Dr Bruno Surdel: Prezydent Erdogan oświadczył, że Turcja nie odda ani kropli ze swych mórz

Dr Bruno Surdel o sporze wokół wschodniego Morza Śródziemnego, nacjonalistycznej retoryce Ankary, zaangażowaniu międzynarodowym i możliwości kompromisu, a także o sytuacji w Libii.


Dr Bruno Surdel mówi o stanie konfliktu grecko-tureckiego. W jego tle obecna jest, jak wskazuje, idea panturkizmu, zgodnie z którą Turcja powinna zjednoczyć wszystkie ludy turkijskie. Powstałoby wówczas mocarstwo na miarę Rosji i Chin. Istotna dla Turcji jest także kontrola nad otaczającymi ją morzami.

Prezydent Erdogan oświadczył […], że Turcja nie odda ani kropli z tych mórz.

Po stronie Aten zaangażował się ostatnio w ten spór Izrael.  Kluczowym sojusznikiem Grecji już od dłuższego czasu jest Francja. Ekspert ds. bliskowschodnich zauważa, że międzynarodowa koalicja jaka wytworzyła się wokół sporu o wschodnie Morze Śródziemne zbliżona jest do tej z konfliktu w Libii.

Heiko Mass doprowadził do tego, że minister spraw zagranicznych Turcji ogłosił, że Turcja jest gotowa negocjować z Grecją bez żadnych warunków wstępnych.

Jednocześnie utrzymywana jest „ostra, nacjonalistyczna retoryka”, co tłumaczy złą sytuacją gospodarczą Turcji. Dr Surdel ocenia, że prędzej czy później dojdzie do kompromisu. Tłumaczy, że Francja ma w tym regionie interesy strategiczne, w tym energetyczne.

Poruszony zostaje również temat sytuacji w Libii. Między rządem w Trypolisie a władzami w Tobruku szykuje się kompromis. Mówi się o demilitaryzacji dwóch ważnych miast na wybrzeżu- Al-Dżufry i Syrty. Nie cieszy się z tego Turcja, gdyż, jak zauważa rozmówca Jaśminy Nowak, wolałaby przejąć kontrolę nad tymi obszarami.

Posłuchaj całej rozmowy już teraz!

K.T./A.P.

NYT: Netanjahu zgodził się na sprzedaż broni z USA dla Zjednoczonych Emiratów Arabskich

Po przywróceniu stosunków dyplomatycznych pomiędzy Izraelem a Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi, premier Netanjahu miał potajemnie zezwolić Amerykanom na sprzedaż uzbrojenia do ZEA.

Wedle doniesień „New York Times”, premier Izraela potajemnie zgodził się na sprzedaż przez Waszyngton sprzętu wojskowego, w tym samolotów F-35 do Zjednoczonych Emiratów Arabskich, pomimo jego wielokrotnych zapewnień, że nie wyrazi na to zgody.

W zeszłym miesiącu doszło do normalizacji stosunków pomiędzy Izraelem a ZEA i wykonano pierwszy w historii lot komercyjny. Administracja amerykańska dąży do normalizacji stosunków państwa Żydowskiego także z innymi krajami, czego wyrazem była niedawna wizyta Mike Pompeo w Sudanie.

Premier Izraela miał przestać krytykować plany sprzedaży uzbrojenia do ZEA, po sierpniowej wizycie Mike Pompeo w Jerozolimie.

Umowa na sprzedaż broni z USA dla Zjednoczonych Emiratów Arabskich obejmuje myśliwce F-35, drony Reaper,  odrzutowce EA-18G Growler i elektroniczny samolot bojowy, który może zakłócać obronę powietrzną wroga. Jedynym krajem, który jak dotąd posiada odrzutowiec EA-18G Growler jest Australia, jeden z najbliższych sojuszników USA.

Ambasador Izraela w USA, Ron Dermer zaprzeczył, jakoby Netanjahu wyraził zgodę na powyższą umowę zbrojeniową i dodał, że jest przekonany, iż administracja Donalda Trumpa chce utrzymania przewagi militarnej Izraela w regionie Bliskiego Wschodu.

M.K.

Dr Bryc: Izrael spodziewa się trzeciej wojny izraelsko-libańskiej. Hezbollah chce przykryć sprawę zabójstwa Haririego

Dr Agnieszka Bryc opowiada o starciach Izraela na froncie północnym i południowym, normalizacji stosunków ze ZEA, protestach przeciw premierowi Netanjahu i zabójstwie byłego premiera Libanu.


