– Na mocy decyzji władz centralnych hutę umieszczono w Żukowicach, 10 km od Głogowa. Doprowadziło to do wyniszczenia gruntów ornych i wysiedleń kilku wiosek – mówi Jerzy Dymytryszyn.
Jerzy Dymytryszyn, kustosz Muzeum Archeologiczno-Historycznego w Głogowie, opowiada o genezie Huty Miedzi Głogów. Nie powstałaby ona, gdyby nie postać dr. Jerzego Wyrzykowskiego, który w 1957 r. zapoczątkował na ziemi głogowskiej badania nad wielkością złóż miedzi. Doprowadziły one do otworzenia w 1960 r. pierwszych kopalń w okolicach Lubina. Następnie zaczęto myśleć nad budową huty. Początkowo miała ona powstać po wschodniej stronie Głogowa ze względu na bliskość kopalń. Później jednak decyzją władz centralnych uchwalono, że lepiej będzie ją umiejscowić w Żukowicach, ówcześnie wsi położonej 10 kilometrów od Głogowa. Postanowienie to doprowadziło do ruiny miejscowych rolników, skutkując wysiedleniami okolicznych wiosek i dewastacją gruntów ornych.
Gość Kuriera w samo południe mówi jednak również o pozytywnych efektach decyzji o wybudowaniu w tym miejscu Huty Miedzi Głogów:
„Huta jest bardzo istotnym przedsiębiorstwem w życiu ziemi głogowskiej, bo w momencie jej wybudowania, tj. prace rozpoczęły się w 1967 r., (…) rozpoczął się napływ ludność i z czasem Głogów z 12-tysięcznego miasta w 1965 r. (…) w latach 80. miał już ponad 70 tysięcy mieszkańców”.
– Na przyszłość należy uregulować kwestie prywatnych lotów polityków samolotami rządowymi. Nie wyobrażam sobie sytuacji, w której marszałek leci samolotem, a rodzina samochodem – mówi Paweł Lisiecki.
Paweł Lisiecki, członek Komisji Weryfikacyjnej z ramienia Prawa i Sprawiedliwości, odnosi się do poniedziałkowej konferencji prasowej, na której marszałek Sejmu Marek Kuchciński przeprosił za wykorzystywanie rządowych samolotów w celach prywatnych.
„Na przyszłość należy uregulować tak te kwestie, aby jeżeli z marszałkiem leci żona lub rodzina, żeby jasno było wskazane, kto ponosi koszty tego. Bo też nie wyobrażam sobie sytuacji, w której leci marszałek, jest obok niego rodzina, i jedni jadą samochodem, a marszałek leci samolotem”.
Gość Popołudnia uważa, że samoloty rządowe oferować mogą również odpowiednio wyceniane loty czarterowe. Jest przy tym zdania, że dla organizatorów tego rodzaju podróży wyliczenie odpowiedniej stawki nie powinno stanowić większego problemu.
Lisiecki opowiada również o najnowszych działaniach Komisji Weryfikacyjnej, badającej sprawę reprywatyzacji nieruchomości warszawskich. Jak mówi, współpraca tego organu z warszawskim ratuszem nie układa się najlepiej.
„Aby przyznać zadośćuczynienie dla danej osoby, która została zwrócona razem z kamienicą i często płaciła podwyższony czynsz, najpierw należało uznać, że zwrot danej kamienicy nastąpił z rażącym naruszenie prawa (…). Te osoby wówczas występowały (…) do komisji o zadośćuczynienie i odszkodowanie. Komisja przyznawała takie zadośćuczynienia i odszkodowania, natomiast warszawski ratusz konsekwentnie te wszystkie zadośćuczynienia i odszkodowania zaskarżał i zaskarża. Mimo tego, że pieniądze wpłacane przez tych, którzy zostali pozbawieni kamienic i odszkodowań za te kamienice wpływają do warszawskiego ratusza i ratusz ma pieniądze na wypłatę odszkodowań i zadośćuczynień dla lokatorów”.
– W Kaszmirze Indie wyłączyły prąd i telefony, aresztują liderów politycznych i religijnych. Pakistan grozi za to sankcjami. Tak gorąco nie było tam od 20 lat – mówi Zbigniew Stefanik.
