Białoruski opozycjonista, były dyplomata i minister kultury, mówi o ostatnim posiedzeniu Rady i ustalonych na nim planów na przyszłość.
Paweł Łatuszka relacjonuje ostatnie spotkanie przedstawicieli wszystkich sił białoruskiej opozycji.
Niestety, z powodu epidemii liczba uczestników była ograniczona. […]. Najważniejsze jednak, że jesteśmy zjednoczeni.
Rozmówca Anastazji Szpakowskiej zwraca uwagę na znaczenie Ukrainy dla przebiegu wydarzeń.
Nikt nie rozumie naszej walki tak dobrze, jak tamto społeczeństwo.
Opozycjonista wspomina, że przeciwnicy Aleksandra Łukaszenka otrzymali wsparcie od społeczeństwa rosyjskiego, spotkali się jednak z obojętnością ze strony Kremla.
Czy Rosja na pewno zgadza się na morderstwa i zatrzymania na Białorusi? Nie usłyszeliśmy odpowiedzi na to i inne pytania.
Paweł Łatuszka jest przekonany, że przeciwnicy mińskiego reżimu prędzej czy później wygrają swoją walkę. Zapowiada, że wszyscy członkowie parlamentu, którzy poprą Łukaszenkowską zm ianę konstytucji
Nie może być tak, że w środku Europy naród jest poddawany systematycznej przemocy, i się temu nie sprzeciwia. Nie możemy się zgadzać na to, co się dzieje na naszych oczach.
Proces odbywał się w formie wideokonferencji. Włączono Skype’a i dziennikarz widział sędzię na monitorze. Bronił się, mówiąc, że miał wszystkie dokumenty i wypełniał polecenie redakcji. Bez skutku.
Nazarij Wiwczaryk
Przed procesem wyświetlono nam film propagandowy
Wadzim Zamirouski jest fotokorespondentem portalu TUT.by od 2013 roku; dziennikarstwem zajmuje się od roku 2003. Współpracował z takimi redakcjami jak: Znamia Junosti, Minskij Kurier, BielGazeta oraz z agencją ITAR-TASS. Od 2010 roku jest współorganizatorem konkursu fotografii prasowej „Belarus Press Photo”. Ma specyficzny charakter – spokojnym głosem i w dokładnym porządku chronologicznym opowiada swoją historię.
Wadzim pracował za obiektywem nie tylko na Białorusi. Urodził się w Północnym Kaukazie, mieszkał w Jakucji. Do Mińska przeprowadził się w 1991 roku. Jego motto życiowe to: „Zawsze iść do przodu”. W 2014 roku relacjonował wydarzenia na ukraińskim Majdanie. Kilkakrotnie przygotowywał fotorelacje z Donbasu, a podczas pracy na Krymie został aresztowany przez Rosjan. Od rozpoczęcia tegorocznych politycznych zawirowań na Białorusi zatrzymywano go niejeden raz.
2 września w pobliżu stacji metra Puszkińska w Mińsku został brutalnie zatrzymany i pobity przez milicjantów. Jak czytamy na portalu TUT.by: „Wadzim wykonywał swoje obowiązki służbowe, fotografował to, co działo się wokół miejsca pamięci Alaksandra Tarajkouskiego, który zginął podczas akcji protestacyjnej. Utworzony przez mieszkańców Mińska napis „Nie zapomnimy” zasypano dziś po południu solą drogową. Ludzie, którzy zebrali się tam wieczorem, próbowali ją usunąć z napisu.
Chwilę po tym, jak Wadzim poinformował redakcję, że dotarł na miejsce, został brutalnie zatrzymany przez funkcjonariuszy. Należy zaznaczyć, że Wadzim Zamirouski miał na sobie niebieską kamizelkę z napisem „prasa” i identyfikator TUT.by. Spędził około 40 minut w milicyjnym busie, zabrano mu pendrive’y i odesłano do Sucharawa (dzielnica w Mińsku – przyp. red.)”. (…)
Nie było żadnego ostrzeżenia, nie było próśb, żebyśmy się rozeszli. Miałem przy sobie legitymację prasową i robiłem zdjęcia w ramach wykonywania obowiązków służbowych. Zaprowadzili nas do busa, chwilę wozili po mieście, a potem przemieścili do innego pojazdu. Pewnie ze względów logistycznych. Było tam bardzo ciasno, chłopaki siedzieli na podłodze. W końcu wpakowali nas do milicyjnej więźniarki z kabinami w środku i zaczęli rozwozić do komisariatów – wspomina Wadzim.
