Republika Užupis – artystyczna mikronacja w centrum Wilna

Gleb Divov / Fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

1 kwietnia 1998 roku na wileńskim Zarzeczu (lit. Užupis) została proklamowana republika. Nie był to jednak akt separatyzmu, a raczej wyraz troski mieszkańców o swoje otoczenie.

1 kwietnia 1998 roku na wileńskim Zarzeczu (lit. Užupis) została proklamowana republika. Nie był to jednak akt separatyzmu, a raczej wyraz troski mieszkańców o swoje otoczenie. Dziś Zarzecze to atrakcyjna część Wilna, pełna galerii, pracowni artystów i uroczych kawiarni. O artystycznej republice opowiada Gleb Divov, Minister Kultury i Innowacji Republiki Užupis.

https://share.transistor.fm/s/ef92c2d1

Ryskie dziedzictwo architektoniczne – nie tylko art nouveau

Ryskie dziedzictwo architektoniczne – nie tylko art nouveau

Janis Dripe / Fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Ryska architektura to nie tylko słynne na cały świat art nouveau. To także drewniane domy w centrum miasta, socrealistyczne molochy z okresu sowieckiego, odważne współczesne konstrukcje.

Ryska architektura to nie tylko słynne na cały świat art nouveau. To także drewniane domy w centrum miasta, socrealistyczne molochy z okresu sowieckiego, odważne współczesne konstrukcje, ale przede wszystkim średniowieczna tkanka najstarszej części miasta. O bogatym dziedzictwie architektonicznym łotewskiej stolicy opowiada osoba doskonale obeznana w temacie – były minister kultury Łotwy, dyplomata i przewodniczący Związku Architektów, a obecnie doradca ds. polityki architektury i kulturalnej w Bibliotece Narodowej Łotwy dr h.c. arch. Jānis Dripe.

Od „Roku 1984” do przygód brązowego misia – zakazane książki

Joseph Dunnigan / Fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Historia Estonii to także historia sowieckiego ucisku. W tym czasie lista zakazanych książek była długa i obejmowała przede wszystkim literaturę historyczną.

Historia Estonii to także historia sowieckiego ucisku. W tym czasie lista zakazanych książek była długa i obejmowała przede wszystkim literaturę historyczną. Afrykańscy dyktatorzy zakazują tych pozycji, które ich krytykują. Autor „Szatańskich wersetów” został obłożony klątwą. A w niektórych miejscach w Stanach Zjednoczonych zakazywano książek dla dzieci o przygodach brunatnego misia. O tych poważnych i ważnych przypadkach cenzury, jak i o tych, które wywołują uśmiech, opowiada żyjący w Tallinie Szkot Joseph Dunnigan, twórca Muzeum Zakazanych Książek.

Pałac książąt Kurlandii i Zemgalii

Pałac książąt Kurlandii i Zemgalii

Laura Lūse / Fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Zbudowany przez Ernesta Jana Birona pałac Rundāle przetrwał dziejowe zawieruchy i dotrwał do naszych czasów bez większych uszkodzeń. Przez lata stał niedokończony, gdy jego właściciel został zesłany.

Zbudowany przez Ernesta Jana Birona pałac Rundāle przetrwał dziejowe zawieruchy i dotrwał do naszych czasów właściwie bez większych uszkodzeń. Przez wiele lat stał niedokończony, gdy jego właściciel został zesłany na Syberię. Stacjonowały w nim wojska pruskie, składowano zboże, a w marmurowej sali uczniowie szkoły grali w koszykówkę. Do czasu, gdy powołano tam muzeum. O burzliwych dziejach największego autentycznego pałacu na Łotwie opowiada Laura Lūse, Dyrektor Pałacu Rundāle na Łotwie.

https://share.transistor.fm/s/bdd52354

700 lat Wilna w kolekcji prywatnego muzeum TARTLE

 

700 lat Wilna w kolekcji prywatnego muzeum TARTLE

Emilija Vanagaitė / Fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Litewskie Centrum Sztuki TARTLE to drugie najstarsze prywatne litewskie muzeum – a właściwie jedno z pierwszych. Powstało z miłości do sztuki i do miasta, w którym się znajduje – Wilna.

Litewskie Centrum Sztuki TARTLE to drugie najstarsze prywatne litewskie muzeum – a właściwie jedno z pierwszych. Powstało z miłości do sztuki i do miasta, w którym się znajduje – Wilna. W tym roku z okazji siedemsetlecia miasta przygotowana została specjalna wystawa, po której oprowadza Emilija Vanagaitė – historyczka sztuki z Litewskiego Centrum Sztuki TARTLE w Wilnie.

