Andrzej Mielęcki udzielał pomocy rannym Niemcom. Inni Niemcy, rozpoznając w nim radnego miejskiego oraz aktywnego działacza Polskiego Komitetu Plebiscytowego, zakatowali bezbronnego lekarza na śmierć.
Renata Skoczek
dr. Andrzej Mielęcki (1864-1920) | Fot. Wikipedia
17 sierpnia [1920 r.] Niemcy, próbując wykorzystać wojnę polsko-bolszewicką do zbrojnego przejęcia obszaru plebiscytowego, zorganizowali w regionie strajk generalny, w wyniku którego przerwano dostawy prądu, wody, zamilkły telefony i stanęły tramwaje. Tego dnia w południe odbyła się na katowickim Rynku – pomimo zakazu wydanego przez Międzysojuszniczą Komisję – polityczna demonstracja ludności niemieckiej, która dała początek tragicznym wydarzeniom.
Pod wpływem antypolskich i antyfrancuskich przemówień, uzbrojony w broń palną tłum ruszył pod siedzibę powiatowego kontrolera Międzysojuszniczej Komisji, którego siedziba znajdowała się przy obecnej ul. Warszawskiej 7. Niemcy zdjęli flagi koalicyjne i obrzucili gmach kamieniami. Padły strzały, w wyniku których zginęło 2 żołnierzy francuskich. Wojsko koalicyjne, chcąc rozproszyć demonstrantów, strzeliło do wzburzonego tłumu. Od kul zginęło 10 osób, a ponad dwadzieścia zostało rannych.
Andrzej Mielęcki – polski lekarz i znany działacz narodowy – ze swojego mieszkania znajdującego się naprzeciwko atakowanego budynku zobaczył rannych i zszedł, aby udzielić im pomocy. Niemcy, rozpoznając w nim radnego miejskiego oraz aktywnego działacza Polskiego Komitetu Plebiscytowego w Katowicach, zaatakowali bezbronnego lekarza, katując go na śmierć. Ciało doktora zawleczono nad pobliską Rawę i wrzucono do rzeki, skąd później zostało wyłowione.
Wiadomość o zamordowaniu znanego i cenionego lekarza odbiła się szerokim echem we wszystkich gazetach ukazujących się na Górnym Śląsku, które zamieściły opisy tych wydarzeń. W popularnym „Katoliku”, który ukazał się 21 sierpnia, czytamy:
„Dr Mielęcki opatrywał na ulicy rannych. Gdy mu zabrakło opatrunków, pobiegł do swojego mieszkania po nowe bandaże. Wtem wybuchł przed domem dr. Mielęckiego granat ręczny; padło również kilka strzałów rewolwerowych. Ktoś z tłumu, widząc pędzącego dr. Mielęckiego do swojego mieszkania, krzyknął, że dr Mielęcki strzelił, co było hasłem dla demonstrantów, że się rzucili na mieszkanie, dr. Mielęckiego wywlekli i na ulicy w okrutny sposób uśmiercili”.
Pogrzeb doktora Mielęckiego stał się wielką patriotyczną manifestacją, w której uczestniczyło ponad 15 tysięcy Polaków. Z obawy przed zamieszkami Międzysojusznicza Komisja nie zezwoliła na uroczystości pogrzebowe w Katowicach. Wydała jedynie pozwolenie na wywiezienie zwłok bardzo wczesnym rankiem 25 sierpnia do Sosnowca, który znajdował się w granicach Polski.
Sierociniec im. A. Mielęckiego w Katowicach | Fot. NAC
(…) We wrześniu 1920 roku dla uczczenia pamięci dr Mielęckiego powołano społeczny komitet fundacji jego imienia, który zajmował się zbieraniem funduszy na otwarcie domu dla sierot polskich z całego Górnego Śląska oraz szpitala dziecięcego. (…) Pieniądze były zbierane przez następny rok. Z czasem komitet katowicki przekształcił się w komitet centralny, a akcja zbierania funduszy ogarnęła całą Polskę. Sierociniec Polski im. Doktora Andrzeja Mielęckiego został otwarty w Katowicach kilka lat po przejęciu miasta przez władze polskie.
Cały artykuł Renaty Skoczek pt. „W setną rocznicę śmierci Andrzeja Mielęckiego” znajduje się na s. 2 sierpniowego „Śląskiego Kuriera WNET” nr 74/2020.
Od lipca 2020 r. cena wydania papierowego „Kuriera WNET” wynosi 9 zł.
Ten numer „Kuriera WNET” można nabyć również w wersji elektronicznej (wydanie ogólnopolskie, śląskie i wielkopolskie wspólnie) w cenie 7,9 zł pod adresem: e-kiosk.pl, egazety.pl lub nexto.pl.
Czytelnicy gazety za granicą mogą zapłacić za nią PayPalem lub kartą kredytową na serwisie gumroad.com.
Prenumerata 12-miesięczna wersji elektronicznej: 87,8 zł.
Gitarzysta zespołu Turbo ubolewa, że nikt z organizatorów koncertu z okazji 40, rocznicy podpisania porozumień sierpniowych do niego nie zadzwonił. Wspomina „przypływ wolności” w sierpniu 1980 r.
Tutaj do wysłuchania rozmowa Tomasza Wybranowskiego z Wojciechem Hoffmannem, kompozytorem hymnu pokoleń „Dorosłe Dzieci”:
Wojciech Hofmann komentuje nieuprawnione wykorzystanie utworu grupy Turbo „Dorosłe dzieci” podczas wczorajszego koncertu z okazji 40. rocznicy podpisania porozumień sierpniowych.
Mam dystans do tej rzeczywistości. Jeżeli jest się bezsilnym, lepiej dać sobie spokój.
Jak mówi rozmówca Tomasza Wybranowskiego:
Prawo nie jest skonstruowane dla zwykłego człowieka.
Fot. www.wojciechhoffmann.pl i archiwum Studio 37
Muzyk ubolewa nad tym, że organizatorzy koncertu do niego nie zadzwonili. Wytyka ZAiKS-owi bierność w ochronie praw autorskich rodzimych twórców.
Legendarny gitarzysta Turbo, Wojcich Hoffmann wspomina także atmosferę początku lat 80.:
To był nieprawdopodobny przypływ wolności. Coś takiego już się nie powtórzy.
Tylko osoba wierząca mogła liczyć na wizę na dłuższy pobyt i pracę w islamskim kraju. Po prostu Libijczycy uważali, że wierzący, bez względu na rodzaj religii, kierują się ogólnie przyjętymi zasadami.
Marian Smoczkiewicz
Minęło już 35 lat od mojej ponad dwuletniej pracy na kontrakcie medycznym w szpitalu w Dernie w Libii. Po takim czasie wspomnienia nie gasną, tylko nabierają łagodniejszych kolorów i nawet te złe, mimo wszystko, stają się bliskie sercu. (…)
Nieznajomość kultury, delikatnych stosunków i więzi rodzinnych to prosta i łatwa droga do konfliktów, a nawet nieszczęść. Oczywiście wszyscy chcieliśmy dobrze i działaliśmy według swoich norm etycznych, które dla naszych libijskich pacjentów i ich rodzin były zupełnie nieczytelne, i na odwrót.
Przykład z codziennej praktyki chirurgicznej, który bardzo często się powtarzał. Do szpitala zgłosił się ojciec z kilkuletnią córką. Dziewczynka skarżyła się na silne bóle brzucha, wymioty, brak apetytu. Dolegliwości miała od wczoraj i nasilały się.
Po wykonaniu koniecznych badań stwierdziliśmy ostre zapalenie wyrostka robaczkowego i poinformowaliśmy ojca, że w tym przypadku jedynym leczeniem jest przyjęcie do szpitala i zabieg operacyjny, który należy wykonać bezzwłocznie.
Reakcja ojca była zaskakująca. W sposób kategoryczny odmówił pozostawienia dziecka w szpitalu. Zabrał je do domu. Rozmowa miała charakter awantury.
Miejscowi są na ogół bardzo impulsywni, nigdy nie wiadomo, co może spowodować konflikt. Moi współpracownicy starali się spokojnie wyperswadować ojcu jego decyzję. Ponadto poinformowali o jej skutkach, czyli jakie niebezpieczeństwo dla zdrowia i życia jego córki groziło w przypadku zaniechania leczenia. Do dyskusji chwilami włączały się miejscowe pielęgniarki, ale bez większego entuzjazmu. Narastało zdenerwowanie i agresja.
Ostatecznie ojciec zabrał córeczkę do samochodu i odjechał do domu, a my zostaliśmy z obawą o zdrowie i życie dziecka. Martwiliśmy się, czy zrobiliśmy wszystko, żeby rozwiązać konflikt na korzyść pacjentki. Zastanawialiśmy się, jak można wybrnąć z takiej sytuacji, kiedy nieświadomy niebezpieczeństwa ojciec nie przyjmuje argumentów i postępuje nieodpowiedzialnie. Po upływie około godziny ojciec zjawił się ponownie z chorą córką i spokojnie, jakby nie było poprzedniej sprzeczki, poprosił o przyjęcie i operację. Na wszystko się zgodził i podpisał. Nie ten sam człowiek.
Takie sytuacje były na porządku dziennym. Zdarzały się zwykle, gdy ojciec sam przyjeżdżał z dzieckiem. Tu jeszcze należałoby wspomnieć o zasadzie, że zgodę na operację podpisuje wyłącznie mężczyzna. Kobiety nie mogą podpisać zgody za siebie, w ich imieniu wyraża ją mąż, ojciec, syn itp. Wygląda to jak typowa dyskryminacja, stawiająca kobietę w gorszej sytuacji. Tak prosto widzą to często przedstawiciele naszej cywilizacji.
Wracając do dziewczynki z zapaleniem wyrostka robaczkowego. Dlaczego jej ojciec na początku się awanturował i wszystko negował, gdzie był potem przez godzinę i dlaczego wrócił zupełnie odmieniony? Sprawa jest prosta. Trzeba tylko i aż tylko znać reguły i zwyczaje panujące w rodzinie i miejsce każdego jej członka.
Nasz bohater po awanturze w szpitalu pojechał do domu zreferować sprawę. Tam musiał uzyskać zgodę na zabieg od żony, potwierdzoną przez teściową i babcię. Nie konsultował się ze swoim ojcem ani braćmi. Decydowały kobiety. Ich zdanie było ostateczne.
Decyzja zapadła szybko; kobiety mają wyczucie, co należy robić. Godzina, jaka była potrzebna na powrót do szpitala, wynikała z odległości między szpitalem a domem.
Teraz ojciec mógł przyjść z podniesionym czołem i zakomunikować, że dojrzał do decyzji i wyraża zgodę na proponowane leczenie. Jego niezależność i samodzielność w podejmowaniu decyzji została pozornie nienaruszona, ale ile musiał się nabiegać, to jego sprawa. W rozmowie z moimi arabskimi przyjaciółmi znalazłem potwierdzenie: dla nich było oczywiste, że bez uzgodnienia z rodziną mężczyzna na ogół nie odważy się niczego podpisać. Z czasem nauczyliśmy się nie przejmować takimi dyskusjami. Zwyczajnie mówiliśmy, co należy zrobić w konkretnej sytuacji i dawaliśmy czas na podjęcie decyzji. Na tym przykładzie widać, że pozycja kobiety w świecie islamskim jest teoretycznie słaba, a w praktyce zaskakująco silna. (…)
Szpital w Dernie wraz z kampem znajdował się na płaskowyżu górującym nad miastem. Domki były nowoczesne, ze wszystkim mediami i klimatyzacją, wystarczająco wyposażone. Problem był w tym, że klimatyzacja często się psuła, a w tropiku przebywanie w metalowej puszce jest nie do zniesienia. Pierwsi pracownicy medyczni z Polski przyjechali 3 lata wcześniej. W momencie przyjazdu kamp zasadniczo był gotowy do zamieszkania. Pozostała tylko sprawa ogrodzenia i zamknięcia obiektu. Libijczycy odpowiedzialni za całość inwestycji przystąpili do budowy muru, który miał otoczyć nasze miejsce do życia i wypoczynku.
