Park miejski w Fountain Gardens przy London Road w angielskim Newark jest miejscem, w którym w sobotę 26.czerwca 2021 odsłonięto pomnik Ireny Sendlerowej.
Żródło: Ambasada RP w Londynie
Irena Sendlerowa pracowała w Wydziale Opieki Społecznej i Zdrowia Publicznego Warszawy w czasie drugiej wojny światowej. Była częścią sieci pracowników i wolontariuszy, którzy ratowali żydowskie dzieci, uwięzione w warszawskim getcie. Przekazywała im fałszywe dokumenty i organizowała schronienie wśród polskich rodzin lub w placówkach opiekuńczych, w tym katolickich klasztorach, ratując je przed zagładą. Niemcy, podejrzewający Irenę o jej działalność w podziemiu, aresztowali ją w październiku 1944 roku. Udało się jej jednak ukryć listę nazwisk i miejsc pobytu dzieci, dzięki czemu informacja nie dostała się w ręce Gestapo. Mimo tortur i więzienia, Irena Sendler nie wyjawiła szczegółów swoich działań. Została skazana na śmierć, ale w dniu zaplanowanej egzekucji udało się jej uciec, ponieważ eskortujący ją strażnicy zostali przekupieni przez Żegotę. Aż do końca wojny, zarówno Irena Sendler, jak też uratowane przez nią dzieci, żyły w ukryciu. Szacuje się, że Sendlerowa uratowała kilkaset żydowskich dzieci. Po wojnie została odznaczona m.in. złotym krzyżem zasługi oraz Orderem Orła Białego. Jako jedna z pierwszych Polek została uhonorowana tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, przyznawanym przez Yad Vashem. Irena Sendler zmarła w 2008 r.
Żródło: Ambasada RP w Londynie
Lilly Pohlmann, która ocalała z zagłady, jedna z ostatnich żyjących przyjaciółek Ireny Sendler, mieszka obecnie w Londynie. Tak ją wspomina po latach:
Irena była świadkiem dantejskich scen, kiedy dzieci były odbierane zrozpaczonym matkom, ojcom i dziadkom. Ciągle pytano ją: Czy możesz zagwarantować, że przeżyją? Ale ona mogła jedynie zagwarantować, że zginą, jeśli zostaną.
Pomnik został ufundowany m.in. przez Instytut Pamięci Narodowej i został ofiarowany Newark and Sherwood District Council. Niedaleko miejsca, w którym stanął pomnik Ireny Sendlerowej, znajduje się również fontanna poświęcona siostrze Ethel Harrison, która w pierwszych latach XX. wieku straciła życie, próbując uratować tonące dziecko. Autorem rzeźby jest Andrew Lilley, który tworzył ją przez 6 miesięcy.
Projekt zacząłem, gdy moja synowa opublikowała krótki film, w którym Irena Sendler wspomina czasy II wojny światowej. Byłem pod takim wrażeniem, że od razu wiedziałem, że to jest coś, czego szukałem, aby nadać mojej sztuce sens – powiedział Andrew Lilley. – Irena uosabia poświęcenie, nie rozróżniała nikogo ze względu na pochodzenie etniczne, ani religię, tylko to, co łączy nas, ludzi – i z tym się identyfikowała.
Z kolei radny David Lloyd, przewodniczący Newark and Sherwood District Council powiedział:
Istnieje głęboko zakorzeniony związek między Newark a polską społecznością. Podczas II wojny światowej polski personel wojskowy dokonał wielu poświęceń, aby powstrzymać nazistów i dalszy rozlew krwi.
Irena Sendler powiedziała kiedyś Lilly Pohlmann:
Dopóki będę żyła i miała w ciele odrobinę energii, zawsze będę głosić, że tylko dobro jest nadrzędne. Trzeba tylko zabiegać o nie za wszelką cenę i w końcu ono musi zwyciężyć.
Odsłonięcia pomnika dokonał ambasador RP w Londynie dr. Arkady Rzegocki.
Iza Smolarek
Alex Sławiński
