Gościem audycji jest Wojciech Mucha, dziennikarz, publicysta, specjalista od dezinformacji, współtwórca StopFake PL, współprowadzący nowego programu „Demaskatorzy” w TVP Info.
Paweł Bobołowicz rozmawia z Wojciechem Muchą o rosyjskiej dezinformacji wymierzonej w Polskę i o tym, jak jej przeciwdziałać.
Gościem audycji jest dr hab. Tomasz Stępniewski prof. KUL, zastępca dyrektora Instytutu Europy Środkowej ds. badawczo-analitycznych. Opowiada o Lublin Central Europe Forum 2023, które odbyło się 29-30 maja i było okazją do zawarcia porozumienia o współpracy analityczno-akademickiej między ośrodkami analitycznymi i akademickimi Trójkąta Lubelskiego.
Olga Siemaszko, szefowa Białoruskiej Redakcji Radia Wnet prezentuje najaktualniejsze i najważniejsze informacje z Białorusi.
Forbes: Na Ukrainę sprowadzono generatory o łącznej mocy prawie jednego bloku energetycznego elektrowni jądrowej, informuje Forbes. W ciągu 11 miesięcy na Ukrainę zostało sprowadzonych prawie 354 tys. generatorów.
Livyi Bereh: Ukraińskie wojsko dzielnie stara się utrzymać obronę Sołedaru, powiedziała wiceminister obrony Hanna Malyar.
„Noc w Sołedarze była gorąca, walki trwały. Nieprzyjaciel rzucił prawie wszystkie główne siły w kierunku Doniecka i utrzymuje wysoką intensywność ofensywy” – powiedziała.
Hromadske: Rosja potwierdziła, że żyje 23 obywateli Ukrainy, których Ukraina uznała za zmarłych.
Poinformował o tym rzecznik praw obywatelskich Dmytro Łubinec po wynikach dwóch rund negocjacji z rosyjską rzecznikiem Tetianą Moskalkową.
Łubinec nie sprecyzował, kto dokładnie okazał się żywy. Stwierdził, że choć nie ma przełomu w negocjacjach, prace techniczne zostały rozpoczęte. W szczególności Ukraina i Rosja wymieniają listy i informacje.
Ukrinform: Departament Obrony USA nazwał sytuację wokół Sołedaru trudną, ale nie potwierdził zdobycia miasta.
„Naprawdę obserwujemy intensywne i ciężkie walki wokół Sołedaru, a także Bachmutu, który jest stosunkowo blisko. Nie możemy potwierdzić żadnych doniesień, że Sołedar został zajęty przez siły rosyjskie” – zaznaczył przedstawiciel Pentagonu.
Prezydenci Polski i Ukrainy na Cmentarzu Obrońców Lwowa |fot. Paweł Bobołowicz
Wczoraj we Lwowie odbyło się spotkanie na szczycie w formacie Trójkąta Lubelskiego. Prezydent RP Andrzej Duda zadeklarował, że Polska przekaże Ukrainie czołgi Leopard.
Rzecznik Ministerstwa Spraw Zagranicznych Ukrainy zdementował informacje prasowe jakoby Ukraina miała prosić Unię Europejską o nie włączanie Białorusi na listę sankcyjną.
Według korespondenta Radia Liberty Rikarda Jozwiaka Białoruś nie znalazła się na poprzedniej liście sankcji na wyraźną prośbę Ukrainy.
one of the reasons why #Belarus hasn't been sanctioned together with #Russia in the EU's last sanctions packages is that #Ukraine has requested that Minsk is to be kept out. https://t.co/MWMvHspALA
PAP: W Brukseli przyspieszają prace nad 10. pakietem sankcji wobec Rosji. Nowe unijne restrykcje mają objąć też Białoruś. Rozszerzenie sankcji na państwa wspomagające Rosję zapowiadała przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen. Jak wynika z informacji ze źródeł Polskiej Agencji Prasowej, państwa członkowskie chcą przyjąć nowy pakiet przed zaplanowanym na początek lutego szczytem UE-Ukraina w Kijowie.
Radio Svoboda: Wśród światowych liderów Ukraińcy najbardziej ufają Dudzie, Bidenowi i Ursuli von der Leyen. Tak wynika z badania przeprowadzonego na zlecenie Centrum „Nowa Europa”. Wśród anty-ratingów są prezydenci Rosji, Białorusi i Chin.
Według sondażu Andrzejowi Dudzie ufa prawie 87 proc. Ukraińców. Kolejne miejsca zajmują prezydent USA Joe Biden (79,5%), przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen (73%).
