Przypominamy fragment rozmowy Pawła Bobołowicza z dr Andrzejem Grajewskim , politologiem i publicystą specjalizującym się w XX-wiecznej historii Kościoła. Wywiad odbył się w „Programie Wschodnim” Radia WNET z 1 lutego 2020 r. Audycji można wysłuchać tutaj.
Dr Grajewski mówił o swoich poszukiwaniach w archiwach sowieckich, dotyczących kwestii znaczenia Ukrainy, i generalnie krajów Europy Wschodniej, dla Jana Pawła II.
Dmytro Antoniuk wspomina pielgrzymką Jana Pawła II na Ukrainę, kiedy to papież-Polak odwiedził Kijów i Lwów. Przybył m.in. na cmentarz w Bykowni, gdzie spoczywają polskie ofiary stalinowskich represji z lat 30. i 40.
Antoniuk mówi, że św. Jan Paweł II jest dla niego bardzo ważną postacią, niezależnie od tego, że sam ukraiński historyk jest wyznania prawosławnego.
Bp Pawło Honczaruk opowiada, jak służył jako diakon do Mszy świętej celebrowanej we Lwowie przez Jana Pawła II. Przygotowując się do czytania Ewangelii, Honczaruk zwrócił uwagę na wielkie tłumy zgromadzone na uroczystości: Dzięki wizycie św. Jana Pawła II poprawiło się postrzeganie Kościoła katolickiego przez Ukraińców, ludzie mogli zobaczyć, jaki Kościół jest naprawdę. Wcześniej patrzono nań przez pryzmat inkwizycji.
Ks. Stefan Batruch mówi o wielu wątkach, z którymi musiał się zmierzyć św. Jan Paweł II w trakcie pielgrzymki. Konieczne było łagodzenie napięć, podsycanych przez Moskwę. Duchowny ocenia, że Ojcu Świętemu doskonale udało się przełamać te bariery. Papież dużą wagę przykładał do upamiętnienia greckokatolickich męczenników.
O. Sierhij Dmitriejew wspomina, że koncepcją św. Jana Pawła II było pojednanie Kościołów w duchu braterstwa, a nie wymuszonej jedności. Wskazuje, że planu tego nie udało się do końca zrealizować ze względu na opór patriarchatu moskiewskiego. Jak twierdzi o. Dmitriejew, wielu Ukraińców uważało św. Jana Pawła II za człowieka posłanego przez Boga. Wspomina, że patriarchat moskiewski usiłował go nakłonić do protestów przeciwko pielgrzymce Ojca Świętego. Duchowny tak ocenia fakt, że św. Jan Paweł II pojawił się w Bykowni: Nastąpiło odnowienie prawdy, sprawiedliwości, i honoru.
Beata Kost zwraca uwagę na wyjątkowość Lwowa na tle reszty państwa ukraińskiego. W 2001 r. tylko tam istniały ukształtowane struktury Kościoła katolickiego. Upadek Związku Sowieckiego dla ukraińskich katolików rozpoczął długi proces przywracania normalności: Jan Paweł II pielgrzymował do heroicznego Kościoła. […] Trudno jest wysnuć wspólną opowieść o tej wizycie. Najważniejszą rzeczą, którą ona dała, była nadzieja.
Piotr Kościński mówi o czasochłonnej i wyczerpującej pracy dziennikarzy podczas pielgrzymki Jana Pawła II. Wizyta obfitowała w ciekawe i istotne wydarzenia. Wspomina, że przyjazd papieża nie wpłynął na ruch kołowy w stolicy Ukrainy, natomiast we Lwowie nastąpił pod tym względem paraliż.
Eliza Dzwoniewicz rozwija myśl o tym, że św. Jan Paweł II mógłby być patronem pojednania polsko-ukraińskiego. Jako papież, orędował za pogłębienie współpracy wszystkich narodów dawnej I Rzeczpospolitej. Konsul Dzwoniewicz wspomnia, że z bliska śledziła papieskie wizyty nie tylko na Ukrainie i w Polsce, ale i w Czechach.
Ks. Marek Niedźwiecki wspomina pragnienie ukraińskich katolików, by papież Jan Paweł II mógł do nich przybyć. Ocenia, że mogła ona dojść do skutku dzięki determinacji prezydenta Leonida Kuczmy, który oparł się naciskom Moskwy przeciwko papieskiej pielgrzymce. Jak mówi: Jan Paweł II gdziekolwiek był, niósł Chrystusa, zmieniając w ten sposób ludzi.
Abp Mieczysław Mokrzycki mówi, że św. Jan Paweł II „obejmował troską wszystkich ludzi”, „dużo pracował i dużo się modlił”, oraz „cieszył się życiem”.
Grzegorz Polak ocenia, że papieską wizytę apostolską na Ukrainie należy zaliczyć do tych najbardziej udanych, a wiele jego słów tam wygłoszonych miało przełomowy charakter, ponieważ rozbudziły świadomość Ukraińców. Wspomina, że wielu mieszkańców Ukrainy słuchało słów Ojca Świętego ze łzami w oczach.
Anna Gordijewska wspomina atmosferę papieskiej pielgrzymki na Ukrainę. Mówi, że św. Jan Paweł II podczas wizyty we Lwowie pamiętał również o katolikach obrządku ormiańskiego. Dziennikarka „Kuriera Galicyjskiego” podkreśla, że mieszkańcy Lwowa w oczekiwaniu na Ojca Świętego wywieszali w oknach jego portrety.
Posłuchaj całej audycji „Urodziłem się w roku 1920” już teraz!
