Wspomnienie Barbary Jurkowskiej, poetki i dobrego ducha „Poezji Dzisiaj”. Czy współczesny człowiek potrzebuje mitu? ONM

Gdy bogiem jest komputer, a kosmosem zdarzeń internet, coraz mniej jest ludzi, którzy wyróżniają się bujną wyobraźnią. Funkcjonuje także przekonanie, że z konkretnych powodów nie warto wyróżniać się.

Dzieje się tak głównie z obawy przed opiniami anonimowej i bezwzględnej internetowej tłuszczy. Dlatego ludzie nie chcą fantazji ukazywać. W czasie gdy niemal wszystko jest w zasięgu naszej ręki, człowiek odczuwa boską siłę tworzenia. Kiedy z zalewu najświeższych doniesień agencyjnych, telewizyjnych raportów i radiowych serwisów tworzy „własną wersję zdarzeń na dziś” czuje się jak kreator!

Natłok informacyjny jest jednak tak wielki, że brakuje już czasu na analizę, refleksję i zastanawianie się nad kontekstem owych zdarzeń.

Tomasz Wybranowski

 

 Smutne i nagłe odejście…

 

Ale dzisiejszy program „Ostatnia niedziela miesiąca” rozpocząłem pożegnaniem. Właśnie dowiedziałem się, że odeszła ciepła, pogodna i bardzo życzliwa osoba, oraz muza swojego męża Aleksandra Nawrockiego, dobrego ducha nas, wierszokletów ze słowiańskim genotypem rozsianych po całym świecie.

Pani Barbara Jurkowska pisała wiersze i była redaktorką pisma „POEZJA Dzisiaj”. Dzielnie wspierała pracę męża redaktora naczelnego pisma „POEZJA Dzisiaj” i właściciela Wydawnictwa Książkowego IBiS. Dla mnie Jej wiersze zawsze były poezją niezwykłą, magiczną choć utkaną z najzwyklejszych szarości, z których składa się życie. A ten wiersz, który w całości zacytuję poniżej, dzisiaj brzmi smutno i gorzko. I czyta się go inaczej. Z łzą w sercu…

Barbara Jurkowska, poeta i redaktor pisma „POEZJA Dzisiaj”. Fot. ze zbiorów Wydawnictwa Książkowego IBiS.

/…/Dzień zagoniony
między murami –
my zagubieni
w tłumie
we mgle obcości
odkurzamy dobro
szukając prawdy.
Za miastem
łąki pola lasy
w mozaikę barw poukładane –
słyszymy szum
szelest
śpiew –
zmysły zachwytem wypełniamy.
Mówimy szeptem
w ciszy
co zaciera
ostre
brzegi słów. [*] [*] [*]

  Wieczny odpoczynek racz Jej dać Panie. Daj Jej dopłynąć do łaski Twej światłości…

 

Fot. Tomasz Wybranowski

 

 O micie, mowie i zagubieniu człowieka słów kilka… 

 

W dzisiejszym programie opowieść i refleksje o nici łączącej mowę (języki) z mitem. Człowiek XXI wieku potrzebuje mitu jak nigdy przedtem. Współczesny człowiek mitami żyje i wciąż tworzy nowe. Przede wszystkim by nie czuć się samotnym, nie być odrzuconym i mieć, choćby złudną, ale jednak nadzieję, iż przynależy do większej zbiorowości. Oto mit warunkuje ontologiczne bytowanie człowieka:

Pytanie o mit pozostaje nieuchronnie pytaniem o nas samych. Poprzez zagadnienie jego (mitu) ontycznej struktury oraz problemem miejsca jakie zajmują w niej słowa opisujące świat otaczający człowieka, status mitu przedstawia się jako – nie dająca się znieść – kwestia sensu istnienia (lub nieistnienia) wszechrzeczy – jak napisał Piotr Jakub Ereński w „Słowie o micie”.

Zbiorowa projekcja wyobrażeń w duchu konsumpcji i hedonizmu bez ograniczeń zdaje się organizować życie społeczeństw od czasu kiedy reklama zawładnęła radiowym eterem i telewizją, oraz cyberprzestrzennym zgiełkiem. W dobie tabloidyzacji mediów o sukcesie reklamy decyduje jej szybkość (skondensowana forma) i siła jej przekazu. Tutaj aż prosi się by po raz kolejny zacytować autora „Symbolik und Mythologier…”: „posąg był symbolem dla oka, mit zaś symbolem dla ucha”.

W sytuacji, kiedy statystyczny Kowalski czy Smith w pośpiechu dnia codziennego i szarości egzystencji coraz mniej czyta, coraz miej czasu poświęca na edukację (co bestialsko morduje czas dla refleksji), reklama jawi się jako recepta na „egzystencjalne dolegliwości”.  To w reklamie Smith i Kowalski odnajdują emocje i ideały charakterystyczne dla współczesnej kultury. Dla przykładu: Coca Cola i święta Bożego Narodzenia; piwo Warka i krąg strażaków – przyjaciół, czy najczystsza miłość związana z pudełkiem czekoladek Rafaello.

Ba! Samo oglądanie samych reklam staje się pewnym rytuałem, co już jest – cytując samego Eliadego – przywołaniem mitu. Francuski filozof, językoznawca i teoretyk literatury Roland Barthes uważa, że reklama sama w sobie jest już mitem. Reklama decyduje o naszym wyborze w sposób niedemokratyczny. By być „na topie”, „by dać szczęście i uśmiech najbliższym”, „by pojawić się w gronie najlepszych” musimy nabyć konkretny produkt. Nie mamy prawa wyboru. ŻADNEGO!!!

Ale reklamowa mityczna przestrzeń wnika głębiej. Człowiek by czuć się w pełni akceptowanym chce należeć do określonej grupy, która społecznie stanowi większość.


        Cała audycja „Ostatnia Niedziela Miesiąca” (23 lutego 2020) do wysłuchania tutaj:

 

Partnerem Radia WNET i Studia Dublin

 

Produkcja Studio 37 – Radio WNET Dublin © luty 2020