Program Wschodni 30.12.2023 r.: podsumowanie roku 2023

W specjalnym wydaniu Programu Wschodniego prezentujemy najważniejsze wydarzenia niełatwego minionego roku.

Od geopolitycznych przełomów po lokalne sukcesy – to wszystko i wiele więcej w naszej ekskluzywnej audycji podsumowującej 2023 r., wiedziany oczyma Redakcji Wschodniej Radia Wnet.

Audycję prowadzą Paweł Bobołowicz ze Studia Vintage w Brwinowie, Olga Siemaszko z Wilna, Dmytro Antoniuk z Kijowa i Artur Żak ze Lwowa, a za wsparcie informacyjne jak zawsze odpowiadała Daria Hordijko.


Jednocześnie Redaktorzy nie mogli pominąć przedstawienia skutków największego rosyjskiego połączonego ataku saturacyjnego na Ukrainę, do którego doszło w nocy z 28 na 29 grudnia. Rosja zaatakowała Kijów, Lwów, Odessa, Dniepr, Charków, Zaporoże i inne ukraińskie miasta.


Paweł Bobołowicz rozmawia z ks. Aleksandrem Repinem, który stoi na czepel parafii rzymskokatolickiej w dalekim ukraińskim Mikołajowie.

ks. Aleksander Repin:

Ten czas, jeżeli porównać z zeszłym roku, to ten czas był o wiele lepszy, dlatego że wiele parafian już wróciło. Bardzo duży gość było w ten czas świąteczny, Wigilię Bożego Narodzenia i na Pasterkę. W tym roku po raz pierwszy razem z wszystkimi chrześcijanami, którzy tu są, prawosławnymi, też protestantami, mogliśmy świętować czas Bożego Narodzenia w jednym czasie, 25. To był naprawdę taki cud boski, że w czasie wojny, kiedy wszyscy myślą o tym, że ma być zwycięstwo, to Chrystus już zwycięża w sercach ludzi. On jest księdzem pokoju i On wszystkich nas łączy. I to było coś niesamowitego, kiedy wszyscy jeden drugiego witali z tym, że Chrystus się narodził. To było coś pięknego.


Wspieraj Autora na Patronite


Wysłuchaj całej audycji już teraz!

Stanisław Żaryn: sytuacja na granicy polsko-białoruskiej może szybko ulec pogorszeniu

Stanisław Żaryn / Fot. Radio Wnet

„Mamy sygnały, które pokazują, że ten szlak migracyjny jest utrzymywany i może być zwielokrotniony” – mówi Stanisław Żaryn, politolog, były sekretarz stanu w KPRM.

Wysłuchaj całej rozmowy już teraz!

Zobacz także:

Współorganizator protestu przewoźników: minister transportu jest zainteresowany rozwiązaniem sytuacji na granicy

Program Wschodni 16.12.23: (Wielki) głód w sowieckiej Mołdawii. Decyzja o rozpoczęciu negocjacji Ukrainy i Mołdawii z UE

Rada Europejska podjęła decyzję o rozpoczęciu negocjacji akcesyjnych z Ukrainą i Mołdawią. Ofiary głodu w sowieckiej Mołdawii. Amerykańskie komponenty w rosyjskich rakietach.

Prof. Igor Caşu (Kiszyniów) w rozmowie z Piotrem Mateuszem Bobołowiczem opisał głód n terenie Mołdawii sowieckiej:

Ile osób zmarło? Jak bardzo wpłynęło to na Mołdawię w liczbach bezwzględnych? Najbardziej dotknęło to Rosję, która straciła około pół miliona ludzi. Następnie Ukraina, w której 350 000 ludzi zmarło z powodu głodu w latach 1946 1947, a potem Mołdawia ze 125 000 ofiar śmiertelnych, ale pod względem proporcji do całkowitej populacji obwód w Mołdawii czy też głód w sowieckiej Mołdawii był najpoważniejszy, ponieważ zmarło około 5% populacji. Następna była Ukraina z około jednym procent populacji, a potem Rosji


Olga Siemaszko, szefowa Białoruskiej Redakcji Radia Wnet, prezentuje najważniejsze wiadomości z Białorusi.


