Wysłuchaj całej rozmowy już teraz!
Janusz Bugajski: w nadchodzących latach USA będą poświęcać inicjatywie Trójmorza coraz więcej uwagi
Litwa, Łotwa i Estonia są zbyt małe, by samodzielnie przeprowadzić kosztowne inwestycje energetyczne, dlatego potrzebują wsparcia ze strony partnerów środkowoeuropejskich – mówi politolog.
Wysłuchaj całej rozmowy już teraz!
Janusz Bugajski: w nadchodzących latach USA będą poświęcać inicjatywie Trójmorza coraz więcej uwagi
Niemcy straciły swoją rolę, jaką pełniły w Europie pod amerykańską protekcją – mówi politolog.
Wysłuchaj całej rozmowy już teraz!
„Bez Polski i Trójmorza Stany Zjednoczone mogłyby stracić wpływy w całej Eurazji, stąd takie znaczenie naszego kraju na arenie międzynarodowej”. – mówi były szef MON
Wysłuchaj całej rozmowy już
Szczegóły wizyty Bidena w Kijowie – 363. dzień rosyjskiej agresji na Ukrainę
W naszym regionie konieczna jest edukacja o sobie nawzajem. Wiele nieporozumień wynika z niewiedzy – mówi publicysta.
Wysłuchaj całej rozmowy już teraz!
„By zaistniała swoboda przepływu osób, dóbr i usług, musi istnieć do tego infrastruktura. Inicjatywa Trójmorza jest przeniesieniem procesu integracji europejskiej w Europie Środkowej do sfery realiów”
Wysłuchaj całej rozmowy już teraz!
Naszym gościem jest Kolinda Grabar-Kitarović, była prezydent Chorwacji i współtwórczyni Inicjatywy Trójmorza. W rozmowie z P. M. Bobołowiczem wspomina genezę tego projektu i ocenia, jak się sprawdził.
Jak wspomina prezydent Grabar-Kitarović, Inicjatywa Trójmorza początkowo miała być znacznie mniejszym projektem:
Na początku chcieliśmy połączyć tylko obszary Bałtyku i Adriatyku. Potem jednak zrozumieliśmy, że dla sukcesu naszego projektu powinniśmy dołączyć również obszar Morza Czarnego, w którym znajduje się 12 krajów członkowskich UE. Określiliśmy 3 obszary kluczowe: spójność przestrzeni europejskiej, konkurencyjność naszych gospodarek i połączenie infrastruktury Północy i Południa.
Chorwacka polityk podkreśla jednak, że Trójmorze nie jest organizacją mającą rozbić jedność Unii Europejskiej:
Nie uważam, że Unia Europejska się rozpadnie. Nastąpi jej ewolucja – ale nie wiem, w jakim kierunku. Nie uważam jednak Trójmorza (ani żadnej innej struktury europejskiej) za twór wrogi UE.
Odsłuchaj rozmowy Piotra Mateusza Bobołowicza już teraz!
[ARP]
Finał Wielkiej Wyprawy Radia Wnet / Fot. Konrad Tomaszewski, Radio Wnet
Ekipa Wielkiej Wyprawy wróciła do siedziby Radia Wnet na Krakowskim Przedmieściu 79 w Warszawie.
W czasie Wielkiej Wyprawy przejechaliśmy około 10 tysięcy kilometrów. Odbyły się audycje z czternastu państw Europy Środkowej i państw bałtyckich. Dobiegła końca wyprawa nad trzy morza: Bałtyk, Morze Czarne i Adriatyk, ale Liliana Wiadrowska zapewni nam post scriptum.
Skopje | Prisztina | Dubrownik | Rijeka | Lublana | Zagrzeb | Wiedeń | Bratysława
Wielka Wyprawa to opowieść o polityce, kulturze i życiu codziennym. Mamy świadomość, że dzieje się to podczas wojny na Ukrainie, dlatego często padały pytania o zagrożenia dla wolności i przyszłość naszej części Europy.
Piotr Mateusz Bobołowicz i Jan Olendzki opowiadają o swoich wrażeniach i licznych przygodach, które spotkały ich podczas podróży.
