Radosław Pyffel / Fot. Konrad Tomaszewski, Radio WNET
Ekspert do spraw chińskich komentuje szeroko walkę Chin i USA o światową hegemonię. Mówi, które regiony świata są teraz najważniejsze dla Amerykanów.
Rywalizacja chińsko – amerykańska nabiera coraz większego tempa. Pacyfik zdominowany do tej przez USA, staje się obszarem coraz większej ekspansji Państwa Środka. Chińczycy starają się odepchnąć Amerykanów do Tajwanu.
Chiny uważają Cieśninę Tajwańską i Morze Południowochińskie za swoją strefę wpływów. Stany chciałyby, aby ten region pozostawał neutralnym obszarem.
Mówi ekspert Instytutu Sobieskiego Radosław Pyffel. Wyścig między dwoma mocarstwami odbywa się jednak nie tylko na Dalekim Wschodzie. Amerykanie próbują działać też w Afryce, czyli kontynencie zdominowanym do tej pory przez Chińczyków. W tym momencie Europa, a więc i wojna na Ukrainie schodzą na dalszy plan.
Roskosmos (rosyjska agencja kosmiczna) i NASA przedłużyły umowę o współpracy. To pokazuje, że Waszyngtonowi zależy najbardziej na rywalizacji z Pekinem.
Jaką rolę w amerykańsko – chińskiej rywalizacji będzie pełniła Federacja Rosyjska? Zdaniem rozmówcy Jaśminy Nowak, jest ona potrzebna Pekinowi. Odwraca bowiem uwagę Stanów od Pacyfiku. Dodatkowo jej agresywna polityka powoduje, że w rozliczeniach za ropę przestaje używać się już tylko dolara. Jest to bardzo na rękę Chińczykom.
Jak na rywalizację amerykańsko – chińską zapatruje się Unia Europejska? Dowiedzą się państwo słuchając całej rozmowy z naszym gościem!
Przepływ Brytyjskiej grupy uderzeniowej przez Morze Południowochińskie wywołał dyplomatyczną potyczkę.
Brytyjska grupa uderzeniowa prowadzona przez lądownik Królewskiej Marynarki Wojennej – Queen Elizabeth, przepływa przez Morze Południowochińskie. Przepływ statków mających wziąć udział w ćwiczeniach przy brzegach Japonii wzbudził wiele emocji. Nie obyło się bez działań dyplomatycznych z kilku stron. Chiny wystosowały do Brytyjczyków ostrzeżenie przed urządzaniem prowokacji. Rzecznik chińskiego Ministerstwa Obrony Narodowej, Wu Qian oświadczył, że Chiny umożliwią flocie przepływ, ale odpowiedzą zdecydowanie na wszelkiego typu akcje zaczepne. Zaznaczył, że akcja nie powinna naruszyć stabilizacji regionu.
To wydarzenie nie powinno wywołać destabilizacji w regionie, włączając w to ostatnią militarną współpracę między Wielką Brytanią a Japonią. Chińska marynarka podejmie wszelkie kroki by zapobiec takim zdarzeniom – powiedział Wu Qian.
Pekin, który obecnie toczy terytorialne dysputy z kilkoma krajami, uznał obecność Brytyjczyków w regionie za niebezpieczną. Chińczycy zaznaczyli, że jeżeli dojdzie do jakichkolwiek akcji militarnych, Brytyjczycy będą musieli się liczyć z przegraną. Brytyjskie Ministerstwo Obrony wielokrotnie powtarzało, że obiorze najkrótszą możliwą drogę przez wody międzynarodowe, by dotrzeć na ćwiczenia z sojusznikami. Ben Wallace, Sekretarz Obrony Wielkiej Brytanii powiedział, że nie chodzi o wywoływanie konfliktów, ale o zachowanie pokoju.
Jesteśmy zdeterminowani, by współpracując z naszymi partnerami w regionie, bronić wartości demokratycznych, zapobiegać wspólnym zagrożeniom i zapewnić bezpieczeństwo naszym narodom – powiedział Ben Wallace.
Zwiększająca się wojskowa obecność Chińczyków w regionie, szczególnie w okolicach Tajwanu, pogłębiła napięcia między Chinami a sąsiednimi krajami. Były pracownik Departamentu Obrony Stanów Zjednoczonych Drew Thompson stwierdził, że pomimo iż Chiny nie zagrażają obecnie Wielkiej Brytanii, brytyjska grupa uderzeniowa, zawierająca amerykańskie samoloty F35, może skutecznie zapobiegać takiemu zagrożeniu.