Wśród naszych pracowników podniósł się gwałtowny protest przeciwko budowie muru. Nie damy się zamknąć jak w więzieniu, nie zasłonimy sobie słońca i widoków na okolicę – argumentowano. Na wspólnym zebraniu przegłosowano prawie jednomyślnie, że nie będzie muru, tylko zwykły płot. Wola większości została spełniona i powstał płot z siatki.
W tradycji arabskiej tylko odpowiednio wysoki mur stanowi wyłączenie pewnej przestrzeni z powszechnego użytku i dostępu postronnych do tego miejsca. Wszystkie domy rodzinne są otoczone murami, a nie płotami. Mur zapewnia bezpieczeństwo, prywatność, intymność, a jego przekroczenie bez zgody gospodarza traktuje się jak przestępstwo. Są jeszcze inne przyczyny, które wpłynęły na zwyczaj odgradzania się murami – np. ochrona przed wiatrami i zasypywaniem pustynnym piaskiem, ochrona przed słońcem. Płot nie spełnia żadnych z tych funkcji i w wyobraźni miejscowych w ogóle nie istnieje. Jak wiatr przenika przez płot, tak można przez niego przechodzić, nie naruszając czyjejś prywatności.
Na konsekwencje nierozumnej decyzji zamiany muru na płot nie trzeba było długo czekać. Większość naszego zespołu stanowiły panie, które w czasie wolnym od pracy chciały odpocząć i w stroju plażowym poleżeć na leżaku na słońcu przed swoim domkiem. Taka sytuacja budziła ogromne zainteresowanie męskiej części społeczeństwa Derny. W krótkim czasie wzdłuż płotu gromadził się tłumek gapiów, który głośno i w niewybredny sposób komentował, co widzi, a niektórzy zgorszeni nawet rzucali kamieniami.
Nie tylko nie dało się opalać na kampie przed swoim domem. Problemem też było wieszanie prania, bo co atrakcyjniejsze części garderoby łatwo zmieniały właściciela. Prym w tej dziedzinie wiodła bielizna damska, która nie wisiała nawet minuty, stając się łupem kolekcjonerów.
Z braku prawidłowego ogrodzenia wynikało też niestety wiele innych, bardziej poważnych sytuacji. Kiedy zostałem dyrektorem zespołu, uznałem, że postawienie muru jest najważniejszym zadaniem na najbliższy czas. Umówiłem się z merem miasta i pojechałem na spotkanie. Rozmowa była bardzo przyjemna i owocna. Mer zauważył, że płot został postawiony na nasze życzenie. Ja tłumaczyłem, że reprezentujemy różne kultury i to, co u nas uchodzi, może być źle odbierane przez społeczność miejscową. Nie chcemy narzucać swojego stylu życia, ale wypoczywając, chcielibyśmy czuć się swobodnie na wyznaczonym nam terenie i nie drażnić otoczenia. Wiedziałem też, że opinia w mieście o kampie jest nie najlepsza. W rzeczowej i przyjaznej atmosferze szybko doszliśmy do porozumienia. Już następnego dnia przyszli robotnicy i zaczęli stawiać mur. Stał on się materialnym dowodem mojej dyrektorskiej działalności.
Z całej tej historii należy wyciągnąć dwa wnioski. Po pierwsze: znajomość uwarunkowań środowiska, historii, kultury, panujących zwyczajów jest podstawą podejmowania prawidłowych decyzji. Po drugie: nie wszystkie sprawy czy problemy należy rozwiązywać, uciekając się do głosu ludu, czyli głosowania. Są sprawy, które nie podlegają głosowaniu i muszą być rozwiązane przez specjalistów, którzy się znają na zagadnieniu. Również odpowiedzialność za decyzję jest wówczas przypisana do określonej osoby lub grupy osób, a nie rozmyta, bo większość tak zadecydowała.
Cały artykuł Mariana Smoczkiewicza pt. „Czego nauczyła mnie Libia” znajduje się na s. 7 sierpniowego „Wielkopolskiego Kuriera WNET” nr 74/2020.
Od lipca 2020 r. cena wydania papierowego „Kuriera WNET” wynosi 9 zł.
Ten numer „Kuriera WNET” można nabyć również w wersji elektronicznej (wydanie ogólnopolskie, śląskie i wielkopolskie wspólnie) w cenie 7,9 zł pod adresem: e-kiosk.pl, egazety.pl lub nexto.pl.
Czytelnicy gazety za granicą mogą zapłacić za nią PayPalem lub kartą kredytową na serwisie gumroad.com.
Prenumerata 12-miesięczna wersji elektronicznej: 87,8 zł.
Rodziny ofiar Obławy Augustowskiej dotychczas nawet nie wiedzą, gdzie zapalić świeczkę swoim bliskim. Ani Moskwa nie otwiera archiwów, ani Mińsk nie wpuszcza do swojego pasa granicznego…
Leonardas Vilkas
Celem Obławy Augustowskiej była pacyfikacja ruchu oporu. Innym powodem mógł być planowany przejazd Stalina przez Polskę w lipcu 1945 r. specjalnym pociągiem na konferencję poczdamską. Regularne oddziały armii sowieckiej, wspomagane przez NKWD, Smiersz, UB i „ludowe wojsko polskie” przeczesywały lasy, otaczały okoliczne miejscowości. Aresztowano ponad 7 tys. osób, które trzymano w prowizorycznie urządzonych punktach filtracyjnych. Później, po brutalnych przesłuchaniach, część wypuszczono, natomiast wszelki ślad po co najmniej ponad 600 osobach (a według niektórych przesłanek – po ok. 2 tys.) zaginął. Wiadomo tylko, że wywieziono ich ciężarówkami…
O tej zbrodni, podobnie jak o zbrodni katyńskiej, w latach komunistycznego reżimu mówić nie było wolno. Nie wolno było także upominać się o zaginionych bliskich. Niektórzy bali się o tym mówić nawet po tzw. transformacji ustrojowej („A co będzie, kiedy władza znowu się zmieni?”).
Zresztą Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił 12 lipca Dniem Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej dopiero w 2015 roku. W odróżnieniu jednak do Katynia, aż do dziś nie wiadomo, gdzie leżą szczątki ofiar Obławy Augustowskiej. A zarówno dzisiejsza sowiecka Rosja, jak i dzisiejsza sowiecka Białoruś (nie, to nie pomyłka: zarówno putinowska Rosja, jak i łukaszenkowska Białoruś pozostały sowieckie, i to w 100 procentach) odmawiają wszelkiej pomocy prawnej w tej kwestii.
Nadleśniczy Piotr Nalewajek opowiada podczas postoju uczestnikom rajdu o Obławie Augustowskiej. Tędy biegła ostatnia droga polskich więźniów | Fot. L. Vilkas
Nie wszystko jednak można ukryć. Widziano w lesie ślady opon ciężarówek, a do pobliskich miejscowości dochodziły odgłosy strzałów. Według relacji świadków, ciężarówki załadowane aresztowanymi jechały w kierunku pobliskiej nowo wytyczonej granicy z sowiecką Białorusią…
W Gibach na wschodniej Suwalszczyźnie rocznice Obławy obchodzi się od lat. Tu na wzgórzu, jeszcze na początku lat 90. stanął pomnik autorstwa zmarłego w tym roku prof. Andrzeja Strumiłły, symbolizujący wciąż nieodkryte miejsce pochówku ofiar. W 2018 r., w ramach współpracy białostockiego oddziału IPN i Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Białymstoku, otwarto ścieżkę edukacyjną „Śladami ofiar Obławy Augustowskiej”. Prowadzi od Gibiańskiej Golgoty, czyli wspomnianego już pomnika, przez Puszczę Augustowską do granicy z Białorusią, tuż za którą, na białoruskim pasie granicznym, nad przecinającym granicę jeziorem Szlamy, w pobliżu miejscowości Kalety, według wszelkiego prawdopodobieństwa mogą znajdować się doły śmierci. I już trzeci rok z rzędu w lipcu odbywa się rajd rowerowy przebiegający częścią tej ścieżki. (…)
W tym roku w przededniu rajdu, 10 lipca, w Urzędzie Gminy w Gibach odbyła się projekcja nowego filmu dokumentalnego To był lipiec 1945, w którym malownicze krajobrazy Suwalszczyzny przeplatają się ze wstrząsającymi relacjami świadków Obławy. Po projekcji nastąpiło spotkanie z reżyserem filmu Waldemarem Czechowskim. Następnego dnia, 11 lipca, z miejsca zbiórki przy szkole podstawowej w Gibach, której w czerwcu tego roku uchwałą rady gminy nadano imię Ofiar Obławy Augustowskiej, kilkadziesiąt osób ruszyło na rowerach ku Gibiańskiej Golgocie, skąd po modlitwie skierowały się w stronę leśnego gościńca prowadzącego do miejscowości Rygol, którym wywożono zatrzymanych z punktu filtracyjnego w Gibach, by już nigdy nie powrócili.
Podczas postojów uczestniczący w rajdzie nadleśniczy nadleśnictwa Pomorze, miłośnik historii Piotr Nalewajek opowiadał o tym, co wiadomo o ostatniej drodze ofiar oraz ich poszukiwaniach, a także przedstawiał walory Puszczy Augustowskiej. Metę wyznaczono w szkółce nadleśnictwa, gdzie na uczestników czekały dyplomy i poczęstunek.
Nazajutrz zebrano się przy Gibiańskiej Golgocie na modlitwę i zapalenie zniczy. Modlitwę prowadził ks. Prałat Stanisław Wysocki, Prezes Związku Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej, który w Obławie stracił ojca i dwie siostry.
18 lipca w tymże miejscu odbyła się promocja najnowszej książki dr Teresy Kaczorowskiej Było ich 27, poświęconej kobietom z podziemia niepodległościowego, które zginęły w Obławie, oraz koncert-wieczornica w hołdzie ofiarom Obławy. Wykonawcą koncertu był poeta i bard Grzegorz Kucharzewski, którego twórczość jest organicznie związana z tragiczną historią tej ziemi. Jego ciocię Zytę – siostrę ojca, która w 1945 r. miała 20 lat i była łączniczką AK, podczas obławy zabrali z domu sowieccy wojskowi…
Cały artykuł Leonardasa Vilkasa pt. „Kolejna zbrodnia sowiecka – Obława Augustowska” znajduje się na s. 20 sierpniowego „Kuriera WNET” nr 74/2020.
Od lipca 2020 r. cena wydania papierowego „Kuriera WNET” wynosi 9 zł.
Ten numer „Kuriera WNET” można nabyć również w wersji elektronicznej (wydanie ogólnopolskie, śląskie i wielkopolskie wspólnie) w cenie 7,9 zł pod adresem: e-kiosk.pl, egazety.pl lub nexto.pl.
Czytelnicy gazety za granicą mogą zapłacić za nią PayPalem lub kartą kredytową na serwisie gumroad.com.
Prenumerata 12-miesięczna wersji elektronicznej: 87,8 zł.
Obaj mamy muzykę na pierwszym miejscu, dlatego tak łatwo nam przychodzi zajmowanie się nią.
P500 to warszawski boysband rapowy potrafiący odnaleźć się w brzmieniach nowej jak i starej szkoły hip-hopu. Wyjaśnijcie na początek, czym te dwie szkoły różnią się od siebie i jakie elementy obu tych odmian rapu można odnaleźć w waszej muzyce?
Karol: Stara szkoła to mocny komentarz rzeczywistości, dużo rapowanego tekstu i rytmiczny bit, natomiast nowa szkoła to totalna wolność artystyczna. Możesz rapować, śpiewać, łączyć gatunki muzyczne i wszystko to co Ci przyjdzie do głowy. Musi po prostu dobrze brzmieć.
Z muzyką związany jesteś od najmłodszych lat. Czy był to efekt rodzinnych tradycji, czy wyszło to z ciebie samo?
Karol: Niestety nie rodzinnych tradycji, a czystej zajawki. Taka miłość od pierwszego usłyszenia.
