Do najwyższych władz Rzeczpospolitej Polskiej – apel o dekomunizację Powązek Wojskowych

My, niżej podpisani, apelujemy do najwyższych władz Rzeczpospolitej Polskiej o prawo i sprawiedliwość. Cmentarz Powązki Wojskowe w Warszawie to wyjątkowa polska nekropolia.

Taki charakter miała w wolnej, niepodległej II Rzeczpospolitej, bo po 1945 r. została – jak cała Polska – zawłaszczona przez komunistów. Ten stan trwa do dziś. Nielegalna, bo narzucona nam przez sowietów siłą, nigdy nie wybrana przez Polaków komunistyczna władza przejęła przede wszystkim Aleję Zasłużonych, gdzie nadal spoczywają ludzie Moskwy, jak współautor antysemickiej nagonki w 1968 r. i masakry robotników na Wybrzeżu w 1970 r. Władysław Gomułka; wiceszef bezpieki, twórca i pierwszy komendant Milicji Obywatelskiej Franciszek Jóźwiak; czy tzw. prezydent, a naprawdę naczelny zbrodniarz Bolesław Bierut – główny morderca Żołnierzy Wyklętych, który podpisał na nich tysiące wyroków śmierci. Na polskiej nekropolii spoczywają także np. szefowie antypolskiej, komunistycznej bezpieki: Stanisław Radkiewicz, Roman Romkowski, Mieczysław Mietkowski, Jan Ptasiński, Konrad Świetlik, Jakub Berman, Julia Brystiger. Funkcjonariusze przymusu bezpośredniego: Anatol Fejgin, Stanisław Łyszkowski, czy Marian Stróżyński. Krwawi sędziowie: Józef Badecki, Marian Frenkiel, Władysław Garnowski, Leo Hochberg, Teofil Karczmarz, czy Bronisław Ochnio. Krwawi prokuratorzy: Stanisław Zarako-Zarakowski, Henryk Holder, czy Henryk Ligięza.

Wśród wymienionych są oprawcy polskich bohaterów narodowych: gen. Augusta Emila Fieldorfa „Nila”, kpt./gen. Stanisława Sojczyńskiego „Warszyca”, rtm Witolda Pileckiego, cichociemnego mjr Hieronima Dekutowskiego „Zapory”, przywódców IV Zarządu Głównego Zrzeszenia WiN: ppłk Łukasza Cieplińskiego, mjr Adama Lazarowicza, Kazimierza Pużaka, ks. Rudolfa Marszałka, czy ks. Zygmunta Kaczyńskiego. Większość z nich została zrzucona do bezimiennych dołów śmierci na „Łączce”, gdzie, przykryci grubą warstwą nawiezionej ziemi, spoczywali przez długie lata PRL.

W ostatnich latach polski cmentarz „wzbogacili” kolejni komuniści. W 2013 r. obok kwatery „Ł” spoczął w PRL-owski szef MON Florian Siwicki, jeden z architektów inwazji na Czechosłowację i stanu wojennego. Rok później znany powszechnie Wojciech Jaruzelski. Chwilę wcześniej Jan Czapla i Włodzimierz Sawczuk, szefowie Głównego Zarządu Politycznego Wojska Polskiego, i wśród wielu innych komunistycznych dygnitarzy – reprezentantów interesów Moskwy: Eugeniusz Molczyk, zastępca naczelnego dowódcy wojsk Układu Warszawskiego, w razie sowieckiej interwencji szykowany przez Moskwę na dowódcę WP, który chciał zlikwidować „Solidarność” siłą. Z kolei Czapla był wcześniej zastępcą dowódcy ds. politycznych Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, który pacyfikował „bandytów”, czyli niepodległościowe podziemie. Obok Tadeusz Pietrzak – w grudniu 1970 r. współdecydował o strzelaniu do polskich robotników, a zbrodniczą karierę rozpoczynał od wymordowania żołnierzy kpt. Henryka Flamego, „Bartka”. W kolumbarium „kat Trójmiasta” Stanisław Kociołek, oraz poprzednik Jerzego Urbana – Artur Starewicz, szef komunistycznej propagandy w latach 1948-1954. Groby komunistycznych oprawców sąsiadują z mogiłami powstańców styczniowych, wielkopolskich, żołnierzy wojny polsko-bolszewickiej 1920 r., września 1939 r., Armii Krajowej i Powstańców Warszawskich.

Jest jeszcze problem „Łączki”. Tu musi powstać wielki narodowy panteon chwały, na wzór Cmentarza Orląt Lwowskich, w miejsce obecnego „panteoniku”. Zamiast szuflad ze stłamszonymi kośćmi naszych bohaterów, każdy musi mieć swój grób. Każdy Żołnierz Wyklęty zasłużył po latach poniewierki, prześladowań, represji, na własny grób.

Dlatego my, niżej podpisani, apelujemy do najwyższych władz Rzeczpospolitej Polskiej o zakończenie tej schizofrenicznej sytuacji. A ponieważ dotychczasowy właściciel cmentarza nie zamierza rozwiązać problemu – należy wywłaszczyć Powązki Wojskowe na rzecz Skarbu Państwa, tak jak stało się to z Placem Piłsudskiego w Warszawie i terenem Westerplatte w Gdańsku.

Jeśli Polska ma by krajem rzeczywiście praworządnym i sprawiedliwym – Powązki Wojskowe muszą zostać ponownie – wzorem wolnej i niepodległej II Rzeczpospolitej – polskim cmentarzem, nekropolią chwały Polaków, polskich żołnierzy, polskich autorytetów, a nie zbrodniarzy komunistycznych.

