Author: Jan Olendzki

Goście Popołudnia WNET:

gen. Roman Polko – b. zastępca dyrektora BBN w kancelarii  prezydenta Lecha Kaczyńskiego, b. dowódca jednostki specjalnej GROM

 dr Tomasz Herbich – Instytut Archeologii i Etnologii PAN

Maciej Jastrzębski – współautor projektu „The Human Story”, współpracownik Radia Wnet

Zbigniew Stefanik – korespondent polskich mediów we Francji

Małgorzata Cybulska – zawodniczka wielkopolskiego klubu jeździeckiego z Baborówka

Jagoda Grondecka – iranistka, publicystka i komentatorka ds. bliskowschodnich

Prowadzący: Jan Olendzki, Jan Gromnicki

Wydawca: Jan Gromnicki

Realizator: Jan Dudziński

Generał Roman Polko komentuje zabójstwo gen. Kasema Sulejmaniego. Znajdował się on wysoko na liście najgroźniejszych dla USA ludzi. Był kluczową postacią w irańskich siłach zbrojnych. Były szef BBN wyraża opinię, że napięcia amerykańsko-irańskie nie doprowadzą do wojny.

Dr Tomasz Herbich mówi o nowoczesnych metodach stosowanych w archeologii, ze szczególnym uwzględnieniem metody radarowej. Opowiada o swoich doświadczeniach z pracy w Egipcie. Komentuje teorie spiskowe dotyczące historii starożytnego Egiptu.

Maciej Jastrzębski opowiada o swojej wyprawie do Indonezji. Mówi o reakcjach  indonezyjskiego społeczeństwa na śmierć gen. Kasema Sulejmaniego. Irańskie wydarzenia nie odbiły się tam zbyt szerokim echem.

Zbigniew Stefanik o francuskich echach zabójstwa gen. Sulejmaniego. Francja dążyła do deeskalacji napięcia w relacjach amerykańsko-irańskich. Unia Europejska prawdopodobnie nie będzie w stanie zająć jednolitego stanowiska w tej sprawie.

Jeźdźcy Małgorzata Cybulska i Aleksander Kadłubowski mówią o powrocie po 16 latach polskiej drużyny do olimpijskiej rywalizacji w Wszechstronnym Konkursie Konia Wierzchowego.

Jagoda Grondecka kontynuuje wątek śmierci gen. Sulejmaniego. Mówi, że to bardzo trudna sytuacja dla państwa irańskiego, gdyż generał był de facto drugą osobą w państwie. To szok wizerunkowy – mówi ekspertka. Rozmówczyni Jana Olendzkiego przypuszcza, że zabójstwo może przyczynić się do konsolidacji społeczeństwa. Wyklucza otwarty konflikt zbrojny między USA a Iranem.  Jak mówi Jagoda Grondecka, decyzja prezydenta Trumpa wystawia na poważne niebezpieczeństwo żołnierzy amerykańskich służących za granicą. Jeżeli Trump chciał coś ugrać w Iraku, to raczej osiągnie odwrotny skutek, Irak jeszcze bardziej zbliży się do Iranu – oceniła Jagoda Grondecka.

Zamach bombowy na Sri Lance

Burząc nieco reguły chronologii zaczniemy od omówienia wydarzeń z kwietnia tego roku, a konkretnie zamachu bombowego, do którego doszło na Sri Lance. Chodzi o osiem eksplozji, które 21 kwietnia 2019 roku w Niedzielę Wielkanocną wstrząsnęło miastami na Sri Lance. Zginęło co najmniej 250 osób. Od zamachu minęło 8 miesięcy. Jak wygląda Sri Lanka teraz, po tych strasznych wydarzeniach? Mówi Bartosz Barabasz:

Zabójstwo prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza

14 stycznia 2019 r. zmarł prezydent Gdańska Paweł Adamowicz. Nie udało się go uratować po ataku nożownika, do którego doszło w niedzielę, 13 stycznia, podczas finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy na scenie w Gdańsku. 27-letni mężczyzna, wcześniej karany i wypuszczony niedługo przed zdarzeniem z więzienia, wbiegł na scenę z nożem i kilkukrotnie ugodził prezydenta na oczach tłumu mieszkańców. Paweł Adamowicz natychmiast został przewieziony do Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego, gdzie przeszedł trwającą ponad 5 godz. operację.  W poniedziałek po południu lekarze poinformowali o śmierci prezydenta Gdańska.

W uroczystościach pogrzebowych w Bazylice Mariackiej udział wzięli najwyżsi przedstawiciele państwowi z kraju i zagranicy, samorządowcy oraz zwykli obywatele.

