Kwestionowana przez UE reforma wymiaru sprawiedliwości służy temu, by każdy obywatel na sali sądowej miał, że sędzia nie jest zaangażowany politycznie – podkreśla wiceszef MSZ.
Nie ma co ukrywać, że są w Polsce środowiska polityczne, które chcą, by nasz kraj otrzymał jak najmniej środków unijnych.
Marcin Przydacz komentuje doniesienia o możliwym pozbawieniu Polski środków z unijnego funduszu spójności. Uwypukla szkodzące naszemu państwu działania opozycji. Jak ocenia:
Nie ma prawnej możliwości odebrania Polsce środków z funduszu spójności.
Zdaniem gościa „Poranka Wnet” rząd nie może wycofać się ze swoich planów zreformowania wymiaru sprawiedliwości, gdyż są one niezbędne z punktu widzenia obywateli.
Każdy obywatel na sali sądowej musi mieć pewność, że sędzia nie jest zaangażowany politycznie.
Wiceszef MSZ omawia też rolę Chin na arenie międzynarodowej. Wskazuje, co jest konieczne do wypchnięcia wojsk rosyjskich z Ukrainy.
Ukraina potrzebuje przede wszystkim: systemów obrony przeciwrakietowej, […] artylerii dalekiego zasięgu i amunicji.
Prezes Porozumienia o proponowanych projektach reformy wymiaru sprawiedliwości, środkach z Funduszu Odbudowy oraz działaniach Unii Europejskiej.
Jarosław Gowin deklaruje poparcie dla prezydenckiego projektu reformy wymiaru sprawiedliwości.
Nie do przyjęcia jest dla nas projekt Solidarnej Polski bo on oznacza zaostrzenie sporu. to są projekty które przewidują np. skierowanie w stan spoczynku sędziów Izby Dyscyplinarnej czy wszystkich tzw. neosiędziów.
Wskazuje na konieczność pilnego odblokowania środków należnych Polsce pochodzących z Europejskiego Funduszu Odbudowy. Podkreśla, że Komisja Europejska mrozi te pieniądze bezprawnie.
Chcesz wiedzieć więcej? Wysłuchaj całej rozmowy już teraz!
Patryk Jaki / Fot. Patryk Matyjaszczyk, Wikimedia Commons
Europoseł PiS o kondycji polskiego wymiaru sprawiedliwości, pozycji naszego kraju w UE oraz perspektywach koalicji rządzącej.
Patryk Jaki komentuje uniewinnienie pisarza Jakuba Żulczyka od zarzutu znieważenia prezydenta Andrzeja Dudy. Ocenia, że ten wyrok pogłębia chaos prawny w Polsce. Zwraca uwagę, że władza sądownicza powinna pilnować przestrzegania każdego bez wyjątku przepisu.
Albo zapis o obrazie prezydenta istnieje, albo nie istnieje. Nie wprowadzało go Prawo i Sprawiedliwość.
Eurodeputowany podkreśla konieczność wprowadzenia systemu dyscyplinowania sędziów. Ubolewa nad tym, że przypisują oni sobie kompetencje władzy ustawodawczej: To jest de facto podważanie demokracji, oczywisty delikt dyscyplinarny. Odnosząc się do doniesień o złym działaniu Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego polityk przyznaje, że należy pracować nad zwiększeniem jej efektywności. Zdaniem europosła reforma wymiaru sprawiedliwości pozostaje niezakończona w dużej mierze z powodu weta prezydenckiego z 2017 r.
Lepiej jednak mieć te 600 wyroków dyscyplinarnych, niż nie mieć ich wcale. Gdyby prezydent nie obronił starego układu, bylibyśmy na znacznie lepszej pozycji.
Rozmówca Łukasza Jankowskiego mówi ponadto o stanie Unii Europejskiej. Podkreśla, że zwolennicy wspólnoty państw narodowych nie mogą zrezygnować z walki o powrót UE do tych korzeni. Zdaniem europosła nie mają rację ci polscy dyplomaci, którzy twierdzą, że powstrzymywanie się od wetowania projektów wspólnotowych umocni naszą pozycję wewnątrz UE.
Bruksela chce zamienić demokrację na sędziokrację. Nie możemy dopuścić, żeby unijni mędrcy podejmowali wszystkie decyzje za nas.
Poruszony zostaje również temat kondycji koalicji rządzącej. Patryk Jaki wskazuje, że obóz władzy potrzebuje gruntownej odnowy.