Podpisy:

Tadeusz Płużański i Fundacja „Łączka”

Stowarzyszenie Rodzin Żołnierzy Wyklętych

Andrzej Rozpłochowski, legenda śląskiej Solidarności

Stowarzyszenie Godność

Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej, Warszawa-Wschód, Mirosław Widlicki

Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Koło Pomorskie, Józef Żernicki

Zarząd Obszaru Południowego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” w Krakowie

Stowarzyszenie Solidarni 2010

Fundacja im. Janusza Kurtyki

Stowarzyszenie Grupa Historyczna Zgrupowanie Radosław

Stowarzyszenie Patriotyczny Głogów

Stowarzyszenie Klub Historyczny „Prawda i Pamięć”

Towarzystwo Patriotyczne Fundacja Jana Pietrzaka

Zarząd Główny Związku Żołnierzy NSZ

Stowarzyszenie Historyczne im. 11 Grupy Operacyjnej NSZ

Stowarzyszenie Grupy Oporu

Płk Marian Pawełczak, „Morwa”, oficer sztabu, adiutant cichociemnego mjr Hieronima Dekutowskiego „Zapory”

Płk Witalis Skorupka, “Orzeł”, żołnierz AK, Żołnierz Wyklęty

Izabela Skorupka, prawnik

Por. Wacław Szacoń ps. „Czarny”, żołnierz AK, NOW, Żołnierz Wyklęty

Kpt. Wacław Legan, ps. „Niedorostek”, Żołnierz Wyklęty 3 Wileńskiej Brygady Armii Krajowej, honorowy Prezes Koła Wileńsko Nowogródzkiego ŚZŻAK

Kpt. Franciszek Chrostowski, Żołnierz Wyklęty

Joanna i Andrzej Gwiazdowie, legendy Solidarności

Krzysztof Wyszkowski, działacz Wolnych Związków Zawodowych

Jan Karandziej, działacz Wolnych Związków Zawodowych

Ewa Kubasiewicz, działaczka niepodległościowa w PRL

Zofia Kwiatkowska, działaczka niepodległościowa w PRL

Wiesław Ukleja, działacz niepodległościowy

Dr inż. Romuald Rajs, syn kpt. Romualda Rajsa, “Burego”

Witold Mieszkowski, architekt-urbanista, syn zamordowanego komandora Stanisława Mieszkowskiego

Marta Mieszkowska, fizyk-programista

Romuald Rzeszutek, inicjator budowy pomnika Żołnierzy Wyklętych-Niezłomnych w Mielcu

Synowie niepodległościowca śp. Zygmunta Goławskiego:

Krzysztof Goławski z rodziną,

Zygmunt Wiesław Goławski z rodziną

Adam Macedoński, działacz opozycji antykomunistycznej w PRL, Kraków

Romuald Szeremietiew, działacz niepodległościowy, profesor nadzwyczajny Akademii Obrony Narodowej i Akademii Sztuki Wojennej

Adam Słomka, Konfederacja Polski Niepodległej

Nina Milewska, działaczka opozycji antykomunistycznej w PRL, Gdańsk

Andrzej Melak, działacz opozycji antykomunistycznej w PRL, Warszawa

Adam Borowski, działacz opozycji antykomunistycznej w PRL, Warszawa

Janusz Fatyga, prezes Związku Konfederatów Polski Niepodległej w Krakowie

Zygmunt Miernik, działacz opozycji antykomunistycznej w PRL, Dąbrowa Górnicza

Tadeusz Wołyniec, działacz opozycji antykomunistycznej w PRL, represjonowany z powodów politycznych, Koszalin

Stefan Kucharzewski, działacz opozycji antykomunistycznej w PRL, współzałożyciel KPN, Lublin

Stanisława Korolkiewicz, działaczka opozycji antykomunistycznej w PRL, Białystok

Leszek Duklanowski, działacz opozycji antykomunistycznej w PRL, Szczecin

Waldemar Reginiewicz, działacz opozycji antykomunistycznej w PRL, Wałcz

Jerzy Leoniak, działacz opozycji antykomunistycznej w PRL, Szczecinek

Sławoj Kigina, działacz opozycji antykomunistycznej w PRL, Kołobrzeg

Zygmunt Bąk, działacz opozycji antykomunistycznej w PRL

Zenon Lasoń, działacz opozycji antykomunistycznej w PRL, Słupsk

Piotr Mostowski, działacz opozycji antykomunistycznej w PRL, Białogard

Stanisław Trzuskowski, działacz opozycji antykomunistycznej w PRL, Koszalin

Urszula Kostuch, działaczka opozycji antykomunistycznej w PRL, Koszalin

Wiesław Norman, działacz opozycji antykomunistycznej w PRL, Częstochowa

Tadeusz Stański, prezes Fundacji Walczącym o Niepodległość, Wyklętych, Pokrzywdzonych, Internowanych, Więzionych

Krzysztof Lancman, KPN, członek Zarządu Instytutu Historycznego NN im. Andrzeja Ostoja Owsianego, Warszawa

Antoni Lenkiewicz, działacz opozycji antykomunistycznej w PRL, Wrocław

ks. prałat Józef Roman Maj

prof. Paweł Bromski, Wyższa Szkoła Administracji i Stosunków Międzynarodowych

Waldemar Pernach, działacz niepodległościowy

Aniela i Stanisław Sakwa, działacze niepodległościowi Lubin

Tadeusz Dudkiewicz, prezes Stowarzyszenia Towarzystwo Patriotyczne Radomsko

Leonard Kapiszewski, przewodniczący Mazowieckiej Rady Kombatanckiej

Elżbieta Królikowska-Avis, działaczka niepodległościowa

Sławomir Krupiński, działacz niepodległościowy

Ewa Tomaszewska, działaczka „Solidarności”

Marek Głowacki, Grupy Oporu

prof. Wojciech Polak, historyk, Centrum Badania Historii „Solidarności” i Oporu

Społecznego w PRL, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

prof. Grzegorz Kucharczyk, historyk, PAN

prof. Jan Żaryn, historyk, dyrektor Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego

prof. Tomasz Panfil, historyk, KUL, IPN

prof. Marek Jan Chodakiewicz, profesor w The Institute of World Politics w Waszyngtonie

dr hab. Hanna Karp, wykładowca Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu

dr Bohdan Urbankowski, filozof, pisarz

dr hab. Bogusław Kopka, historyk

dr Wojciech Muszyński, historyk

Anna Matuchniak-Mystkowska, socjolog, prof. zw. dr. hab. Uniwersytet Łódzki

Jan Mystkowski, emerytowany operator filmowy i TV

Łukasz Korwin, reżyser filmowy

Krzysztof Skowroński, prezes Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, redaktor naczelny Radia Wnet