Fragment mowy pogrzebowej Magdaleny Adamowicz, wdowy po zamordowanym prezydencie Gdańska:

Tragiczna śmierć prezydenta Gdańska wywołała falę komentarzy w polskim społeczeństwie, co odwzorowane było również w przekazie medialnym. Przez pewien czas media szukały powodów, które zmotywowały czyn zamachowca. Były próby upolitycznienia całego zajścia. Cały dyskurs pokazał wyraźnie jak bardzo polskie społeczeństwo jest właściwie podzielone.

Śmierć  Jana Olszewskiego

7 lutego 2019 r. zmarł Jan Olszewski – Polityk, adwokat i były premier Rzeczpospolitej. Zmarł w wieku 88 lat, po wieloletniej chorobie serca.

Był działaczem opozycyjnym i obrońcą w procesach politycznych. Jako adwokat reprezentował w procesach politycznych działaczy „Solidarności” i organizacji wolnościowych. Bronił m.in. Zbigniewa Romaszewskiego i innych twórców i uczestników Radia „Solidarność”, Zbigniewa Bujaka, Lecha Wałęsy i Jacka Kuronia. Za obronę studentów, którzy organizowali manifestacje antyrządowe został zawieszony w prawach wykonywania zawodu. Był oskarżycielem posiłkowym w procesie morderstwa bł. ks. Jerzego Popiełuszki.Pod koniec lat 80. współtworzył Komitet Obywatelski przy Przewodniczącym NSZZ „Solidarność”. Uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu jako ekspert ds. reformy prawa i sądów.

W 1991 r. został premierem rządu, jednak stracił stanowisko podczas pamiętnej „nocy teczek”. Zanim wycofał się z polityki był doradcą prezydenta Lecha Kaczyńskiego, a w 2007 r. szefem komisji weryfikacyjnej WSI. W 2009 roku został odznaczony Orderem Orła Białego. Był również członkiem kapituły tego orderu.

Główne uroczystości pogrzebowe zaczęły się 16 lutego o godz. 11.00 Mszą Świętą w intencji zmarłego premiera w warszawskiej Archikatedrze św. Jana. W archikatedrze pojawili się czołowi politycy i przyjaciele b. premiera.

Tak podczas uroczystości o byłym premierze mówił prezydent RP Andrzej Duda:

W czwartek 7 marca 2019 r. w Gdańsku podczas posiedzenia rady miasta podjęto decyzje o usunięciu pomnika ks. Henryka Jankowskiego, odebraniu mu tytułu Honorowego Obywatela Miasta Gdańska oraz rezygnacji z nazwania skweru znajdującego się w sąsiedztwie Bazyliki Św. Brygidy jego imieniem. Wszystko spowodowane domysłami, iż ks. Jankowski był tajnym współpracownikiem Służb Specjalnych PRL oraz że wykorzystywał seksualnie nieletnich.

Domysłów nie zbadała jednak żadna komisja mogąca dowieść, że ks. Jankowski współpracował ze Służbami Bezpieczeństwa czy udowadniająca mu wykorzystywanie seksualne nieletnich. Ponadto, akta Instytutu Pamięci Narodowej zaprzeczają pierwszemu z wymienionych zarzutów.

Tak o ks. Jankowskim i całej sprawie mówiła dr Maria Giedz w Poranku Wnet 8 marca:

Zakup samolotów F35 dla Wojska Polskiego

12 czerwca Prezydent Andrzej Duda wraz z małżonką Agatą Kornhauser-Dudą złożyli wizytę w Białym Domu. Jak powiedział prezydent Trump – „Świętujemy zakup przez Polskę wielu myśliwców F-35”

Przypomnijmy, że 28 maja br. minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak poinformował, że Polska wystosowała do władz amerykańskich zapytanie ofertowe (Letter of Request – LOR) w sprawie zakupu „32 myśliwców F-35A wraz z pakietem logistycznym i szkoleniowym”. Podczas spotkania prezydentów Polski i USA, Błaszczak kilkakrotnie wyraził przekonanie, że spotkanie prezydenta USA Donalda Trumpa z prezydentem Andrzejem Dudą zaowocuje przełomowymi decyzjami, ustaleniami dorównującymi swoją wagą decyzji o przyjęciu – 20 lat temu – Polski do NATO.

I tak, prezydenci RP Andrzej Duda i USA Donald Trump podpisali w środę 12 czerwca 2019 r. wspólną deklarację o współpracy obronnej w zakresie obecności sił zbrojnych Stanów Zjednoczonych Ameryki na terytorium Polski. W związku z tym zwiększona została liczba żołnierzy stacjonujących rotacyjnie w Polsce do stałej obecności 1000 wojskowych, a także podjęto decyzję o zakupie samolotów F-35A. Znaczenie tychże ustaleń komentował z Waszyngtonu w Poranku Wnet następnego dnia dr Jacek Bartosiak.