Dziennikarz mówi o tym, czym żyją Słowacy. Rozmowę prowadzi Piotr Mateusz Bobołowicz.
Ekipa Wielkiej Wyprawy rozmawia z Janą – mieszkanką Bratysławy – o tym, czym się wyróżnia stolica Słowacji, co można zwiedzić, a także o wydarzeniach kulturalnych.
Hanna Tracz o secesyjnej architekturze Bratysławy, m.in. turystycznej perełce stolicy – kościele św. Elżbiety.
W Poranku Wnet relacja z manifestacji po strzelaninie przed klubem LGBT.
Jan Olendzki rozmawia z najstarszym wiedeńskim dorożkarzem. Jest nim Polak – pan Wiesław.
O austriackiej kulturze kawy opowiadają Hanna Tracz i Liliana Wiadrowska, a na spacer ulicami Wiednia zapraszają Jan Olendzki i Piotr Mateusz Bobołowicz.
Zachęcamy do wysłuchania audycji ze stolicy Austrii!
Piotr Mateusz Bobołowicz rozmawia z mnichem Markiem, który wyjaśnia czym jest Hare Kriszna.
Bożydar opowiada o tym, co znajduje się w Muzeum Canabisu, a także o historii uprawiania tej rośliny.
Branimir oprowadza ekipę Wielkiej Wyprawy po Zagrzebiu. Ponadto, łączymy się ze Szczecinem, gdzie Małgorzata Kleszcz i Konrad Mędrzecki poznają tajemnice świata fortepianów.
Poranek Wnet
Z Warszawy Krzysztof Skowroński łączy się z Wielką Wyprawą, która znajduje się w Zagrzebiu.
Vesna Vučemilović mówi o aktualnej sytuacji gospodarczej w Chorwacji. Zauważa, że sytuacja jest dobra między innymi z uwagi na przychody z turystyki, jednak problemem jest opuszczanie Chorwacji przez jej młodych obywateli.
Branimir Guć, student literatury z Zagrzebia, opowiada o obrazie Vlaho Bukovacza „Gundulić kontemplujący Osmana”. Rozmowę prowadzi Hanna Tracz.
Najedzeni Liliana i Piotr opowiadają o kościele św. Marka, zabezpieczaniu puszek z jedzeniem alarmem, a także serbskiej seksaferze.
Ekipa Wielkiej wyprawy o Chorwacji, historii nazwy miasta Zagrzeb, kulturze i życiu mieszkańców.
Liliana Wiadrowska, Hanna Tracz, Piotr Mateusz Bobołowicz i Jan Olendzki zapraszają nas w pierwszy spacer po Zagrzebiu.
Radio Wnet dotarło do Chorwacji. Przedostatniego przystanku Wielkiej Wyprawy.
Dimitrij Rupel ocenia obecną słoweńską politykę.
Chciałbym, żeby słoweńska polityka bardziej przypominała tę polską i innych państw Europy Środkowo-Wschodniej.
Wielka Wyprawa o Słowenii. Spacer po Lublanie.
Robert Waltl o życiu kulturowym Słowenii, teatrze i kolekcji kukiełek.
Poranek Radia Wnet z Lublany. Prowadzi Krzysztof Skowroński
Alojz Kovšca o walce Słowenii o niepodległość. Polityk mówi o następstwach wojny na Ukrainie, jakie daje się odczuć w słoweńskiej gospodarce.
Dziennikarz Domen Mezeg mówi o polityce Słowenii. Przyznaje, że Słowenia nie rozstała się całkowicie z komunistyczną przeszłością.
Dr Nika Ježa opowiada o Emilu Korytce, który walczył o wyzwolenie Polski w powstaniu listopadowym, był prześladowany i zesłany do Słowenii. Korytko pokazał Słoweńcom jak ważna jest świadomość narodowa i kultura ludowa.
Lojze Peterle mówi o historii swojego kraju.
Pierwszy premier wolnej Słowenii wspomina, jak wyglądało uzyskanie niepodległości przez Słowenię.
W drugiej części wywiadu Lojze Peterle mówi o swojej ocenie sytuacji światowej w perspektywie wojny w Ukrainie.
