniem Armii Czerwonej 21 kwietnia. Relację z tych tragicznych wydarzeń przekazał Bronisław Ciołek, któremu udało się wraz z rodziną przeżyć:
Płonące domy, wpadający jacyś ludzie z siekierami, kosami, cepami podpalający te domy, wyciągający mieszkańców, przybijający do płotów.
Zginęło 220 osób, Polaków i Ormian. Ocalali schronili się w kościele. Pomordowani zostali upamiętnieni na grobie Stanisława Ciołka. Na granitowej płycie wyryte są nazwiska ofiar.
Po singlu „Las”, dziś miała miejsce premiera – także na antenie Radia WNET – nagrania „O północy”. To odważna, szczera i bardziej niż potrzebna opowieść Natalii o wojnie, zbrodni i pragnieniu życia.
Zbliżający się z falą jesiennej aurą album Natalii Świerczyńskiej będzie pełen wyznań i ważnych przesłań:
na ile jesteśmy w stanie bronić pamięci naszych najbliższych a przez to wyciągać wnioski na przyszłość i czynić świat, i nas samych lepszymi. (?)
Po wysłuchaniu nagrań „Las” i „O północy” ja zadaję sobie to pytanie. Natalia Świerczyńska, rozkochana w jazzie i głos płyty „Winter Songs of Frank Sinatra„, znana z VI edycji Voice of Poland, przygotowuje zestaw teraz zestaw piosenek bardzo osobistych. Utkane są one z osobistych historii rodzinnych, ukochanej babci, która przeżywała piekło na ziemi i cudem uszła z życiem z piekła Rzezi Wołyńskiej.
Te piosenki opowiadają nie tylko m marzeniach, czy tęsknotach, ale przede wszystkim o pragnieniu wolności i chęci życia młodej dziewczyny, której przyszło żyć na Kresach Wschodnich w czasach II Wojny Światowej. To absolutnie przewartościowało w tamtych tragicznych czasach jej świat. – zwierza się Natalia Świerczyńska.
Tutaj do wysłuchania rozmowa z Natalią Świerczyńską z programu Muzyczna Polska Tygodniówka:
Natalia tworząc materiał na nowe wydawnictwo postanowiła wniknąć w myśli, emocje a często i strach swojej babci. Zrobiła wszystko, aby zrozumieć tamtą rzeczywistość i pooddychać powietrzem wojny i trwogi. W dwóch zapowiadających płytę singlach słyszy się i czuje w sercu, ile Natalia przekazała emocji i bólu, które widać wyraźnie nabrzmiewały w niej od dawna:
Często jako mała dziewczynka zastanawiałam się, dlaczego rzadko przy rodzinnym stole rozmawia się o przeszłości babci, jej wspomnieniach z młodości. Gdy byłam już nieco starsza, wtedy dowiedziałam się od niej samej o tamtych wydarzeniach, tle historycznym i dojmującym strachu, kiedy można stracić życie…
Czuję, że historia mojej babci od zawsze była częścią mnie, przez co pisanie tego materiału było wyjątkową podróżą wgłąb siebie i swoich korzeni. Nie spodziewałam się, że ta podróż zaprowadzi mnie do pisarki i dziennikarki Hanny Krall, której losy splotły się z moją babcią w sposób, o którym wcześniej nie miałam pojęcia. Cieszę się, że historie te pozwoliły mi napisać najbardziej osobiste dźwięki, które – wierzę – będą dla słuchaczy także bliskie. – opowiada o zbliżającej się premierze jej albumu Natalia Świerczyńska.
To była jedna z moich najważniejszych rozmów na antenie radiowej w życiu. Nade mną także wisi cień Rzezi Wołyńskiej i potwornej przemiany, kiedy ukraińscy sąsiedzi przemienili się w zimnych morderców i oprawców.
Na szczęście byli wśród Ukraińców i ci, choć była ich garstka, którzy pomagali swoim polskim sąsiadom. Za to ich rodacy zabijali ich także.
Nowa płyta Natalii Świerczyńskiej ukaże się nakładem wytwórni MTJ. Radio WNET daje temu wydawnictwu Muzyczny Znak Jakości. Tomasz Wybranowski
„O północy” to tytułowa piosenka z mojej nadchodzącej płyty. Wzruszająca historia o tęsknocie za pięknem, dobrem i miłością, które los czasami postanawia nam odebrać. Jak we wszystkich tekstach z tego albumu, opowiadam o wojennych przeżyciach swojej Babci, ale ta piosenka jest dla mnie wyjątkowa i należy zdecydowanie do tych ulubionych. Zostawiłam w niej kawał swojego serca. – mówi Natalia.