Jacek Karnowski, redaktor naczelny „Sieci”

Michał Karnowski, dziennikarz „Sieci”

Tomasz Sakiewicz, redaktor naczelny „Gazety Polskiej” i „Gazety Polskiej Codziennie”

Dorota Kania, publicystka, pisarka, redaktor naczelna TV Republika

Jerzy Kłosiński, dziennikarz, pisarz

Jerzy Jachowicz, publicysta

Mateusz Wyrwich, publicysta

Joanna Łukasiewicz-Wyrwich, publicystka

Ewa Stankiewicz, dziennikarka, dokumentalistka

Jan Pospieszalski, dziennikarz

Wojciech Reszczyński, dziennikarz

Paweł Nowacki, dziennikarz

Józef Wieczorek, dziennikarz

Krzysztof Świątek, Polskie Radio 24

Ryszard Gromadzki, dziennikarz PR 24, „Do Rzeczy”

Andrzej Rafał Potocki, dziennikarz „Sieci”

Robert Tekieli, dziennikarz

Grzegorz Górny, publicysta

Michał Rachoń, dziennikarz

Katarzyna Gójska, dziennikarka, „Gazeta Polska”, „Nowe Państwo”

Adrian Stankowski, redaktor naczelny portalu „Gazeta Polska Codziennie”

Jacek Sobala, dziennikarz

Wojciech Wybranowski, dziennikarz, publicysta

Magdalena Uchaniuk, dziennikarka

Witold Gadowski, dziennikarz, publicysta

Cezary Gmyz, dziennikarz

Sławomir Jastrzębowski, dziennikarz, publicysta

Wiktor Świetlik, publicysta

Antoni Trzmiel, dziennikarz TVP, PR 24, „Do Rzeczy”

Mirosław Skowron, dziennikarz PR 24

Grzegorz Wierzchołowski, redaktor naczelny niezalezna.pl

Cezary Krysztopa, tysol.pl

Tomasz Kolanek, dziennikarz pch24.pl, „Do Rzeczy”

Jarosław Wróblewski – dziennikarz, autor książek historycznych

Eugeniusz Karasiński, działacz „S” MKZ Katowice i podziemia Regionu Śląsko- Dąbrowskiego, więzień polityczny PRL

Jan Cegielski, działacz „S” MKZ Katowice i podziemia Regionu Śląsko- Dąbrowskiego, więzień polityczny PRL

Zbigniew Kupisiewicz, działacz „S” Huty „Katowice” i sygnatariusz Porozumienia Dąbrowskiego, twórca biuletynu „Wolny Związkowiec”, więzień polityczny PRL

Andrzej Sobieraj, 1-wszy przew. MKZ NSZZ „S” Ziemia Radomska i członek KKP i KK „S”, więzień polityczny PRL, na uchodźstwie w Australii od 1983 do 1994, były radny miasta Radom

Ryszard Nikodem, działacz „S” MKZ Katowice i Zarządu Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, więzień pol. PRL

prof. dr hab. n. med. Grzegorz Opala, działacz „S” służby zdrowia i nauki oraz podziemia Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, minister zdrowia w rządzie J. Buzka

dr hab. inż. Krzysztof Gosiewski, działacz „S” Regionu Śląsko-Dąbrowskiego i podziemia, więzień polityczny PRL, prof. Instytutu PAN

Jadwiga Rudnicka, działaczka „S” MKZ Katowice i podziemia, więzień polityczny PRL, były senator III RP

Franciszek Noras, działacz „S” Kopalni „Ziemowit” i podziemia, więzień polityczny PRL

Stanisław Janik, działacz „S” Kopalni „Ziemowit”, więzień polityczny PRL

Kazimierz Kasprzyk, działacz „S” Kopalni „Ziemowit”, więzień polityczny PRL

Stanisław Kiermes, działacz „S” Kopalni „Halemba” i podziemia, więzień polityczny PRL

Sławomir Czyż, działacz NZS, KPN i podziemia, radca prawny

Andrzej Sikora, działacz „S” MKZ Tarnowskie Góry i podziemia, więzień polityczny PRL

Czesław Sobierajski, działacz „S” Kop. „Halemba” i podziemia, b. poseł PiS

Zbyszek Klich, działacz „S” Regionu Śląsko-Dąbrowskiego i podziemia, więzień polityczny PRL

Janina Szymanowicz, działaczka „S” Regionu Śląsko-Dąbrowskiego i podziemia, sekr. AKO w Katowicach

Wojciech Niedźwiedź, działacz podziemia Solidarności Walczącej i Młodzieżowego Ruchu Oporu SW Oddział Katowice, historyk

Anna Rakocz, działaczka „S” i podziemia Regionu Częstochowskiego, więzień polityczny PRL

Agnieszka Płaszczyk, radna miasta Ruda Śląska

Aleksander Gaczek, działacz „S” Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, b. dyr. gabinetu dwóch wojewodów śląskich

Adam Kalita, działacz NZS i podziemnej „S” Regionu Małopolska, radny m. Krakowa

Grzegorz Surdy, działacz NZS i podziemnej „S” Regionu Małopolska                                                         Andrzej Anusz, działacz podziemnego NZS w W-wie, dr socjologii, wiceprezes Instytutu Józefa Piłsudskiego w Warszawie

Bogusław Bardon, 1-wszy przewodniczący Regionu Opolskiego „S” i działacz podziemia, więzień polityczny PRL

Czesław Zbroja, działacz „S” i podziemia Huty „Katowice” Regionu Śląsko-Dąbrowskiego

Robert Dyja, działacz podziemia SW Oddział Katowice, oraz organizacji społecznych

Ewa Żurawska, działaczka „S” i pomoc rodzinom więzionych w stanie woj. Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, b. wieloletnia przewodnicząca KZ NSZZ „S” Uniwersytetu Śląskiego

Ewald Kudla, działacz „S” Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, więzień polityczny PRL

Eugeniusz Zandler, działacz „S” Kopalni „Manifest Lipcowy”, więzień polityczny PRL

Wiesław Matusiak, działacz „S” Kopalni „XXX-lecia PRL”, więzień polityczny PRL

Grzegorz Stawski, działacz „S” MKR Jastrzębie i sygnatariusz Porozumienia Jastrzębskiego, więzień polityczny PRL, działacz władz „S” po 1989 r.

