Natalia Hładyk opowiada o mniejszości łemkowskiej i o tym, jak kultywują oni swoje tradycje kulturalne.
Jesteśmy autochtonami. Te ziemie Beskidu Niskiego należały do Księstwa Halickiego, a potem zostały anektowane przez Kazimierza Wielkiego.
Po drugiej wojnie światowej Łemkowie razem z Ukraińcami, Bojkami, Hucułami zostali wysiedleni z zamieszkiwanych przez siebie od wieków ziem w ramach „Akcji Wisła”. Jak mówi rozmówczyni Łukasza Jankowskiego, 1,5 tys. Łemków powróciło do Gorlic po odwilży 1956 r. Reszta, która została na Śląsku i na Ukrainie „powraca co jakiś czas do swoich rodzin, na święta i też przy okazji Łemkowskiej Watry w Zdyni”.
Na początku były to spotkania artystyczne, które z roku na rok się powiększały.
W tym roku odbywa się 37. edycja festiwalu, który zaczynał jako wydarzenie artystyczne i kulturalne, a obecnie jest także wielką okazją do spotkań ludności łemkowskiej. Jak podkreśla Hładyk, Łemkowie to „społeczność bardzo wspólnotowa i bardzo rodzinna”. Najbliższa Watra odbędzie się w najbliższy piątek w Zdyni, 25 km od Gorlic, w pobliżu granicy ze Słowacją.
W moim przekonaniu jest to grupa etniczna ukraińska. Kontakty kulturowe są silne, są intensyfikowane przez organizacje kulturalne działające tu i tam.
Sekretarz Zjednoczenia Łemków zgadza się ze stanowiskiem promowanym przez Ukraińców, mówiącym, że Łemkowie są integralną częścią narodu ukraińskiego. Odpowiadając na pytanie o upamiętnienie „Akcji Wisła”, mówi, że należy o tym pamiętać. Zauważa przy tym, że „wielkie przesiedlenie ludności dotyczyły Polaków, Ukraińców i Niemców”.
Posłuchaj całej rozmowy już teraz!
A.M.K./A.P.