Daniel Szeligowski, (Warszawa), koordynator projektu Europa Wschodnia PISM , skomentował decyzję o rozpoczęciu negocjacji Ukrainy i Mołdawii z UE:

Jeżeli Ukraina przystąpi do Unii Europejskiej za 10 lat, to ja to na pewno nazwę sukcesem. Raczej bym się nie spodziewał szybszej ścieżki niż miała Polska ze względu na po pierwsze skalę tych dostosowań, które Ukraina musi przejść. To jest ogrom prawa unijnego, które trzeba przyjąć, to jest ogrom dostosowań na miejscu przedsiębiorstw, instytucji, różnych regulacji prawnych itd. I to jest oczywiście wojna. Te negocjacje będą się toczyć równolegle do wojny. No, mam nadzieję, że wojna się skończy się jak najszybciej. Niemniej koniec końców decyzja polityczna zapadnie w Brukseli. Będzie potrzebna na każdym etapie. Jednomyślność państw członkowskich jest. Raz jeszcze będziemy wracać do kwestii Viktora Orbána, a może kwestii jeszcze jakichś innych zachodnich liderów, którzy też ten proces będą blokować.


Prowadził Wojciech Metody Jankowski.


Wspieraj Autora na Patronite


Wysłuchaj całej audycji już teraz!

Program Wschodni 9 XII 2023 r.: Na Ukrainie poległ Mykoła Miałkowski, pracownik Urzędu Miasta Lublin

Mykoła Miałkowski | fot.: Mykoła Miałkowski, archiwum prywatne

Paweł Bobołowicz rozmawia na ten i inne tematy z gościem audycji Krzysztofem Stanowskim, dyrektorem Centrum Współpracy Międzynarodowej w Lublinie.

Mykoła Miałkowski, pracował w Wydziale Strategii i Przedsiębiorczości Urzędu Miasta Lublin. Mykoła odpowiadał za projekty dotyczące współpracy akademickiej. 24 lutego 2022 roku poprosił o urlop, by móc wziąć udział w obronie swojej ojczyzny przed rosyjską agresją. Poległ 4 grudnia w czasie walk w wojnie na Ukrainie.

Krzysztof Stanowski:

Lublin od kilkunastu lat zatrudnia również cudzoziemców. Prezydentem nie mogą zostać, ale jest szereg innych stanowisk, które mogą sprawować. Najwięcej jest chyba z Ukrainy, którzy często kończąc studia w Lublinie podejmują pracę w Urzędzie Miasta. Mykoła był jednym z nich, zakończył studia na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim i podjął pracę w Wydziale Strategii Przedsiębiorczości, gdzie wspierał innych zagranicznych studentów, podejmujących studia w naszym, w naszym mieście. Tego dnia, jak powiedział w radiu Lublin, kiedy wojna się zaczęła. Podświadomie wiedziałem co należy zrobić. Jak zawsze pracowałem do 15.30. Potem pojechałem do domu, spakowałem się i poszedłem na dworzec PKS. I Mikołaj wrócił, służył w 100. Samodzielnej Brygadzie Obrony Terytorialnej. Początkowo, jak mówił, nie były to zadania bojowe, później trafił do, do wschodniej Ukrainy. W czwartek była panachyda, w piątek pogrzeb. Wiktoria Herun, bezpośrednia przełożona Mykoły, jest tam z rodziną, uczestniczyła i w panachydzie, i w pogrzebie, a my wszyscy przeżywamy, bo niektórym wydaje się, że ta wojna jest bardzo daleko. Ja sam często podróżuję, bywam w Kijowie, bywam w różnych miejscach w Ukrainie, ostatnio widzieliśmy się w Kijowie jak pamiętasz, ale, ale dla wielu wydaje się, że to jest gdzieś daleko. Nie, to jest wojna, która dotyczy nas wszystkich.