Jacek Smagowicz, działacz opozycji przedsierpniowej, „S” i podziemia Regionu Małopolska, więzień polityczny PRL, dział. władz „S” po roku 1989, św. Historii IPN

Dr Jerzy Bukowski, harcerz niezależny, przewodniczący Komitetu Odbudowy Kopca Marszałka J. Piłsudskiego, rzecznik Porozumienia Organizacji Niepodległościowych i Kombatanckich w Krakowie, prof. Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

Ryszard Majdzik, działacz „S” i KPN Regionu Małopolska, więzień polityczny, syn Żołnierza Wyklętego Mieczysława Majdzika, radny miasta Skawina

Jan Malarek, działacz „S” i podziemia Huty „Katowice” w Dąbrowie Górniczej, wyrzucony z pracy za strajk w Hucie w dniach 13-23.12.1981 r.

Jan Roman, działacz „S” i podziemia PRG Katowice i Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, współzałożyciel PC i PiS w Zagłębiu Dąbrowskim

Andrzej Jarczewski, działacz „S” i redaktor prasy podziemnej Regionu Śląsko- Dąbrowskiego, więzień polityczny PRL, b. wiceprezydent miasta Gliwice, pisarz

Jerzy Stopa, działacz „S” i podziemia Regionu Kieleckiego, więzień polityczny PRL, radny m. Skarżysko-Kamiennej

Kazimierz Biskupek, działacz „S” i podziemia Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, więzień polityczny PRL, na uchodźstwie w Niemczech 1984-2019, działacz niepodległościowy

Roman Ptasiński, działacz „S” Kopalni „Lenin” i podziemia Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, więzień polityczny PRL

Łukasz Kobiela, absolwent Uniwersytetu Śląskiego z Katowic, scenarzysta, reżyser, autor wielu publikacji i wystaw o tematyce historycznej

Józef Kowalski, działacz „S” i podziemia Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, autor publikacji wydawnictw podziemnych, dziennikarz, przew. Klubu Gazety Polskiej im. H. Glassa „Chudego Wilka” w Dąbrowie Górniczej

Krzysztof Tenerowicz, działacz „S” i podziemnej SW we Wrocławiu, szef Radia Podziemnego SW, z-ca dyr. d/s adm.-tech. Teatrów We Wrocławiu, b. radny miasta Wrocław

Tadeusz Świerczewski, członek Zarządu Regionu Dolnego Śląska „S”, autor nazwy Solidarności Walczącej i jej współzałożyciel wraz z K. Morawieckim

Mirosław Dynak, członek „S” Kopalni „Zabrze”, przewodniczący Zw. Zaw. Kadra JSW SA. Kopalni „Budryk”

Przemysław Miśkiewicz, działacz NZS UŚ i podziemia „S” oraz SW w Regionie Śląsko-Dąbrowskim, kierownik projektu „Encyklopedia Solidarności”, wieloletni przewodniczący Stowarzyszenia Pokolenie w Katowicach

Janina Kawalec, działaczka „S” MKZ Katowice i KPN Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, nauczycielka, na uchodźstwie politycznym w USA 1983-2012, pracownik Uniwersytetu Stanowego w Chicago

Małgorzata Kawalec-Cieszkowska, działaczka „S” MKZ Katowice i podziemia Regionu Śląsko-Dąbrowskiego oraz W-wy, na uchodźstwie politycznym w USA 1986 – 2018, pracownik służby zdrowia w Portland, stan Oregon

Czesław Świerczyński, działacz „S” MKZ Katowice i Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, więzień polityczny PRL, b. radny miasta Myszkowa

Józef Zajkowski, działacz „S” i KPN w MKZ Katowice i Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, proces polityczny przed 13.12.1981 r., ukrywający się działacz podziemia, od 1985 r. członek Archikonfraterni Literackiej W-wa, b. radny kilku kadencji miasta Mysłowice

Józef Makosz, działał „S” oświaty w Rybniku i członek prezydium Zarządu Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, więzień polityczny PRL, b. radny kilku kadencji i II kadencje prezydent miasta Rybnik, delegat Sejmiku Śląskiego

Andrzej Szkaradek, działacz „S” i podziemia Regionu Małopolska, więzień polityczny PRL, b. poseł AWS

Stanisław Knap, działacz „S” PRG Katowice i podziemia Regionu Śląsko-Dąbrowskiego

Marek Marchwiński, działacz „S” PRG Katowice i podziemia Regionu Śląsko-Dąbrowskiego

Henryk Czopik, działacz „S” PRG Katowice i podziemia Regionu Śląsko-Dąbrowskiego

Roman Kidawa, działacz „S” PRG Katowice i podziemia Regionu Śląsko-Dąbrowskiego

Epifaniusz Koźma, działacz „S” PRG Katowice i podziemia Regionu Śląsko-Dąbrowskiego

Kazimierz Śliwinski, działacz „S” PRG Katowice i podziemia Regionu Śląsko-Dąbrowskiego

Jacek Machura, działacz „S” KBO Sosnowiec i podziemia Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, na uchodźstwie w Australii od 1983/84

Sławomir Machura, działacz „S” w Kopalni „Czerwone Zagłębie” i podziemia Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, więzień polityczny, współzałożyciel PC i PiS w Zagłębiu Dąbrowskim

Krzysztof Bzdyl, członek założyciel KPN, więzień polityczny PRL,

Kraków

Wiesław Mizerski, sekretarz Zarządu MKZ NSZZ „S” Ziemia Radomska i podziemia w latach 80., więzień polityczny PRL

Zygmunt Cieślicki, działacz „S” i podziemia Huty „Katowice” w Dąbrowie Górniczej, więzień polityczny PRL

Zofia Nowicka, działaczka „S” Kombinatu Budowlanego i struktur miejskich w Mysłowicach, więzień polityczny PRL, inicjator budowy Pomnika Ofiar Tragedii Smoleńskiej w Mysłowicach 2012 r.