Jak Pan był ubrany podczas protestu?
– Miałem na sobie turkusową kurtkę, a na szyi duży identyfikator redakcji. Trzymałem też dwa aparaty, było widać, że jestem dziennikarzem. Nie stosowano wobec mnie przemocy. Pamięta, że szedł z boku, niebezpośrednio w kolumnie studentów, biorących udział w marszu. Fakt ten nie wpłynął jednak na działania funkcjonariuszy. Znaki rozpoznawcze fotokorespondenta również nie zrobiły na nich najmniejszego wrażenia.
– Przywieziono nas na komisariat. Okazało się, że byli tam wyłącznie dziennikarze. Robią tak, żebyśmy nie widzieli, co dzieje się z pozostałymi zatrzymanymi. Podobno na komisariatach traktują ludzi bardzo źle. Nie pobito nas, ale domyślaliśmy się, jak to się skończy. Jeden z funkcjonariuszy, który wydawał się w porządku, powiedział, że trzeba czekać na polecenia od przełożonych. Następnie skierowali nas do aresztu tymczasowego, ale przed przeniesieniem trzeba było wypełnić dokumenty. Wyglądały, jakby ktoś je przygotowywał metodą kopiuj-wklej, do tego z mnóstwem błędów. Na przykład na jednym zaznaczono, że jestem płci żeńskiej, w innym znalazły się błędne informacje dotyczące mojego wykształcenia. Mojej prawniczce udało się dotrzeć do aresztu i pokierowała mnie, gdzie podpisywać, a gdzie nie. Chociaż nie miało to większego znaczenia, bo i tak wszyscy dostają takie same wyroki.
Następnie dziennikarzy przewieziono do aresztu. Po przyjeździe usłyszeli serię znanych wszystkim poleceń: „Twarzą do ściany!”, „Ręce do tyłu!”. Ponieważ grupa została zatrzymana w sobotę, wszyscy czekali na poniedziałek, wtedy sąd miał wydać decyzję. Mieli nadzieję, że skończy się na 3 dobach w areszcie (na Białorusi zatrzymany powinien stanąć przed sądem w ciągu 72 godzin – przyp. red.).
– Zaprowadzono nas na projekcję filmu propagandowego. Sklecili bardzo naciąganą historyjkę propagandową, do tego część ujęć była z Majdanu na Ukrainie. Nie było wtedy jeszcze decyzji sądu, nie wiedzieliśmy, czy zostaną nam postawione zarzuty. W grupie, którą przyprowadzono na film, byli różni ludzie, ale wydaje mi się, że wszyscy się wtedy śmiali, bo propaganda była bardzo złej jakości. Dla profesjonalnych reporterów to było oczywiste. Swoją drogą, byłem na Majdanie w Kijowie, spędziłem tam 3–4 tygodnie, więc znałem tę historię od poszewki.
Wadzim mówi, że proces odbywał się w formie wideokonferencji. Włączono Skype’a i dziennikarz widział sędzię na monitorze. Bronił się, mówiąc, że miał wszystkie dokumenty i wypełniał polecenie redakcji. To jednak nie poskutkowało. Wadzim nie potwierdził żadnego z oskarżeń. Sąd był poinformowany również o tym, że ma niepełnoletnie dziecko, ale mimo to zapadł wyrok 15 dni aresztu. Uznano go za winnego udziału w nielegalnym zgromadzeniu (art. 23.4 kodeksu wykroczeń – przyp. red.) oraz niepodporządkowania się funkcjonariuszom milicji (art. 23.4 kodeksu wykroczeń – przyp. red.).