Gośćmi Tomasza Wybranowskiego w Studiu 37 byli Ewa Karlik, działaczka patriotyczna, poseł Krzysztof Bosak (Konfederacja) i mec. Stefan Saczkowski. Słów kilka o zagrożonej polskiej edukacji na Ukrainie
Ewa Karlik, działaczka patriotyczna mówi z niepokojem o zbliżającym się nowym roku szkolnym 2020/2021 na Ukrainie.
Tuż po przyjęciu przez Dumę ustawy o języku ukraińskim, minister edukacji Anna Zalewska podpisała ze swoją ukraińską odpowiedniczką Lilią Hryniewicz deklarację w sprawie zapewnienia warunków do nauki w języku ojczystym oraz nauki tego języka, zgodnie z zapisami przewidzianymi w wymienionych w preambule umów dwustronnych.
Wszystko wskazuje jednak, że z tego porozumienia niewiele wynika, przynajmniej dla strony ukraińskiej. Oto słowa mera Lwowa:
Od września nauczanie we wszystkich ukraińskich szkołach powinno odbywać się wyłącznie w języku ukraińskim. Mam nadzieję, że większość w Radzie Najwyższej to rozumie i nie będziemy musieli jechać do Kijowa żeby osobiście objaśnić takie elementarne, ale ważne rzeczy. – powtarza Andrij Sadowyj.
Rok szkolny za pasem, bowiem mamy już połowę lipca, a nie widać żadnych konkretów, które uspokoiłyby naszych rodaków za Bugiem:
Na dziś, kierując się wiadomościami z polskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych nie wiemy, jaka będzie sytuacja polskich dzieci uczących się na Ukrainie. Takich szkół mamy pięć. Uczą się w nich dzieci pochodzące ze środowiska polskiego. Uczniami są także dzieci pochodzenia ukraińskiego. – mówi Ewa Karlik.
Zgodnie z oficjalnymi danymi Związku Nauczycieli Polskich na Ukrainie w tym kraju funkcjonuje obecnie sześć szkół z polskim językiem wykładowym. Są to szkoły w Mościskach, Łanowicach, Strzelczyskach, Gródku Podolskim oraz dwie we Lwowie. Uczy się w nich łącznie ponad 1 800 uczniów. Ewa Karlik dodaje:
Wiemy tylko tyleprzedstawiciel polskiej dyplomacji spotkał się z Ministrem Edukacji na Ukrainie, jednak na pytania środowisk kresowych, otrzymano odpowiedź o treści: „Dziękuje za zatroskanie losem szkoły nr. 3 z polskim językiem nauczania w Mościskach na Ukrainie. Pragnę zapewnić, że Ministerstwo Spraw Zagranicznych bardzo uważnie monitoruje sytuację szkoły.”
Wszystko wskazuje jednak, że implementacja znowelizowanej ustawy o oświacie, którą ukraińska Duma przyjęła w roku 2017 roku właśnie się dopełnia. Ustawa przewiduje, że językiem wykładowym na Ukrainie jest język ukraiński. Oznacza to, że język polski będzie językiem nauczania w przedszkolach i pierwszych oddziałach szkoły podstawowej. Czyżby polski MSZ i Ministerstwo Edukacji przez prawie trzy lata niczego nie wynegocjowali?
Zaostrzają się także komentarze ukraińskich polityków.
Nasi działacze polityczni powinni odzwyczaić się od zmieniania ustaw pod siebie i swoje populistyczne zachcianki. Jedynym językiem państwowym na Ukrainie jest język ukraiński. Wszyscy, którzy widzą swoją przyszłość tutaj, mają doskonale znać właśnie ukraiński. Ta kwestia nie jest i nie może być kwestią dyskusji. – tak napisał na swoim Twitterze Andrij Sadowyj, mer Lwowa.