Były ambasador RP na Łotwie oraz w Armenii o powrocie Ameryki do Europy, budowie porozumienia przeciwko Państwu Środka i tym, co oznacza to dla Polski.
Ameryka wróciła do Europy, ale w zamian za to Ameryka chce, aby Europa powędrowała do Azcji Wschodniej.
Jerzy Marek Nowakowski mówi, że dużo więcej na temat polityki amerykańskiej wobec Europy będzie wiadomo po spotkaniu prezydenta Joego Bidena w Genewie z Władimirem Putinem i w Waszyngtonie. Wskazuje na rozmowy prezydenta Joego Bidena z prezydentami Polski i państw bałtyckich, najbardziej zagrożonych przez Rosję.
Czy Waszyngton znów będzie przywódcą wolnego świata? Przyjęcie takiej narracji przez amerykańską administrację oznacza, że kwestie wartości demokratycznych będą poruszane.
Jednym z głównych rozmówców Joe Bidena był prezydent Turcji Erdogan, który jako żywo pełnym demokratą nie jest.
Były ambasador RP w Armenii zauważa, że w Rosji i Turcji politycy rządzący muszą się jednak wysilić, aby wygrać wybory. Nie jest to taki system jak w Chinach. Dyplomata przewiduje skarcenie Polski i Węgier przez Waszyngton za nietrzymanie się standardów wyznaczanych przez Brukselę.
Francuzi i Brytyjczycy zadeklarowali udział wojskowym nie tylko zadeklarowali obecni wojskowo na Morzu Południowochińskim.
Nasz gość stwierdza, że Francja zawsze będzie podkreślać własną odrębność w polityce obronnej, licząc, że po Brexicie stanie się liderem Europy. Większym problemem są Niemcy. Tym jednak już niedługo handel z Chinami może przestać się opłacać.
Głównym kierunkiem eksportu niemieckich obrabiarek maszyn i samochodów urządzeń do przemysłu to Chiny. Niemcy zdają sobie sprawę z jednej rzeczy- że Chińczycy zaraz ich rozwiązania technologiczne skopiują i będą je sprzedawali taniej na rynku międzynarodowym
Oznacza to, że Niemcy będą otwarci na zbliżenie z Amerykanami, ale tak by uniknąć otwartego konfliktu z Państwem Środka.
Paweł Paszak o rywalizacji sinoamerykańskiej, napięciu na Morzu Południowochińskim i reakcji Zachodu na represje wobec Ujgurów.
Rywalizacja Chiny-USA ma charakter strukturalny i zmiana prezydenta nic tutaj nie zmienia.
Paweł Paszak zauważa, że ChRL w latach 80. i 90. był miejscem mało wyspecjalizowanej produkcji. Obecnie rzucił Stanom Zjednoczonym wyzwanie na gruncie nowoczesnej technologii, m. in. sztucznej inteligencji, czy 5G. USA utrzymują wciąż przewagę, ale Chiny są w stanie ją podważyć.
Punktem zapalnym w konflikcie obu mocarstw jest Tajwan. Pekin będzie zwiększał presję na wyspę. Wątpliwe jednak, aby zdecydował się na próbę zbrojnego przejęcia nad nią władzy.
Perspektywy pokojowej unifikacji z Tajwanem zdecydowanie się oddalają, ale z drugiej strony inwazja zbrojna na wyspę byłaby ogromnym przedsięwzięciem. W tej chwili prawdopodobnie nie na możliwości Chin.
Koszty polityczne w przypadku niepowodzenia byłyby bowiem zbyt duże. Rozbuchana propaganda nacjonalistyczna sławiąca niezwyciężoną Chińską Armię Ludowo-Wyzwoleńczą rozsypałaby się.
Oba mocarstwa testują się nawzajem. Amerykanie nie mogą pozwolić, aby Chińczycy zdominowali Morze Południowochińskiej. Dla Waszyngtonu obrona Tajwanu jest kwestią ich obecności w Azji.
Dla Chin oczywiście to jest obszar, który jest bardzo ważny strategicznie ze względu na ochronę szlaków komunikacyjnych. Tam są też dość bogate złoża gazu i gazu ziemnego.
Ekspert Instytutu Nowej Europy komentuje represje władz chińskich wobec Ujgurów. Przypomina, że Zachód szybko przeszedł do porządku dziennego nad masakrą na Placu Niebiańskiego Spokoju. Sądzi, iż Stany Zjednoczone muszą znaleźć równowagę między interesami wielkiego biznesu, celami strategicznymi i humanitaryzmem.