Pożar paryskiej katedry Notre-Dame

15 kwietnia 2019 r. w jednym z najsłynniejszych kościołów w Europie, paryskiej katedrze Notre-Dame, doszło do pożaru. Palić zaczęła się iglica wznosząca się nad odnowioną częścią kościoła. Spowita w kłębach dymu świątynia została ewakuowana wieczorem, a na miejscu zjawiło się wiele jednostek straży pożarnej. Pożar został ugaszony ok. godz. 4.00 nad ranem.

Choć obie wieże i struktura katedry Notre-Dame zostały uratowane, to zniszczeniu uległo dwie trzecie dachu świątyni i zawaliła się iglica – taki był pierwszy bilans pożaru, który wybuchł przed godz. 19.00 w głównej świątyni katolickiej, w stolicy Francji.

W miesiąc po pożarze w katedrze odbyła się pierwsza Msza święta. O przygotowaniach do niej jak i zniszczeniach wywołanych przez ogień, mówił na antenie Radia Wnet Piotr Witt – korespondent naszego radia z Paryża.

Aresztowanie wiceprezes zarządu Huawei

1 grudnia 2018 r. w Vancouver aresztowano Meng Wanzhou wiceprezes zarządu i zarazem dyrektor finansową firmy Huawei. Jest ona także córką założyciela tej firmy. W dniu jej zatrzymania przywódcy Chin i USA zjedli razem obiad w Buenos Aires, dyskutując na temat toczonego przez oba kraje sporu handlowego. Na spotkaniu uzgodnili 90-dniowe „zawieszenie broni” w wojnie celnej, w czasie którego mają być prowadzone dalsze negocjacje.

Chińskie MSZ zażądało natychmiastowego uwolnienia Meng oraz wyjaśnienia, dlaczego została aresztowana. Według źródeł agencji Reutera w administracji w Waszyngtonie prezydent Donald Trump nie wiedział o jej zatrzymaniu. Premier Kanady Justin Trudeau oświadczył, że decyzja zapadła „bez żadnego udziału ani wpływu politycznego”.

Całą sprawę skomentowała w Poranku Wnet 7 grudnia 2018 r. Hanna Shen, korespondentka mediów polskich na Tajwanie:

Sprawa jest w toku. W marcu Meng Wanzhou złożyła pozew cywilny przeciw funkcjonariuszom kanadyjskiej służby ochrony granic, policji i rządowi federalnemu. Zarzuca im naruszenie jej konstytucyjnych praw. Meng złożyła pozew w Sądzie Najwyższym prowincji Kolumbia Brytyjska w Vancouver w piątek, czyli tego samego dnia, w którym rząd Kanady wyraził zgodę na rozpoczęcie procedury ekstradycyjnej wobec niej – wyjaśnia telewizja CBC.

Niemal rok po rozpoczęciu sprawy, nie ma ona jeszcze swojego finału. Tymczasem pani Meng nie próżnowała. W opublikowanym na początku tego miesiąca liście, powiedziała, że w ciągu roku przebywania w Kanadzie udało jej się przeczytać książkę i skończyć malować obraz olejny.

Zdrada Macrona

W połowie grudnia 2018 r. Grupa francuskich generałów napisała list otwarty do prezydenta Macrona. Wojskowi oskarżyli go o zdradę narodu Francuskiego i łamanie demokracji. Sprawa dotyczy paktu migracyjnego.

164 państwa Organizacji Narodów Zjednoczonych przyjęły w Marrakeszu pakt dotyczący migracji. Wśród nich, mimo sprzeciwu obywateli, znalazła się również Francja.

W liście napisanym przez generała Antoine Martineza, pod którym podpisało się dziesięciu innych generałów, admirał i pułkownik, a także były minister obrony Charles Millon, ​​wojskowi i polityk ostrzegają prezydenta Macrona, że ​​podpisanie paktu po raz kolejny osłabia suwerenność państwa francuskiego oraz stanowi kolejny powód dla „i tak już zmaltretowanych ludzi” do podjęcia buntu przeciw władzy.

Autorzy listu zarzucają Macronowi, że występuje przeciwko woli ludu i łamie zasady demokracji. Ich zdaniem prezydent Francji „zdradził” własny naród. Wojskowi ponadto podkreślają, że integracja jaka odbywa się obecnie nad Sekwaną, w której chce się połączyć ludzi wywodzących się z tak różnych kultur, nie jest tak naprawdę możliwa. Przykładem są obszary przejęte przez imigrantów, nad którymi francuskie państwo już nie panuje.