Ekspert ds. polityki bliskowschodniej, dr Agnieszka Bryc wskazuje, że Izrael posiada 2 otwarte fronty militarne, gdzie przeprowadzane są operacje zbrojne na odcinku północnym z Syrią i Libanem oraz południowym ze strefą Gazy.

Izrael od dłuższego czasu prognozuje, że prędzej czy później dojdzie do wybuchu wojny na dużą skalę na froncie izraelsko-libańskim. Spodziewa się, że dojdzie do trzeciej wojny izraelsko-libańskiej, ale nie z samym Libanem, tylko z organizacją terrorystyczną Hezbollahu […] Natomiast na południu cały czas toczy się konfrontacja pomiędzy Izraelem a Hamasem.

Rozmówczyni Jaśminy Nowak zwraca uwagę, że w ostatnim czasie doszło do „przełamania geopolitycznego”, gdy pierwszy raz od 1994 roku i podpisania porozumienia z Jordanią, arabskie państwo, jakim są Zjednoczone Emiraty Arabskie uznały istnienie państwa żydowskiego.

Warto także przypomnieć, że co chwile dochodzi do incydentów na tych dwóch kierunkach, ale warto powstrzymać się przed kasandrystycznymi scenariuszami, bo ani Izraelowi, Hezbollahowi czy Hamasowi nie chodzi o to, by stać się częścią wielkiej konfrontacji […] Raczej chodzi o zwycięstwo strategiczne i osiągnięcie swoich celów.

Dr Agnieszka Bryc przypomina, że po wybuchu w porcie w Bejrucie, Hezbollahowi udało się przykryć sprawę zabójstwa byłego libańskiego premiera Rafika Haririego, o czym niedawno poinformował jeden z trybunałów ONZ.

To, co się wydarzyło w porcie, pozwoliło na chwilę przykryć tę sprawę […] Starcia na granicy pomiędzy Hezbollahem i armią izraelską pozwalają Hezbollahowi odciągnąć uwagę od komentowania sprawy m.in. Rafika Haririego, czy odpowiedzialność Hezbollahu za trudną sytuację gospodarczą w Libanie.

Posłuchaj całej rozmowy już teraz!

M.K.

Izraelskie myśliwce nad niemieckim niebem. Pierwsze wspólne ćwiczenia Izraela i Niemiec w RFN

Rok temu niemieckie Eurofighetry brały udział w ćwiczeniach wojskowych w Izraelu. Teraz izraelskie F-16 wezmą udział we wspólnych manewrach z Luftwaffe.

We wtorek formacja niemiecko-izraelska przeleci nad bazą lotniczą Fürstenfeldbruck, upamiętniając izraelskich sportowców, porwanych i zabitych przez  Czarny Wrzesień przy okazji igrzysk w 1972 r. Z powrotem przelatywać będą nad przedmieściami Dachau. Wspólna delegacja obu krajów, z udziałem szefowej niemieckiego MON Annegret Kramp-Karrenbauer i ambasadora Izraela w Niemczech Jeremy Issacharoff złoży wieniec pod pomnikiem pierwszego hitlerowskiego obozu koncentracyjnego, upamiętniając ofiary zbrodni niemieckich.

Niemieckie ćwiczenia Sił Powietrznych Izraela trwać będą, jak informuje portal DW.com., do 28 sierpnia. Weźmie w nich udział sześć myśliwców F-16, dwa samoloty dowodzenia i kontroli Gulfstream G550 oraz dwa Boeingi 707. Izraelczycy ćwiczyć będą razem z pilotami krajów NATO.

A.P.

 

Gajowy: Porozumienie między Izraelem a ZEA daje szansę na utworzenie niepodległej Palestyny

Kazimierz Gajowy mówi o umowie nawiązania stosunków dyplomatycznych między Izraelem a ZEA, na mocy, której Izrael zobowiązał się do powstrzymania aneksji terytoriów palestyńskich.

Trójstronne porozumienie zostało zawarte telefonicznie, wczoraj o godzinie 18:00 polskiego czasu – mówi gość Krzysztofa Skowrońskiego.

Jak mówi gospodarz „Studia Bejrut”, porozumienie daje szansę na utworzenie niepodległej Palestyny i stabilizację sytuacji w regionie bliskowschodnim.

Jest to porozumienie kluczowe w ostatnich dziesięcioleciach. Podpisanie tego sojuszu będzie miało miejsce za ok. 3 tygodnie. Jeżeli porozumienie zostanie zrealizowane w 100 proc. będzie oznaczało to zwrot zarówno w polityce i sytuacji polityczno-społecznej na Bliskim Wschodzie, ale również dotyczyć to będzie Europy i świata.