Olga Siemaszko, szefowa Białoruskiej Redakcji Radia Wnet, prezentuje najważniejsze wiadomości z Białorusi.


Wspieraj Autora na Patronite


Wysłuchaj całej audycji już teraz!

Program Wschodni 02 XII 2023 r.: Decyzja IPN cofa nas do czasów, kiedy Polską rządził Wojciech Jaruzelski

Grzegorz Motyka | fot. Paweł Bobołowicz

Tak w audycji skomentował, umorzenie śledztwa ws. przesiedlenia w 1947 r., w ramach akcji „Wisła” mieszkańców południowo-wschodniej Polski, prof. dr hab. Grzegorz Motyka.

Paweł Bobołowicz, Dmytro Antoniuk i Artur Żak rozmawiają z prof. Grzegorzem Motyką, członkiem Kolegium IPN, o decyzji Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Rzeszowie, o odpowiedzialności personalnej za tę decyzję prokuratora Andrzeja Pozorskiego, dyrektora Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, o skutkach relatywizacji zbrodni systemów totalitarnych i szkodach, które wyrządzają Rzeczpospolitej Polskiej, a także o jej przyczynach i o tym jaki wpływ będzie miała ta decyzja na stosunki polsko-ukraińskie.

prof. dr hab. Grzegorz Motyka:

Mam świadomość, że prokurator działa niezależnie, w tym przypadku, niezależnie od faktów historycznych. Przede wszystkim uważam, że należy po prostu twardo mówić, twardo oceniać, co się wówczas stało. Znaczy ja sobie nie wyobrażam, że będę teraz udawał, że ten komunikat spełnia jakiekolwiek historyczne czy naukowe standardy. On wprost przeciwnie. On cofa polską wiedzę historyczną o kilkadziesiąt lat, do czasów, kiedy naszym krajem rządził Wojciech Jaruzelski. Po drugie, będę również protestował, no niestety tak się złożyło, że 28 listopada było posiedzenie Kolegium, nie wiedziałem o tym, żeby została podjęta taka decyzja, nikt nas o tym nie poinformował, w związku z tym mogę to zrobić dopiero na następnym posiedzeniu Kolegium. Nie ukrywam, że uważam też, że szef pionu prokuratorskiego Andrzej Pozorski jest w tej chwili osobą, która została skompromitowana i uważam, że najlepiej jakby się albo sam podał do dymisji, albo został odwołany przez ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego, bo tylko oni mają taką możliwość. Nie wyobrażam sobie relatywizowanie zbrodni komunistycznych przez prokuratora. Być może będzie to wołanie na puszczy.


Olga Siemaszko, szefowa Białoruskiej Redakcji Radia Wnet, prezentuje najważniejsze wiadomości z Białorusi.


Artur Żak emituje wywiad, który przeprowadziła Daria Hordijko z Hanną Derewjanko, ukraińską działaczką społeczną, lobbystką i dyrektorem wykonawczym Europejskiego Stowarzyszenia Biznesu, na temat polsko-ukraińskich stosunków gospodarczych i o tym jaki wpływ na nie wywiera blokada granicy.

Hanna Derewjanko:

Biznes i gospodarka często pokazują takie rzeczy, których nie trzeba udowadniać – to jest jak aksjomat – jeśli nie ma określonego produktu, to będą substytuty. Robimy z Wami biznes. Cóż, podchodzimy do tego pragmatycznie. Oczywiście firmy będą starały się przywrócić podaż, aby zaspokoić popyt. Zapewnią podaż polskimi towarami albo innymi. To kwestia czasu, zanim dostosują się do nowych warunków. Warto zaznaczyć, że biznes na Ukrainie był w stanie się dostosować trudności, pracować z ograniczeniami, z wielkimi trudnościami, pod ciągłymi ostrzałami, z przerwami w dostawach prądu, ale mimo to środowisko biznesowe na Ukrainie jakoś się zjednoczyło. Nawet konkurenci pomagali sobie nawzajem, zwłaszcza na początku… Na przykład myśleliśmy, że bez niektórych ukraińskich towarów na rynkach światowych świat sobie nie poradzi. Ale w rzeczywistości, w nowoczesnych warunkach istnieje wiele możliwości zastąpienia tego czy innego produktu. Dlatego uważam, że pożądany jest zdrowy rozsądek i mądrość, aby jakoś wycofać się z tych strajków, przywrócić normalną równowagę. Tak aby ułatwić zarówno Ukrainie, jak i Polsce, korzystania z normalnych dobrosąsiedzkich relacji. Ponieważ nie mamy na celu stawianie kogoś w bardziej niekomfortowych warunkach, wręcz przeciwnie, chodzi o to, aby wszyscy odnieśli korzyści z dobrosąsiedzkich stosunków.


