Stanisław Gądecki
Szczęśliwi jesteśmy w Poznaniu z tego powodu, że to wyznanie wiary trwa u nas od ponad 1050 lat. W związku z tym w przyszłym, 2018 roku będziemy obchodzić jubileusz narodzin pierwszego w Polsce biskupstwa; powstanie pierwszych w Polsce struktur kościelnych, służących integralnemu przekazowi wiary.
Razem z pierwszym biskupem Jordanem przybył wówczas do Poznania dar sukcesji apostolskiej, dzięki której możliwe stało się bezpieczne czerpanie z czystego źródła wiary, zagwarantowana została ciągłość pamięci Kościoła. Zagwarantowane zostało głoszenie „całej woli Bożej” (Dz 20,27). Dzięki temu dotarła do nas nienaruszona ta wola Boża, a wraz z nią radość, że możemy ją realizować w pełni (por. Lumen fidei, 49).
W 966 roku Mieszko I bowiem wraz ze swoim dworem przyjął chrzest, a dwa lata później – w 968 roku – ustanowiono dla Poznania pierwsze w Polsce biskupstwo, obejmujące całe państwo. Zrodziły się początki Kościoła Poznańskiego, zależne wprost od Stolicy Apostolskiej. Wtedy też przybył do Poznania – ustanowiony przez papieża Jana XIII – biskup Jordan, pierwszy biskup poznański, który zapoczątkował historię hierarchii kościelnej w naszej Ojczyźnie. Biskupstwo to miało charakter misyjny i podlegało bezpośrednio Stolicy Apostolskiej, obejmując zasięgiem swego działania teren całego ówczesnego państwa polskiego.
Zazwyczaj decyzję o powstaniu nowego biskupstwa ogłaszano na uroczystych synodach, którym przewodniczył papież. Taki synod – w którym uczestniczył papież Jan XIII oraz cesarz Otton I i Otton II – odbył się 2 stycznia 968 roku. Skoro z zapisek rocznikarskich wiemy, iż najstarsze polskie biskupstwo powstało w roku 968, stąd możemy przypuszczać, że stało się to na synodzie w Rzymie dnia 2 stycznia 968 roku (prof. Tomasz Jasiński).
W swoim czasie – aby uczcić ten przełomowy dla rozwoju chrześcijaństwa w Polsce moment tysiąclecia biskupstwa poznańskiego – arcybiskup Baraniak zaprosił do Poznania cały episkopat polski (w dniach 29 i 30 czerwca 1968 roku). Odpowiadając na jego zaproszenie, kardynał Wojtyła – w liście z dnia 28 grudnia 1967 roku – pisał m.in.: „Millennium Archidiecezji Poznańskiej jest prawdziwie radosną nowiną dla całego Kościoła w Polsce. Poznaniowi bowiem zawdzięczamy to, że Polonia coepit habere Episcopum, co jest dla Kościoła w Polsce faktem historycznym najwyższej wagi”.
I tak – w sobotę 29 czerwca 1968 roku, w uroczystość Apostołów Piotra i Pawła, patronów poznańskiej katedry, o godz. 17.30 na placu katedralnym – kardynał prymas Stefan Wyszyński dokonał koronacji obrazu Matki Bożej w Cudy Wielmożnej. W homilii prymas Wyszyński wspomniał o poznańskim franciszkaninie, który w 1666 roku kupił obraz i z zawieszonym na szyi wizerunkiem Matki Bożej odwiedzał biednych, wypraszając im liczne łaski. W ten sposób ks. prymas nawiązywał do uwięzienia na Jasnej Górze pielgrzymującego obrazu Matki Bożej podczas obchodów Millennium w 1966 roku.
Następnego dnia o godz. 10.30 miała miejsce uroczysta procesja biskupów do katedry. Głównym celebransem sumy pontyfikalnej na placu przed katedrą był arcybiskup Baraniak, a kazanie wygłosił Prymas Polski.
Po zakończeniu Mszy św. – na którą przybyły niezliczone tłumy wiernych – słowo Boże wygłosił metropolita krakowski. Mówił wtedy: „Przed tysiącem lat stanął na ziemi polskiej, tu, w Poznaniu, następca apostołów. Dlatego też nasze uczucia hołdu i wdzięczności przede wszystkim kierujemy do Stolicy Apostołów. Czynimy to w Poznaniu, przed bazyliką archikatedralną pod wezwaniem Świętych Apostołów Piotra i Pawła”.
Na zakończenie liturgii biskupi zeszli do podziemi katedralnych, gdzie odsłonili pamiątkowy kamień jako znak dziękczynienia za wprowadzenie narodu polskiego do rodziny Kościoła rzymskokatolickiego (por. Hubert Kubica, Na tysiąclecie biskupstwa, PK 19/2005).
Do tego samego faktu ustanowienia biskupstwa w Poznaniu nawiązał raz jeszcze św. Jan Paweł II podczas swojej wizyty w Poznaniu: „Ty jesteś Mesjasz (Chrystus), Syn Boga żywego!’ (Mt 16,16). Powtórzyłem to wyznanie Szymona Piotra w dniu 22 października 1978 roku, kiedy z niezbadanych wyroków Bożej Opatrzności wypadło mi rozpocząć posługiwanie na Piotrowej Stolicy w Rzymie. Dziś je powtarzam tu, w Poznaniu, w miejscu, w którym wyznanie to najdawniej było wypowiadane na ziemiach piastowskich, po chrzcie Mieszka w 966 roku. Najdawniej wypowiadały to Piotrowe wyznanie usta biskupa, bo już w dwa lata po chrzcie Poznań, pierwszy w Polsce, coepit habere episcopum: zaczął mieć swego biskupa” (Msza święta beatyfikacyjna Matki Urszuli Ledóchowskiej, Łęgi Dębińskie – 20.06.1983).
My dzisiaj, podążając w procesji Bożego Ciała, dajemy wyraz tej wierze, która została nam przekazana – począwszy od czasów biskupa Jordana – przez ten wielki, ponadtysiącletni łańcuch dziejów Kościoła w naszej Ojczyźnie. Jesteśmy integralną częścią tego ciągu dziejów i podobnie jak nasi przodkowie, tak i my chcemy przekazywać dalej tę wiarę, „aby świat uwierzył”. Przekazywać podobnie jak światło paschału, które w liturgii wielkanocnej zapala tyle innych świec; podobnie jak płomień zapala się od innego płomienia.
Fragment homilii abpa Gądeckiego podczas tegorocznych obchodów uroczystości Bożego Ciała w Poznaniu znajduje się na s. 5 lipcowego „Wielkopolskiego Kuriera Wnet” nr 37/2017, wnet.webbook.pl.
„Kurier Wnet”, „Śląski Kurier Wnet” i „Wielkopolski Kurier Wnet” są dostępne w jednym wydaniu w całej Polsce w kioskach sieci RUCH, Kolporter i Garmond Press oraz w Empikach, a także co sobota na Jarmarkach Wnet w Warszawie przy ul. Emilii Plater 29 (na tyłach hotelu Marriott), w godzinach 9–15.
Wersja elektroniczna „Kuriera Wnet” jest do nabycia pod adresem wnet.webbook.pl. W cenie 4,5 zł otrzymujemy ogólnopolskie wydanie „Kuriera Wnet” wraz z regionalnymi dodatkami, czyli 40 stron dobrego czytania dużego (pod każdym względem) formatu. Tyle samo stron w prenumeracie na www.kurierwnet.pl.