– Po moim pobycie w areszcie przy ul. Akreścina mam wrażenie, że zatrudnia się tam wyłącznie osoby, które zgadzają się z ideologią władz. Wśród zatrzymanych byli ludzie, którzy trafili tam przypadkowo, po prostu przechodzili obok. Jeden chłopak szedł na wystawę, ktoś inny chciał zrobić zakupy. Ale dla pracowników więzienia wszyscy jesteśmy wrogami obowiązującej ideologii. Kiedy staliśmy w szeregu, jedna z dziewczyn źle się poczuła. Stała jakieś 5 metrów ode mnie, miała około 20 lat. Pozostałe dziewczyny prosiły milicjantów, by ktoś udzielił jej pomocy, by sprawdzono, co z nią nie tak. Nie rozumiem, dlaczego młody milicjant, który nas pilnował, nie mógł zachować się jak człowiek i wezwać lekarza, który był w pobliżu. (…)
Będzie Pan dalej pracować w tym zawodzie?
– Tak, a cóż począć? To moja praca. Próbuję nadrobić zaległości. Chcę znowu być ze wszystkim na bieżąco po tej dwutygodniowej „głodówce” informacyjnej.
Książkę (e-book) z relacjami dziennikarzy białoruskich, pt. „Jestem dziennikarzem. Dlaczego mnie bijecie?” można bezpłatnie pobrać na stronie Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich sdp.pl.
Artykuł Nazarija Wiwczaryka pt. „Przed procesem wyświetlono nam film propagandowy” znajduje się na s. 10 grudniowo-styczniowego „Kuriera WNET” nr 78/2020–79/2021.
Świąteczny, grudniowo-styczniowy numer „Kuriera WNET” (wydanie ogólnopolskie, śląskie i wielkopolskie wspólnie) można nabyć kioskach sieci RUCH, Garmond Press i Kolporter oraz w Empikach w cenie 9 zł.
Polaków łączy z Białorusinami wspólna historia, wspólne wartości, a także wspólne interesy. Chcemy współpracować z sąsiadami na zasadach partnerskich i wzajemnych korzyści, a nie „integracji”.
Mariusz Patey
Zdjęcia Witold Dobrowolski
W 1991 r. Białoruś mająca zostać krainą historyczną, jednostką terytorialną ZSRR zamieszkałą przez „jednolity naród radziecki”, uzyskała kolejną szansę. Ogłoszenie niepodległości 25 sierpnia tegoż roku obudziło nadzieję wielu działaczy narodowych na rozwój białoruskiej kultury i pełną odbudowę języka białoruskiego z pomocą państwa. Niestety, w 1994 r., w wyniku kryzysu gospodarczego, bazując na resentymencie wielu mieszkańców do ZSRR i hasłach walki z korupcją, doszedł do władzy Aleksander Łukaszenka – obywatel sowiecki, dla którego Białoruś i Rosja to wspólna ojczyzna. (…)
Białorusini początkowo tolerowali rządy, które zapewniały względną stabilizację gospodarki. Nieprzeprowadzenie bolesnych reform rynkowych, jak to miało miejsce w Polsce, oszczędziło Białorusinom wielu niedogodności. Wielu obserwatorom wydawało się, że Aleksander Łukaszenka znalazł tzw. trzecią drogę. Już dwa lata po objęciu rządów rozpisał referendum dające mu szerokie uprawnienia. (…)
Budowa autorytarnego systemu władzy zajęła Aleksandrowi Łukaszence parę lat. Używając służb, niszczył swoich przeciwników politycznych, dyskredytując ich poprzez podważanie ich kompetencji, uczciwości, pozorując podjęcie przez nich współpracy z zagranicznymi służbami, a jak trzeba było – eliminując ich także fizycznie.
(…) Tworzono system zależności od władzy dziennikarzy, ludzi kultury, nauczycieli akademickich, a także przedsiębiorców. Należy podkreślić, że 77% miejsc pracy na Białorusi jest związanych z pracodawcą państwowym. (…)
Zbliżające się wybory prezydenckie wyzwoliły energię społeczną. Rozbita, skłócona tradycyjna opozycja, skutecznie dezawuowana przez propagandę propaństwowych i rosyjskich mediów, nie była w stanie wyłonić kandydatów mogących zyskać sympatię wyborców. Pojawiły się jednak nowe twarze: Wiktar Babaryka – prezes banku powiązanego z Gazpromem, bloger prowadzący wideobloga Siarhiej Cichanouski i biznesmen Waler Capkała.