Porozumienie zostało osiągnięte pomiędzy Donaldem Trumpem, premierem Izraela oraz koronowanym księciem Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Przedstawiono tę umowę jako „umowę Abrahama”. Umowa wzywa Izrael do zawieszenia planów aneksji kilku obszarów na zachodnim brzegu.

Liban aktualnie nie posiada rządu. Francja chciałaby rządu jedności narodowej, jest to najgorsze co może przydarzyć się państwu. Stany Zjednoczone natomiast dały do zrozumienia, że chcą rządu, który rzeczywiście będzie miał zaufanie do Libanu i innych państw – mówi gość „Poranka WNET”.

Posłuchaj całej rozmowy już teraz!

M.N.

Rakowski: Dla Chin, Iran i Turcja to eksterytorialny korytarz do Europy. Amerykanie poświęcą Grecję w sporze z Turcją

Paweł Rakowski mówi o zwrocie 9 mld dolarów należących do Iranu przez Koreę Południową, balonach wysyłanych przez Palestyńczyków i turecko-greckim sporze o wody terytorialne, i wydobycie gazu.

Ekspert ds. bliskowschodnich, Paweł Rakowski wspomina, że w ostatnim czasie Iran złożył oficjalne zapytanie do Korei Południowej w sprawie 9 mld dolarów należących do Teheranu, które Seul zamroził po wprowadzeniu amerykańskich sankcji.

To są pieniądze za ropę naftową i inne usługi […] Irańska gospodarka często rozliczała się barterowo. Od 2015 roku irański rynek otworzył się w związku z porozumieniem wynegocjowanym przez Baracka Obamę […] Te pieniądze leżą (w Korei-przp.red.) a Iran ma poważne problemy z kryzysem, inflacją, koronawirusem i brakiem turystów.

Gość Kuriera w samo południe wskazuje, że sprawa balonów wysyłanych przez Hamas ze Strefy Gazy to kolejny temat zastępczy, który premier Netanjahu wykorzystuje politycznie.

To jest taktyka Netanjahu. Jak nie Syria to Gaza, jak nie Liban to Iran. To są tematy zastępcze. Palestyńczycy muszą zwracać uwagę, czy przez balony, drony czy katiusze, bo oni żyją w skandalicznych warunkach i tylko opinia międzynarodowa może wymusić poprawę ich losu.

Odnosząc się do grecko-tureckiego sporu o wydobycie gazu na Morzu Śródziemnym, redaktor Rakowski zwraca uwagę, że prezydent Erdogan chce wykorzystać obecny moment braku turystów na tamtejszych archipelagach, aby wymusić na Grekach ustępstwa lub rezygnacje z wód terytorialnych, które je otaczają.

W latach 40. czy. 50 być może geolodzy jeszcze nie wiedzieli jakie dobrodziejstwo jest tam ukryte. W tej chwili liczy się każdy centymetr, bo to są miliardy dolarów. Lekcja, którą odrobiliśmy z czasu pierwszego lockdownu jest taka, że ropa przestaje być potrzebna, ale gaz nadal jest niezbędny.

Posłuchaj całej rozmowy już teraz!

M.K.

Dr Bryc: Hezbollah jest państwem w państwie w Libanie. Izrael i USA są obwiniane za każdą tragedię na Bliskim Wschodzie

Dr Agnieszka Bryc mówi o wsparciu władz Izraela dla Libańczyków, niepokojach Tel-Awiwu spowodowanych rosnącą siłą Hezbollahu i trudnych stosunkach arabsko-żydowskich.


Ekspert ds. polityki bliskowschodniej, Dr Agnieszka Bryc mówi o reakcjach Izraelczyków na tragiczny wybuch, który miał miejsce w Libanie i wylicza, że prezydent Izraela złożył list kondolencyjny władzom w Libanie, premier Netanjahu zaoferował pomoc humanitarną i medyczną, a mer Tel-Awiwu oświetlił tamtejszy ratusz w kolorach flagi Libanu. Pomoc dla Libanu od władz Izraela będzie wysłana pośrednio przez zewnętrzne podmioty jak ONZ.

Wiemy, że Libańczycy przyjęli pomoc Izraelską, więc to potwierdza fakt, że zniszczenia są ogromne i nie ma znaczenia, że przyjmuje się pomoc od dotychczasowego wroga państwa. Izraelczycy poszli na układ taki, że pomoc nie ma charakteru bezpośredniego, bo to psułoby nastroje społeczne w Libanie.