Lojze Peterle w rozmowie z Krzysztofem Skowrońskim opowiada o swoich wspomnieniach świętego Jana Pawła II.
Wielka Wyprawa dała się porwać słonecznej pogodzie i jeszcze raz odwiedziła Adriatyk.
Ekipa Wielkiej Wyprawy Radia Wnet zaprasza na spacer po Piranie i wybrzeżu Adriatyku.
Liliana Wiadrowska i Hanna Tracz spacerują uliczkami Lublany, tętniącymi historią i słoweńskim kolorytem.
Wielka Wyprawa Radia Wnet dotarła do Lublany – stolicy Słowenii.
Liliana Wiadrowska, Hanna Tracz, Jan Olendzki i Piotr Bobołowicz zabierają nas w kolejną podróż. Między innymi poruszyli temat tradycyjnego skakania z mostu. W tym o szkoleniu dzieci.
Znad zatoki Jan Olendzki poleca wcześniejsze zapewnienie sobie noclegu. Przeprowadził również prawdopodobnie pierwszy wywiad z Adriatykiem.
Ekipa Wielkiej Wyprawy dotarła do trzeciego morza. Hanna Tracz i Liliana Wiadrowska ze specjalną audycją z nad Adriatyku. Nie zabraknie ciekawostek o Chorwacji, a także relacji z wybrzeża.
Wielka Wyprawa Radia Wnet dotarła do Chorwacji.
Wielka Wyprawa drodze do Chorwacji
Droga z Prisztiny do Dubrovnika zajęła 8 godzin.
Xhorxhina Bami w rozmowie z Piotrem Mateuszem Bobołowiczem przedstawia sytuację polityczną w Kosowie. Tłumaczy, że mimo chęci Albańczyków przyłączenia Kosowa do Albanii są coraz słabsze. Prisztina prowadzi niezależną politykę i jest inicjatorem wielu międzynarodowych bałkańskich projektów.
Albańczycy z Czarnogóry i Macedonii Północnej, którzy studiują na amerykańskim uniwersytecie w Prisztinie, mówią o swoim stosunku do Serbów i perspektywie zjednoczenia Albańczyków.
Złote wyrobu jubilerskie są popularne wśród kosowskich kobiet. Sprzedawca złota w Prisztinie mówi o tym, jak idzie biznes w dobie europejskiego kryzysu. Rozmówca Liliany Wiadrowskiej jest Albańczykiem. Jak widzi przyszłość Kosowo? Jaki ma stosunek do Serbów? Dowiedz się, słuchając wywiadu Wielkiej Wyprawy Radia Wnet.
Porucznik Maślanka mówi o tym, jak wygląda dzień polskiego żołnierza na misji pokojowej w Kosowie. Także, tłumaczy jakie działania są podejmowane dla uregulowania konfliktów między lokalną społecznością.
Gen. Roman Polko o przeszłości i obecności polskich żołnierzy w Kosowie.
ppłk. Paweł Gandera, dowódcą XLVI zmiany PKW KFOR KOSOWO, gdzie na bazie Camp Novo Selo stacjonują PKW. Mówi o tym, czego dotyczy misja polskich żołnierzy. Zaznacza, że nie ingerują w polityczne konflikty. Ich celem jest ochrona lokalnej ludności.
W Kosowie bardzo widoczne jest jawne poparcie wobec Stanów Zjednoczonych. Z kolei „Nigdy tutaj nie było sympatii dla Rosji” przyznaje wicepremier Kosowa ds. europejskiej integracji, rozwoju i dialogu. W rozmowie z Piotrem Mateuszem Bobołowiczem Besnik Bislimi naświetla system gospodarczy, który polega na ulokowaniu produkcji i pozwala na szybki rozwój państwa.
Spacer po Prisztinie
Wielka Wyprawa Radia Wnet dotarła do Prisztiny. Jan Olendzki i Piotr Mateusz Bobołowicz z relacją ze stolicy Kosowo. Zwracają uwagę na nowoczesność kraju, mimo wojny, która miała miejsce pod koniec tysiąclecia. Na to wydarzenie i trwający konflikt z Serbią wskazują jedynie pojawiające się na drogach samochody wojskowe i śmigłowce.