Wokół kandydatów rozpuszczano plotki jakoby byli podstawieni przez Moskwę celem odsunięcia „patrioty” – Aleksandra Łukaszenki. Władze szybko doprowadziły do aresztowania Wiktara Babaryki i Siarhieja Cichanouskiego, a Waler Capkała został zmuszony do opuszczenia Białorusi. Działalność polityczną podjęła jego żona, Wieranika Capkała. Dzięki dużej aktywności społecznej udało się zebrać podpisy i zarejestrować kandydaturę żony Siarhieja Cichanouskiego, Świetlany. Pozostali kandydaci opozycyjni wsparli jej kandydaturę. Kandydaci, którym władze nie przeszkodziły w rejestracji list, stanowili tło dla głównego kandydata, Aleksandra Łukaszenki, i mieli odciągać uwagę od głównej kandydatki opozycji.
Program Swiatłany Cichanouskiej – osoby do tej pory spoza polityki, matki dwojga dzieci – był prosty. Przywrócenie konstytucji z 1994 r., zwolnienie wszystkich więźniów politycznych i przeprowadzenie nowych wyborów.
Propaganda Łukaszenki przedstawiała ją w oczach dziennikarzy zagranicznych, zwłaszcza z Zachodu, jako marionetkę Kremla, która ma doprowadzić do przejęcia Białorusi przez FR, czemu się ponoć sprzeciwiał się „patriota”, Aleksander Łukaszenka.
30 lipca w Mińsku doszło pierwszy raz do masowej demonstracji wymierzonej w prezydenta Łukaszenkę. Władze zareagowały aresztowaniami, jednak nie doszło do rozbicia demonstracji.
Fot. W. Dobrowolski
Podczas wyborów odbywały się mityngi z symboliką w barwach uznawanych za narodowe przez opozycję demokratyczną i środowiska emigracyjne Białorusi: biało-czerwono-białych. Sztab wyborczy Cichanouskiej, w którym znalazło się miejsce dla przyjaciółki aresztowanego Babaryki, Marii Kalesnikowej, oficjalnie nie przyznawał się do związków z protestującymi, jak i nie nawoływał do protestów, by nie dać służbom pretekstu do reakcji.
Administracja prezydenta nie wpuszczała do lokali komisji wyborczych obserwatorów reprezentujących zarejestrowanych kandydatów. W przeważającej liczbie lokali wyborczych mogli oni uczestniczyć jedynie w procesie liczenia głosów. To wywołało słuszny gniew wielu obywateli.
Słyszałem głosy: „już byłoby uczciwiej, gdyby ogłosił się księciem Białorusi i zlikwidował urząd prezydenta i instytucję wyborów. Po co robić z ludzi idiotów? Nie jesteśmy baranami. Widzimy, co się dzieje. Nie będzie kłamał w żywe oczy. Niech odejdzie. Już się narządził, 26 lat starczy”. Młodzi ludzie mówili, że chcą w końcu żyć w normalnym, demokratycznym państwie prawa, gdzie będzie można się rozwijać i prowadzić biznes bez strachu przed konfiskatą majątku z powodu podpadnięcia władzy.
Demonstracje bezpośrednio przed ogłoszeniem wstępnych wyników wyborów i dzień później były bezwzględnie rozbijane, a ich uczestników aresztowano. W aresztach znalazło się jednorazowo 7000 osób. Służby użyły granatów hukowych i amunicji gumowej. W aresztach zatrzymanych poddawano torturom znanym z PRL jako tzw. ścieżki zdrowia, kazano stać godzinami pod ścianą, bito gumową pałką. Zamykano ludzi w przepełnionych celach, układając jednego na drugim. Wiele osób zniknęło. Być może ci, co nie przeżyli, zostali uznani za zaginionych.
Protestujący dokładali wszelkich starań, by demonstracje przebiegały pokojowo. Ludzie zbierali się pod pretekstem grupowych przejazdów rowerami czy samochodami. Ustawiali się wzdłuż ulic, wspierani przez kierowców dających znać klaksonami i gestami zwycięstwa o swoim wsparciu.
Dzięki Polakom oferującym pomoc charytatywną, a także dzięki rzetelnie informującym o wydarzeniach dziennikarzom Biełsatu, Polska i Polacy zyskali sympatię ulicy. Nikt nie wierzył w tzw. polskie zagrożenie. Polacy-obywatele Białorusi wspierali protesty w swoich miejscach zamieszkania. Polskie flagi w Grodnie to nie przejaw ekspansjonizmu i rewizjonizmu polskiego, ale solidarności z tymi Białorusinami, którzy chcą demokratycznego państwa prawa, a nie autorytarnej dyktatury. Postsowieckie KGB w sposób szczególny traktowało zatrzymywanych Polaków, nawet tych z polskimi paszportami. Przypominało to metody NKWD.