O czym traktowały twoje pierwsze teksty pisane podczas lekcji w szkole podstawowej i skąd brała się potrzeba zapisywania myśli w tak młodym wieku?
Karol: Pierwszy tekst napisany z ziomalem ze szkolnej ławy Japkiem zaczynał się słowami “Siema, Siema, my nie udajemy Lema, my piszemy rymy bez cytryny” i o co nam wtedy chodziło to kompletnie nie pamiętam (śmiech). Pamiętam natomiast widok z okna, pogodę i to że była to potrzeba w nas stworzenia czegoś swojego bo bardzo nam się podobało cudze. Nie mieliśmy specjalnie nic do powiedzenia wtedy.
Pod koniec roku 2006 połączyłeś siły z przyjacielem z osiedla, co zaowocowało projektem Wd-oS z czasem przemianowanym na bloków blues. Dlaczego właśnie rap i czym wasza ówczesna muzyka wyróżniała się w powodzi innych przedstawicieli tego gatunku?
Karol: Wtedy rap był dosyć prosty. Niewielu było zawodników, którzy by bardziej kombinowali np. z układaniem rymów w inny sposób niż klasyczne AA BB, czy stosowaniem wielokrotnych rymów, kombinowaniem nad stylem rapowania, przełamywania tempa nawijki itd. Oczywiście mam na myśli polską scenę. My to zaczęliśmy robić.
Ile pod tamtym szyldem nagraliście płyt i na jakich składankach można odnaleźć waszą muzykę?
Karol: Jeżeli by policzyć wszystkie płyty z tymi których nawet my sami już nie mamy to będzie ich sześć. Składanek nie jestem w stanie policzyć, a jedyna która teraz mi przychodzi do głowy bo w sumie była najważniejsza, ale tylko dlatego, że pierwsza to Rap-In underground. Nagrywaliśmy wtedy w rap-in studio i właściciel tego studia zaproponował nam, że weźmie jeden kawałek z naszej płyty na składankę, którą wydaję i którą będzie można kupić w sklepach muzycznych. Dla nas to było coś wtedy. Miałem 14 lat i pierwszą w życiu umowę fonograficzną w ręku.
Jak wyglądało życie koncertowe formacji bloków blues i z jakimi znanymi raperami udało wam się spotkać na jednej scenie?
Karol: Jako Bloków Blues to chyba za bardzo nic nie zagraliśmy. Graliśmy dużo jako Wd-oS. Od undergroundowych imprez przez różne przeglądy, aż po supporty między innymi przed O.S.T.R.em w Gdańsku czy Molestą w Piszu. Trochę wtedy miast zwiedziliśmy z muzyką.
Jakimi ludźmi prywatnie są O.S.T.R i Molesta?
Karol: Przy koncertach nie bardzo jest okazja się bliżej poznać. Artysta przed koncertem jest skupiony na swoim show, poza tym jeżdżąc w trasy koncertowe poznaje wielu nowych ludzi i nie zawsze ma czas i ochotę pogadać z kolejnymi nowo poznanymi osobami. Chłopaki z Molesty zaraz po koncercie zniknęli, zdążyliśmy tylko zbić piątki. Ostry poświęcił nam chwilę po koncercie, ale nasze drogi przecięły się jeszcze później w zupełnie innych okolicznościach. Okazał się świetnym facetem, który bardzo chętnie pomaga dzieląc się swoim doświadczeniem.
Przygodę z muzyką zacząłeś od gry na basie w wieku 17 lat. Dlaczego właśnie ten instrument i co to była za muzyka?
Adam: Wybór został mi trochę narzucony. Kiedy byłem w liceum zacząłem na poważnie interesować się muzyką przez moich przyjaciół. No i jako że Wiktor (przyjaciel z liceum) grał już dobrze na gitarze, to został bas i perkusja. Ale mieszkałem w bloku także ćwiczenie na perkusji nie wchodziło w grę. No i drogą eliminacji doszedłem bo basu. Jeżeli chodzi o muzykę to na początku był klasyczny rock. Pierwszą piosenką jaką nauczyłem się grać było Paranoid Black Sabbath potem Lenny Kravitz, The Police i tak dalej i tak dalej.
A potem pojawiła się gitara, następnie szkoła muzyczna, a wraz z nią pianino i perkusja. Czy można powiedzieć, że jesteś multiinstrumentalistą?
Adam: Chyba tak, chociaż nie czuje się zbyt dobrym instrumentalistą. Chyba najbliżej mi do pozycji producenta. Dzięki znajomości różnych instrumentów łatwiej mi się odnaleźć i dopasować instrumenty do siebie.
Masz udział w kilku formacjach muzycznych począwszy od popowego Mint poprzez kilka projektów rockowych, skończywszy na soulowym Marukyan. Jak silną osobowością jest Real Kid, skoro postanowiłeś wejść w obcą dotychczas ci muzykę i w ciągu jednego roku osiągnąć tak szybki progres? Z tego co wiem, znacie się jeszcze z czasów gimnazjalnych i współpracowaliście przez lata przy przeróżnych projektach.
Adam: Zawsze lubiłem wspólnie z nim działać nad produkcjami. Był dla mnie dobrym duchem który pchał mnie do przodu i od którego dużo się uczyłem. Wcześniej odczuwałem że chyba nie jestem wystarczająco dobry żeby razem z nim na poważnie pracować. Ale w momencie kiedy spotkaliśmy się ponownie przy okazji miksowania EP-ki Marukyan tak dobrze bawiłem się wspólnie pracując, że brnąłem do tego, aby razem coś rozkręcić. Real Kid też w tamtym okresie miał potrzebę tworzenia czegoś nowego i nasze wspólne ambicje się zgrały. A jeśli chodzi o szybkość rozwoju to udało nam się to osiągnąć dzięki wzajemnemu wspieraniu się. Nie ma u nas jasnej pozycji lidera w zespole tylko obojgu z nas zależy tak samo bardzo i jak jeden czuje się słabiej w danym okresie to drugi ciągnie go za uszy do góry i to jest najlepsze w naszej relacji.
Czy czujesz się już pełnoprawnym raperem i czy hip-hop będzie już z tobą zawsze, czy też od czasu do czasu budzi się w tobie tęsknota za innym graniem? Nie ukrywasz wszak swojej fascynacji twórczością Creatora i Mac Millera oraz całą gamą dźwięków począwszy od Debussy’ego, a skończywszy na Pink Floyd.
Adam: Raczej nie czuje się raperem, bardziej po prostu muzykiem. Tworzenie hip-hopu od strony produkcji pozwala na mieszanie wszelkich stylów. Moją ambicją jest po prostu tworzenie muzyki nie patrząc na style.
Jakiś czas temu zająłeś się niełatwą i wymagającą dużej precyzji i wrażliwości muzycznej dziedziną produkcji dźwięku. Z czego odczuwasz większą satysfakcję – z wykonywania poszczególnych utworów, czy z samej ich obróbki i całej tej zabawy programami i suwakami?
Adam: Wydaje mi się że największą satysfakcję daje mi tworzenie muzyki. Podczas tworzenia raczej nie mam stworzonego całego konceptu na utwór w głowie. Bardziej jest to coś w stylu zabawy i łączenia różnych elementów no i największą satysfakcje daje mi moment, w którym to wszystko zaczyna się łączyć w spójną całość.
W P500 odpowiadasz za oprawę muzyczną, tekstową, oraz wokalno-rapową, natomiast Real Kid poza warstwą tekstowo-rapową czuwa nad techniczną stroną produkcji. Czy możecie to przełożyć na język bardziej zrozumiały dla hip-hopowych laików?
Karol: Warstwa tekstowa to po prostu pisanie tekstu. Każdy sobie. Warstwa rapowa to rapowanie, a wokalna to śpiewanie. Warstwa muzyczna to produkcja muzyki do której piszemy i nagrywamy. Czuwanie nad techniczną stroną produkcji w naszym przypadku to zwykła realizacja dźwięku, odpowiednie wysterowanie poziomów, przygotowanie projektów do późniejszych prac i inne dziwne słowa, którymi nie warto zapychać głowy przeciętnemu słuchaczowi (śmiech)
Adam: Zazwyczaj ja robię bity, potem jak już coś “siądzie” to spotykamy się i wspólnie piszemy teksty. Jak mamy teksty to razem tworzymy aranż i nagrywamy.
Jaki jest przekaz waszego pierwszego singla zatytułowanego “Nowe Terapie” jak i kolejnego, którego premiera przewidziana jest na dniach?
Karol: W przypadku takich utworów ciężko mówić o przekazie. Dla mnie osobiście są to opowieści o swoich wewnętrznych przeżyciach, które trwają w momencie pisania i ciężko w trakcie ich trwania wysnuć jakąś puentę czy przekaz. To nie oznacza, że nie mamy kawałków z przekazem (śmiech)
Adam: Ciężko mi odpowiedzieć na to pytanie. Pierwsze nasze produkcje są bardzo wewnętrzne dla mnie. Mówię tam o moich rozterkach życiowych, myślach, o tym że często czuję się nieadekwatny i przytłoczony rzeczywistością dookoła mnie. Mam wrażenie, że wiele osób odczuwa podobne emocje, ale wstydzą się o tym mówić, bo to by pokazywało, że są “słabi”. Chciałbym, żeby wiedzieli, że nie tylko oni to czują i nie tylko oni to przeżywają.
Wielkimi krokami zbliża się także wasza pierwsza EP, a na dysku w studio są już zarejestrowane utwory na kolejne wydawnictwa. Skąd bierze się u was ta łatwość tworzenia i skąd czerpiecie inspiracje do waszych opowieści?
Karol: Wydaję mi się, że w naszym przypadku to regularność spotkań i konsekwencja pracy, a przede wszystkim wspieranie się. Inspiracją dla mnie często są moje przeżycia, ale też przemyślenia. Lubię ten moment kiedy zaczynam pisać i czuję, że to co od jakiegoś czasu we mnie siedziało, zaczyna rozlewać się po kartce. Magiczna i mocno uzależniająca chwila.
Adam: Inspiracje głównie czerpie z mojego życia i otaczającej mnie rzeczywistości. To co widzę to co mnie porusza, to co mnie irytuje. Nie powiedziałbym, że mamy jakąś szczególną łatwość tworzenia. Wynika to raczej z konsekwencji i wspomnianego wcześniej “ciągnięcia się nawzajem za uszy”
Muszę przyznać, że nie przesadzacie z wulgaryzmami w waszych tekstach, ale do niektórych utworów trzeba jednak będzie przygotować wersje censored. Są dwie szkoły powstawania takich wersji, Jedna to równoległe nagrywanie innych (zastępczych) słów na etapie realizacji, a druga polega na tzw. wypikaniu gotowego produktu. Którą z nich wy preferujecie?
Karol: Szczerze Ci powiem, że nie zastanawiałem się nad tym. Chyba nie spodziewałem się, że tak szybko będzie okazja zaprezentować naszą twórczość w środkach masowego przekazu gdzie czystość słowa ma takie znaczenie, ale wolałbym bym wypikać bo jeżeli użyłem jakiegoś mocniejszego słowa to dlatego, że chciałem i chcę żeby słuchacz o tym wiedział.
Adam: Chyba wole “wypikiwanie” albo np. puszczanie niecenzuralnych słów na reversie
Lada dzień ukaże się także wasz pierwszy teledysk. Do jakiego utworu i jak go oceniacie?
Adam: Praca nad teledyskiem była dobrą zabawą. Wyszło zdecydowanie lepiej, niż się spodziewałem. Teledysk jest do utworu “Zatrzymać się”. Chyba najdłużej zajęło nam tworzenie konceptu, bo długo myśleliśmy, co by z jednej strony łączyło się z tekstem, a z drugiej wyglądało fajnie, ale wszystkie pomysły były zbyt “patetyczne”. Największy przełom nastąpił, kiedy postanowiliśmy zrobić coś bardziej szalonego i wymyśliliśmy koncept “globalnego berka” Po tym już poszło jak z płatka.