Zbigniew Stefanik, korespondent Radia WNET we Francji, opowiada o najnowszych wydarzeniach trwającego od ponad 70 lat konfliktu Indii i Pakistanu o region Kaszmiru. Spór o to terytorium rozpoczął się w 1947 r., kiedy to po rozpadzie Imperium brytyjskiego powstał niepodległy Pakistan oraz Indie. W tym samym roku Hari Singh — Maharadża Kaszmiru — zadecydował o przynależności tego terenu do Indii. Przyczyną wyboru władcy były kwestie religijne – ze względu na wyznawaną religię (hinduizm) wolał on, by Kaszmir znalazł się pod władzą indyjską niż pod pakistańską, mimo zdecydowanej większości muzułmańskich poddanych. Decyzji tej nie uznał Pakistan.
W poniedziałek konflikt rozgorzał z niespotykaną od 20 lat intensywnością. Tego dnia prezydent Indii Ram Nath Kovind na wniosek rządu unieważnił artykuł 370 konstytucji, zapewniający tymczasowy specjalny status dla stanu Dżammu i Kaszmir. Skutkiem tej decyzji jest formalne pełne zintegrowanie będącego przedmiotem konfliktu regionu z resztą państwa.
Zmiana legislacyjna nie była jedyną interwencją Indii w Kaszmirze w ostatnich dniach. Wyłączyły one na tym terenie również prąd i telefony oraz zatrzymują przywódców politycznych i religijnych. Pakistan nie pozostaje na te kroki obojętny — grozi swojemu sąsiadowi sankcjami.
Zdaje się, iż na tym etapie Indie wykorzystują napięte stosunki pomiędzy USA a Chinami, jak i również napięte stosunki świata zachodniego z Pakistanem. Otóż zdaje się, iż świat zachodni, w tym USA, Francja, Wielka Brytania tracą powoli zaufania dla Islamabadu w sytuacji, gdzie faktycznie coraz częściej państwo to okazuje się nieskuteczne w zwalczaniu terroryzmu, w tym głównie chodzi tutaj o Al-Kaidę.
Gość Poranka odnosi się również do trwającej wojny handlowej między Chinami a Stanami Zjednoczonymi oraz do plotek o Dexicie — wyjściu Niemiec z Unii Europejskiej.
– Uczęszczający do Centrum Integracji Społecznej wpisali się w krajobraz Pniewów. Każdy mieszkaniec ma do nich szacunek i uznanie dla wykonywanej przez nich pracy – mówi Bernadeta Markiewicz.
Bernadeta Markiewicz, dyrektor Ośrodka Pomocy Społecznej w Pniewach, opowiada o Centrum Integracji Społecznej „Ostoja”. Powstała w 2013 r. z inicjatywy burmistrza miasta Jarosława Przewoźnego placówka stawia sobie za cel aktywizację zawodową i społeczną osób z różnego rodzaju niepełnosprawnościami czy uzależnieniami. Obiekt początkowo przeznaczony był dla 2o osób, by następnie móc pomieścić ich 30.
Gość Kuriera w samo południe zaznacza, że uczęszczające do „Ostoi” osoby cieszą się w Pniewach dużym szacunkiem. Cieszy ją, że może pracować w gminie przyjaznej ekonomii społecznej.
„Oni się – że tak powiem – wpisali w krajobraz tego miasta i tej gminy, i dziś każdy mieszkaniec ma do nich szacunek i duże uznanie za jakość tej pracy, którą na co dzień wykonują. Bo wielokrotnie – jest to również zauważalne przez osoby, które niekoniecznie mieszkają na terenie naszej gminy – że to nasze otoczenie estetyczne (…) zmieniło się diametralnie odkąd wykonywane są systematyczne prace porządkowe (…) przez naszych uczestników CIS-u”.
Centrum Integracji Społecznej „Ostoja” nie jest jedynym tego typu obiektem w Pniewach. Na jego bazie we współpracy z gminą Kwilcz powstała Spółdzielnia Socjalna „Horyzont”. Markiewicz ma nadzieję, że w przyszłości utworzone zostaną kolejne ośrodki pomocy społecznej.
Elżbieta Szumska zna Kopalnię Złota w Złotym Stoku od podszewki. Po raz pierwszy odwiedziła ją w 1995 r., gdy sama zwiedzała wszystkie wyrobiska. Dzisiaj swoją miłością do tego miejsca zaraża innych.