Wspieraj Autora na Patronite


Wysłuchaj całej audycji już teraz!

Paweł Łatuszka: po raz pierwszy władze USA prowadzą rozmowy z Zjednoczoną Opozycją Demokratyczną Białorusi

Wicepremier w Zjednoczonym Gabinecie Przejściowym mówi o sytuacji na Białorusi i działaniach podejmowanych na rzecz wolnych mediów.

Wysłuchaj całej rozmowy już teraz!

Łukaszenka dowiedział się, że tysiące mieszkańców Mińska przekazało wsparcie finansowe dla protestujących, co skutkowało represjami ze strony KGB i Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Mimo że zmiany na Białorusi na pewno nastąpią, proces ten będzie długotrwały – tłumaczy Paweł Łatuszka.

Posłuchaj także:

Nowy (stary) rząd? Kobieca twarz nowego rządu

Program Wschodni 25.11.23: Blokada granicy uderza też w polską gospodarkę

Blokada granicy – strajk przewoźników 25.11.2023 r. | fot.: Janek Brewczyński

Blokada granicy polsko-ukraińskiej. Atak amunicji krążącej na Kijów. BulbaMovie 9. Festiwal Filmów Białoruskich.

Aleksy Szwab, współwłaściciel sieci sklepów spożywczych „Łotok” mówił jaki wpływ blokada granicy polsko-ukraińskiej na import polskich towarów:

Teraz mamy dużo kłopotu z tym, że wcześniej kupowaliśmy dużo polskich towarów, bo miały najlepsze ceny naszych klientów, a teraz mamy kłopoty z tym, żeby dostarczyć te towary, produkty spożywcze z Polski do Ukrainy. I teraz mamy dużo informacji od naszych partnerów – producentów polskich, że nasze towary, które wcześniej były opłacone, już są gotowe, żeby je odbierać z ich magazynu i wieźć na Ukrainę. A teraz oni mówili nam, że aż przez półtora miesiące mogą dostarczyć nam ten towar i przez to cena dostarczenia dostarczania bardzo wzrosła.

Dużo kupowaliśmy konserw, różnych pasztetów. Od naszych importerów kupowaliśmy warzywa i owoce, które są produkowane w Polsce. I tu mamy kłopoty, bo jakość tych towarów już jest nie bardzo dobra, bo bardzo długo stoją na granicy i już przyjeżdżają do nas w nienajlepszym stanie. Teraz cena jest z powodu transportu nie jest taka dobra. I nasi partnerzy chcą, żebyśmy dalej kupowali. A to bardzo źle wpływa nie tylko na gospodarkę Ukrainy, a jednak i gospodarkę Polski. Kupowaliście państwo warzywa z Polski np. ogórki, świeże ogórki, pomidory itd. A to dlatego, że nasi producenci, ukraińscy producenci boją się w inwestować nawet w to pieniądze, bo boją się tych ostrzałów, którym jesteśmy świadkami, bo może nie być prądu. No i w rezultacie nie będzie po prostu produkcji warzyw. I dlatego warzywa w dużej części kupowane były z Polski. – dodał Aleksy Szwab.