Jeżeli chcemy dalej wygrywać to potrzebny jest nowy program, odświeżone spojrzenie oraz być może nowi ludzie. Musi nastąpić refleksja nad błędnymi decyzjami z przeszłości, których konsekwencje do dziś ponosimy. […] Stać nas na to, by dalej prowadzić politykę na rzecz rozwoju Polski.
Zdaniem europosła Donald Tusk został wysłany do Polski przez Niemców, by pilnował ich interesów.
To politycznie pouczające, ale i niebezpieczne, że Komisja Europejska nie wspiera reform wymiaru sprawiedliwości w Polsce, a staje po stronie wstrzymujących konieczne ustrojowe zmiany.
Mariusz Patey, Agnieszka Borowska
Jest Pani niejako częścią zespołu pracującego nad reformą wymiaru sprawiedliwości.
Nie pracuję nad reformą, nie jestem prawniczką, ale administratywistką. Wspieram i rozumiem potrzeby zmian ustrojowych wymiaru sprawiedliwości. Przywrócenie podmiotowości obywatelowi to podstawa w relacjach państwo-suweren. W latach 90. magicznie myślano, że wymiar sprawiedliwości sam się oczyści. Do dziś mamy sędziów, którzy skazywali na wyroki za działalność patriotyczną w opozycji. Środowisko sędziowskie przez lata nie potrafiło się oczyścić. Było kilka prób wprowadzenia ustawowych rozwiązań odpowiedzialności dyscyplinarnej w sądownictwie. Kiedy profesor Adam Strzembosz prowadził badania dotyczące postępowań dyscyplinarnych wobec sędziów wydających wyroki w stanie wojennym, okazało się, że na aktywnych 44 sędziów wobec 41 odmówiono wszczęcia postępowania, a 3 uniewinniono. KRS wtedy nie złożyła żadnego wniosku. To najlepiej pokazuje, że środowisko było zainteresowanie trwaniem i zachowaniem przywilejów.
Profesora Strzembosza nie można podejrzewać o sympatię dla obecnego rządu, ale to jego badania są dowodem na zabetonowanie sądów w okresie III RP i opór przed jakąkolwiek normalizacją. Jakość stosowania prawa była tymczasem przedmiotem rozczarowań i braku wiary ludzi, którzy doznawali krzyw sądowych.
O duchu kastowym środowiska sędziowskiego pisał niemiecki kryminolog Dieter Shenk w kontekście niemieckiego sądownictwa lat powojennych. Stwierdził ten sam mechanizm w Polsce. Przynależność korporacyjna rodzi poczucie powinności udzielenia pomocy temu, komu grozi odpowiedzialność za to, co czynił, krótko – swój swojego broni.
Ten sam mechanizm obserwuję w kontekście obrony sędziów, wobec których istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa, jak w przypadku p. sędzi Morawiec. Nie dziwią więc działania antyreformatorskie Iustitii czy innych stowarzyszeń. Sędziowie walczą o swoje przywileje i nie chcą zmian, to grupa interesu, która prowadzi swoją politykę. Społeczeństwo wręcz odwrotnie: chce sprawiedliwych i roztropnych wyroków oraz apolitycznych, fachowych sędziów.
Agnieszka Borowska, rzeczniczka prasowa Ministra Sprawiedliwości | Fot. R. Kazimierski
Przypomnę słowa polskiego genialnego prawnika Leona Petrażyckiego – twórcę prawa pozytywnego: wartość społeczna prawa polega na tym, że umożliwia ono realizację naczelnej wartości moralnej, którą jest stan całkowitego uspołecznienia człowieka – ideał miłości. Bez aksjologii, czyli odwołania do wartości, prawo jest puste, staje się systemem doktrynerskim, służącym jedynie władzy. Ja widzę prawo poprzez wartości i polską rację stanu. Nie prawo dla samego prawa, ale prawo w służbie społecznej w oparciu o wartości uniwersalne, czyli prawo naturalne.
Dlaczego trzeba ten system zmienić? Przecież opozycja twierdzi, że to, co robicie, jest łamaniem prawa…
Jesteśmy w trakcie transformacji. Sędziowie podzielili się na starych i nowych. Wojują za pomocą stowarzyszeń sędziowskich i zabierają głos politycznie; to oczywiście stoi w sprzeczności z Konstytucją. Chcą stanowić o nas i stanowić o sobie; czasem mam wrażenie, że zapomnieli o suwerenie. Najlepiej widać te podziały w Sądzie Najwyższym. Część „starych” sędziów, którzy orzekają w Izbie Karnej SN, nie chce orzekać z „nowymi”, skierowanymi przez I prezes SN. Mają być tworzone w ramach Izby Karnej składy orzekające złożone albo wyłącznie ze „starych”, albo z „nowych” sędziów. Podobnie jest już w Izbie Cywilnej.