Stevo Pendarovski przewiduje, że Ukrainę czeka długa droga do wejścia w skład Sojuszu Północnoatlantyckiego. Wspomina, że jego kraj był kandydatem do NATO przez ponad 20 lat.Zwraca uwagę na istotny problem, którym jest brak porozumienia z Bułgarią – konieczny warunek do wejścia Macedonii Północnej do Unii Europejskiej. Prezydent Macedonii Północnej krytykuje funkcjonowanie ONZ – jest mało skuteczna, ale daje przestrzeń na dialog.
Jovana Trencevska mówi o wyzwaniach Macedonii Północnej związanych z kryzysem energetycznym oraz sytuacji na tamtejszym rynku pracy. Informuje, że rząd w Skopje ma gotowe rozwiązania na rzecz rozwijania przedsiębiorczości, a co za tym idzie zatrzymania młodych ludzi w kraju. Przewidziane są ponadto kursy programowania dla bezrobotnych.
Anna Frangovska o rozwoju lokalnej sztuki macedońskiej. Opowiada o najwybitniejszych dziełach, znajdujących się w Galerii Narodowej.
Goran Sadikarijo o Muzeum Holocaustu w Skopje i historii Żydów w Macedonii Północnej. Celem tego muzeum jest zapobieganie antysemityzmowi.
Hanna Alicja Tracz z wywiadem z Domu Pamięci Matki Teresy z Kalkuty. Historia o miejscu narodzin albańskiej zakonnicy.
Danela Arsovska mówi o planach na swoja kadencję w Skopje. M.in. reformach w mieście i systemie zarządzania.
Wojciech Tyciński charakteryzuje kształt sceny politycznej w Macedonii Północnej. ocenia, że jednym z największych wyzwań dla władz Macedonii Północnej jest zahamowanie tempa emigracji młodych ludzi. Dyplomata zapewnia o pełnym poparciu Polski dla europejskich aspiracji Macedonii Północnej.
Druga część wywiadu z Wojciechem Tycińskim. Rozmowa dotyczy sytuacji ekonomicznej Macedonii Północnej i relacji międzynarodowych w związku z sytuacją gospodarczą kraju.
Jan Olendzki z relacją ze Skopje. Opowiada o swoich wrażeniach ze stolicy Macedonii Północnej.
Igor Stanojoski, w rozmowie z Piotrem Mateuszem Bobołowiczem, opowiada o tym jak wygląda życie w Macedonii Północnej, o konfliktach wśród społeczeństwa, a także o stosunku Macedończyków do sąsiadów oraz do Rosji przed rozpoczęciem inwazji na Ukrainę i obecnie.
Igor Stanojoski mówi o literaturze macedońskiej, a także o języku i porównuje go z innymi językami słowiańskimi.
Liliana Wiadrowska spaceruje po Skopje z przewodnikiem – Dawidem Trajkowskim.
Liliana Wiadrowska spaceruje po Skopje z przewodnikiem – Dawidem Trajkowskim.
Liliana Wiadrowska z relacją z Wielkiej Wyprawy, która dotarła do macedońskiego Skopje. Po mieście tym oprowadza Dawid Trajkowski – po ojcu Macedończyk, po matce Polak. Opowiada o standardzie życia w Macedonii Północnej.
Wielka Wyprawa po pobycie w stolicy Bułgarii udała się do Macedonii Północnej.
Drugi etap Wielkiej Wyprawy za nami. Relacje, rozmowy o życiu, kulturze i polityce można zobaczyć niżej.
Zobacz pierwszy etap naszej podróży. Odwiedziliśmy państwa nadbałtyckie, a w tym miasta – Wilno, Kowno, Kłajpedę, Rygę, Tallinn, Helsinki, Sztokholm i Szczecin.
Ekonomista zapowiada tegoroczną edycję Forum Ekonomicznego. Jak wskazuje, globalny kryzys daje pole do dyskusji na wiele istotnych tematów.
Wysłuchaj całej audycji!