 

Piotr Mateusz Bobołowicz w korespondencji mówił o blokadzie granicy, a Paweł Bobołowicz przeczytał oświadczenie Międzynarodowego Stowarzyszenia Przedsiębiorców Polskich na Ukrainie.


Paweł Bobołowicz i Dmytro Antoniuk opowiedzieli o bardzo intensywnym ostrzale dronowym:

Tylko kilka obiektów ucierpiało, jest rannych 5 osób, proszę sobie wyobrazić, jaka skala by była, gdyby te drony trafiły, bo te zniszczenia, które są, to są zniszczenia spowodowane przez drony, które zostały strącony i ich resztki po prostu dokonują zniszczeń. Te zniszczenia były w całym Kijowie, a cała atmosfera wyglądała jak z horroru. Drony nad miastem latały, ale nie wylatywały do miasta. Okazały miasta. Miasto Wyraźnie było widać, że kolejnymi partiami dronów Rosja próbuje wyłapać te miejsca, gdzie obrona przeciwlotnicza mogłaby być najsłabsza albo nieskuteczna. Kolejne fale dronów atakowały z różnych części od północy, od południa, od wschodu, od zachodu. Te drony próbowały się przedrzeć do Kijowa. I niesamowita, proszę państwa, atmosfera i organizacja ukraińskiego społeczeństwa. To wszystko się obserwuje nie tylko przez okna. Lepiej przez okna tego nie obserwować, lepiej się schować.


O dziewiątej edycji Festiwalu Filmów Białoruskich BulbaMovie mówili dyrektor Janusz Gawryluk i Lawon Wolski.

Jest głód duży kina białoruskiego w Polsce do że też jest i duża emigracja białoruska w Polsce. I to bardzo cieszy, bo kiedyś to musieliśmy bardzo zabiegać o tego widza kina białoruskiego, bo to nikt o tym kinie białoruskim na Białorusi nic nie wiedział – powiedział Janusz Gawryluk


Serwis białoruski przedstawił Iwan Sawanowicz z białoruskiej redakcji Radia Wnet.


W Warszawie audycję prowadził Wojciech Metody Jankowski.


Wspieraj Autora na Patronite


Wysłuchaj całej audycji już teraz!

Program wschodni: 18.11.23: Czy państwo zdało egzamin wobec kryzysowej sytuacji na Ukrainie?

Zbigniew Parafianowicz | Fot. Grzegorz Olkowski

Zbigniew Parafianowicz, autor książki „Polska na wojnie” pozytywnie podsumował sto pierwszych dni państwa polskiego po 24 lutego 2023 r.

Później pojawił się smak dziegciu zwieńczony rocznicą Wołynia i kryzysem zbożowym.

 

Zbigniew Parafianowicz na wstępie odpowiedział na pytanie, czy państwo polskie zdało egzamin w obliczu kryzysu za wschodnią granicą:

Amerykanie zakładali, że elita polityczna i gospodarcza, ukraińska, nie tylko obywatele amerykańscy będą ewakuowani przez Rzeszów, czy też wcześniej myślano o Lublinie. Także zakładano upadek państwa ukraińskiego, bo Polska raczej zakładała użycie tego hubu do tego, żeby Ukrainę dozbroić, uwikłać Rosję na Ukrainie w wieloletnią wojnę i w ten sposób osłabiać potencjał Rosji, czyli głównego zagrożenia z punktu widzenia polityki bezpieczeństwa Polski także tak to jest przed wojną i przez co najmniej pierwsze sto dni wojny czy nawet rok od momentu zawiązania koalicji portowej. To jest raczej obraz słodki niż gorzki.

Wbrew stanowisku Amerykanów i niektórych polskich wojskowych Jakub Kumoch uważał, że Ukraina obroni się:

Kijów zostanie zdobyty w trzy godziny – tak twierdzili Amerykanie, jak już po podejściu pod Kijów wojsk rosyjskich bardzo szybko zostanie zajętych w kilka godzin. I miał wtedy Jakub Kumoch powiedzieć, że przez Kijów w dniu, kiedy są korki, nie da się przejechać w trzy godziny, a co mówić o jego zdobyciu Od dwu i półmilionowej metropolii, która była obsadzona po bramach, partyzantką, była obroniona przed tymi trzema kręgami obrony, czyli wojskiem na najbardziej zewnętrznym kręgu, z obroną terytorialną i gwardią – opisał przenikliwość ówczesnego szefa Biura Polityki Międzynarodowej Kancelarii Prezydenta RP.