Wydaje się, że ci, którzy otrzymali przed laty nominacje sędziowskie, uważają się za inną kastę. Ma to źródło w niezrozumieniu, czym jest państwo i jaką rolę pełni w nim władza sądownicza. Ona nie stanowi prawa.
Obywatel musi mieć pewność, że sędzia wykonuje swoją pracę nie jako członek korporacji, która walczy o swoją pozycję, ale bezstronny organ orzekający, szukający prawdy i ważący dowody na podstawie obowiązującego prawa.
Po owocach ich poznacie – tak można by najkrócej powiedzieć, ale jedno jest pewne: korporacjonizm jest zagrożeniem dla suwerena i dla Polski. (…)
Jakie organy UE będą orzekać i na jakiej podstawie, czy praworządność w Polsce jest łamana?
Procedura z art. 7 Traktatu o UE dotyczy ochrony wartości i została wprowadzona do traktatu z Amsterdamu w 1997 roku. Zawiera ona dwa mechanizmy: zapobiegawczy, jeśli istnieje ryzyko poważnego naruszenia wartości UE, i mechanizm sankcji, jeśli do naruszenia rzeczywiście doszło. Konkretne sankcje nie są w traktacie wymienione, ale mogą one obejmować zawieszenie prawa do głosowania na posiedzeniach Rady i Rady Europejskiej. W obu przypadkach decydują przedstawiciele krajów członkowskich w Radzie, a nie Komisja Europejska. Obecnie mamy więc europejską rozgrywkę, która fundamentalnie jest nadinterpretacją traktatów. Trzymajmy się zasad traktatowych i walczmy o swoją pozycję w Unii Europejskiej.
Dla mnie osobiście to politycznie bardzo pouczające, ale i niebezpieczne, że KE nie wspiera reform wymiaru sprawiedliwości w Polsce, a staje po stronie wstrzymujących konieczne ustrojowe zmiany, próbując ingerować w kompetencje kraju członkowskiego. Chciałoby się właśnie odwołać do art. 2 Traktatu o UE, wymieniającego państwo prawne jako jedną z wartości, na których opiera się UE. Działanie bez podstawy prawnej jest urzędniczym przestępstwem. Mamy wiele dowodów, że brak dekomunizacji powstrzymał rozwój kraju i demokratycznego państwa prawa. Rząd Prawa i Sprawiedliwości odwraca te niekorzystne zaniechania przy ogromnym sprzeciwie grup uprzywilejowanych interesariuszy postkomuny.
W sądownictwie czy bankowości – obszarach porządkujących gospodarkę – jasno to widać. A gospodarka polska to przecież gwarancja niezależności państwa i bytu obywateli.
Co może wiedzieć Francuz czy Niemiec o praworządności w wykonaniu tajnych współpracowników SB umieszczonych na kluczowych stanowiskach państwowych czy gospodarczych po roku 1989?
Nadal dowiadujemy się prawdy o mechanizmach, jakie kierowały losami Polski i Polaków. Ta praca nauczyła mnie, że prawdę możemy poznać, gdy znamy wszystkie okoliczności, a przede wszystkim kontekst. Nie warto ulegać naciskom. Trzeba krok po kroku stanowczo i silnie walczyć o wartości i polską rację stanu. Każdy dokłada swoją cegiełkę. Cieszę się, że pracuję z ludźmi mądrymi i ideowymi, którzy konsekwentnie zmieniają system sprawiedliwości. Dotykam wielkich rzeczy małym palcem, to lepsze niż grzebać w małych rzeczach wielkim paluchem.
Cały wywiad Mariusza Pateya z Agnieszką Borowską, rzeczniczką prasową Ministra Sprawiedliwości, pt. „Bez odwołania do wartości prawo jest puste”, znajduje się na s. 7 grudniowo-styczniowego „Śląskiego Kuriera WNET” nr 78/2020–79/2021.
Świąteczny, grudniowo-styczniowy numer „Kuriera WNET” (wydanie ogólnopolskie, śląskie i wielkopolskie wspólnie) można nabyć kioskach sieci RUCH, Garmond Press i Kolporter oraz w Empikach w cenie 9 zł.
Wywiad Mariusza Pateya z Agnieszką Borowską, rzeczniczką prasową Ministra Sprawiedliwości, pt. „Bez odwołania do wartości prawo jest puste”, na s. 7 grudniowo-styczniowego „Śląskiego Kuriera WNET” nr 78/2020–79/2021