Z czasem do protestów zaczęli się przyłączać robotnicy dużych zakładów produkcyjnych. Nastąpiły incydenty przechodzenia członków OMON-u na stronę protestujących. Oddziały wojskowe parę razy nie wykonały rozkazów pacyfikacji demonstracji. Władze złagodniały, nie chcąc dopuścić do eskalacji wydarzeń, w której nie mogłyby liczyć na całkowitą lojalność milicji i wojska. Aleksander Łukaszenka, mimo że grał kartą antyrosyjską przed wyborami, nie może także być pewny swojego sojusznika z Kremla.
Służby doprowadziły do wyjazdu na Litwę Swiatłany Cichanouskiej. Jednak ta nie zaprzestała działalności. Powołała 70-osobową Radę Koordynacyjną, która 19 sierpnia 2020 r. wybrała 7-osobowe prezydium. (…)
Unia Europejska jest zaniepokojona sytuacją na Białorusi, ale nie ma zamiaru angażować się bardziej niż po protestach 2010 r., kiedy to nałożono sankcje na szczególnie zaangażowanych w represje współpracowników Aleksandra Łukaszenki.
Polska, poza nawoływaniem do przestrzegania demokratycznych standardów niemieszania się państw trzecich w wewnętrzne sprawy Białorusi, angażuje się w pomoc humanitarną dla chorych na COVID-19, deklaruje wsparcie i uproszczone formy przekraczania granicy dla osób prześladowanych z przyczyn politycznych oraz wspiera białoruską telewizję informacyjną Biełsat, będącą częścią koncernu telewizyjnego TVP. Dziennikarze Biełsatu, w większości Białorusini, narażając się na represje, starają się przekazywać wiernie informacje o wydarzeniach na Białorusi, wypełniając przy tym istniejące luki informacyjne.
Polska, wielokrotnie traktowana przedmiotowo przez Aleksandra Łukaszenkę w jego relacjach z Moskwą, nie uległa podszeptom niektórych „realistów”, iż w imię dobrych relacji należałoby zaprzestania propagowania wartości niewygodnych dla urzędującego prezydenta Białorusi. RP stoi na stanowisku niemieszania się w wewnętrzne sprawy sąsiadów, ale nie może odwrócić się od swoich wartości republikańskich, tradycji praw obywatelskich, które były zapisane już w konstytucji Nihil novi z 1505 r. Konstytucji, która także była współtworzona przez szlachtę ruską, czyli protoplastów dzisiejszych Białorusinów i Ukraińców.
Oczywiście rozumiemy specyfikę współczesnej Białorusi, stoimy na stanowisku poszanowania granic, pokojowej koegzystencji i życzylibyśmy sobie wielopoziomowej partnerskiej współpracy. Chcielibyśmy, aby Białoruś umacniała swoją suwerenność, a jej obywatele nie musieli protestować. Niestety lata zaniechań prezydenta Łukaszenki na odcinku zachodnim, także polskim, lekceważenie polskiego partnera i koncentracja na rozwoju „braterskiej” współpracy z FR przyniosły skutki, które zagrażają niezawisłości Białorusi i wolnościowym aspiracjom białoruskiego społeczeństwa. Odczuwamy wspólnotę interesów ze społeczeństwem białoruskim. Oni chcą normalnego, demokratycznego państwa prawa, rozwijającego wzajemnie korzystną współpracę ze wszystkimi państwami. A my wolelibyśmy mieć przyjaznego sąsiada, a nie wojska FR na Bugu. (…)
Kreml z niepokojem przygląda się wydarzeniom na Białorusi. Na pewno nie zrezygnuje łatwo z planów faktycznego jej wchłonięcia. Nie musi jednak wspierać bezwarunkowo Aleksandra Łukaszenki. Może wobec braku silnych struktur opozycyjnych i rozpoznawalnych liderów podstawić jednego bądź więcej swoich kandydatów, którzy po ewentualnym przejęciu władzy będą kontynuowali proces integracji.