Hromadske: 11 stycznia rosyjskie siły okupacyjne ostrzeliwały Marganiec w obwodzie dniepropietrowskim. W rezultacie jedna osoba została ranna, zniszczona została także infrastruktura. W nocy 12 stycznia Rosjanie ostrzelali Zaporoże. W wyniku uderzenia uszkodzone zostały obiekty infrastruktury, uszkodzone zostały także domy cywilne. Nie było ofiar ani rannych.
Prezydenci Polski i Ukrainy złożyli razem kwiaty na Cmentarzu Obrońców Lwowa. Miało to miejsce po raz pierwszy.
Podczas pobytu Prezydenta RP Andrzeja Dudy we Lwowie doszło do spontanicznego spotkania z mieszkańcami, którzy wyszli, by powitać polską głowę państwa.
„Jestem Prezydentem RP. Reprezentuję Polaków. To była owacja dla Polaków, nie dla mnie. Dla całego naszego społeczeństwa za to, ze w trudnym czasie niosą pomoc”. Prezydent @AndrzejDuda | Lwów 🇵🇱❤️🇺🇦 pic.twitter.com/0QUGcsvJRk
W Sołedarze pozostaje 559 cywilów, w tym 15 dzieci.
Administracja wojskowa obwodu donieckiego twierdzi, że przed zamknięciem miasta z powodu aktywnych działań wojennych ludzie ci nie chcieli wyjeżdżać. W pobliskim Bachmucie pozostaje mniej niż 8 000 osób, ale ewakuacja jest nadal możliwa.
Prezydenci Polski, Ukrainy i Litwy we Lwowie. Relacja Pawła Bobołowicza i Wojciecha Jankowskiego:
Prezydenci Andrzej Duda i Wołodymyr Zełenski/ Foto. Jakub Szymczuk/ KPRM
Poprzednie spotkanie w tym formacie odbyło się 23 lutego 2022 r., w przededniu pełnoskalowej inwazji rosyjskiej na Ukrainę.
Prezydent RP Andrzej Duda zapewnił o wsparciu Polski dla Ukrainy oraz podziękował prezydentowi USA za jego działania. Zaapelował do pozostałych państw Zachodu o zdecydowane zintensyfikowanie działań na rzecz broniącej się przed rosyjską inwazją Ukrainy.
Polska przekazała 240 czołgów, armatohaubie Krab, i karabiny Grot – przypomniał polski przywódca.
Gospodarz spotkania, prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełeński przestrzegł, że Federacja Rosyjska przygotowuje kolejną fazę eskalacji działań wojennych przeciwko jego państwu, zapewnił że Ukraina jest do tego przygotowana.
Ukraińskie flagi zawisną nad miastami Donbasu, a także nad Sewastopolem, choć będzie to wymagało wiele czasu – zapewnił ukraiński prezydent.
Wołodymyr Zełeński i Andrzej Duda wspólnie złożyli wieńce na Cmentarzu Orląt Lwowskich.
A.W.K.
Poniżej korespondencja Pawła Bobołowicza i Wojciecha Jankowskiego:
Redaktor naczelny „Kuriera Lubelskiego” mówi o rozwijającym się projekcie Trójmorza. Wyjaśnia jaką rolę może w nim odegrać Ukraina.
Wojciech Pokora zwraca uwagę na ciekawy proces regionalizacji idei Trójmorza. Format zapoczątkowany przez prezydentów, opierany na współpracy na szczeblu centralnym, teraz napędzany jest przez kooperację samorządów.
Widzimy to na przykładzie Via Carpatii (o tym jak przebiega budowa systemu dróg w poszczególnych krajach informujemy TUTAJ). Jeżeli projekt ten nie zostanie dopilnowany na szczeblu samorządowym, to nic z niego nie będzie.
Istotnym jest fakt, że współpraca między poszczególnymi regionami krajów jest umocowana w prawie. Państwa współdziałające w ramach Trójmorza przyjęły u siebie odpowiednie ustawy określające ramy działania samorządów. Dodatkowo:
Rok temu na Kongresie Samorządów Trójmorza została podpisana deklaracja samorządowa regionów.
Oprócz inicjatywy Trójmorza na wschodzie Polski rozwija się również projekt Trójkąta Lubelskiego. Jeżeli chcesz dowiedzieć się o nim więcej, koniecznie przesłuchaj całej audycji!