Rozmówczyni Jaśminy Nowak wspomina, że Izrael jest uznawany jedynie przez Jordanie i Egipt, co odwzorowuje trudne stosunki pomiędzy państwami arabskimi, a narodem żydowskim. Od 2006 roku po wojnie z Hezbollahem, Izrael bacznie przygląda się bazom tej organizacji w południowym Libanie, a od 2012 roku, kiedy wybuchła wojna w Syrii, strach został dodatkowo spotęgowany, przez radykalne wzmocnienie militarne Hezbollahu.

Izraelczycy naprawdę bardzo obawiają się tego, że Hezbollah zdobył w Syrii niewiarygodne zdolności armijne i przekształcił się z organizacji terrorystyczno-partyzanckiej w klasyczną armię (…) Hezbollah jest państwem w państwem w Libanie.

Dr Agnieszka Bryc podkreśla, że na Bliskim Wschodzie łatwo jest zaszczepić spiskowe teorie, jak te, że za wszelkimi tragediami w państwach arabskich np. takich jak eksplozja w Bejrucie, zawsze stoją Amerykanie.

Hezbollah próbuje tworzyć wizerunek taki, że za wszystkim stoją Amerykanie albo Izraelczycy (…) Tak jest też tym razem. Izraelczycy mają problem z tym, że z jednej strony pomagają w sytuacji kryzysowej, a z drugiej strony są obwiniani, że to oni stoją za tymi tragediami państw arabskich.

Posłuchaj całej rozmowy już teraz!

M.K.

Rakowski: Siła eksplozji sugeruje, że były tam inne materiały, które nie powinny się tam znajdować

Paweł Rakowski o wybuchu w Bejrucie, sile eksplozji, ogromie strat, deklaracjach Izraela i Hezbollahu i o tym, od czego Arabia Saudyjska uzależnia pomoc.

Paweł Rakowski przytacza opinie sejsmologów, którzy podają, że eksplozja w Bejrucie miała trzecią po Hiroszimie i Nagasaki siłę wybuchu. W wyniku wybuchu, 300 tys. mieszkańców Bejrutu zostało bezdomnych, a dzielnice w pobliżu portu zostały pozbawione infrastruktury. Poważnie naruszone zostały także konstrukcje budynków. Straty szacowane są na 5 mld dolarów.

Dziennikarz podkreśla, że port w Bejrucie był oknem na świat, przez który państwo to sprowadzało 98% produktów. Co gorsze, zniszczeniu uległy też magazyny ze zbożem i medykamentami do walki z COVID-19. Pocieszającym komunikatem zdaniem korespondenta Radia Wnet, jest oświadczenie Izraela i Hezbollahu, którzy zgodnie stwierdzili, że katastrofa ta nie była spowodowana przyczynami politycznymi.

Zarówno Izrael i Hezbollah ogłosiły jednogłośnie, że wybuch nie miał charakteru działań dywersyjncych.

Wskazuje jednak, że Hezbollah wykorzystywał port i lotnisko w Bejrucie do eksportu broni i materiałów odurzających, więc pozostaje on głównym podejrzanym w związku ze składowaną w porcie saletrą, która miała być przyczyną wybuchu.

Siła eksplozji sugeruje, że były tam inne materiały, które nie powinny się tam znajdować.

Redaktor Paweł wskazuje, że brakuje lekarstw, gdyż w Libanie porty służą za magazyny, gdzie trzyma się także leki. Libański rząd spotyka się z krytyką tzw. ulicy. Władze portu zostały internowane, a politycy prześcigają się w deklaracjach. Rakowski zauważa, że nawet gdyby potwierdziło się, że winę za wybuch ponosi Hezbollah, to

Jest to organizacja silniejsza niż państwo […] która może w każdej chwili zrobić przewrót i ustanowić islamskie państwo.

Ocenia, że choć ludzie domagają się zmian politycznych, to specyficzny system demokratyczny w tym kraju utwierdza stary układ władzy. Dodaje, że Liban nie poradzi sobie bez pomocy międzynarodowej, a Arabia Saudyjska już zapowiedziała, że wspomoże finansowo Liban, jeśli władze tego kraju wyeliminują, bądź ograniczą działalność Hezbollahu w swoim państwie.

Wysłuchaj całej rozmowy już teraz!

M.K./A.P.

Wybuch w Bejrucie. Kazimierz Gajowy: Te chemikalia się nie palą same. Dowiemy się, że w tej sprawie jest drugie dno

Kazimierz Gajowy i Maja Outayek o tragedii w stolicy Libanu, skutkach i przyczynach wybuchu oraz o tym, jak pomóc Libańczykom.