Obecnie ingerencja zbrojna może być uznana za ostateczność, która nastąpi tylko w przypadku, gdyby Białoruś miała ochotę na trwałe wyjść z orbity wpływów rosyjskich, np. decydując się wstąpić do NATO i UE. Kreml, znając badania opinii publicznej, z których wynika iż tylko 7,7% mieszkańców Białorusi popiera integrację według scenariusza rosyjskiego, nie będzie ryzykować wykopania kolejnego dołu (po Ukrainie), tym razem między sobą a lubiącymi do tej pory Rosję Białorusinami. Konsekwencje takiej interwencji mogą wzmocnić uczucia patriotyczne i obudzić antyrosyjskie. W przypadku pojawienia się jakiegoś kryzysu, Białorusini mogliby zechcieć „uciec” na Zachód.
Najbardziej prawdopodobny scenariusz to po upadku Łukaszenki prowadzenie działań zmierzających do obniżenia poziomu życia i redefinicji dążeń społecznych zgodnych z oczekiwaniami Kremla.
Podobne wahnięcia nastrojów obserwowaliśmy w Polsce, kiedy to po wspaniałym zwycięstwie w wyborach 1989 r. sił Solidarności, parę lat później ci sami Polacy zagłosowali na postkomunistów z SLD, a prezydentem na dwie kadencje został dawny działacz ZSMP i aparatczyk komunistyczny Aleksander Kwaśniewski. (…)
Polacy mieszkający na Białorusi niejednokrotnie przeżyli straszne prześladowania, których skutki przenoszą się z pokolenia na pokolenie. Mamy zatem różne postawy, które przez lata pozwalały przeżyć. Nic dziwnego, że Polacy wspierają dążenia Białorusinów do budowy niezależnego, demokratycznego państwa prawa. To jest bowiem i w ich interesie. Może w końcu władze przestaną ich prześladować. (…)
Dopóki odrębność narodowa, wola posiadania własnego państwa będzie trwać wśród Białorusinów, odbudowa Imperium Rosyjskiego na Białorusi będzie napotykać na przeszkody. Polaków i Białorusinów łączy nie tylko wspólna historia i wspólne wartości, ale i wspólne interesy. Niewykorzystane synergie współpracy ciągle czekają na lepszy czas.
Cały artykuł Mariusza Pateya pt. „Białoruś. Niedokończona historia” znajduje się na s. 1, 10 i 11 wrześniowego „Kuriera WNET” nr 75/2020.
Od lipca 2020 r. cena wydania papierowego „Kuriera WNET” wynosi 9 zł.
Ten numer „Kuriera WNET” można nabyć również w wersji elektronicznej (wydanie ogólnopolskie, śląskie i wielkopolskie wspólnie) w cenie 7,9 zł pod adresem: e-kiosk.pl, egazety.pl lub nexto.pl.
Czytelnicy gazety za granicą mogą zapłacić za nią PayPalem lub kartą kredytową na serwisie gumroad.com.
Prenumerata 12-miesięczna wersji elektronicznej: 87,8 zł.
Andrzej Pisalnik opowiada o trwających protestach na Białorusi, akcji OMONu wobec wiernych kościoła w Mińsku, oskarżeniach Łukaszenki o próbę oderwania Grodna i tworzącej się Radzie Koordynacyjnej.
Działacz Związku Polaków na Białorusi, Andrzej Pisalnik wskazuje, że trwające od 3 tyg. protesty na Białorusi nie ustają, a we wczorajszych protestach zatrzymano kolejne 50 osób. Aleksander Łukaszenko nie chce usłyszeć głosu społeczeństwa, a pomoc w utrzymaniu władzy dyktatorowi oferuje Rosja.
Dzisiaj Putin wysłał bardzo niepokojący sygnał […] Niczego nie można wykluczać, więc trzeba bardzo pilnie obserwować i być gotowym do tego, że tzw. zielone ludziki pojawią się na Białorusi.
Gość Popołudnia Wnet zwraca uwagę, że na wiece poparcia dla obecnego prezydenta Białorusi spędzani są pracownicy budżetówki, co jest zjawiskiem, które zaobserwowano wcześniej w Rosji. Z kolei jednostki OMON zablokowały w jednym z mińskich kościołów stu wiernych, którzy ukryli się w świątyni, by skryć się przed funkcjonariuszami.