Pełne harmonii malarstwo, które cieszy widza

Pełne harmonii malarstwo, które cieszy widza

Eduard Dorofiejew / Fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Sztuka łotewska jest stosunkowo młoda. Swoją obecność na scenie plastycznej zaznaczyła ona dopiero w dziewiętnastym wieku. Nie jest to malarstwo pełne ekspresji, energii i silnych emocji.

Sztuka łotewska jest stosunkowo młoda. Swoją obecność na scenie plastycznej zaznaczyła ona dopiero w dziewiętnastym wieku. Nie jest to malarstwo pełne ekspresji, energii i silnych emocji, chociaż nie raz w dziejach niosło w sobie ból i bunt. O łotewskich malarzach opowiada Eduard Dorofiejev, historyk sztuki z Łotewskiego Narodowego Muzeum Sztuki w Rydze.

Wilno – miasto kościołów

Wilno – miasto kościołów

Laura Misiūnaitė / Fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Muzeum Dziedzictwa Kościelnego w Wilnie przechowuje i udostępnia dla zwiedzających skarby zgromadzone w skarbcu archikatedry. Mieści się w dawnym zespole klasztornym św. Michała Archanioła.

Muzeum Dziedzictwa Kościelnego w Wilnie przechowuje i udostępnia dla zwiedzających skarby zgromadzone w skarbcu archikatedry. Mieści się w dawnym zespole klasztornym św. Michała Archanioła, a główną salą, w której podziwiać można szaty i naczynia liturgiczne jest dawna nawa klasztornego kościoła. Po muzeum i historii chrześcijaństwa na Litwie oprowadza Laura Misiūnaitė, kierowniczka programów edukacyjnych w Muzeum Dziedzictwa Kościelnego w Wilnie.

Kokle – łotewski instrument, tożsamość i sztuka medytacji

Kokle – łotewski instrument, tożsamość i sztuka medytacji

Rozīte Katrīna Ponne / Fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Rozīte Katrīna Ponne, Kierowniczka Departamentu Edukacji i Informacji w Łotewskim Muzeum Etnograficznym opowiada o kokle, tradycyjnym łotewskim instrumencie strunowym, który przeżywa dziś renesans

Rozīte Katrīna Ponne, Kierowniczka Departamentu Edukacji i Informacji w Łotewskim Muzeum Etnograficznym opowiada o kokle, tradycyjnym łotewskim instrumencie strunowym, który przeżywa dziś swój renesans po kilku dekadach względnego zapomnienia. Istniejący od wczesnego średniowiecza instrument stał się symbolem łotewskości, będąc niemal obowiązkowym wyposażeniem domu każdego Łotysza z diaspory. Opowieści o kokle towarzyszy także prezentacja tradycyjnego utworu z Łatgalii.

Średniowieczne mury, moskiewskie zagrożenie

Średniowieczne mury, moskiewskie zagrożenie

Tonu Pedaru / Fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Choć nazwa wieży artyleryjskiej Kiek in de Kök, najwyższej w tallińskim systemie miejskich fortyfikacji, może budzić uśmiech u osób znających angielski, to tak naprawdę pochodzi z j. niskoniemieckiego

Choć nazwa wieży artyleryjskiej Kiek in de Kök, najwyższej w tallińskim systemie miejskich fortyfikacji, może budzić uśmiech u osób znających angielski, to tak naprawdę pochodzi z języka niskoniemieckiego – gdzie również jest dosyć zabawna. Zabawny jednak nie był nigdy system obrony miasta Reval, czyli dzisiejszego Tallina. Przed kim i jak bronił się Tallin oraz jak radzono sobie z długą i ciemną zimą opowiada Tõnu Pedaru, historyk i kurator w Muzeum Fortyfikacji Kiek in de Kök w Tallinie.

„It’s the first time since the interbellum that we will have all the levels of elections in Romania at the same time”

Mihai Christopher Marian Radovici, PhD student of the Bucharest University of Economics, speaks about the Generation Freedom forum in Warsaw in which he participated.

Mihai Christopher Marian Radovici, PhD student of the Bucharest University of Economics, speaks about the Generation Freedom forum in Warsaw in which he participated. He also explains his view on the grain embargo crisis between some EU countries and Ukraine. In regards to Romania, three important topics right now are also discussed in the interview: the Three Seas Initiative, Schengen membership and coming elections next year.

The interview was conducted on 22nd September 2023 in Warsaw by Piotr Mateusz Bobołowicz.