W 1961 r. Kopalnia Złota w Złotym Stoku została zamknięta i skazana na postępujące niszczenie. Fakt ten nie przeszkodził jednak Elżbiecie Szumskiej, obecnej właścicielce obiektu, w samodzielnym zwiedzaniu składających się na kopalnię wyrobisk. Miejsce to zostało odkryte na nowo dopiero ćwierć wieku później, kiedy to ówczesny burmistrz Złotego Stoku postanowił na nowo otworzyć kopalnię, a w niej wyznaczyć trasę turystyczną. Elżbieta Szumska nie traciła czasu – od razu zdecydowała się zostać przewodniczką po tym niesamowitym obiekcie.
Elżbieta Szumska / Fot. Jan Dudziński, Radio WNET
W Kopalni Złota w Złotym Stoku znajduje się ponad 300 km podziemnych chodników. Żaden ich fragment nie ma dla Elżbiety Szumskiej tajemnic. Chętnie zdradza je również zwiedzającym, jednak za każdym razem zaskakując ich czymś nowym. Co roku obiekt bowiem zmienia się, stając się bogatszym o kolejne atrakcje. W tym roku właścicielka kopalni otworzyła przed barem taras, na którym w spokoju można napić się… kawy z jadalnym złotem.
Elżbieta Szumska nie zamęcza turystów datami, stawiając raczej na ciekawostki. I tak dzięki niej dowiedzieć się można, że udziałowcem kopalni był sam Wit Stwosz, a Krzysztof Kolumb otrzymał pochodzącą z tego miejsca sztabę złota. To stąd także pochodził arszenik, którym na Wyspie Św. Heleny podtruwany był Napoleon Bonaparte.
Kopalnia Złota w Złotym Stoku / Fot. Jan Dudziński, Radio WNET
Kopania Złota pod rządami Elżbiety Szumskiej kwitnie – świadczy o tym chociażby wyróżnienie dla przedsiębiorstwa usług turystycznych Kopalnia Złota Sp. z o. o w ogólnopolskim konkursie na najciekawsze wydarzenie muzealne roku 1996. Podobne nagrody obiekt uzyskał również w latach 2003, 2008 i 2015. Tego rodzaju osiągnięcia nie były jednak na początku czymś oczywistym – na skutek powodzi z 1997 r. kopalni wieszczono rychły upadek, a zainteresowanie nią znacznie spadło. Jednak obecna właścicielka obiektu – jakby na przekór wszystkiemu – postanowiła w niego zainwestować.
„Ja czytałam wtedy już biografię Disneya i wiedziałam, jak on walczył z uporem. Ja sobie powiedziałam, że skoro on wydeptał te pieniądze na zrealizowanie swoich marzeń, to ja też nie odpuszczę. Podejrzewam, że gdyby nawet w tym którymś kolejnym banku mi odmówiono, to bym dreptała dalej, do skutku”.
Kopalnia Złota w Złotym Stoku / Fot. Jan Dudziński, Radio WNET
Elżbieta Szumska serdecznie zaprasza wszystkich do odwiedzenia kopalni! Więcej szczegółów na temat tego niezwykłego obiektu znajduje się na jego stronie internetowej.
– Św. Urszula Ledóchowska chciała dać wszystkim Boga. To dlatego dbała o wychowanie dzieci i młodzieży, zakładała domy dziecka, przedszkola i szkoły – mówią s. Ewa Durlak i s. Daniela Jankowska.
Siostra Ewa Durlak, przewodniczka w sanktuarium Św. Urszuli w Pniewach, opowiada o życiu św. Urszuli Ledóchowskiej, patronki Pniew. 8 sierpnia minie bowiem 99 lat od momentu, kiedy święta przyjechała do Pniew z dziećmi i siostrami z duńskiego Aalborga. Do Polski przybyło wtedy 20 sióstr i 40 dzieci. Te ostatnie były potomkami polskich rolników, którzy wyjechali do Danii na tzw. saksy buraczane. Nierzadko umierali oni osieracając swoje dzieci, które następnie znajdowały się pod opieką św. Urszuli Ledóchowskiej.
Przewodniczka mówi również o dziedzictwie, które święta pozostawiła po sobie w Pniewach. W mieście tym św. Urszula mieszkała 19 lat, podczas których założyła 44 domy zakonne w Polsce, we Francji i we Włoszech. W ostatnim z tych państw założycielka Urszulanek Serca Jezusa Konającego zmarła, by w 1989 r. powrócić do Polski. Obecnie spoczywa ona w sanktuarium Św. Urszuli w Pniewach.