Karolu, na początku pisałeś teksty i zajmowałeś się produkcją muzyki. Z czasem twoje zainteresowania skierowały się także w stronę realizacji dźwięku i postprodukcji. Obecnie zajmujesz się już na dobre produkcją radiową, prowadzeniem studia nagraniowego oraz robieniem muzyki w zespołach bloków blues i P500. Adam natomiast to oprócz produkcji muzycznej, konsekwentna praca nad wokalem, gra na basie, gitarze i pianinie oraz rap. Jak znajdujecie czas na wszystkie te dziedziny życia i w czym czujecie się najbardziej sobą?
Karol: Najbardziej czuję się sobą kiedy czuję wolność, a niestety często stawiam sobie bariery w głowie, które mi to poczucie zabierają. Zabiera mi też to poczucie codzienność, dlatego praca nad sobą w moim przypadku jest bardzo istotnym elementem, który nie pozwala mi nie znaleźć czasu na czucie się wolnym. Może to lekko skomplikowane, ale tak to czuję. Robię co muszę, żeby robić to, co chcę. Może kiedyś uda się wyeliminować robię co muszę, a zostanie tylko robię co chcę. Z taką świadomością i poczuciem znajdziesz czas na wszystko.
Adam: W komponowaniu czuje się najbardziej sobą. A czas jest zawsze, wystarczy odłożyć telefon, nie oglądać telewizji, znaleźć trochę czasu na nudę. Mam przekonanie, że każdy ma czas, jednak często wykorzystujemy do robienia rzeczy z których nie jesteśmy zadowoleni. Jest coraz więcej sposobów na marnowanie czasu i jest to coraz wygodniejsze. No i oczywiście jest też kwestia priorytetów. Obaj mamy muzykę na pierwszym miejscu, dlatego tak łatwo nam przychodzi zajmowanie się nią.
Pasja, chęć działania, doświadczenie i miłość do muzyki. Który z tych 4 filarów twórcy każdej z dziedzin sztuki jest waszą mocną, a który słabszą stroną?
Karol: Chęć działania i miłość do muzyki postawiłbym na równi jako najmocniejsze, ale żadnej z wymienionych nie wymieniłbym jako słabej.
Adam: Mocną chyba chęć działania a słabą ciężko mi wybrać.
Wasze największe marzenie jako P500?
Karol: Żeby zamiast do pracy rano, jechać do studia robić muzykę i z tego żyć.
„Prasą gadzinową nazywamy czasopisma-gady, oblekające się w skórę polskiej mowy, aby jadem swej treści zatruwać organizm polskiego narodu. Mowa tych pism jest polska, ale mózg i ręka – niemiecka”.
Piotr Grochmalski
Niemieckie gadzinówki kontra polska racja stanu
Gdyby ktoś chciał poznać współczesną historię Polski w oparciu o niemiecką prasę gadzinową wydawaną w III RP, to odniósłby wrażenie, że Polacy nie mogą i nie potrafią sami rządzić swoim krajem i uczynili z niego Kokoland. Powinni zrozumieć, że tylko Niemcy są w stanie dać Polsce nową wizję raju i szczęśliwości, a także uczynić z wsiaków (Kokoland) prawdziwych Europejczyków.
Brutalność prowadzonej narracji oraz jej prymitywizm emocjonalny pokazuje realny stosunek niemieckich wydawców do Polski. Uderzenie nas w twarz prowokacyjnym materiałem niemieckiego Onetu nie wywołało fali oburzenia. Przykład okładki niemieckiego „Faktu” z 3 lipca 2020 r. podprogowo sugerującej, że głowa polskiego państwa dokonała brutalnego czynu na nieletniej osobie, winien być dla nas ostatnim i ostatecznym sygnałem. Niemieckie media w Polsce toczą otwartą, bezwzględną wojnę z polskim narodem, z naszą kulturą i tradycją. Często naszymi rękami. Niektórzy polscy dziennikarze wydają się być dumni, że uczą się zawodu pod takim kierownictwem. Bo niemieckie media gadzinowe wydawane po polsku jakoby uczą nas europejskiej kultury.
Ulrich Beck, jeden z najbardziej znanych w świecie niemieckich uczonych, napisał w 2013 r. „Każdy to wie, lecz wypowiedzenie głośno tego stwierdzenia oznacza złamanie tabu: Europa stała się niemiecka”.
Wyjaśnił też, że na naszych oczach rodzą się nowe Niemcy, obdarzone nowym duchem. Jak zauważył: „Ten nacjonalizm w duchu »znowu jesteśmy kimś i wiemy o co chodzi« ma swoje korzenie w tym, co można nazwać niemieckim uniwersalizmem. (…) czym jest – po pierwsze – niemiecki uniwersalizm, po drugie – zastosowany w polityce europejskiej? Uniwersalizm oznacza: jestem w posiadaniu miar, które rozstrzygają, co jest dobre, a co złe, co jest prawidłowe, a co fałszywe, i to nie tylko tu, u nas, ale także tam, u was, nie tylko teraz, lecz również jutro i w przyszłości”.
Innymi słowy, tylko Niemcy wiedzą także, co jest dobre dla Polski i Polaków. Jak bowiem podkreśla, „Niemcy czują się zobowiązani do odpowiedzialności. Mają wrażenie okrążenia przez niedbałe narody. Hiszpanie i Włosi, Grecy i Portugalczycy mogą nad nami górować, jeśli chodzi o radość życia. Ale ta ich lekkomyślność! Ta ich bezmyślność! Muszą się wreszcie nauczyć, co oznacza dyscyplina budżetowa, moralność podatkowa, poszanowanie środowiska naturalnego”.
Zestawmy ze sobą dwie okładki tygodników. Pierwsza pochodzi z okupowanej Polski, z 13 października 1939 r., i jest wydana w języku polskim przez hitlerowską propagandę. Ukazuje żołnierza okupacyjnej armii stojącego na baczność u wejścia do grobu polskiego bohatera narodowego. Podpis przy zdjęciu: „Niemiecka warta honorowa przy grobie marszałka Piłsudskiego na Wawelu”.
Okładka druga pochodzi z listopada 2015 r. z magazynu niemiecko-szwajcarskiego „Newsweek”, wydawanego w języku polskim. Jest wysoce obraźliwa dla każdego, kto ma świadomość, iż prezydent Polski reprezentuje majestat RP. Użyte określenie ‘bewzstyd’, wsparte agresywnym, obraźliwym gestem dłoni, skierowanym wobec Prezydenta, jest totalnie prymitywną ingerencją w politykę polską.
Wyobraźmy sobie sytuację, iż polski tytuł wydawany w Berlinie po niemiecku umieściłby twarz Angeli Merkel z wytatuowaną swastyką na jej czole na tle piramid trupów w Auschwitz i z napisem „Hańba”.
„Newsweek” w październiku 2017 r. drukuje na okładce twarz niemieckiej kanclerz i określa ją mianem „Naszego ostatniego sojusznika”. Naszego – czyli Polski i Polaków? Pismo daje nam też krótką, łopatologiczną instrukcję polityczną i wyznacza nasze miejsce w szeregu. Napis na okładce: – „Jarosław Kaczyński robi wszystko, by zepsuć nasze relacje z najważniejszym w Europie politykiem, od którego w wielkiej mierze zależy miejsce Polski w Unii”.
Czy wielka operacja, którą niemiecki kapitał prowadzi wobec Polaków od lat 90. XX w., przyniósł spodziewane przez Berlin efekty? Dlaczego nie ma w nas świadomości skali agresji, jaka jest realizowana wobec nas – naszej kultury i naszego języka? Jak wytłumaczyć fakt, iż podczas okupacji Niemcy na łamach pism gadzinowych byli bardziej ostrożni w ataku na polską kulturę i tożsamość narodową niż ma to miejsce obecnie? Odpowiedzi na te pytania mają fundamentalne znaczenie, aby zrozumieć istotę niemieckiej strategii, realizowanej konsekwentnie wobec państwa polskiego i polskiej wspólnoty narodowej od dziesięcioleci.
Przyczyna jest oczywista – Niemcy w pismach gadzinowych za okupacji otrzymywali inne instrukcje niż obecne koncerny niemieckie, aktywnie funkcjonujące na polskim rynku medialnym. Joseph Goebbels nie był tak agresywny w swojej propagandzie wobec Polaków, jak robi to obecnie niemiecka prasa w Polsce.
Czym jest prasa gadzinowa? Celnie zdefiniował to pojęcie już w latach okupacji „Biuletyn Informacyjny” AK (nr z 9 I 1941 r.): „Prasą gadzinową nazywamy czasopisma-gady, zdradliwie oblekające się w skórę polskiej mowy, aby jadem swej treści zatruwać organizm polskiego narodu. Mowa drukowana tych pism jest polska, ale mózg i ręka nimi kierująca – niemiecka. Ich celem – robota dla Niemiec” (T. Szarota, Okupowanej Warszawy dzień powszedni, Warszawa 2010, s.ź319).
Istnieją więc dwa zasadnicze kryteria, które pozwalają na definiowanie tego specyficznego rodzaju mediów – stoi za nimi kapitał i kierownictwo niemieckie, a także służą one przede wszystkim interesom niemieckim. Nietrudno udowodnić, iż niemieckie pisma w Polsce, wydawane w języku polskim, w pełni spełniają te kryteria.
Czy więc uzasadnione jest nazywać je współczesnymi gadzinówkami? Problem jest bardziej złożony.
Samo pojęcie wprowadził do obiegu Otto von Bismarck w 1869 r. Stworzył on nielegalny tzw. Reptilienfonds (gadzi fundusz), za pomocą którego rząd między innymi przekupywał dziennikarzy, a nawet potajemnie nabywał gazety, aby służyły one realizacji idei budowy wielkich Niemiec w oparciu o dominację Prus. Takie zakamuflowane ośrodki pruskiej propagandy okazały się jej skutecznym narzędziem i wspierały utworzoną pod patronatem Bismarcka w 1894 r. Hakatę, która uznawała Polaków za największe zagrożenie dla Wielkich Niemiec. Stąd deklarowanym celem Hataty i jej głównego lidera, Heinricha von Tiedemanna, było fizyczne i kulturowe zniszczenie wszelkich śladów polskości. Po odrodzeniu Polski w 1918 r. ten strategiczny cel był nadal konsekwentnie realizowany. Na zjeździe mniejszości niemieckiej w 1925 r. stwierdzono jednoznacznie, iż „Europa Wschodnia jest bezsporną domeną kultury niemieckiej i pozostanie nią w przyszłości”.
Jasno i dosadnie strategię Niemiec wobec Polski i całego obszaru Międzymorza przedstawił Hitler w „Mein Kampf”, gdy stwierdził: „Nasza przyszłość leży na Wschodzie”.
Podczas okupacji Niemcy włączyli część Polski do Rzeszy. Z pozostałych terytoriów (oprócz ziem okupowanych przez Związek Sowiecki) utworzyli Generalne Gubernatorstwo, proklamowane 12 października 1939 r. Dwa miesiące później Goebbels powołał do życia koncern Zeitungverlag Krakau-Warschau z zagrabionego majątku krakowskiego koncernu Ilustrowany Kurier Codzienny i warszawskiego Domu Prasy państwowej. Obok krakowskiej centrali, miał on oddziały w Warszawie, Lublinie, Radomiu, Częstochowie – a od 1941 r. także we Lwowie. Wydawał łącznie 13 tytułów prasowych. Dużą rolę odgrywało też krakowskie Wydawnictwo Rolnicze Agrarverlag – wydawca 8 tytułów. „Wszystkimi pismami – z bardzo rzadkimi wyjątkami – kierowali niemieccy redaktorzy naczelni (na zewnątrz, w „stopkach”, najczęściej nieujawniani lub figurujący tam pod fikcyjnymi polskimi nazwiskami). Polski personel redakcyjny (szacowany w sumie na ok. 100 osób) odgrywał wyłącznie rolę pomocniczą i odsunięty był od wszelkich decyzji (Krzysztof Woźniakowski, Polskojęzyczna prasa gadzinowa czasów okupacji hitlerowskiej 1939–1945, Opole 2014, s. 22).