Tutaj do wysłuchania rozmowa z Ewą Karlik:
Krzysztof Bosak mówi o poniedziałkowym posiedzeniu Sejmu RP (15 lipca 2020 roku), podczas którego Konfederacja zgłosiła projekt uchwały w sprawie obraźliwych słów ambasadora Ukrainy w Polsce, Andrija Deszczycy, który w rocznicę „Krwawej Niedzieli”, zrównał odpowiedzialność władz II Rzeczypospolitej z odpowiedzialnością morderców ze strony ukraińskiej za makabryczne mordy. Oto fragment oświadczenia ambasady Ukrainy w Polsce:
/…/ Źródłem wzajemnej wrogości jeszcze przed II wojną światową była nieprzemyślana polityka narodowościową władz II Rzeczypospolitej, okazywany przez polityków i osadników polskich na Wołyniu brak szacunku i lekceważenie praw obywateli II RP ukraińskiej narodowości do pielęgnowania własnych tradycji narodowych i religijnych./…/ – napisała w swoim oświadczeniu ambasada Ukrainy.
Krzysztof Bosak / Fot. Konrad Tomaszewski, Radio WNET
Poseł Krzysztof Bosak (Konfederacja) mówi wprost:
„Dialog historyczny powinien być oparty na prawdzie oraz szacunku dla ofiar, a nie na relatywizowaniu zbrodni i zrównywaniu ofiar ze sprawcami.”
Gość Tomasza Wybranowskiego dodał także, że nie ma mowy o żadnej symetrii na jakimkolwiek polu działań Polski i Ukrainy. Podczas kampanii wyborczej o fotel prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Krzysztof Bosak mówił o wprost o „ukrainizacji polskiej szkoły” w Mościskach w obwodzie lwowskim.
Nie jest to pojedynczy wyskok ze strony Ukrainy. Jest to długookresowa polityka państwa ukraińskiego, która relatywizuje zbrodnie i próbuje narzucać narrację o wojnie. Ubolewam, że polska strona jest w tej sprawie bierna. – twierdzi Krzysztof Bosak.
Zdaniem polityka Konfederacji i byłego kandydata na prezydenta, ganinet Mayeusza Morawieckiego i konkretne ministerstwa są bierny i nie robią niczego konkretnego dla polskiej ludności zamieszkujących na dawnych Kresach Wschodniej II Rzeczypospolitej:
Ubolewam nad tym, że polska dyplomacja w czasie przyjmowania ustawy ukraińskiej oświaty, zrezygnowała z polskich interesów. Jeżeli traktujemy poważnie państwo to musimy pokazać skuteczność. Cała „gadanina” trwająca prawie dwadzieścia lat o tak zwanej „polityce wschodniej”, okazuje się zbiorem frazesów i mydleniem sobie nawzajem oczu przez część polskiej elity politycznej. – zaznacza.
Tutaj do wysłuchania rozmowa z posłem Konfederacji Krzysztofem Bosakiem:
Mecenas Stefan Saczkowski, członek Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie w rozmowie w Tomaszem Wybranowskim opowiada o problemach polskich obywateli, które są sądzone przez polskie sądy za wpisy dotyczące banderyzmu. Jedną z takich osób jest pan Antoni Dąbrowski, który jako dziecko cudem uniknął śmierci w męczarniach z rąk ukraińskich sąsiadów podczas mordów w latach 1943 – 1947 na Wołyniu.
Istnieje dość duża grupa Polaków, która za pośrednictwem mediów społecznościowych ośmieliła się skomentować wpisy osób, które wyznają ideologię banderowską. Mają teraz konkretne zarzuty. To nie są pojedyncze osoby. Są to osoby z całej Polski – mówi mec. Stefan Saczkowski.
Zdaniem mec. Saczkowskiego dochodzi do nadinterpretacji wypowiedzi, które często są emocjonalne. Pod względem obowiązującego prawa, są to błahe naruszenia. Jednak jakiekolwiek wystąpienia emocjonalne w tej materii, które zostawiają ślad w internecie, są przedmiotami badania prokuratury. Celuje w tym prokuratura warszawskiej dzielnicy Pragi – Północ.
O opinię w tej sprawie poprosimy w kolejnach programach ministra Zbigniewa Ziobrę.
Tutaj do wysłuchania rozmowa z mecenasem Stefanem Saczkowskim:
Marta Niźnik & Tomasz Wybranowski
Kontynuując przeglądanie strony zgadzasz się na użycie plików cookies. więcej
The cookie settings on this website are set to "allow cookies" to give you the best browsing experience possible. If you continue to use this website without changing your cookie settings or you click "Accept" below then you are consenting to this.