Kazimierz Gajowy i Maja Outayek mówią o wczorajszym wybuchu w Bejrucie. Zniszczone zostały trzy szpitale w centrum miasta.  Eksplodowało ok. 7 tysięcy ton saletry amonowej. Materiały wybuchowe w przyportowym magazynie trzymano bez odpowiednich zabezpieczeń. Co najmniej od 6 lat przestrzegano przed możliwą tragedią. W wyniku wybuchu zginęło co najmniej 78 osób, rannych jest kilka tysięcy. Libańczycy, jak zauważa Maja Outayek, przypominają w tym kontekście słowa lidera Hezbollahu Hasana Nasrallahu, który swego czasu mówił o ataku na magazyny saletry amonowej w Hajfie. Współprowadząca Studia Bejrut zauważa, że jeszcze tego tylko brakowało pogrążonemu w kryzysie Libanowi. Kazimierz Gajowy zauważa, że

Te chemikalia się nie palą same.

Same z siebie jedynie się topią, a palą się dopiero pod wpływem zaprószonego już ognia. Jak przypuszcza prowadzący Studia Bejrut „dowiemy się, że w tej sprawie jest drugie dno”. Liban, jak mówi Gajowy, jest krajem, który wszystko importuje. Zniszczenie portu to „dziuro w łańcuchu dostaw”.

Ośmielę się powiedzieć, że w najbliższych dniach grozi nawet głód.

Część saletry miała być transportowana do Afryki, ale ją skonfiskowano i przetrzymywano w magazynie. W związku z tym nasz gość zastanawia się:

Po co trzeba było ją wyładowywać, jeśli to było przeznaczone do Mozambiku.

Informuje, że port w którym doszło do wybuchu jest otoczony dzielnicami mieszkalnymi. Najbliższa jest dzielnica chrześcijańska, która najbardziej ucierpiała. Obecnie Libańczykom, jak mówi Gajowy, potrzebna jest pomoc ad hoc. Zachęca do wpłacania na Fundację Fenicja, która od lat pomaga mieszkańcom Libanu.

Posłuchaj całej rozmowy już teraz!

A.W.K./A.P.

Rakowski: Benjamin Netanjahu planuje wprowadzenie lockdownu w środku lata. To bezlitosne rozwiązanie w tamtym klimacie

Dziennikarz Paweł Rakowski opowiada o incydencie z zabiciem wysokiego oficera Hezbollahu, który wykorzystuje zarówno sama szyicka organizacja, jak również przywódca Izraela.


Bliskowschodni korespondent Radia WNET  Paweł Rakowski wskazuje, że Hezbollah i Liban znajdują się w trudnej sytuacji finansowej. Dodaje, że incydent, w wyniku którego dwa tygodnie temu zginał wysoki oficer Hezbollahu, został wykorzystany przez tą organizację do „przypomnienia o swojej potrzebie istnienia”.

Z drugiej strony jak wskazuje redaktor Rakowski, Benjamin Netanjahu również chce wykorzystać wzrastające napięcie na Bliskim Wschodzie i wymianę ognia z szyicką organizacją terrorystyczną, by wzmocnić swoją pozycję i wprowadzić lockdown w środku lata. Przywódca Izraela zmaga się bowiem nie tylko z koronawirusem, ale także protestami społecznymi.

Mówi się o tym, że chce on (Netanjahu-przyp. red.) wykorzystać strach przed Hezbollahem po to, żeby zrobić lockdown w środku lata. To jest bezlitosne, bo nie wszyscy w Izraelu mają klimatyzację w domach. To jest brutalne funkcjonowanie w tym klimacie w czasie lockdownu.

Rozmówca Jaśminy Nowak podkreśla, że Stany Zjednoczone nakładając sankcję na Syrię, uderzyły pośrednio w Liban i tamtejszą gospodarkę, ponieważ „cały kapitał syryjski znajduje się w Libanie”. Dodaje także, że Liban jest niewielkim krajem, który jest silnie uzależniony od rynków i sytuacji zewnętrznej, a brak turystów istotnie uderzy w porządek społeczny całego regionu.

Banki nie wypłacają gotówki. Waluta szaleje. Ludzie nie mają pracy i płacy. Szkoły w Libanie są płatne, a rodzice nie mają na czesne, więc nauczyciele są zwalniani (…) Ci, którzy protestują nie mają żadnej propozycji, poza filozofią „wszyscy won”, czyli usunięcia elity politycznej.

Posłuchaj całej rozmowy już teraz!

M.K.