Obecnie ten mechanizm jest bardziej zawoalowany, ale potencjał niemieckich mediów w Polsce dziesiątki razy przewyższa struktury organizacyjne stworzone przez III Rzeszę w czasie okupacji naszych ziem. Współcześnie niemiecki kapitał nie może tak otwarcie realizować swojej strategii. Ale nietrudno znaleźć przykłady działań, które wskazują, iż mamy do czynienia z wyjątkowym bezwstydem i brutalnością metod stosowanych przez media niemieckie wobec polskich obywateli. Warto przytoczyć szokujący przykład z 5 marca 2016 r., gdy niemiecki portal Onet dokonał czegoś, co nie ma precedensu w dziejach dziennikarskiego bezwstydu i hańby.
W wywiadzie Daniela Olczykowskiego z autorką książki pt. Pokochałam wroga, Mirosławą Karetą, w sensacyjnym tonie ukazuje się okupację poprzez przykłady „leżącej kolaboracji” – polskich prostytutek nazywanych „przyjaciółkami niemieckich żołnierzy”; jest też mowa o „ bytowej prostytucji”. Tekst jest więc próbą ukazania prostytuowania się Polek z okupantami. Tytuł artykułu miał być prowokacyjny – „Związki Polek z niemieckimi żołnierzami podczas II wojny światowej. Dla wielu ludzi to wciąż nie do pomyślenia”. Chodziło o kolejny przykład ukazywania ludzkiego wymiaru okupantów – nie byli tacy źli. Niemiecki Onet ten niesmaczny tekst zilustrował fotografią, która była zapisem ostatniej drogi kobiet prowadzonych na miejsce narodowej kaźni w Palmirach pod Warszawą. Na zdjęciu widnieje napis: „Romans z niemieckim żołnierzem był surowo zakazany, ale w Polsce żyją dzieci będące owocem takich związków”.
Krystian Brodacki, syn więźniarki rozstrzelanej w Palmirach przez Niemców, Marii Brodackiej – rozpoznał swoją matkę na zdjęciu. Wystąpił na drogę sądową wobec Onetu, broniąc dobrego imienia swojej matki – i wygrał sprawę. Jego ojciec umarł w 1939 r. podczas obrony Warszawy.
Matka działała w konspiracji. Została schwytana i poddana brutalnemu śledztwu. Nie została złamana przez Gestapo. 14 czerwca 1940 r. została rozstrzelana w Palmirach. Była córką polskiego generała, Władysława Jaxy-Rożena. Niemiecki Onet tym materiałem jakby zabił drugi raz Marię Brodacką. Mimo tak skandalicznego czynu, portal nie spotkał się z powszechnym ostracyzmem.
Na zdjęciu widać inne kobiety. Łącznie Niemcy zabili w Palmirach 2,2 tys. osób. Krystian Brodacki jest jedynym spadkobiercą Marii Brodackiej. „Czyn Onetu jest nie tylko zniesławieniem pamięci, czci i dobrego imienia śp. Marii Brodackiej. Jest uderzeniem w pamięć, cześć i dobre imię wszystkich bohaterskich Polek, które poniosły ofiarę życia w walce o niepodległość. Sprawa wymaga najostrzejszej reakcji i potępienia, zwłaszcza, że czynu tego dopuścił się portal, którego właścicielami są także Niemcy (AxelSpringer)” – czytamy w oświadczeniu wysłanym przez Urszulę Wójciak z Reduty Dobrego Imienia.
Oczywiste jest, iż tekst ten wpisuje się w konsekwentnie realizowaną linię programową koncernu wobec społeczeństwa polskiego i Rzeczypospolitej Polskiej. Onet powstał w 1996 r. jako polska inicjatywa wydawnicza. W 2012 r. został wykupiony przez niemiecko-szwajcarski koncern, który stanowi naturalne zaplecze politycznego obozu Angeli Merkel. Imperium Axela Springera w powojennej historii Niemiec było jednym z kluczowych elementów kształtowania nowej wizji i misji państwa niemieckiego. Po 1989 r. niemiecki rząd, do czasu połączenia się Niemiec w jedno państwo, był przeciwny kapitałowej ekspansji mediów niemieckich w Polsce. Potem dał zielone światło i finansowe zachęty do tego, aby rozpocząć przejmowanie tytułów na ziemiach polskich. W 1991 r. mała firma z Passau założyła koncern, który ma dziś miażdżącą przewagę na rynku prasy regionalnej i lokalnej. Obecna Polska Press z pełną szczerością stwierdza, iż ich wizja to „media pierwszego wyboru dla mieszkańców każdego regionu Polski” (pozostały im do realizacji tej „wizji” Warmia i Mazury). W 1994 r. do Polski wkroczył koncern Axel Springer. Jej pierwszym prezesem został Wiesław Podkański, który z niemieckim namaszczeniem został następnie prezesem Izby Wydawców Prasy. Wydawnictwo to jest właścicielem „polskiego” „Newsweeka” i „Faktu”. Nawet pobieżna analiza okładek obu tych pism i realizowanej przez nie strategii pokazuje ich integralność i spójność z niemiecką racją stanu. Wpisane są w długoletnią politykę Niemiec realizowaną wobec państwa polskiego.
Zestawienie współczesnych okładek „Newsweeka” z gadzinówkami okresu okupacji (a szczególnie z okładkami „Ilustrowanego Kuriera Polskiego”) szokuje. Są one bowiem zdecydowanie bardziej drastyczne od tych, które były dziełem hitlerowskiej machiny propagandowej.
Pisma nadzorowane przez Goebbelsa podkreślały polskie wątki rodzinne, religijne, a nawet patriotyczne (okładka ukazująca honorową wartę przy grobie marszałka Piłsudskiego).
Obecne okładki niemieckiego koncernu (ze współudziałem szwajcarskich pieniędzy) wbijają do polskiego języka neologizmy, które mają deprecjonować Polaków, polski naród. Jak widać z perspektywy niemieckiego koncernu, Polak to obrzydliwa małpa albo psychol.
W krzywym zwierciadle niemieckich pism wydawanych w języku polskim (ale specyficznym, coraz bardziej dostosowywanym do tego, by był odporny na patriotyzm i tradycyjne wartości) ‘Bóg’, ‘Honor’ i ‘Ojczyzna’ to pojęcia diabelskie (okładka z Nergalem). Podprogowo mamy uważać polską flagę za szatańskie barwy – za coś złego, obciachowego. A polski orzeł to zwykła kokoszka, bo jesteśmy wieśniakami. Niemcy zasługują na prawdziwego orła w swoim herbie.
Spójrzmy na upalny lipiec 1941 r. ukazany na okładce IKP (w środku był obszerny materiał pokazujący bezstresowe życie Polaków korzystających z uroków plaży nad Wisłą w Warszawie).
Czyż ktoś uwierzyłby, że w tym czasie Niemcy dokonywali w Polsce planowej operacji mordowania polskiej inteligencji i polskiego narodu? Albo inne wzruszające okładki – beztroskie dzieci na karuzeli i matka z córeczką na grobie najbliższych – emanują szacunkiem dla naszej tradycji i do polskiej rodziny.
Nie ma zdjęć łapanek, masowych egzekucji, eksperymentów medycznych na polskich patriotkach. Fragment tekstu z 1941 r: „We wszystkich nieomal miastach zorganizowała sobie młodzież tory saneczkowe okupując w sposób nieco bezapelacyjny drogi i szosy posiadające odpowiednie nachylenie. Między innymi powstał taki tor na Żoliborzu w Warszawie. Widzimy, że nieraz nie tylko sama młodzież korzysta z tych sportów zimowych, ale również starsi – bądź to dla własnej przyjemności, bądź też aby towarzyszyć swoim pociechom” – „Ilustrowany Kurier Polski” nr 3 z 19 stycznia 1941 r.
Czasopisma gadzinowe, w których zatrudnienie znalazło wielu naszych rodaków (w tym przedwojennych literatów i dziennikarzy), prócz urzędowych obwieszczeń, reklam i ogłoszeń zamieszczały artykuły, które miały ukazać, że Polacy powinni być szczęśliwi, bo panuje dobrobyt i porządek, i jest to zasługa sprawnej niemieckiej organizacji i nazistowskiej technologii: „W Częstochowie w ostatnich miesiącach naprawiono szereg mostów, wzgl. zbudowano nowe. Ostatnio oddano do użytku most przy ul. Rzeźniczej nad rzeką Stradomką. Stary most posiadał słabą nawierzchnię drewnianą, nie odpowiadającą potrzebom komunikacji. Nowy most zbudowany jest według nowoczesnych zasad konstrukcyjnych” – pisał o częstochowskiej inwestycji tygodnik „Siew” 1 grudnia 1940 roku. Miesiąc wcześniej z dumą donosił, że w „Gen. Gubernatorstwie jest około 1.900.000 krów dojnych z przeciętną wydajnością 1.200 l. mleka rocznie od krowy. Przeciętna wydajność krów w Rzeszy wynosi dwa razy tyle. Oczywiście przy tej jakości krów, jakie są obecnie w Gen. Gubernatorstwie, nie można ani w przybliżeniu marzyć o uzyskaniu podobnej wydajności (…) ale i w Gen. Gubernatorstwie wydano z początkiem września rozporządzenie, które stwarza możliwości, że i tutaj przebudowę takiej hodowli da się w wysokim stopniu zrealizować”.
„Siew” był przeznaczony głównie dla mieszkańców wsi, propagował wyjazdy na roboty do Niemiec i zamieszczał pełne zachwytu listy od polskich robotników z Rzeszy: „Otóż gdy przyjechałem tutaj doznałem wielkiego oczarowania.
Otóż na pierwsze spojrzenie na porządek, na gościnność, na kulturę tego kraju, a druga zasada, która mnie zadziwiła nie ma złodziejstwa, co w Polsce można było spotkać na każdym kroku. Drugie mnie zadziwiło, technika rozpowszechniona wszędzie szosy bite, czego w Polsce trzeba było szukać”– pisał w numerze 13. z listopada 1940 r. Jerzy Frąckowiak (pisownia oryginalna). Tygodnikowi wtórowały inne „opiniotwórcze” gazety.
Inna gadzinówka, tygodnik „7 Dni” (30–40 tysięcy nakładu), promowała w numerze 22. z maja 1943 roku godne pochwały obywatelskie działania: „Ostatnio podjęta została na większą skalę akcja zbierania odpadów. Jest to dziedzina u nas nie tylko zaniedbana, ale nawet zupełnie nieznana. Przed wojną zbieraniem odpadków zajmowali się niemal wyłącznie żydzi i oni też na tej akcji robili olbrzymie majątki. Myśmy tymczasem tę zbiórkę wyśmiewali, uważając zajmowanie się »śmieciami« za rzecz uwłaczającą naszej godności i zupełnie niecelową. Było to stanowisko szalenie błędne”.
Wielka machina propagandowa, zorganizowana przez Josepha Goebbelsa dla okupowanej Polski, okazała się jednak mało skuteczna, bo stworzyliśmy setki pism podziemnych, których Gestapo nie było w stanie zniszczyć. Jednak warto dogłębnie analizować techniki i metody, jakie wówczas stosowali Niemcy wobec nas.
Istnieje na przykład zasadnicze podobieństwo ich ogólnej strategii do tej, jaka jest realizowana obecnie. Propaganda Goebbelsa stworzyła całą paletę pism – począwszy od tygodników ilustrowanych po magazyny dla wsi, dla dzieci, dla lekarzy, dla kobiet, a nawet pisma erotyczne.
Dziś kapitał niemiecki dysponuje w Polsce, nawet w niszowych segmentach rynku, silnie okopanymi mediami.
Po drugie, stworzono na potrzeby tych pism specyficzny język, z którego wyeliminowano wiele słów zbyt niebezpiecznych i zbyt mocno powiązanych z polską tradycją. Nawet pobieżna analiza współczesnych niemieckich pism wydawanych w Polsce wskazuje na podobne zjawisko. Po trzecie produkt niemiecki sprzedawano jako oryginalny produkt polski – tak, jak to ma miejsce obecnie. To klasyczny mechanizm manipulacji zastosowany na masową skalę już przez III Rzeszę.