OMON żerował wokół świątyni do późnych godzin nocnych i wychwytywał przechodniów. To jest praktyka powszechna na Białorusi, że milicjanci chwytają przechodniów podejrzewając, że uczestniczyli oni w tych protestach. Zakładam, że kilka osób, którym udało się ukryć w kościele, potem zostało schwytanych, ale na terenie kościoła na szczęście jeszcze do tego nie doszło.
Rozmówca Magdaleny Uchaniuk podkreśla, że nikt na Białorusi nie może czuć się bezpieczny, a milicjanci nie różnicują osób, wobec których stosują przemoc. Związek Polaków na Białorusi wykonał gest solidarności w Grodnie tworząc „łańcuszek solidarności” i trzymając w rękach biało-czerwone flagi, co Łukaszenka odczytał jako zagrożenie dla integralności i niepodległości państwa.
Dla mnie to jakiś absurd […] Nikt na Białorusi nie myśli o tym, żeby kraj się rozpadł i jakieś część terytorium odeszło do Polski czy innego państwa.
Jacek Saryusz Wolski mówi o szansie dla Rosji jaką byłaby demokratyzacja Białorusi, odmiennym stanowisku PE i „wielkiej trójki” z Paryża, Berlina i Brukseli i unijnej opcji atomowej wobec Moskwy.
Europoseł Prawa i Sprawiedliwości, dr Jacek Saryusz Wolski uważa, że Unia Europejska początkowo nie zrozumiała i nie doceniła powagi sytuacji na Białorusi, a postawa Angeli Merkel, Emanuela Macrona i Charlesa Michela, którzy jeszcze przed szczytem UE odbyli rozmowy z Władimirem Putinem, wysłała niepotrzebny sygnał, że Białoruś należy do strefy wpływów Rosji.
Nie powinni byli tego robić. Pytanie jakie sankcje zapowiedzą wobec Rosji, gdyby ta podjęła się bezpośredniej militarnej albo hybrydowej interwencji na Białorusi […] Uważam, że kontakty z Rosją są potrzebne po szczycie, a nie przed.
Gość Popołudnia Wnet zwraca uwagę, że stanowisko pięciu grup Parlamentu Europejskiego domaga się ponowienia wyborów, pokojowego przekazania władzy, nałożenia sankcji na Białoruś i wsparcia finansowo-politycznego dla opozycji oraz wzywa Moskwę do powstrzymania się od interwencji, a Unię Europejską do przeciwdziałania jej. Natomiast hamulcowymi dla śmiałych decyzji będą władze w Paryżu i Berlinie.
W tej chwili Unia Europejska jest odwrócona plecami do wschodniego sąsiedztwa i Partnerstwa Wschodniego. Budżet na te cele jest w nowej perspektywie pocięty […] O to głównie chodzi w tej groźbie sankcji wobec Rosji, że jeśli by zneutralizować ewentualna interwencję rosyjską militarną czy hybrydową, to Białorusi sami potrafią wybić się na niepodległość i demokrację.
Europoseł PiS twierdzi, że jeśli Białoruś wejdzie na drogę demokratyzacji, może otrzymać umowę stowarzyszeniową z UE już następnego dnia, ale rozsądne jest, aby nie mówić przedwcześnie o członkostwie Mińska w UE. Dodaje również, że demokratyzująca się Białoruś może doprowadzić do efektu demonstracji i tym samym pomóc zdemokratyzować się Rosji, co jest niezwykłą szansą.
Nie przypadkiem w tym tekście z PE jest mowa o zwiększonym wsparciu finansowym, technicznym i politycznym, co należy czytać jako przywrócenie czy powtórne otworzenie (drogi do stowarzyszenia z UE-przyp. red.) […] Bez szans na członkostwo. Sądzę, że byłoby rozsądne, żeby dzisiaj ani oni, ani my o tym nie mówili, aby nie utrudniać sytuacji. Zmiana musi przyjść etapowo.
Dr Jacek Saryusz Wolski ma nadzieje, że jutro na szczycie Rady Europejskiej dojdzie do jednoznacznego postawienia sprawy i Unia Europejska zagrozi Rosji, że jeśli podejmie ona interwencję na Białorusi, to spotka się z wykluczeniem z międzynarodowego systemu rozliczeń SWIFT.