Lucjan Zaremba, działacz „S” i podziemia Regionu Śląsko-Dąbrowskiego

Wojciech Kusy, działacz „S” i podziemia Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, więzień polityczny PRL, na uchodźstwie politycznym w Niemczech od 1987 r., działacz polonijny w Essen

Bożena Wisłocka, na uchodźstwie w Niemczech od 1987 r., działaczka polonijna w Essen, członek Rady Integracyjnej miasta Essen

Tadeusz Arent, działacz „S” Kopalni „Szczygłowice” Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, więzień polityczny PRL, na uchodźstwie w USA od 1983 r., działacz polonijny w Orlando, Floryda

Adam Żabicki, dział. „S” Huty „Zabrze” i podziemia Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, więzień polityczny PRL

Franciszek Serafin, działacz „S” Kopalni „Makoszowy” i podziemia Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, więzień polityczny PRL

Zbigniew Siemaszko, działacz „S” i podziemia w Gliwicach, więzień polityczny PRL

prof. dr hab. Stanisław Mikołajczak, przewodniczący Akademickiego Klubu Obywatelskiego im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego Poznań i prezes Społecznego Komitetu Odbudowy Pomnika wdzięczności w Poznaniu

prof. Stefan Zawadzki, wiceprzewodniczący Akademickiego Klubu Obywatelskiego im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego Poznań

prof. dr hab. inż. Artur Świergiel, przewodniczący Akademickiego Klubu Obywatelskiego im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego Warszawa,

prof. dr hab. Michał Seweryński, przewodniczący Akademickiego Klubu Obywatelskiego im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego Łódź

prof. dr hab. inż. Bolesław Pochopień, przewodniczący Akademickiego Klubu Obywatelskiego im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego Katowice

prof. dr hab. inż. Andrzej Stepnowski, przewodniczący Akademickiego Klubu Obywatelskiego im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego Gdańsk

prof. dr hab. Waldemar Paruch, przewodniczący Akademickiego Klubu Obywatelskiego im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego Lublin

prof. dr Małgorzata Suświłło, przewodniczący Akademickiego Klubu Obywatelskiego im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego Olsztyn

dr hab. Jacek Piszczek, przewodniczący Akademickiego Klubu Obywatelskiego Toruń

prof. dr hab. Mariusz Orion Jędrysek, przewodniczący Akademickiego Klubu Obywatelskiego im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego Wrocław

Maria Zawadzka, przewodniczący Klubu Gazety Polskiej im. gen. Andrzeja Błasika w Poznaniu

Natasza Dembińska-Urbaniak, przewodnicząca Kongresu Kobiet Konserwatywnych w Poznaniu

dr inż. Bogdan Hajdasz, przewodniczący Rady Fundacji im. Arcybiskupa Antoniego Baraniaka

dr Henryk Krzyżanowski, przewodniczący Warsztaty Idei Obywateli Rzeczypospolitej w Poznaniu

Ryszard Liminowicz, prezes Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej Oddział w Poznaniu

Natalia Janikowska, przewodnicząca Projekt Poznań

Aleksandra Wyganowska, prezes Stowarzyszenia im. Romana Brandstaettera w Poznaniu

Maciej Wiśniewski, przewodniczący Stowarzyszenia Wielkopolscy Patrioci, Wielkopolskiego Stowarzyszenia Upamiętnienia Żołnierzy Wyklętych oraz Wspólnie dla Wielkopolski w Poznaniu

prof. dr hab. Bartosz Korzeniewski, przewodniczący Ośrodka Badań nad Pamięcią Zbiorową i Studiów Muzealnych w Poznaniu

Adam Turula, harcerz, członek pierwszych władz ZHR, członek podziemnego NZS, członek Kręgów Instruktorów Harcerskich im. A. Małkowskiego, dziennikarz, historyk, niezależny, producent TV w Katowicach

dr Amelia Korzeniewska, przewodnicząca Towarzystwa Naukowego im. Ignacego Paderewskiego w Poznaniu

Barbara Miczko-Malcher, wiceprzewodniczący Wielkopolskiego Oddziału SDP w Poznaniu

Jacek Pawłowicz, działacz podziemia KPN i „S” region Płock, więzień polityczny PRL

Tadeusz Smagacz, działacz „S” Kopalni „Lenin” i podziemia Regionu Śląsko-Dąbrowskiego

dr Tadeusz Sadowski, założyciel i działacz „S” w Śląskiej Akademii Medycznej i podziemia Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, wykładowca Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

prof. dr hab. n. med. Krzysztof Stanisław Gołba, działacz NZS Śląskiej Akademii Medycznej i podziemia Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, więzień polityczny PRL,

dr n. med. Jolanta Biernat, członek NZS i NSZZ „S”

Maria Dłużewska, aktorka teatru podziemnego, red. II pr. Radia „S”, autorka wielu filmów dokumentalnych

Emerytowany prof. AGH Piotr Witakowski, działacz „S” i podziemia antykomunistycznego

Stanisław Czarnota, działacz „S” Kopalni „Jaworzno”, więzień pol. PRL, na uchodźstwie w USA 1984-2013, działacz emigracyjnych struktur „S” W Los Angeles Kalifornii

Beata Steckiewicz, członek Stowarzyszenia Osób represjonowanych w PRL „Przymierze” w Bydgoszczy

Krystian Pucher, działacz „S” W Dąbrowie Górniczej i Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, więzień polityczny PRL, na uchodźstwie politycznym w Niemczech 1982