Bardzo ważnym hasłem dla świętej było to, aby „wszystkim dać Boga”. W jego ramach dbała ona o wychowanie dzieci i młodzieży, zakładała domy dziecka, przedszkola i szkoły.
Siostra Daniela Jankowska natomiast opowiada o chórze dziecięco-młodzieżowym „Promyki słoneczne”, któremu przewodzi. Powstał on na rok przed sprowadzeniem ciała św. Urszuli z Rzymu do Pniew i funkcjonuje już od 31 lat. Poza akompaniowaniem przy liturgii chór koncertuje również po świecie. Największym przeżyciem dla s. Danieli był śpiew w Castel Gandolfo w 1993 r. dla św. Jana Pawła II. Obecnie chór szykuje się do wyjazdu na Słowację i do Austrii.
– Myślę, że był w Polsce czas pewnego odwrotu od historii, przez który pewnych cennych dokumentów możemy nigdy nie odzyskać. Na szczęście teraz jest inaczej – mówi prof. Wiesław Ratajczak.
Profesor Wiesław Ratajczak, wykładowca na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, opowiada o prowadzonym przez siebie roczniku – „Ziemi Pniewskiej”. Zadaniem cyklicznej publikacji jest przedstawienie i uporządkowanie informacji na temat Pniew i okolic. Obecnie wydano dwa tomy rocznika, a w przygotowaniu jest część trzecia. Dotychczasowe numery „Ziemi Pniewskiej” poruszają temat losów mieszkańców Pniewa i okolic podczas II wojny światowej.
Gość Poranka mówi również o potrzebie nauczania o regionach Polski w szkołach.
„Pan redaktor powiedział – wiedza regionalistyczna, ale pewnie trzeba podkreślić, że taka, która nie tyle izoluje, wyróżnia jakiś fragment Polski i pisze mu osobną historię, ale taka historia regionu, która jest wprowadzeniem w historię ogólnopolską, czy nawet w historię powszechną”.
Cel ten prof. Ratajczak stara się realizować właśnie poprzez wydawanie „Ziemi Pniewskiej”, w której poprzez opisywanie losów regionu przybliża historię II wojny światowej.
Wykładowca na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu stwierdza, że powstanie cyklicznej publikacji byłoby niemożliwe bez wsparcia pniewskich rodzin, które dostarczają pamiątki i opowiadają związane ze swoimi domami historie.
„Był taki czas – chyba to nawet w skali ogólnej można by jakoś scharakteryzować, w skali polskiej – pewnego odwrotu od historii i może wtedy jakieś cenne pudła ze zdjęciami, z dokumentami, z listami nie zostały uznane za cenne. Może już nigdy ich nie odzyskamy. Teraz jest inaczej i dla mieszkańców miasta [Pniew – przyp. red.] i przede wszystkim dla rodzin ta historia jest czymś cennym. Jest pełna świadomość tego, że każdy drobiazg należy ocalić”.
Przemawiający w niedzielę na zakończenie festiwalu Pol’and’Rock Jerzy Owsiak nie przebierał w słowach. Bez ogródek powiedział, co sądzi o rządach PiS-u. „Zabieracie Westerplatte. K***a, po co?!”
W sobotę w Kostrzynie nad Odrą zakończył się trwający trzy dni Pol’and’Rock Festival. Według organizatorów wzięło w nim udział 750 tysięcy osób. W niedzielę podczas zamknięcia imprezy jej organizator Jerzy Owsiak w ostrych słowach skomentował aktualną sytuację polityczną w kraju. Odniósł się m.in. do wykorzystywania przez marszałka Sejmu Marka Kuchcińskiego rządowych samolotów i helikopterów do podróży prywatnych.
„Czemu nie karzecie polityków, którzy zap*** samolotami za moje, k***, pieniądze? Dlaczego ich nie pociągniecie do odpowiedzialności? Nie ma na to zgody. Możecie mnie zabić na tej barykadzie. Możecie mi strzelić w łeb, ale nie cofnę się, bo Polska się stacza”.
„A wy k*** ile wywalacie pieniędzy na loty? 176 mln zł na służbę zdrowia. Stoimy w kolejkach do służby zdrowia. Pacjenci onkologiczni nie mają się jak leczyć. To co wy k*** do nas macie?”.
Lider Fundacji WOŚP powiedział również, co sądzi o przyjęciu specustawy dotyczącej budowy Muzeum Westerplatte.
