Goście Poranka WNET:
Krzysztof Herman – komendant Fortu II „Regulicki” Twierdzy Nysa,
Marcin Nowak – historyk, przewodnik turystyczny, pracownik Urzędu Miasta Nysa,
Kazimierz Staszków – fotografik i regionalista od 40 lat,
Paweł Bobołowicz – Ukraiński Zwiad WNET,
Anna Tarka – Rzecznik prasowy Wody Polskie RZGW Wrocław
Kordian Kolbiarz – Burmistrz Miasta Nysa,
Zbigniew Stefanik – Radio WNET,
Jerzy Głuszyk – Radio Wnet, korespondencja z Tanecznego Pikniku Country 2019 w Mrągowie,
Linda Hofman – Rzecznik prasowy Gliwice Wody Polskie,
Prowadzący: Tomasz Wybranowski
Wydawca: Jan Olendzki
Realizator: Karol Smyk
Część pierwsza:
Krzysztof Herman wprowadza słuchaczy w historię Fortu II Regulicki Twierdzy Nysa, którym zainteresował się w 2001 roku, w momencie opuszczenia go przez Wojsko Polskie. Sam fort początkowo miał być jedynie fortem ziemnym – tak planowano jeszcze w 1864 roku. Jednak w latach 1871-1873 dokonano rozbudowy fortu do obecnej postaci jako standardowego schronu dla piechoty i artylerii.
Marcin Nowak wyjaśnia, dlaczego Nysa nazywana jest Śląskim Rzymem. Okazuje się, iż przydomek ten przylgnął do miasta bardzo dawno temu. W dawnych czasach panowała moda do porównań. Na Śląsku bywało, że Ślązacy bardzo często porównywali np. Śląska Jerozolima to Góra Świętej Anny, Śląskie Carcassonne to Paczków, a nazwa Śląski Rzym powstała ze względu na to, że już od roku 1290 Nysa stała się stolicą samodzielnego, potężnego, jednego z najbogatszych księstw na Śląsku. W okresie rozbicia dzielnicowego powstało kilkanaście potężnych samodzielnych księstw, między innymi Nysa. Była ona o tyle wyjątkowa, iż na jej „tronie” zasiadał biskup Wrocławski, który de facto rządził tymi terenami. Stąd przydomek Śląski Rzym.
Część druga:
Kazimierz Staszków opowiada historię, jak trafił do Nysy w wieku 5 lat od wojny. Pamiętał jak szedł wzdłuż zniszczonego dworca, widział dwie wieże, które były jedyną pozostałością po bazylice, która się tam mieściła. Jak dodaje, sama Nysa nie ucierpiała mocno podczas działań wojennych do 1944 roku. Dopiero w momencie wejścia Armii Czerwonej spłonęła i została zniszczona duża część miasta. Kazimierz Staszków wyjaśnia, że na miejsce wysiedlonych mieszkańców Nysy, nastąpiły do niej przesiedlenia – głównie z kresów.
Paweł Bobołowicz w ramach Ukraińskiego Zwiadu WNET wizytuje dziś w Kamieniu Koszyrskim, w którym znajduje się wybudowany w XVII wieku przez Adama Aleksandra Sanguszkę kościół i klasztor Dominikanów. Historia budynków była mocno zawiła, najpierw Moskalski zaborca zlikwidował klasztor, a później kościół jeszcze służył długo wiernym. W 1944 roku przez wydarzenia które na tych terenach spowodowały, że przestało bić polskie serce, spowodował, że kościół w Kamieniu Koszyrskim przestał pełnić swoją funkcję. Kościół Świętego Michała Archanioła został zmieniony na całkowicie inny. Udało się uratować niektóre z przedmiotów znajdujących się w kościele, a o które do dziś dba Pani Natalia.
Część trzecia:
Anna Tarka opowiada o priorytetach Państwowych Gospodarstw Wodnych, którymi są głównie retencjonowanie wody oraz zapewnienie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego. Nawiązuje także do poprawy ochrony przeciwpowodziowej Lewina Brzeskiego na rzece Nysie Kłodzkiej, w ramach której realizowana jest aktualnie inwestycja dzięki której unikniemy w przyszłości takich kataklizmów, jaki zdarzył się 1997 roku.
Kordian Kolbiarz, burmistrz Nysy, mówi o życiu w mieście oraz postępujących inwestycjach. Aktualnie trwa duży remont Śródmieścia Nysy, w planach jest również budowa mieszkań dla rodzin. Jak dodaje burmistrz, stawia on na rodziny, których zalążkiem jest dla niego małżeństwo. Zauważa również, iż dziś „małżeństwa są dyskryminowane na tle ekonomicznym, podatkowym, więc trzymamy się dzielnie tej naszej reduty.”
Jak zaznacza burmistrz, Nysa stawia na elektromobilność, stawiając na elektryczny transport publiczny. Miasto zakupiło już dwa pierwsze autobusy tego typu, a w planach ma kolejne.
Część czwarta:
Zbigniew Stefanik prosto z Francji komentuje śmierć 97-letniego prezydenta Tunezji. Al-Badżi Ka’id as-Sibsi był historycznie patrząc pierwszym Tunezyjskim prezydentem wybranym w demokratycznych wyborach. Doszedł on do władzy po tzw. Arabskiej Wiośnie w 2011 roku. Tunezja, będąca państwem muzułmańskim, zagrożone jest niestabilnością polityczną, albowiem trwają w tym kraju spory społeczno-polityczne, które dają się we znaki zarówno rządzącym, jak i mieszkańcom. Od kilku miesięcy przez kraj ten przewijają się wielotysięczne demonstracje. Kolejnym problemem kraju jest zmaganie się ze zjawiskiem szeroko pojętego islamizmu. Po militarnej klęsce ISIS na Bliskim Wschodzie, radykalni islamiści mogą przenieśc swoje główne bazy właśnie do Tunezji, w której od dawna działają dosyć dobrze zorganizowane grupki.
Linda Hofman, rzecznik prasowy Gliwice Wody Polskie, zabiera słuchaczy WNET na wycieczkę po placu budowy ogromnej budowli przelewowo-spustowej, będącej w stanie pomieścić 1,85 miliardów metrów sześciennych wody. Jest to zbiornik na wypadek kataklizmu, chociażby takiego jak w 1997 roku. Zbiornik w Raciborzu oddany zostanie do budowy w styczniu 2020. Miejsce w którym Tomasz Wybranowski przeprowadzał rozmowę, jak mówi Linda Hofman, będzie sercem tego niezwykłego obiektu i kluczowym elementem zbiornika Racibórz Dolny. To właśnie tutaj będzie zatrzymywana fala powodziowa na pół z koryta rzeki Odry które wpłyną do zbiornika.
O godzinie 9:00 Jan Olendzki zaprezentował najciekawsze wypowiedzi z sond, które zarejestrował podczas mijającego tygodnia.
Posłuchaj „Poranka WNET” z Nysy!