Jolanta Halkiewicz, przewodnicząca Koła Armii Krajowej Sztokholm

Maria Szonert-Binienda, Instytut Libra, USA

Marek Baterowicz, pisarz, publicysta mieszkający w Australii

Dr Mira Modelska-Creech, Stowarzyszenie „Wars i Sawa”

Aneta i Tadeusz Antoniakowie, działacze polonijni USA

Jacek Szklarski, Reduta Dobrego Imienia, USA

Monika Wiench, Komitet Obrony Polski w Melbourne, Australia

Grażyna i Janusz Tydda, Australia

Piotr Witt, pisarz i publicysta, Paryż

Adam Gajkowski, prezes Federacji Polskich Organizacji w Nowej Południowej Walii, Australia, więzień polityczny PRL

Aleksander Oczak, prezes Stowarzyszenia Nasza Polonia, Australia

Piotr Walentynowicz, wnuk Anny Walentynowicz

Leszek Czajkowski, bard niepodległości

Paweł Piekarczyk, bard niepodległości

Anna Kołakowska, najmłodsza więźniarka polityczna stanu wojennego

Andrzej Kołakowski, bard Żołnierzy Wyklętych

Hanna Dobrowolska, portal solidarni.pl

Wojciech Boberski, Społeczny Komitet Obchodów Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych

Piotr Rzewuski, działacz antykomunistyczny w PRL, Warszawa

Przemysław Jaśkiewicz, Stowarzyszenie Trzy Kropki

Natalia Tarczyńska, Fundacja Cegiełka Dla Wolności Słowa

Piotr Hlebowicz, autonomiczny Wydział Wschodni „Solidarności Walczącej”

Jacek Wiejski Górski, Federacja Młodzieży Walczącej

Ks. Jarosław Wąsowicz, salezjanin

Paweł Zdun, Ruch Kontroli Wyborów

Norbert Smoła Smoliński, wokalista Contra Mundum

Wojciech Korkuć, artysta, plakacista

Filip Frąckowiak, dyrektor Izby Gen. Ryszarda Kuklińskiego w Warszawie

Dr Dariusz Fudali, ppłk w stanie spoczynku

Paweł Szopa, Red is Bad

Fundacja Red is Bad

Joanna, Józef Staniccy, działacze społeczni

Fundacja Inicjatyw Patriotycznych

Związek Młodocianych Więźniów Politycznych lat 1944-1956 „Jaworzniacy”

Związek Ociemniałych Żołnierzy Rzeczypospolitej Polskiej

Ogólnokrajowy Związek Byłych Żołnierzy Konspiracyjnego Wojska Polskiego

Związek Więźniów Politycznych Okresu Komunistycznego

Stowarzyszenie Polskich Kombatantów-Obrońców Ojczyzny

Narodowe Zjednoczenie Wojskowe Mazowsze-Północ

Stowarzyszenie Żołnierzy Batalionów Chłopskich Lublin

Stowarzyszenie Żołnierzy Armii Krajowej w Krakowie

Stowarzyszenie Historyczne Mazowsza Północnego

Okręg Warszawa 27 Wołyńskiej Dyw. Piechoty

Stowarzyszenie Społeczno-Kombatanckie Wolność i Niezawisłość

Stowarzyszenie Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych „NIEPOKONANI”

Stowarzyszenie im. gen. bryg. Bolesława Nieczuja-Ostrowskiego

Stowarzyszenie Lubuszanie Dla Rzeczpospolitej

Stowarzyszenie na rzecz międzypokoleniowego wspierania rozwoju człowieka „Matecznik”

Grupa Rekonstrukcyjno-Historyczna im. płk. Tadeusza Zieleniewskiego Majdan-Obleszcze

Grupy Oporu „Solidarni” – Kapituła Odznaki Grup Oporu “Solidarni”

Grupy Oporu Solidarni – Andrzej Rotowski

Stowarzyszenie Kontynuatorów Pamięci o Zagładzie Narodu Polskiego – Prawo do Prawdy

Solidarni2010 oddział Warszawa – przewodnicząca Agnieszka Hałaburdzin-Rutkowska

Komitet Upamiętnienia Obozu Zagłady KL Warschau

Towarzystwo Opieki nad Oświęcimiem Pamięć o Auschwitz-Birkenau Oddział Warszawa

Region Ziemia Radomska NSZZ „Solidarność”

Stowarzyszenie Działaczy i Sympatyków Porozumienia Partii i Organizacji Niepodległościowych

Stowarzyszenie Dzieci Łączki z Podlasia

Stowarzyszenie Historyczne „Solidarność” Huty „Warszawa”

Stowarzyszenie Instytut Historyczny NN im. Andrzeja Ostoja Owsianego

Stowarzyszenie „Internowani Mazowsza”

Stowarzyszenie Kombatantów – Duszpasterstwo Weteranów Kawalerii i Artylerii Konnej

Stowarzyszenia Komitet Katyński

Stowarzyszenie Krąg Pamięci Narodowej

Stowarzyszenie Kryptonim Operacyjny „Judasze”

Stowarzyszenie Radomskie Ofiar „Grudzień ’70″

Stowarzyszenie „Polskiej Partii Niepodległościowej”

Stowarzyszenie Przyjaciół Orląt i Strzelca

Stowarzyszenie „Radomski Czerwiec 76”

Stowarzyszenie współpracowników „Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela”

Stowarzyszenie „Solidarność Walcząca”

Stowarzyszenie „Towarzystwo Patriotyczne” Radomsko

Stowarzyszenie „Wierność Rzeczpospolitej Wojciecha Ziembińskiego”

Stowarzyszenie „Więźniów Politycznych” skazanych w stanie wojennym z terenu Małopolski i Śląska

Stowarzyszenie Wolnego Słowa

Stowarzyszenie „Związek Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego” Oddział Radom

Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej. Okręg Radom

Związek Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych

Stowarzyszenie „Dzieci Pomordowanych przez UB na Mazowszu”