Komentarze ukraińskich ekspertów po szczycie są bardzo pozytywne. Dla tamtejszych mediów jest to główny temat – zapewnia korespondent Radia Wnet.
Paweł Bobołowicz komentuje pierwsze spotkanie prezydentów Polski, Ukrainy i Litwy w formule Trójkąta Lubelskiego, które odbyło się w Hucie na południowym zachodzie Ukrainy. Zadeklarowano współdziałanie przeciwko agresywnej postawie Rosji oraz dążenie do rozszerzenia NATO na wschód.
W wystąpieniach wszystkich prezydentów pojawił się temat kryzysu migracyjnego oraz zagrożenia ze strony Federacji Rosyjskiej. Prezydent Zełeński zapewnił o gotowości do dialogu dyplomatycznego z Rosją w istniejących już formatach.
Prezydent Andrzej Duda podkreślił, że jest przeciwnikiem wszelkich ustępstw wobec Rosji oraz potwierdził brak uznania dla aneksji Krymu. Wraz z litewskim przywódcą Gitanasem Nausedą zapewnił o poparciu dla członkostwa Ukrainy w UE i NATO.
Komentarze ukraińskich ekspertów po szczycie są bardzo pozytywne. Dla tamtejszych mediów jest to główny temat.
Korespondent Radia Wnet na Ukrainie informuje, że polski minister spraw zagranicznych Zbigniew Rau będzie specjalnym gościem spotkania prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełeńskiego z ambasadorami tego kraju.
Wiceminister spraw zagranicznych o szczycie Partnerstwa Wschodniego, represjach na Białorusi i unijnych sankcjach oraz o Trójkącie Lubelskim, wizycie kanclerza RFN w Polsce i postawie KE wobec Polski.
Ważne jest, że szczyt Partnerstwa Wschodniego w ogóle się odbywa- ocenia Marcin Przydacz, wyjaśniając, że odbywa się on pod trzema hasłami: Recovery, Reform i Resiliance. VI szczyt Partnerstwa Wschodniego rozpocznie się 15 grudnia. Komisja Europejska zmobilizuje dodatkowe 30 milionów euro, aby jeszcze bardziej wzmocnić swoje wsparcie dla narodu białoruskiego. To nowe finansowanie uzupełni i rozszerzy już istniejącą unijną pomoc dla młodzieży, niezależnych mediów, małych i średnich przedsiębiorstw na uchodźstwie oraz kultury. Rozważane będą działania na rzecz dalszego zbliżenia państw Partnerstwa Wschodniego do Unii Europejskiej. Do tej ostatnie nie zbliża się obecnie Białoruś, której władze terroryzują społeczeństwo.
Wczoraj widzieliśmy drakońskie kary dla aktywistów- kilkanaście lat więzienia.
Dotąd było już pięć transzy sankcji wobec Białorusi. Rozważane są kolejne. Rozmówca Krzysztofa Skowrońskiego odpowiada na pytanie, czy premier Mateusz Morawiecki spotka się ze Swiatłaną Cichanouską. Zauważa, że
Swiatłana Cichanouska często spotyka się z polskimi politykami.
Symbolicznym gestem była obecność niedoszłej białoruskiej głowy państwa na szczycie dla demokracji u boku prezydenta Andrzeja Dudy. Pokazuje to jego wsparcie dla białoruskiego społeczeństwa.
Gość Poranka Wnet mówi o współpracy w ramach Trójkąta Lubelskiego. Zauważa, że istnieje potrzeba wspólnego reagowania na problemy, takie jak obecny kryzys na granicy. Wskazuje na postawę opozycji, której przedstawiciele w momencie kryzysu skupili się na krytyce rządu.
Wyraża nadzieję, że nadejdzie dzień w którym wszystkie narody dawnej Rzeczypospolitej będą żyły w oparciu o jej wartości. Wówczas Trójkąt Lubelski stanie się Czworokątem Lubelskim.
Przydacz mówi również o przekazaniu środków unijnych na Krajowy Plan Odbudowy. Pieniądze są na razie wstrzymywane.
Komisja bez twardej podstawy prawnej wstrzymuje wypłatę środków.
Wiceminister spraw zagranicznych podkreśla, że nie ma formalnych powodów, aby KE nie akceptowała polskiej Krajowego Planu Odbudowy.
W duchu walki o praworządność Komisja sama postępuje niepraworządnie.