Warto jest skonfrontować strukturę propagandową stworzoną przez Josepha Goebbelsa z jego opiniami na temat Polski i Polaków. 7 października 1939 r. w swoim pamiętniku napisał: „Polaków oceniliśmy całkowicie fałszywie. Ich przywódcy są nic niewarci. Egoistyczni i zepsuci. Prawdziwie polscy! A przy tym tkwiący w gównie w sposób niedający się z niczym porównać. Niosą ze sobą niebezpieczeństwo, że stepy [azjatyckie] zbliżą się do granic Europy. Führer położył historyczną zasługę, niszcząc to państwo. (…) A 10 października 1939 r. zanotował: „Polacy na dodatek są jeszcze szczególnie niechlujni, zawszeni i leniwi (.). Opinia Führera o Polakach jest miażdżąca. Bardziej zwierzęta niż ludzie, całkowicie otępiali i amorficzni. (…) Brud wśród Polaków jest niewyobrażalny. Również ich możliwości rozumowania są równe zeru”.
Historycy szacują, że w gadzinowych czasopismach w Generalnym Gubernatorstwie (a było ich ponad siedemdziesiąt; w tym typowo specjalistyczne, przeznaczone dla poszczególnych grup zawodowych, jak „Pszczelarz”, „Kolejowiec” czy „Wiadomości Terapeutyczne”) pracowało około stu naszych rodaków. Spis pracowników umysłowych i fizycznych oraz współpracowników Presse-Verlag-Warschau przeczy tej tezie – zawiera bowiem 464 nazwiska.
Wśród nich znaleźli się m.in.: były redaktor PAT w Poznaniu Aleksander Schoedlin-Czarliński (w czasie okupacji redaktor „Gazety Lwowskiej”), przedwojenny reporter „Dziennika Poznańskiego” (autor negatywnych artykułów o Polsce przedwrześniowej w „Kurierze Częstochowskim”), Stanisław Kazimierz Homan (skazany w 1948 r. na karę śmierci), literat i podróżnik Józef Brochwicz-Kozłowski (pisał w „Nowym Kurierze Warszawskim”) oraz publicysta i były wiceprezes Związku Zawodowego Literatów Polskich, Jan Emil Skiwski (publikował m.in. w dwutygodniku „Przełom”). A także późniejszy autor niezwykle popularnych książek dla młodzieży o przygodach Tomka Wilmowskiego – Alfred Szklarski, występujący na łamach „Nowego Kuriera Warszawskiego”, „Fali” i „7 Dni” jako Alfred Murawski, który w polskojęzycznych hitlerowskich czasopismach publikował powieści w odcinkach, jak również mniejsze formy literackie. Po wojnie został skazany na osiem lat więzienia (wyszedł po pięciu).
Jakie były motywy podjęcia pracy w okupacyjnym wydawnictwie? W szeroko nagłaśnianych przez powojenną prasę procesach polskich dziennikarzy-kolaborantów, które miały miejsce w latach 1948–49, oskarżeni tłumaczyli się złą sytuacją materialną. Redaktor „Nowego Kuriera Warszawskiego” mógł zarobić od 300 do 450 złotych, reporter – 150. Dodatkowo dziennikarze mogli liczyć na wierszówki, ich wysokość nie jest jednak znana. Dla porównania – dzienny koszt utrzymania jesienią 1939 roku wynosił ponad siedem złotych. Pracownicy mediów kierowali się też chęcią zapewnienia sobie bezpieczeństwa (legitymacja prasowa mogła uchronić przed rewizjami czy łapankami), niektórzy wskazywali też na – dosyć zresztą wątpliwą – działalność konspiracyjną (na przykład dostarczanie odbitek redakcyjnych materiałów). Po wojnie część z tych osób nie wróciła do zawodu: recenzent teatralny „Ilustrowanego Kuriera Polskiego” Czesław Pudłowski (4 lata więzienia) miał warsztat konserwacji maszyn i urządzeń przemysłowych, autor humorystycznych felietonów w „NKW” Jan Wolski (3 lata więzienia) pracował w Warszawskich Zakładach Naprawy Samochodów. Uniewinniony Antoni Kwiatkowski (prowadził w „NKW” kronikę miejską) został kierownikiem księgarni „Czytelnika”, szef „Nowej Polski” Józef Kessler (15 lat więzienia) był administratorem majątku pod Szamotułami, a dyrektor administracyjno-personalny „NKW” (15 lat pozbawienia wolności) Eugeniusz Riedel znalazł zatrudnienie najpierw jako komendant MO w Sopocie, a później w Służbie Bezpieczeństwa. O większości słuch jednak zaginął…
Gdyby ktoś chciał poznać historię okupacji z lektur gadzinówek, to sądziłby, że był to rajski okres dla Polaków – przekaz sugerował, że jesteśmy stworzeni do tego, by pracować pod światłym kierownictwem Niemiec.
***
Czy można sobie wyobrazić większe barbarzyństwo od tego, jakim wykazali się Niemcy podczas okupacji Polski w okresie II wojny światowej? W takim razie – jak odczytać sens tego, że media gadzinowe podczas okupacji wykazywały znacząco mniejszą skalę agresji od obecnego oddziaływania na polski język i polską kulturę wydawanych w Polsce mediów będących niemiecką własnością?
Częściową odpowiedź można znaleźć w refleksjach Goebbelsa. W swoich pamiętnikach 2 listopada 1939 r. pisał: „Na cytadeli. Wszystko jest tutaj zniszczone. Nie pozostał kamień na kamieniu. Tu polski nacjonalizm przeżywał swój czas cierpienia. Musimy go całkowicie wytępić, bo inaczej któregoś dnia znowu się podniesie… (…) Wizyta w pałacu Belwederskim. Tu polski marszałek [Piłsudski] żył i pracował. Jego pokój i łoże, w którym zmarł. Tu można pojąć, co się ma do stracenia, gdy polska inteligencja dostanie możliwość rozwinięcia skrzydeł”. Święty Jan Paweł II, przemawiając w UNESCO 2 czerwca 1980 r., powiedział : „Jestem synem narodu, który przetrzymał najstraszliwsze doświadczenia dziejów, którego wielokrotnie sąsiedzi skazywali na śmierć – a on pozostał przy życiu i pozostał sobą. Zachował własną tożsamość i zachował pośród rozbiorów i okupacji własną suwerenność jako naród – nie w oparciu o jakiekolwiek inne środki fizycznej potęgi, ale tylko w oparciu o własną kulturę, która okazała się w tym wypadku potęgą większą od tamtych potęg”.
Niemcy próbują realizować dziś wobec Polski współczesną wersję kulturkampfu.
Od nas zależy, czy powiedzie im się to, czego nie dokonał Bismarck – obronić naszą tożsamość narodową. Jest to kwestia fundamentalna dla polskiej racji stanu.
Artykuł Piotra Grochmalskiego pt. „Niemieckie gadzinówki kontra polska racja stanu” znajduje się na s. 4–5 sierpniowego „Wielkopolskiego Kuriera WNET” nr 74/2020.
Od lipca 2020 r. cena wydania papierowego „Kuriera WNET” wynosi 9 zł.
Ten numer „Kuriera WNET” można nabyć również w wersji elektronicznej (wydanie ogólnopolskie, śląskie i wielkopolskie wspólnie) w cenie 7,9 zł pod adresem: e-kiosk.pl, egazety.pl lub nexto.pl.
Czytelnicy gazety za granicą mogą zapłacić za nią PayPalem lub kartą kredytową na serwisie gumroad.com.
Prenumerata 12-miesięczna wersji elektronicznej: 87,8 zł.
Irlandczycy, bo w Belfaście urodził się nasz bohater 75 lat temu, nazywają Go „Van the Man”, albo
„The Belfast Cowboy”. Gdyby nie on nie mielibyśmy celtyckiego folku. Z utęsknieniem czekam na koncert!
Napisałem czekam na koncert, bo tak jest w istocie. Na maj 2021 roku, w sali bankietowej hotelu Europa w Belfaście, Van Morrison zapowiedział trzy recitale. Zrobię wszystko, aby tak się pojawić.
Tomasz Wybranowski
Van Morrison a właściwie Sir George Ivan Morrison urodził się dokładnie 31 sierpnia 1945 w Belfaście. Artysta kocha to miasto. Urodził się przy 125 Hyndford Street we wschodnim Belfaście, w maleńkim maleńki ceglanym domku z tarasem, jakich pełno tutaj. Tylko maleńka mosiężna tabliczka przypomin, że
Tutaj urodził się Van Morrison 31 sierpnia 1945 roku.
Pasję muzyki mały Van odziedziczył po ojcu George’u, który za dnia był elektrykiem w stoczni Harland and Wolff (o której często słyszeć możecie z ust Agnieszki Białek, naszej korespondentki z Belfastu), był przede wszystkim wielkim kolekcjonerem płyt jazzowych i bluesowych.
Podczas swojej kariery kompozytorskiej i artystycznej Van Morrison bardzo często powracał w sercu i duszy do swojego Belfastu, rodzinnego domu i pobliskich ulic, rzek i parków, bowiem
Te miejsca absolutnie nigdy nie straciły niczego ze swojej magii a ja wciąż je skrywam w swojej wyobraźni. – mawia Van Morrison.
Ten irlandzki wokalista, kompozytor i multiinstrumentalista to jeden z największych poetów i herosów rocka. Był siedmiokrotnie nominowany i dwukrotnie zdobył statuetkę Grammy w tym za piosenkę „Have I Told You Lately That I Love You?” w kategorii „best pop collaboration with vocal” w 1994 roku.
Van Morrison jest często chimeryczny, uparty i ostry we współpracy. Czasami obrażał się i trzykrotnie żegnał z publicznością. Raz przeżyli to widzowie jego koncertu w Nowym Jorku. W połowie piosenki Van powiedział:
„Kończę z tym!” Po czym zszedł ze sceny w połowie piosenki.
By w pełni określić typ twórczości Vana Morrisona, nuzykolodzy oraz krytycy muzyczni wykreowali specjalnie dla niego nuzyczne pojęcie stylistyczne: celtycki soul. Do tej pory nagrał 41 albumów stydyjnych, które wypełnia wspaniała symbioza muzyczna bluesa, rocka, r&b, jazzu, soulu i korzennego, celtyckiego folku.
Van Morrison podczas jendego z koncertów w Belfaście. Fot. z witryny Vana Morrisona.
Gdy miał 15 lat dołączył do rhythm’n’bluesowej formacji The Monarchs. Z nią nie wypaliło a Van świata nie podbił, ale w jej miejsce powtał nowy zespół – Them. To był czas, kiedy młody Van Morrison był zafascynowany Howlin’ Wolfem, którego styl śpiewania starał się naśladować.
Z tego okresu twórczości pochodzą dwa wielkie hity: taneczna i pełna pasji życia wersja utworu Big Joe Williamsa „Baby Please Don’t Go” *wspieła się nawet do pierwszej dziesiątki brytyjskiej listy przebojów) oraz pierwsze w pełni autorskie dziełko Morrisona – „Gloria”. Piosenka od razu stała się hitem i wizytówką grupy Them!
„Gloria” zachwycała i zachwyca po dziś dzień. Swoje wersje wykonywał m.in. Jim Morrison i The Doors, wielki Bruce Springsteen, czy Patti Smith!
W 1966 roku, po wspólnym koncercie z The Doors, Van Morrison niezadowolony *to bardzo delikatne określenie!) z ciągłych zmian składu zespołu porzucił Them i związał się kontraktem z nowojorską wytwórnią Bang Records. Wtedy Van Morrison napisał i nagrał wielki przebój „Brown Eyed Girl”.
Brown Eyed Girl w roku 1967 dociera do pierwszej dziesiątki amerykańskiej listy „Billboard”. Ale to nie wszystko! Staje się także jednym z hymnów ruchu hippisowskiego.