Stowarzyszenie Opozycji Antykomunistycznej Zagłębia Miedziowego

Stowarzyszenie Kontynuatorów Pamięci o Zagładzie Narodu Polskiego „Prawo do Prawdy”

Stowarzyszenie Katyń 2010

Mazowiecka Rada Działaczy Opozycji Demokratycznej

Stowarzyszenie 13 Grudnia, Sławomir Karpiński

Dolnośląska Wojewódzka Rada Konsultacyjna d/s Działaczy Opozycji Antykomunistycznej i Osób Represjonowanych z Powodów Politycznych we Wrocławiu

Zachodniopomorska Wojewódzka Rada Konsultacyjna d/s Działaczy opozycji Antykomunistycznej i Osób Represjonowanych z Powodów Politycznych w Szczecinie

Wojewódzka Rada Konsultacyjna d/s Działaczy Opozycji Antykomunistycznej i Osób Represjonowanych z Powodów Politycznych w Opolu

Związek Osób represjonowanych w Stanie Wojennym – Szczecin

Społeczny Komitet Pamięci Górników KWK „Wujek” w Katowicach Poległych 16 grudnia 1981 r.

Stowarzyszenie Katyń – Poznań

Fundacja Ślązacy.pl – Katowice.

Stowarzyszenie Porozumienie Katowickie 1980 – Katowice

Stowarzyszenie Represjonowanych w Stanie Wojennym Regionu Śląsko-Dąbrowskiego – Katowice

Stowarzyszenie „Pamięć Jastrzębska” – Jastrzębie-Zdrój

Stowarzyszenie „Pokolenie” – Katowice

Stowarzyszenie Pokolenia NZS – Katowice

Stowarzyszenie „Solidarność i Pamięć” – Katowice

Stowarzyszenie Więzionych, Internowanych i Represjonowanych „WiR” w Częstochowie

Stowarzyszenie „WiR” w Skarżysku-Kamiennej

Staropolskie Stowarzyszenie Osób Represjonowanych w Kielcach

Ogólnopolskie Stowarzyszenie Internowanych i Represjonowanych w Siedlcach – Janusz Olewiński

Stowarzyszenie Internowanych, Więzionych i Represjonowanych w Stanie Wojennym w Koninie

Stowarzyszenie Osób Represjonowanych w Stanie Wojennym Woj. Podkarpackiego w Rzeszowie

Klub Więzionych, Internowanych i Represjonowanych w Białymstoku

Stowarzyszenie Represjonowanych w Stanie Wojennym Rejonu Warmińsko-Mazurskiego „Pro Patria” – Olsztyn

Stowarzyszenie Internowanych Zamojszczyzny w Zamościu

Stowarzyszenie Osób Represjonowanych w PRL „Przymierze” w Bydgoszczy

Stowarzyszenie Osób Represjonowanych w Stanie Wojennym w Puławach

Stowarzyszenie Osób Represjonowanych w Stanie Wojennym w Lublinie

Stowarzyszenie Osób Represjonowanych za Działalność w NSZZ „Solidarność” w latach 1980-1989 w Jeleniej Górze

Stowarzyszenie Działaczy Opozycji Antykomunistycznej oraz Osób Represjonowanych z Powodów Politycznych Regionu Dolnego Śląska we Wrocławiu

Krajowa Komenda Główna „Wolność i Niezawisłość” Zrzeszenie Oddziałów Partyzanckich RP Inspektorat Śląsk – Gliwice

Śląska Wojewódzka Rada Konsultacyjna d/s Działaczy Opozycji Antykomunistycznej i Osób Represjonowanych z Powodów Politycznych – Katowice

Małopolska Wojewódzka Rada Konsultacyjna d/s Działaczy Opozycji Antykomunistycznej i Osób Represjonowanych z Powodów Politycznych – Kraków

Stowarzyszenie Osób Internowanych i Represjonowanych w Stanie Wojennym Regionu Radomskiego – Radom

Stowarzyszenie „Idee „Solidarności” 1980 – 1989″ – Bydgoszcz

Stowarzyszenie Represjonowanych w Stanie Wojennym Regionu Świętokrzyskiego – Skarżysko-Kamienna

Stowarzyszenie „Nasz Orzegów” – Ruda Śląska

Klub Gazety Polskiej w Brzesku – Barbara Górczewska

Klub Gazety Polskiej w Skierniewicach

Klub Gazety Polskiej Zabrze 2 im. płk Łukasza Cieplińskiego

Klub Gazety Polskiej w Tychach

Klub Gazety Polskiej w Essen – Niemcy

Polska Lista Wyborcza „Polacy w Essen” – Niemcy

Towarzystwo Naukowe im. Ignacego Paderewskiego – Poznań

Społeczny Komitet Odbudowy Pomnika Wdzięczności w Poznaniu

Wielkopolski Oddział Dziennikarzy Polskich – Poznań

Komitet Upamiętnienia Błogosławionego Księdza Jerzego Popiełuszki

Stowarzyszenie Olszynka Grochowska

Stowarzyszenie Grupa Historyczna Niepodległość

Stowarzyszenie Szaniec

Stowarzyszenie im. Kpt. Antoniego Rymszy ps. Maks

Stowarzyszenie Elbląscy Patrioci

Wolscy Patrioci

WiN Inspektorat Warszawa

Żołnierze Chrystusa

Inspektorat WIN Beskidy

Fundacja Willa Jasny Dom

Przywracanie Pamięci ks. Jerzy Morański, Dominik Krupa

Stowarzyszenie Lipówka Iwona Krupa

Stowarzyszenie Morzęcin Jest Wielki Renata Jurczak

Stowarzyszenie Towarzystwo Miłośników Polskiej Tradycji i Kultury – Sławomir Wojdat

Stowarzyszenie Wiara i Czyn – Krzysztof Kawęcki

Stowarzyszenie „Brygada Inki”

Stowarzyszenie Społeczno-Edukacyjne Orzeł Biały-Strzelec

Stowarzyszenie Rodzin Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych VII Okręgu Śląskiego