„Możecie mnie zarąbać, ale nie zamknięcie mi mordy! To wy trwonicie moje pieniądze. Zabieracie Westerplatte. K***, po co?! Od*** się od Westerplatte! Wsadzicie mnie za to do pie****? To znajdę tam kumpli i rozsadzimy to od środka”.
To nie pierwszy raz gdy Jurek Owsiak nie mógł powstrzymać się od przekleństw w czasie swojego festiwalu. W 2017 r. został on ukarany przez sąd naganą za to, że ze sceny przystanku Woodstock powiedział m.in. „pie…. polityków” i „nie mów ku…., że jestem drugi sort”. Do tego faktu także odniósł się w swoim tegorocznym przemówieniu.
„Po raz drugi to powiem. I od***rdolcie się w sądach, bo to jest utwór muzyczny. Żeby nie rządziło, kłamstwo, pogarda i szczucie Polaków jednych na drugich, to może ku***a coś zmienimy? Bądźcie moimi obrońcami w sądzie w Słubicach”.
– Huta Miedzi Głogów to fenomen. Z niczego utworzono załogę ekspertów, a huta z jednego z największych polskich trucicieli stała się jedną z najczystszych na świecie – mówi Stanisław Kot.
Stanisław Kot, były wiceprezes KGHM Polska Miedź S.A., opowiada o unikalności obiektu, w którym wcześniej pracował. Jest to największa huta surowcowa w Europie, produkująca ponad 450 tysięcy ton miedzi elektrolitycznej rocznie. Drugim produktem, którego wydobyciem zajmuje się spółka, jest srebro. Kolejną cechą wyróżniającą zakład na tle innych obiektów tego rodzaju jest unikalna technologia, która poza oddziałem KGHM Polska Miedź S.A. w Głogowie funkcjonuje tylko w dwóch miejscach na świecie – w Australii i w Zambii.
Ponadto sama Huta Miedzi Głogów jest największym jednostkowym pracodawcą w tym mieście. Gość Poranka zakład ten określa mianem fenomenu. Jak mówi, w 1971 r., kiedy to huta została oddana do użytku, pracowali w niej wszyscy prócz hutników. Obecnie na terenie obiektu pracują eksperci, którymi zakład może chwalić się wszędzie. Huta uczyniła również olbrzymie postępy w dziedzinie ochrony środowiska. O ile w latach 80. zakład znajdował się na liście 80 największych trucicieli w Polsce, o tyle obecnie, po wdrożeniu inwestycji wartych miliardy złotych, huta stała się jedną z najczystszych na świecie.
Stanisław Kot mówi także o tym, jak rozpoczęła się jego kariera w KGHM Polska Miedź S.A.
– Gdy pracowałem na wyciągach szybowych i pojechałem na wczasy, musiałem zapalać i wąchać zapałki, bo po tygodniu kręciło mi się w głowie z braku dwutlenku siarki – mówi Czesław Dominik.
Czesław Dominik, były pracownik Huty Miedzi Głogów (mistrz Huty Miedzi Głogów I, mistrz Huty Miedzi Głogów II, dyspozytor Huty), opowiada o swojej karierze w tym miejscu. Rozpoczęła się ona w technikum elektroenergetycznym. Dobre stopnie z przedmiotów ścisłych sprawiły, że zaproponowano mu przeniesienie się do znajdującego się w tym samym budynku technikum hutniczego. Po trzech miesiącach nauki w nowym miejscu Czesław Dominik poczuł, że to z hutnictwem chce związać swoje życie. Przekonały go do tego urządzenia, gorąca stal i… zapach siarki.
„Proszę sobie wyobrazić, że jak pracowałem na (wyciągach – przyp. red.) szybowych i pojechałem z rodziną na wczasy, ja musiałem kupować zapałki, zapalać i wąchać, bo po tygodniu czasu mi się kręciło w głowie przez to, że nie miałem w organizmie odpowiedniej ilości dwutlenku siarki”.
Po znalezieniu się w Hucie Miedzi Głogów gość Poranka szybko osiągał sukcesy. W 1973 r., mając 22 lata, otrzymał angaż mistrza. Co ciekawe, był on wtedy najmłodszym pracownikiem brygady. Następnie awansował na starszego mistrza, by w końcu stał się dyspozytorem huty, czyli de facto jej zarządcą.
Za rok Czesław Dominik związany będzie ze swoim miejscem pracy aż 50 lat i nie zamierza przechodzić na emeryturę.