Przydacz zaznacza, że „KE chce coraz więcej władzy do której nie ma prawa”. Przewiduje, że będzie wywoływać to opór kolejnych państw. Podkreśla, że Komisja ma charakter wykonawczy wobec instytucji tworzonej przez państwa członkowskie. Ponadto nasz gość komentuje wizytę w Polsce nowego kanclerza Niemiec Olafa Scholza. Zauważa, że Polska była trzecią europejską stolicą jaką odwiedził. Mówi także o problemie reparacji wojennych od Niemiec.
Sprawa reparacji nie została w żaden sposób rozpatrzona.
W „Poranku WNET” nasz korespondent z Ukrainy zdradza szczegóły porozumienia zawartego przez członków Trójkąta Lubelskiego.
7 lipca odbyło się spotkanie członków tzw. Trójkąta Lubelskiego – jest to porozumienie zawarte rok temu w Lublinie między ministrami spraw zagranicznych Polski, Litwy i Ukrainy. Z biegiem czasu współpraca rozszerzyła się na podmioty zbiorowe – Ministerstwa Spraw Zagranicznych tych państw. Początkowo sam fakt inicjatywy nie wzbudził wiele emocji i nie spodziewano się wzrostu jego znaczenia.
Początkowo komentatorzy podchodzili do tego dosyć sceptycznie, zwracając uwagę że być może będzie to kolejny taki papierowy twór lub deklaracja nie pociągająca za sobą realnych faktów.
Wbrew przewidywaniom sojusz nie okazał się jednak efemeryczny i – jak podkreśla nasz korespondent z Ukrainy Paweł Bobołowicz – stosunkowo szybko zaczął zyskiwać coraz większą rolę zyskując status porozumienia, z którym trzeba się liczyć.
Kolejny bardzo ważny etap to przełożenie Trójkąta Lubelskiego na poziom parlamentów Polski, Litwy i Ukrainy, dwie bardzo ważne wizyty na Ukrainie marszałek Gosiewskiej, które odbywały się w kluczowym momencie, kiedy na Ukrainie zgromadziła się największa liczba wojsk rosyjskich od 2014 roku. Wówczas wicemarszałkowie, wiceprzewodniczący parlamentów Polski i Litwy i Ukrainy pojechali bezpośrednio w strefę przedfrontową pokazując i zwracając uwagę na to, co się dzieje, spotykając się również później w Kijowie w celu prowadzenia rozmów o charakterze politycznym.
Podczas wyżej wymienionego spotkania prowadzono również rozmowy na temat współpracy w ramach OBWE, nad którym przewodnictwo w przyszłym roku obejmuje Polska. Do równie ważnego spotkania doszło 7 lipca bieżącego roku. Bobołowicz zdaje raport o ustaleniach członków porozumienia:
Przyjęto dwa ważne dokumenty, pierwszy to deklaracja wspólnej europejskiej spuścizny wspólnych wartości z okazji 230 rocznicy Konstytucji 3 maja i wspólnych zaręczyn, czyli unii polsko-litewskiej. (..) Dołączono do tego mapę drogową jak ta deklaracja powinna być wcielana w życie – jest mowa o współpracy w zakresie bezpieczeństwa, pojawiają się też wątki wsparcia Ukrainy w drodze do NATO oraz wsparcia energetycznego dla państwo członkowskich.
W nowym „Poranku WNET” dyrektor Instytutu Współpracy Polsko-Węgierskiej im. Wacława Felczaka, Prof. Maciej Szymanowski, mówi m.in. o kolejnym spotkaniu przedstawicieli krajów Trójmorza w Lublinie.
W rozmowie z redaktorem Krzysztofem Skowrońskim prof. Maciej Szymanowski opowiada o wtorkowym spotkaniu tzw. „Trójkąta Lubelskiego”, w którym uczestniczyć będzie m.in. prezydent Andrzej Duda. Jak podkreśla ekspert, celem konferencji jest budowa zaufania społecznego i kontaktów między sympatykami koncepcji Trójmorza:
To jest kolejne spotkanie, które ma na celu przede wszystkim budowę kapitału społecznego i sieci powiązań między ludźmi, którzy chcą i dobrze życzą Trójmorzu, takim inwestycją jak Via Carpatia – zaznacza prof. Maciej Szymanowski.
Gość porannej audycji komentuje również problem braku zaufania społecznego w państwach Europy Środkowej. Zdaniem prof. Macieja Szymanowskiego stanowi on schedę po trudnych doświadczeniach totalitaryzmów XX wieku:
W Polsce ciągle mamy problem związany trudnym XX wiekiem. Jak ktoś buduje dom to zaczyna od budowy ogrodzenia, nawet jeśli w środku jeszcze nic nie ma, tylko dziura w ziemi. Bo ludzie boją się wpływu zewnętrznego świata. Tak samo to działa w Europie Środkowej – komentuje prof. Maciej Szymanowski.