Prof. Zbigniew Krysiak zauważa, że tegoroczne forum odbędzie się w cieniu wojny, co zmusi uczestników do wypracowania mapy drogowej działań Unii Europejskiej. Dodaje, że potencjalne tematy będą dotyczyły nie tylko zwiększenia bezpieczeństwa militarnego, lecz także energetycznego. Ekonomista naświetla kierunek transformacji energetycznej Niemiec, które muszą części zrezygnować z zielonej polityki i zacząć korzystać z czarnego złota.
Prof. Zbigniew Krysiak zwraca uwagę na wzrost znaczenia koalicji Trójmorza. Tłumaczy, że konsolidacja państw stwarza nowe związki ekonomiczne wbrew interesom Francji i Niemiec. Ponadto, podkreśla konieczność zawieszenia systemu handlu uprawnieniami do emisji CO2 ETS.
Na forum w Karpaczu pojawi się, moim zdaniem, istotny impuls, dotyczący w ogóle usunięcia podatku za emisję CO2, ponieważ jest czynnikiem istotnie zwiększającym koszty. Ten ideologiczny nurt jest przyczyną właśnie wyłączenia elektrowni jądrowych, które przecież nie emitują.
Zdaniem ekonomisty jest niezbędne, by Rosja odczuła jak najbardziej negatywne konsekwencje agresji na Ukrainę. Analogicznie, jak mówi ekspert, zadośćuczynić za II wojnę światową muszą Niemcy. Dodaje, że wyłączanie Rosji Władimira Putina odbywa się zbyt wolno.
Nie możemy zakładać kompletnej izolacji, ale trzeba doprowadzić do takiego stanu, żeby właśnie ten zbrodniarz nie czuł się bezkarnie. Musimy go odizolować i doprowadzić go do takiego stanu, żeby on przeszedł przez pewien proces resocjalizacji.
Jak rosyjska inwazja na Ukrainę zmieniła perspektywę fińskich polityków? Były szef fińskiego MSZ Timo Soini o zakazie wjazdu dla Rosjan do UE, zamrożeniu wojny na Ukrainie i agendzie klimatycznej UE.
Timo Soini wskazuje, że rosyjska agresja doprowadziła do radykalnej zmiany myślenia fińskiej klasy politycznej. Dotąd Finlandia starała się zachować neutralność. Zdaniem polityka opór Turcji wobec akcesji Szwecji i Finlandii do NATO był „wielkim rozczarowaniem”.
Jak informuje, Finlandia radykalnie ograniczyła wydawanie Rosjanom wiz turystycznych. Znaczna część społeczeństwa opowiada się za całkowitym zakazem wjazdu Rosjan do UE. Polityk ubolewa nad niewystarczającym wsparciem dla Ukrainy ze strony Francji i Niemiec. Wyraża nadzieję, że nie dojdzie do zamrożenia konfliktu, ponieważ zachęciłoby to Federację Rosyjską do dalszych agresywnych działań.
Czytaj także:
Fiński poseł: nie można lekceważyć dżihadyzmu, ale głównym zagrożeniem dla Europy jest Rosja
Polityk wskazuje, że klimatyczna agenda UE prowadzi do spadku konkurencyjności europejskiej gospodarki.
Szaleństwo Niemiec doprowadziło do likwidacji elektrowni jądrowych i uzależnienia się od rosyjskich surowców. Nie słuchali głosów rozsądku z państw nadbałtyckich.
Jak wskazuje Timo Soini, w ostatnich miesiącach wzrosła w Finlandii potrzeba pogłębiania współpracy w ramach Trójmorza.
A.W.K./A.P.
USA przekazały do Funduszu Trójmorza kolejne 300 mln dolarów na rzecz wzmocnienia tego porozumienia. W Rydze padło też stwierdzenie, że Trójmorze nie rozwinie się w pełni bez wolnej Ukrainy.
Projekt Trójmorza powstał w 2015 roku z inicjatywy prezydenta Andrzeja Dudy i prezydent Chorwacji Kolindy Grabar-Kitarović. Początkowo kpiono z samej idei. Przecież jest Unia Europejska i jej komisarze, jest pani Angela Merkel, jest prezydent Francji. Oni za nas ułożą sprawy Europy i świata. I układali aż do 24 lutego, gdy wyszło na jaw, że ich marzenie o daczach we Władywostoku rozpadło się. Przekonali się, że gazowy partner Berlina i umiłowany przez Angelę Merkel hodowca psów rasowych jest zbrodniarzem. Fundament niemiecko-francuskiej Europy zadrżał i okazało się, że Trójmorze może się stać zalążkiem nowej Europy, Europy innego rozkładu sił i innego punktu widzenia.