Ale radość i zadowolenie artysty niestety nie trwa zbyt długo! Oto bowiem pierwszy solowy album Vana Morrisona „Blowin’ Your Mind” … ukazuje się bez zgody samego artysty. Morrison wścieka się drze kontrakt i nie chce widzieć szefów firmy, ani zawrzeć z nimi ugody. Ale cyrograf z branżą muzyczną jest … z reguły diabelskim cyrografem.
Zgodnie z kontraktem, Van był zobowiązany do nagrania jeszcze jednej dużej płyty. Problem rozwiązał w swoim stylu, z irlandzką fantazją, wyspiarską flegmą i dość boleśnie dla przeciwników… Oto podczas szybko zaimprowizowanej sesji nagrał aż 36 piosenek. Jak piszą krytycy:
Owe 36 piosenek były pozbawionymi sensu improwizacjami. Ale Van odesłał je do swojego amerykańskiego wydawcy i tym samy skończył sprawę z nieuczciwą wytwórnią. Następny kontrakt, zawarty w 1968 roku z wytwórnią Warner Brothers, gwarantował już muzykowi pełną swobodę twórczą.
W czasie realizacji nowych pomysłów po raz kolejny objawił się trudny charakter Vana Morrisona, który nie był w stanie dogadać się z muzykami sesyjnymi. Ale, choć w bólach, to jednak nadchodził czas albumu „Astral Weeks”.
Dzisiaj na antenie Radia WNET opowieści o Vanie Morrisonie w „Muzycznym Studiu 37„: 19:00.
Poezja Julka jest jak Ameryka – nie do końca wiadomo czym jest, ale jest tam fajniej, ciekawiej – mówi Ryszard Grajek.
Juliusz Erazm Bolek wydał kilkanaście książek, z których najważniejszym jest tom wierszy „Abracadabra”. Najbardziej znanym utworem jest poemat „Sekrety życia” przetłumaczony na ponad 30 języków. Ustanowił rekord Guinnessa na największy tom wierszy. O Juliuszu Erazmie Bolku zrealizowano dwa filmy dokumentalne: „Wlepkarz” w reżyserii Zbigniewa Kowalewskiego i „Poeta” w reżyserii Piotra Kulisiewicza.
Tutaj do wysłuchania w całości druga odsłona radiowego benefisu poświęconego Juliuszowi Erazmowi Bolkowi w roku LX. Jego pracy twórczej:
Fot. profil na Facebooku Juliusza Erazma Bolka
Bohater radiowego benefisu – Juliusz Erazm Bolek debiutował w 1980 roku. Uprawia poezję miłosną, filozoficzną, refleksyjną, oraz satyryczną.
Nie istnieje dla niego wyrażenie „nie da się (!)” i nie ma dla niego żadnych granic, gdy mowa o propagowaniu poezji w najprzerózniejszych formach wyrazu i ekspresji.
Ryszard Grajek, poeta oraz organizator Festiwalu Poezji Słowiańskiej w Bielsku-Białej Ryszard Grajek zwraca uwagę na to, że „Juliusz Erazm Bolek jest wyciszonym poszukiwaczem”.
Jak dalej mówi:
Poezja Julka jest jak Ameryka – nie do końca wiadomo czym jest, ale jest tam fajniej, ciekawiej.
Tutaj do wysłuchania rozmowa Tomasza Wybranowskiego z Ryszardem Grajkiem:
Juliusz Erazm Bolek w Dublinie. Fot. Tomasz Wybranowski, Radio Wnet
Juliusz Erazm Bolek urodził się w 1963 roku, w Warszawie. Jest poetą, który pisze także prozę, dramaty i zajmuje się krytyka literacką. Znany jest z niekonwencjonalnych sposobów prezentowania sztuki, licznych akcji artystycznych i happeningów, o czym podczas radiowego benefisu mówiono nie raz i nie siedem.
Twórczość autora znana jest też poza granicami Polski, szczególnie w Holandii, Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. Został uwzględniony przez twórców Międzynarodowego „Kto jest Kim w Poezji” i „Encyklopedii Poetów” wydawanej co dwa lata w Oxfordzie (1993 i wydania następne).
Debiutancką książkę poetycką Teksty Juliusz Erazm Bolek opublikował nieoficjalnie w 1985 roku, w tzw. drugim obiegu. Złożyły się na nią wiersze zakazane przez ówczesną komunistyczną cenzurę. Rok później ukazał się arkusz poetycki „Nago”, pokazujący liryczną stronę twórczości poety.
W 1987 roku autor ogłosił kolejny zbiór wierszy zatytułowany „Miniatury”, będący wyborem lirycznych epigramatów i aforyzmów. Dwa lata później ukazała się następna książka poetycka „Prywatne zagrożenie”, przedstawiająca spektrum możliwości literackich twórcy. Na ogłoszenie tomiku trzeba było czekać trzy lata. Zdaniem krytyków literackich, jest to najciekawsza i najbardziej interesująca pozycja w dorobku autora. W tej książce poeta ukazał skomplikowany obraz przemyśleń związanych ze współczesną egzystencją. W 1995 roku ukazał się nowy zbiór epigramatów i aforyzmów „Serce błyskawicy”.
Z okazji dwudziestolecia pracy twórczej, w 2000 roku ogłosił niezwykle osobistą i oryginalną ze względu na zawartość książkę Ars Poetica prezentującą poetyckie spostrzeżenia i refleksje autora na temat aktu twórczego, sztuki, jej znaczenia i bywania poetą.
Twórczość Juliusza Erazma Bolka analizuje poeta, publicysta i krytyk Stefan Jurkowski:
Dr Teresa Kaczorowska / Fot. Konrad Tomaszewski, Radio Wnet
Prezes Związku Literatów na Mazowszu, dr Teresa Kaczorowska powiedziała, że poezja Juliusza Erazma Bolka „jest syntetyczna i ciekawa, niesie wiele treści„. Nawiązała także do nagrody przyznanej bohaterowi radiowego benefisu Radia WNET za poemat „Corrida”:
Pisarz nadał swojemu utworowi bardziej uniwersalne przesłanie. Ukazał okrutną i cyniczną walkę Zła z Dobrem. Juliusz Erazm Bolek przedstawił nikczemność bestii, działających na polecenia Szatana, które nie cofną się przed żadnym odrażającym czynem. Ten motyw niekończącego się konfliktu Dobra i Zła sprawia, że „Corrida” może być doskonale zrozumiana przez Czytelników na całym świecie.
Podobnie jak Bóg, poeta tworzy coś z niczego – stwierdza dr Teresa Kaczorowska.
Tutaj do wysłuchania rozmowa Tomasza Wybranowskiego z dr Teresą Kaczorowską:
W finale radiowego benefisu Juliusza Erazma Bolka gościł jeden w największych polskich poetów w historii całej polskiej poezji Ernest Bryll. Ernest Bryll zadebiutował wierszem „Rybaczka”, nadanym w ramach audycji Polskiego Radia w roku 1952. Kolejne utwory poetyckie i prozatorskie ukazywały się na łamach czasopism „Po prostu”, „Sztandaru Młodych”, „Orki” i „Współczesności”, w których redakcjach zasiadał.
Ernest Bryll. Rysunek Katarzyny Sudak.
Utwory Ernesta Brylla w formie zbioru poezji, zatytułowanego „Wigilie wariata”, ukazały się drukiem po raz pierwszy w roku 1958. Pisarz przez całe życie był niezwykle aktywny zawodowo. Ponad 20 lat był członkiem Związku Literatów Polskich.
Ernest Bryll pracował w Telewizji Polskiej i Teatrze Telewizji, piastując stanowiska redaktora oraz kierownika literackiego. Również jako kierownik literacki, współpracował z kilkoma zespołami filmowymi oraz Teatrem Polskim w Warszawie.
W latach 1974 – 1978 był dyrektorem Instytutu Kultury Polskiej w Londynie. Podczas stanu wojennego brał udział w opozycyjnym, podziemnym życiu literackim.
Po zmianie ustroju, w latach 1991 – 1995 został ambasadorem w Republice Irlandii. I oczywiście Tomasz Wybranowski pytał mistrza Ernesta o Irlandię i jej klimat.
Pytany przez Tomasza Wybranowskiego o Juliusza Erazma Bolka stwierdził, że zagubił się w czasie i gąszczach kalendarzy:
Ciągle wydaje mi się, że on jest młody, ponieważ znałem się z jego ojcem. Wciąż ma energię do podejmowania nowych wyzwań. Juliusz jest też bardzo przyjemnym w obyciu człowiekiem.
Jak dodaje Ernest Bryll:
Juliusz Erazm Bolek narusza wszystko, ale nie robi min, nie rzuca się, nie wije. W moim pokoleniu było wielu takich, którzy myśleli, że metaforę trzeba wynieść do wyższej rangi pięścią.
Tutaj do wysłuchania rozmowa Tomasza Wybranowskiego z Ernestem Bryllem:
Juliusz Erazm Bolek. Fot. Miłosz Manasterski.
JULIUSZ ERAZM BOLEK – pisarz, twórca plakatów i afiszy poetyckich oraz poezji konkretnej, laureat Światowego Dnia Poezji. Wydał kilkanaście książek. Do najważniejszej należy tom wierszy „Abracadabra” (Warszawa 2010). Najbardziej znanym utworem jest poemat „Sekrety życia”, który został przetłumaczony na ponad trzydzieści języków.
Ustanowił rekord Guinnessa w kategorii na największy tom wierszy. O artyście zrealizowano dwa filmy dokumentalne: „Wlepkarz” w reżyserii Zbigniewa Kowalewskiego i „Poeta” w reżyserii Piotra Kulisiewicza.
Książki Juliusza Erazma Bolka (wybór):
Teksty, drugi obieg, Siedlce, 1985
Nago, Staromiejski Dom Kultury, Warszawa 1986
Miniatury, nakład własny, Warszawa 1987
Prywatne zagrożenie, Iskry, Warszawa 1989
Skróty szaleństwa, Okolice, Warszawa 1992
Serce błyskawicy, Miniatura, Kraków 1994
Och! Ziemio Ty Moja. Plakaty poetyckie, (album), IBiS, Warszawa 1996
Ars Poetica, IBiS, Warszawa 2000
Wybór wierszy z lat 1980–2000, Klub „Apetyt Architektów”, Warszawa 2001
Sekrety Życia. Kalendarz poetycki, Fundacja Przyjaciół Sztuk „Aurea Porta”, Warszawa 2004
Sens-or, (wybór wierszy według Karola Samsela), Biblioteka Poezji Dzisiaj, IBiS, Warszawa 2009
Abracadabra (Nagroda Światowego Dnia Poezji ustanowionego przez UNESCO – książka w języku polskim i angielskim, przekład Anita Fincham i Andrew Fincham), IBiS, Warszawa 2010
Абракадабра (Nagroda Światowego Dnia Poezji ustanowionego przez UNESCO – książka w języku polskim i rosyjskim, przekład Wiera Winogorowa, IBiS, Warszawa 2010.
Program przygotowali: Tomasz Wybranowski, Andrzej Karaś i Piotr Wójcikowski
Produkcja – Studio 37 Dublin Radio WNET – sierpień 2020 roku
Studio Dublin na antenie Radia WNET od października 2010 roku (najpierw jako „Irlandzka Polska Tygodniówka”). Zawsze w piątek, zawsze po Poranku WNET ok. 9:10. Zapraszają: Tomasz Wybranowski i Bogdan Feręc, oraz Katarzyna Sudak, Agnieszka Białek, Ewa Witek, Alex Sławiński oraz Jakub Grabiasz.
„Już od dziecka cierpiałem na gigantomanię, wiersze na serwetkach, naklejki vlepki, pokazy typu dźwięk i światło, poezja na przystankach komunikacyjnych, wyświetlanie wierszy przy użyciu laserów”.
Fot. profil na Facebooku Juliusza Erazma Bolka
Juliusz Erazm Bolek – pisarz i twórca plakatów i afiszy literackich oraz poezji konkretnej, laureat Światowego Dnia Poezji ustanowionego przez UNESCO. Jego poemat „Corrida” został uznany za Wiersz Roku 2017. Wydawnictwo „Corrida” otrzymało tytuł „Książki Roku”, a autor za tę publikacje zdobył nagrodę „Złote Pióro”.