Ponadto, rozmówca Krzysztofa Skowrońskiego odnosi się również do budowy Via Carpatia. Według eksperta ma ona znacząco wpłynąć na relacje handlowe na wschodzie Europy:
To, co się zmieni po wybudowaniu Via Carpatia – czyli drogowego połączenia północ-południe – w pierwszych dwóch latach przynajmniej dwukrotnie wzrośnie handel między krajami od państw Bałtyckich po Grecję – mówi prof. Maciej Szymanowski.
Ekspert nawiązuje także do istoty koncepcji Trójmorza. Jak komentuje prof. Maciej Szymanowski, może być ona niewygodna dla dobrze rozwiniętych państw zachodniej części Unii Europejskich:
To jest wielki atut, że państwa tej części Europy potrafiły się skrzyknąć i same zbudować coś, nie oglądając się na wielkich tego świata. To oczywiście niektórych boli. Niech boli. Naszym zadaniem jest to, żeby nasze państwa po prostu na tym zarabiały – stwierdza prof. Maciej Szymanowski.
Co więcej, szef Instytutu Współpracy Polsko-Węgierskiej im. Wacława Felczaka mówi również o polsko-czeskim sporze dot. kopalni w Turowie. Ekspert uważa, że konfliktu nie należy przeceniać:
Nie przeceniałbym tego. Spory są również między najbardziej zaawansowanymi w integracji państwami, jeśli chodzi o starą Unię Europejską. Oczywiście, przypadek polsko-czeski jest trudny pod pewnym względem. (…) Wydaje się, że niektórzy postawili jednak na szybki zysk, a nie na to, co zbudowało współpracę wyszehradzką – zaznacza prof. Szymanowski.
Tomasz Grzywaczewski o tym, czemu może służyć agresywna polityka Kremla, reakcji Unii Europejskiej na nią oraz szansie, jaką stwarza ona dla Polski.
Tomasz Grzywaczewski komentuje ostatnie działania Rosji. Sądzi, że można odczytywać je na kilku płaszczyznach.
Niewątpliwie jedną z nich jest próba testowania nowej amerykańskiej administracji sprawdzania, czy Joe Biden okaże się Barackiem Obamą 2.0, czyli politykiem uległym, niezdolnym do przeciwstawienia się agresywnym zapałom takich państw autorytarnych jak Rosja.
Moskwie zależeć może też na wymuszeniu zgody Waszyngtonu na rezygnację z sankcji wobec Nord Stream II. Dodaje, że możemy mieć do czynienia z przykrywaniem przez Władimira Putina sytuacji wewnętrznej przez politykę zagraniczną, tak jak było w 2014 r. Na jesieni Rosjan czekają bowiem wybory do Dumy.
Gość Kuriera w samo południe wskazuje, że Amerykanie wbrew zapowiedziom nie wysłali swych okrętów na Morze Czarne. Krytykuje wypowiedź szefa unijnej dyplomacji:
Uważam, że wczorajsze wystąpienie szefa unijnej dyplomacji to jest kompromitacja. W jednym zdaniu mówi o tym, że wokół Ukrainy jest 150 tysięcy rosyjskich żołnierzy, ale w związku z tym sankcje na Rosję nowe nie zostaną nałożone.
Josep Borell pochwalił Ukrainę za wyważone stanowisko. Grzywaczewski porównuje to do chwalenia ofiary, że nie prowokuje agresora Wskazuje, że
Reakcja europejska jest żadna. Nie chcą lub nie potrafią odpowiedzieć na rosnące zagrożenie ze strony Rosji.
Publicysta ocenia, że format normandzki się nie sprawdził. Oparcie się Kijowa o Paryż i Berlin w konflikcie w Donbasie nie przyniosło efektów. W rezultacie
Kijów może zauważyć w końcu, że Warszawa jest zainteresowana wspieraniem Ukrainy.
Przyznaje, że Polaków i Ukraińców dzielą kwestie historyczne. Oba narody zagrożone są jednak przez rosyjski imperializm.
Dodaje, że kraje zachodnie nie powinny wykluczać manifestacji militarnej.
Nie dajmy się zastraszyć. […] Rosja to w dużej mierze kolos na glinianych nogach.