W skali roku jest to jednak jeden z wielu głosów sprzeciwu wobec rządu premiera Macrona i jego reform. Choćby teraz we Francji trwają protesty przeciw planowanym wprowadzeniu reformy emerytalnej. kryzys się nie zakończył. O tym, jak wyglądał 2019 rok nad Sekwaną szczegółowo opowiada Zbigniew Stefanik, korespondent polskich mediów we Francji. Mówi również o bardzo niespokojnej sytuacji w krajach Maghrebu:

20 lat strefy euro

Waluta ta została 1 stycznia 1999 roku wprowadzona w formie transakcji bezgotówkowych, a 1 stycznia 2002 roku w formie gotówkowej

Wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej należą do unii gospodarczej i walutowej (UGW) i koordynują swoją politykę gospodarczą w taki sposób, aby wspierać cele gospodarcze UE. Wiele państw członkowskich poszło jednak o krok dalej i zastąpiło swoje waluty krajowe wspólną walutą – euro. Państwa te tworzą tzw. strefę euro.

Gdy w 1999 r. euro zostało wprowadzone po raz pierwszy – jako waluta księgowa – strefa euro składała się najpierw z 11, a następnie z 15 państw członkowskich UE. W 2001 r. (zaledwie rok przed wymianą gotówki w walutach krajowych na euro) do strefy euro dołączyła Grecja, a potem w 2007 r. Słowenia, w 2008 r. Cypr i Malta, w 2009 r. Słowacja, w 2011 r. Estonia, w 2014 r. Łotwa i w 2015 r. Litwa. Dziś do strefy euro należy 19 państw członkowskich UE.

Dania i Wielka Brytania nie ubiegają się o dołączenie do strefy euro – skorzystały z tzw. klauzuli opt-out zapisanej w protokołach załączonych do Traktatu (mimo to, jeśli w przyszłości zmienią zdanie, będą mogły starać się o wejście do strefy euro). Szwecja nie spełniła jeszcze wszystkich kryteriów koniecznych do tego, aby znaleźć się w strefie euro.

Pozostałe państwa członkowskie nienależące do strefy euro przystąpiły do Unii w 2004, 2007 i 2013 r., czyli po wprowadzeniu euro. W momencie przystąpienia do UE nie spełniały wymaganych kryteriów, ale zobowiązały się do dołączenia do strefy euro, kiedy uda im się je spełnić – państwa te są objęte tzw. derogacją (odstępstwem), podobnie jak Szwecja.

Andora, Monako, San Marino i Państwo Watykańskie przyjęły euro jako swoją walutę krajową na mocy specjalnych układów monetarnych z UE i mogą, na określonych warunkach, emitować własne monety euro. Ponieważ jednak kraje te nie są państwami członkowskimi UE, nie należą do strefy euro.

O 20-leciu strefy euro oraz perspektywach na najbliższe lata mówi ekonomista i dziennikarz Jerzy Bielewicz:

O kondycji strefy euro mówi również dr Andrzej Sadowski, prezydent Centrum im. Adama Smitha:

Po mediach, służbach i politykach autorzy bestsellerowej serii “Resortowych dzieci” postanowili przyjrzeć się środowisku polskiego biznesu. 5 czerwca ukazała się zatem książka traktująca właśnie o tej grupie. Poznajemy w niej błyskotliwych wizjonerów wolnego rynku, budowniczych finansowych potęg i rodzinnych korporacji biznesowych. Tylko niektórzy z nich ujawnili swoją współpracę ze służbami specjalnymi i przyznają się do niej otwarcie w Wikipedii. Niektórzy z bohaterów książki znaleźli się w niej ze względu na współpracę swoich rodziców z SB.  Na ile ten fakt wpłynął na ich sukcesy finansowe? Jaki wpływ miała książka od publikacji na środowisko biznesu w Polsce? Mówi Ewa Kania, współautorka „Resortowych dzieci”, dziennikarka „Gazety Polskiej”:

Przedstawicielka grupy aktywistów Mroky wspierającej uchodźców z Bliskiego Wschodu przebywających na granicy bośniacko-chorwackiej opowiada o działalności swojej organizacji:

Dr Rafał Brzeski mówi o huraganach w Europie oraz pożarach w Australii. Opowiada o przyjęciu przez rząd projektu budżetu na rok 2020. Nie zakłada on deficytu. Nie ustają protesty części środowiska sędziowskiego przeciwko reformie wymiaru sprawiedliwości.  Polskie społeczeństwo popiera starania rządu o reparacje od Niemiec.  W Wielkiej Brytanii konwersji na katolicyzm dokonał były anglikański biskup i kapelan królowej Elżbiety II Gavin Ashenden.

Z okazji zbliżających się narodzin Chrystusa, dzisiejszy program przebiegł w świątecznej atmosferze, za sprawą specjalnej listy świątecznych przebojów.