Jeden z rozdziałów książki nosi tytuł „Zboże i Wołyń. Koniec iluzji”. Rozmówcy Parafianowicza uważają, że w kwestii Wołynia polska strona jest obarczona winą za kryzys, natomiast w kwestii zbożowej win jest raczej po ukraińskiej stronie:

Jeśli chodzi o zboże, to jest problem systemowy, który będzie towarzyszył relacjom polsko ukraińskim i jeszcze bardzo długo albo pogłębiał, będzie się wraz z nim dekorowane zbliżanie Ukrainy do struktur euro atlantyckich, Tak że to też wymaga wielkiej odpowiedzialności elit, wypracowanie mechanizmów, za pomocą których te problemy, ten problem systemowy będzie można rozwiązywać. Tutaj Polska też nie jest wcale w takiej dobrej pozycji, bo Polska jest bardzo dużym eksporterem przetworzonych produktów żywnościowych, rolnych na Ukrainę, żywności, krótko mówiąc, która jest bardzo obecna w marketach czy w sklepach ukraińskich – zakończył gość PW konkluzją dotyczącą cienia zbożowego na przyszłych relacjach Polski i Ukrainy.


Ks. mitrat Stefan Batruch, proboszcz parafii greckokatolickiej św. Jozafata z Lublina o użyczeniu kościoła wiernym obrządku bizantyjskiego, które nastąpiło 16 listopada 2023 roku. Miało to miejsce podczas Boskiej Liturgii z okazji 400-letniej rocznicy śmierci męczeńskiej Jozafata Kuncewicza.


Olga Siemaszko i Artur Żak przybliżyli wydarzenia z Białorusi i z Ukrainy. Audycję prowadził Wojciech Jankowski.


Wysłuchaj całej audycji już teraz!

Marek Pyza: powrót Sikorskiego do MSZ grozi katastrofą dyplomatyczną Polski

Featured Video Play Icon

Radosław Sikorski / Fot. Martin Lahousse, Wikimedia Commons

Czy należy się spodziewać, że polskie władze znów będą wysyłać życzliwe listy do Moskwy? Jak będą wyglądały relacje MSZ z Pałacem Prezydenckim?

Wysłuchaj całej rozmowy już teraz!

Prof. Przemysław Czarnek: rewanżyzm uprawiany przez nową większość nie ma nic wspólnego z demokracją

Studio Białoruskie 15.11.2023 r.: Łatuszka: myślę, że już nikt nigdy nie uwierzy temu zbrodniarzowi Łukaszence

Minister Paweł Łatuszka opowiada o dowodach zebranych przez Narodowy Zarząd Antykryzysowy, które pokazują, że reżim Łukaszenki bierze udział w porwaniach ukraińskich dzieci podczas rosyjskiej inwazji.

Przewodniczący Narodowego Zarządu Kryzysowego minister Paweł Łatuszka opowiada o uczestnictwie reżimu Łukaszenki w zbrodniach popełnianych podczas wojny na Ukrainie. 17 marca 2023 roku Międzynarodowy Trybunał Karny w Hadze wydał nakaz aresztowania prezydenta Rosji Władimira Putina w związku z procederem wywózki i wynaradawiania ukraińskich dzieci. Narodowy Zarząd Antykryzysowy dysponuje dowodami na uczestnictwo w tym procederze także białoruskiego dyktatora. Zostały one przedstawione prokuratorowi MTK.


Olga Siemaszko przedstawiła najnowsze wiadomości z Białorusi.


Audycję prowadzi Paweł Bobołowicz.

Wysłuchaj całej audycji już teraz!