Tutaj wysłuchasz cały program – część pierwszą radiowego benefisu poświęconego Juliuszowi Erazmowi Bolkowi w roku LX. jego pracy twórczej:
„Corrida” to dzieło otwarte, gdzie na aksjologicznej szali metafor ważą się losy i Człowieczeństwa, i Sprawiedliwości. Ta ostatnia wciąż pozostaje nie tylko ślepa, ale i głucha. Juliusz Erazm Bolek splątany emocjami i wspomnieniami z tamtego czasu, rozkrzyżowany między wizją, trochę naiwną, polskiej sprawiedliwości a gniewem serca, wskrzesza ponownie w świadomości czytelników postaci Grzegorza Przemyka i jego matki, Barbary Sadowskiej. „Corrida” to moralitet, gdzie każdy z nas, (jeśli się tylko zastanowi), może zobaczyć siebie w zwarciu z chłodem biuro-dyktatury, bezduszności, kłamstwa, hipokryzji i cynizmu. Kto teraz może stać się „Mater Dolorosa”? Dzisiaj nie trzeba zabijać, katować, męczyć, aby pozbawić kogoś poczucia godności i świadomości, że „jest się potrzebnym”. – tak napisał Tomasz Wybranowski w roku 2017.
Klepsydra Grzegorza Przemyka I Fot. autor anonimowy (domena publiczna), Wikipedia
Pisarz nadał swojemu utworowi bardziej uniwersalne przesłanie. Ukazał okrutną i cyniczną walkę Zła z Dobrem. Przedstawił nikczemność bestii, działających na polecenia Szatana, które nie cofną się przed żadnym odrażającym czynem. Ten motyw niekończącego się konfliktu Dobra i Zła sprawia, że „Corrida” może być doskonale zrozumiana przez Czytelników na całym świecie.
Książka „Corrida” powstała na kanwie autentycznych losów Poety Grzegorza Przemyka i Jego matki, również Poetki, Barbary Sadowskiej, znanej z walki o wolność z komunistycznym systemem tzw. Polski Ludowej. Jej syn został zamordowany przez milicjantów, wykonujących dyspozycje swoich politycznych mocodawców, którzy w ten sposób chcieli najpierw zastraszyć, a później psychicznie Ją złamać. Dostali oni zadanie tak skatować nastolatka, „aby nie było śladów”. Polecenie wykonali 12 maja 1983 roku na komendzie tak staranie, że Grzegorz Przemyk tego nie przeżył i zmarł 14 maja 1983, trzy dni przed swoimi dziewiętnastoma urodzinami. Mimo, że udało się ustalić precyzyjnie personalia oprawców, nigdy, przez ponad 30 lat, nie doszło, nawet po zakończeniu komunistycznej dyktatury, do wymierzenia im zasłużonej kary za ich bestialski czyn.
Juliusz Erazm Bolek w poemacie „Corrida” dokonuje głębokiego rozrachunku ze sprawą dotyczącą mordu Grzegorza Przemyka, tuszowaniem zabójstwa i całym procesem dochodzenia prawdy.
Juliusz Erazm Bolek I Fot. Tomasz Wybranowski, Radio Wnet
Już od dziecka cierpiałem na gigantomanię, wiersze na serwetkach, naklejki vlepki, pokazy typu dźwięk i światło, poezja na przystankach komunikacyjnych, wyświetlanie wierszy przy użyciu laserów.
Książką „Sekrety życia. Kalendarz poetycki” pobił rekord Guinnessa na największy tom wierszy. Ten poemat jest najbardziej znanym utworem poety. Twórca nowych gatunków literackich: wiersza dialogowego i EFP – tzw. emaliowanych felietonów poetyckich.
Juliusz Erazm Bolek to także wynalazca nowej, opatentowanej, formy książki bodybook, która umożliwia zawieszenie druku na szyi. Interesuje się zarówno poszukiwaniami w treści i znaczeniu słów jak i rozwiązaniami formalnymi, jak choćby w opowiadaniu Serpentyna, napisanym w drugiej osobie liczby pojedynczej.
40 lat pracy twórczej minęło tak szybko, że nawet tego nie zauważyłem.
mówi Tomaszowi Wybranowskiemu Juliusz Erazm Bolek.
Gdybym nie był poetą, to może zostałbym sadownikiem, ale innych talentów nie mam.
Poeta wspomina, że:
Bardzo lubiłem, jak moje wiersze czytał Wojciech Siemion. Dopiero wtedy dowiadywałem się, co napisałem.
Tutaj do wysłuchania rozmowa Tomasza Wybranowskiego z Juliuszem Ernestem Bolkiem:
Jan Paweł II / Fot. joaoaugustof (domena publiczna), Pixabay
Poeta Juliusz Erazm Bolek w przeddzień śmierci św. Jana Pawła II, w nocy z 1 na 2 kwietnia stworzył “Tryptyk poetycki” dedykowany polskiemu papieżowi.
Św. Jan Paweł II zmarł 2 kwietnia 2005 r. o godzinie 21:37 w Watykanie, po zakończeniu Apelu Jasnogórskiego, w pierwszą sobotę miesiąca i wigilię Święta Miłosierdzia Bożego.
Śmierć polskiego papieża, św. Jana Pawła II była bardzo głębokim doświadczeniem dla wielu katolików i chrześcijan. W ciągu ostatnich dwóch dni życia nieustannie towarzyszyli mu wierni z całego świata, śledząc na bieżąco wiadomości dochodzące z Watykanu oraz trwając na modlitwie w jego intencji
Swój „Tryptyk poetycki” poetycki poświęcony Janowi Pawłowi II, który napisał w nocy z 1/2 kwietnia 2005 roku recytuje autor:
Razem z Juliuszem robiliśmy poetyckie teledyski.
wspomina dokumentalista Zbigniew Kowalewski. Dodaje, że:
On zawsze rozprzestrzeniał wokół siebie atmosferę radości życia.
Zbigniew Kowalewski przypomniał, że bohater radiowego benefisu wydał kilkanaście książek, z których najważniejszym jest tom wierszy „Abracadabra”. Najbardziej znanym utworem jest poemat „Sekrety życia”, który przetłumaczono na ponad 30 języków. Ustanowił rekord Guinnessa na największy tom wierszy.
O Juliuszu Erazmie Bolku zrealizowano dwa filmy dokumentalne, między innymi „Wlepkarz” w reżyserii gościa Tomasza Wybranowskiego – Zbigniewa Kowalewskiego. Drugim filmem jest „Poeta” w reżyserii Piotra Kulisiewicza.
Tutaj do wysłuchania rozmowa Tomasza Wybranowskiego ze Zbigniewem Kowalewskim, znakomitym polskim dokumentalistą filmowym:
Juliusz Erazm Bolek i Tomasz Wybranowwski, podczas premiery zbiorku „Zaklinator”. Warszawski Dom Księgarza, październik 2019 roku. Fot. ze zbiorów Juliusza Erazma Bolka.
Stowarzyszenie KRS TKKF TYTAN Świętochłowice i Team Special Force ASG Świętochłowice zapraszają 12 września na I Piknik Militarny i II Śląskie Manewry ASG z okazji 100-lecia II powstania śląskiego!
Stanisław Florian
Podczas I Śląskich Manewrów ASG we wrześniu 2109 roku rozegrano 3 duże scenariusze walk Batalionu Niemieckiego z Batalionem Powstańczym, z użyciem broni ASG, środków pirotechnicznych pola walki oraz wykorzystaniem współczesnych zdobyczy techniki.
W tym roku, mimo zawirowań spowodowanych epidemią covid-19, Stowarzyszenie KRS TKKF TYTAN Świętochłowice wraz z Teamem Special Force ASG Świętochłowice – organizatorem gier militarnych 7 Grobli i Wzgórze Rozdartych Serc oraz Indywidualnych Śląskich Turniejów Strzeleckich ASG – zapraszają zainteresowanych 12 września na I Piknik Militarny i II Śląskie Manewry ASG z okazji 100-lecia II powstania śląskiego!
Podobnie jak w zeszłym roku, manewry odbędą się w Dolinie Lipinki. Tzw. Ajska to teren – jak piszą organizatorzy – niezwykły i nieprzeciętny. Wymarzone miejsce na bitwy ASG, ale też autentyczne miejsca, gdzie przed 100 laty walczyli odważnie i niezłomnie Powstańcy Śląscy o dołączenie tych ziem do Polski.
To „teren trudny, z dużą ilością przeszkód terenowych, bardzo bogaty i różnorodny w faunę i florę: duży las, zarośla, krzaki, polany, wały, strumyki, rzeka, stawy, groble wodne, wzniesienia, doliny, jary, bagna, bunkry. Wszystko poprzecinane drogami off-roadowymi i ścieżkami. Wymarzony (…) do manewrowania. Raj dla snajperów i szturmowców. Osób uwielbiających myślenie strategiczne. Koordynację dowodzenia oraz współgranie oddziałów. Coś dla prawdziwych twardzieli i osób lubiących nieprzewidziane zwroty akcji. Jeden z najlepszych i najbardziej różnorodnych terenów na Śląsku”.
Teren gry
W tym roku scenariusze walk zostały znacząco zmodyfikowane w porównaniu z rokiem ubiegłym. Przygotowane są tak, aby przebiegały w postaci 3 wymagających myślenia strategicznego rozgrywek militarnych. Będą odbywać się w wyznaczonych przedziałach czasowych. Od dowódców batalionów i ich sztabów wymagana będzie dobra orientacja terenowa za pomocą mapy i sprawna koordynacja działań poprzez łączność radiową. Znajomość zaawansowanych reguł strategii, umiejętność manewrowania oraz zgranie czasowe swoich pododdziałów decydować będzie o ich sukcesach podczas zmagań terenowych. Od skutecznego wykonania punktowanych zadań będzie zależała dynamika i sam przebieg poszczególnych rozgrywek. Wszystkich zawodników, chcących wziąć udział w tegorocznych Manewrach, czeka okres kilkutygodniowych przygotowań kondycyjnych, gruntownego przeglądu broni, dobrego przygotowania całego sprzętu i wyposażenia. Od uczestników oczekuje się wysokiego poziomu dyscypliny i odporności psychofizycznej.
Dla osób, które jeszcze nie zainteresowały się rozgrywkami ASG lub nie są jeszcze wystarczająco wyekwipowane, ale chcą zobaczyć, na czym takie zaawansowane gry polegają, organizatorzy przygotowują dodatkowe atrakcje.
„Na stanowiskach pod namiotami będzie zorganizowana strzelnica, a na otwartej, ogrodzonej przestrzeni – stanowisko rzutu granatem. Dla zwycięzców zostały przygotowane atrakcyjne nagrody. Dla wprowadzenia w atmosferę i klimaty zmagań na poligonie organizatorzy zapraszają na smakowite polowe i śląskie dania: bigos, grochówkę, krupniok, chleb z smalcem itd.
Cały artykuł Stanisława Floriana pt. „II Śląskie Manewry ASG z okazji 100-lecia powstań śląskich!” znajduje się na s. 1 i 2 sierpniowego „Śląskiego Kuriera WNET” nr 74/2020.
Od lipca 2020 r. cena wydania papierowego „Kuriera WNET” wynosi 9 zł.
Ten numer „Kuriera WNET” można nabyć również w wersji elektronicznej (wydanie ogólnopolskie, śląskie i wielkopolskie wspólnie) w cenie 7,9 zł pod adresem: e-kiosk.pl, egazety.pl lub nexto.pl.
Czytelnicy gazety za granicą mogą zapłacić za nią PayPalem lub kartą kredytową na serwisie gumroad.com.
Prenumerata 12-miesięczna wersji elektronicznej: 87,8 zł.
Obecne okładki niemieckiego koncernu (ze współudziałem szwajcarskich pieniędzy) wbijają do polskiego języka neologizmy, które mają deprecjonować Polaków, polski naród. Jak widać z perspektywy niemieckiego koncernu, Polak to obrzydliwa małpa albo psychol.