Jednostka Strzelecka nr 2093 im. Gen. Władysława Sikorskiego

Klub Strzelecki „VIS” LOK z Mielca

Klub HDK „Ognisty Legion” z Chorzelowa

Społeczny Komitet Budowy Pomnika Żołnierzy Wyklętych w Bydgoszczy

Lubelska Grupa Historyczna im. Żołnierzy Wyklętych Lubelszczyzny

Federacja Organizacji Polskich Pancerniaków

Komitet Uczczenia Pamięci Żołnierzy Wyklętych z Gminy Białe Błota

Stowarzyszenie Trzeźwościowe Nowe Życie z Mielca

Towarzystwo Patriotyczne Żywiecczyzny

Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Rędziny” z Tuszymy k. Mielca

Związek Podhalan Oddział Żywiecki

Archikonfraternia Literacka w Warszawie Dom w Bydgoszczy

Pruszkowskie Stowarzyszenie Patriotyczne

Grupa Rekonstrukcji Historycznej im. CC mjr. „Zapory” – Bełżyce

Grupa Rekonstrukcji Historycznej im. Wojciecha Lisa „Mściciela” – Mielec

Nadwiślańska Grupa Rekonstrukcji Historycznej 3 Pułk Strzelców Podhalańskich – Dąbrowa Tarnowska

Grupa Rekonstrukcji Historycznej im. 1 Pułku Legii Nadwiślańskiej Ziemi Lubelskiej NSZ – Lublin

Kawaleria Kowalów w barwach 24 Pułku Ułanów Kraśnickich – Borów

Kurpiowska Grupa Historyczna „Ostoya” – Ostrołęka

Podhalańska Grupa Rekonstrukcji Historycznej Zgrupowania Partyzanckiego ,,Błyskawica” – Nowy Targ

Stowarzyszenie Historii Spytkowic – Spytkowice

Stowarzyszenie Grupa Integracji Lokalnej – Rabka Zdrój

Stowarzyszenie Nowotarska Grupa Mieszkańców „Pamięć” – Nowy Targ

Ogólnopolskie Stowarzyszenie Internowanych i Represjonowanych, Siedlce – Janusz Olewiński

Piotr Łukaszewski, działacz opozycji antykomunistycznej

Krzysztof Zwoliński, dziennikarz

Ewa Żmigrodzka dziennikarz, realizator filmów dokumentalnych

Marek Wernic, syn powstańca warszawskiego, wnuk żołnierza legionów pochowanych na Powązkach Wojskowych

Andrzej Antoni Olszewski, działacz opozycji antykomunistycznej, ekonomista

Małgorzata Bucholc

Zdzisław Malinowski, radca prawny

Jolanta Dobrzyńska, ekspert oświatowa

Jerzy Antoni Sobociński, technolog żywności

Jakub Małkiewicz, przedstawiciel handlowy

Piotr Kaczorek, doradca d/s zdrowia

Dr Piotr Gawryszczak, radny Rady Miasta Lublina

Paweł Zalewski, radny Dzielnicy Praga Południe m. st. Warszawy

Kazimierz Kozłowski, radca prawny

Janina Jezierska-Krasowska, emerytowana fizyczka

Konrad Józef Turzyński, emeryt

Teresa Książkiewicz, emerytka

Stowarzyszenie na rzecz Hipoterapii, Korekcji Wad Postawy i Ekologii „Lajkonik” – Ewa Heidrych

Marek Zieliński, urzędnik, publicysta

Krystyna Arent, mgr inż. elektryk, dziś na emeryturze

Bogdan Hajduk, dr hab. nauk medycznych

Hanna Klażyńska, inżynier

Wojciech Klażyński, Stowarzyszenie Polska Jest Najważniejsza, radny klubu PiS Warszawa-Bemowo

Artur Adamski

Maciej Staniewicz

Marcin Bogdan, inżynier

Dr Jabłonka: Bez ofiary krwi odzyskanie niepodległości byłoby niemożliwe. Każde powstanie było potrzebne

Historyk opowiada o dziejach polskiego czynu niepodległościowego od powstań XIX w. po działalność Piłsudskiego, Dmowskiego, Paderewskiego i Daszyńskiego.

Dr Krzysztof Jabłonka opowiada, że kluczem do odzyskania niepodległości było uformowanie w XIX wieku „Rzeczpospolitej powstańczej”. Oprócz walki zbrojnej wpisywały się w nią takie działania, jak odmowa przez kobiety brania za mężów Rosjan. Ogólnie, działania tego zaborcy na rzecz wytępienia polskiej tożsamości okazały się całkowicie nieskuteczne:

Słowiańskość łącząca nas z tym narodem okazała się ulotna.

Najlepiej pod koniec zaborów Polakom egzystowało się w państwie austro-węgierskim.

Dr Jabłonka kreśli panteon Polaków najmocniej zasłużonych w walce o niepodległość. Jak mówi, nie należy weń włączać Ignacego Jana Paderewskiego, gdyż nie stworzył on zwartej struktury politycznej w kraju:

Paderewski sformował czwarty zabór, jakim była emigracja.

Jednym z ojców niepodległości był Ignacy Daszyński. Jak mówi dr Jabłonka:

Nie należy go identyfikować z socjalizmem. Socjaldemokracja, którą stworzył, była zupełnie czym innym.

Zdaniem rozmówcy Łukasza Jankowskiego próba rozstrzygania „kto był lepszy: Piłsudski, Dmowski czy Daszyński”, jest bezprzedmiotowa. Jak podsumowuje dr Jabłonka:

Bez ofiary krwi odzyskanie niepodległości było niemożliwe. Każde powstanie było potrzebne.

Historyk mówi o procesie unifikacji narodu polskiego, zrożnicowanego ze względu na ponad stuletnie funkcjonowanie w trzech różnych organizmach państwowych. Przypominając próby współpracy krajów położonych między Morzem Bałtyckim a Morzem Carnym wskazuje, że dzisiaj ta idea jest kontynuowana niemal w niezmienionej formie.

Wysłuchaj całej rozmowy już teraz!

A.W.K.