W maju i w czerwcu udało się Radiu Wnet odwiedzić dziesięć stolic. Wspólnym mianownikiem w wywiadach z prezydentami, ministrami obrony i innymi ważnymi politykami była konstatacja, że w ostatnich miesiącach wzrosło znaczenie Polski.
O tym pisałem już w czerwcowym „Kurierze WNET”. Ale warto to powtarzać, bo polska opozycja wobec sukcesów naszej dyplomacji robi wszystko, by je ośmieszyć. Byłem świadkiem takiego zdarzenia w Brukseli. Ponieważ działo się to na nieformalnym spotkaniu, nie będę podawał szczegółów. Ale w gorszący wszystkich gości (a było to towarzystwo międzynarodowe) sposób jeden z polityków opozycji kpił sobie z Polski, podważając wielki wysiłek zbudowania jej międzynarodowego autorytetu.
Od takich kpin Polska się nie zawali. Jej rola została podkreślona zarówno w czasie bukareszteńskiego szczytu, jak i na spotkaniu liderów Trójmorza w Rydze. Tam nie tylko Stany Zjednoczone przekazały do Funduszu Trójmorza kolejne 300 milionów dolarów na rzecz wzmocnienia tego regionalnego porozumienia, ale też w Rydze padło stwierdzenie, że nie ma możliwości zagospodarowania trójmorskiej przestrzeni bez wolnej i niepodległej Ukrainy. I to jest prawda.
Ale aby nasz region (jak przepowiedział Friedman) stał się znaczącą siłą i prawdziwym drugim płucem Europy albo nawet lekarstwem, które wydobędzie ją z kłopotów gospodarczo-intelektualnych, do Trójmorza dołączyć musi nie tylko Ukraina, ale też wolna od Łukaszenki i ruskiego mira Białoruś.
W naszej polityce powinniśmy pamiętać o Białorusinach i ich biernym i czynnym oporze i przeciwstawianiu się rosyjskiej agresji na Ukrainę. Białorusini prowadzą nie tyko sabotaż (kolejarze), ale też przez zbrojne wsparcie ochotników z oddziału im. Kastusia Kalinowskiego bronią ukraińskiej niepodległości.
Oczywiście piękna idea Trójmorza i realizacja rozmaitych projektów zależy od zwycięstwa Ukrainy w wojnie. A na to ma też wpływ nasza postawa. Jednym uchem słuchamy wiadomości o krwawych walkach na wschodzie Ukrainy, a drugim – śpiewu ptaków, które zapowiadają zbliżające się wakacje. Jedźmy na wakacje, ale nie dajmy uwieść się ptakom. Nie zapomnijmy, że wojna na Ukrainie to nasza wojna.
W tym numerze „Kuriera WNET” publikujemy kolejny odcinek Kalendarium politycznego Adama Gnieweckiego, który z godną podziwu konsekwencją relacjonuje dzień po dniu wydarzenia dyplomatyczne towarzyszące wojnie na Ukrainie. Jeśli Państwo znajdą czas, to raz w tygodniu mogą Państwo także usłyszeć w Radiu Wnet, co się działo w dyplomacji w ciągu ostatnich siedmiu dni.
Lipcowe wydanie „Kuriera WNET” zdominowały, co zrozumiałe, aktualne sprawy polityczne, ale nasi Autorzy zadbali o to, by w czasie wakacji znaleźli Państwo w naszej Gazecie Niecodziennej lekturę zajmującą, pomagającą docenić wolność, jaką możemy się wciąż cieszyć, a jednocześnie nie zapominać o sąsiadach, którzy od miesięcy o tę wolność walczą – także dla nas.
Artykuł wstępny Krzysztofa Skowrońskiego, Redaktora Naczelnego „Kuriera WNET”, znajduje się na s. 1 lipcowego „Kuriera WNET” nr 97/2022.