Albert Świdziński o niedoborze mikroprocesorów w fabrykach i interwencji niemieckiego ministra oraz o handlu Chin z Australią i Nową Zelandią oraz o napięciu wokół Tajwanu.
W amerykańskich i japońskich fabrykach brak mikroprocesorów spowodował wstrzymanie produkcji. Jak zauważa Albert Świdziński problem niedoboru podzespołów dotknął również przemysł naszych zachodnich sąsiadów.
Niemiecki minister gospodarki Peter Mayer zaapelował do rządu Tajwanu o zwiększenie produkcji chipów.
Interwencja ministra podjęta została na prośbę VDA, stowarzyszenia przemysłu motoryzacyjnego. Ekspert informuje, że Chiny i Nowa Zelandia zawarły uaktualnioną umowę o wolnym handlu.
99 proc. nowozelandzkich towarów będzie trafiać do Chin na zasadach wolnego dostępu.
Wskazuje, że Państwo Środka stanowi głównego odbiorcę nowozelandzkich produktów. Do Chin eksportowanych jest prawie 30 proc. całości nowozelandzkiego eksportu, a do Australii i Stanów Zjednoczonych odpowiednio ok. 15 i 10 proc.
Informując o podpisaniu aktualnie umowy chiński Global Times nie omieszkał wbić szpilę Australijczyka zauważając że współpraca pomiędzy Chinami a Nową Zelandią powinna stać się modelem dla Australijczyków.
Według chińskiej gazety Australijczycy ryzykują pogorszenie relacji handlowych przez konflikt dyplomatyczny z Pekinem związany m.in. z żądaniem przeprowadzenia śledztwa ws. początku epidemii Covid-19. Rozmowy na temat nowej umowy handlowej między Pekinem a Canberrą, które miały miejsce w grudniu, sprowadziły się do wzajemnych oskarżeń o łamanie dotychczasowej. Sytuację tą skomentował nowozelandzki minister handlu Damien O’Connor, stwierdzając, że jego kraj prowadzi szczery dialog z Chinami. Dodał, że
Gdyby [Australijczycy] postępowali jak my i okazali odrobinę szacunku zmysłu dyplomatycznego i ostrożności w wypowiadanych sądach, mogliby znajdować się w podobnej sytuacji.
Tymczasem w sobotę poinformowano o tym, że na wody Morza Południowochińskiego wpłynęły grupa amerykańskich lotniskowców. Następnego dnia 15 samolotów ChRL wleciało w strefę kontroli powietrznej Republiki Chińskiej. Według tajwańskich mediów to 20 taki przypadek w tym roku (do 24 stycznia). Rzecznik chińskiego MON stwierdził, że
Manewry armii Chin w Cieśninie Tajwańskiej były niezbędne aby wysłać mocne ostrzeżenie państwom próbujących mieszać się w sprawy chińskie oraz aby zniechęcić zwolenników niepodległości Tajwanu.
Wu Qian dodał, że niepodległość Tajwanu oznaczałaby wojnę. Jego amerykański odpowiednik, John Kirby ocenił tę wypowiedź jako niefortunną, zaznaczając, że
Pentagon nie widzi powodu dla którego napięcia wokół Tajwanu miały doprowadzić do konfrontacji.
Potwierdził przy tym gotowość Waszyngtonu do wypełnienia swych zobowiązań sojuszniczych.
Ekspert Strategy & Future mówi prawdopodobnym końcu australijskiej polityki balansowania między USA a ChRL oraz wzroście aktywności Niemiec w regionie Indopacyfiku.
Albert Świdziński mówi o pogorszeniu relacji australijsko-chińskich na tle technologii 5G i wykluczenia przez Canberrę firmy Huawei z rynku krajowego. . Wcześniej Pekin zakazał importu australijskiego węgla i koksu. Zapowiadane są embarga na kolejne towary. Do tej pory Australia starała się balansować między Państwem Środka a Stanami Zjednoczonymi.
Po przejściowej poprawie, radykalna zmiana w stosunkach Australii i Chin nastąpiła po apelu o poprowadzenie śledztwa nt. pochodzenia wirusa SARS-Cov-2.
Ekspert wskazuje, że Canberra do tej pory starała się opierać swoje bezpieczeństwo na sojuszu z USA i Wielką Brytanią, a gospodarkę na wymianie handlowej z ChRL.
Chińczycy uczą teraz Australię, że stanie w rozkroku jest niemożliwe.
Zakończyła się pierwsza część organizowanych przez Indię ćwiczeń na Zatoce Bengalskiej. Państwo z antypodów po raz pierwszy dołączyło do USA i Japonii jako ich uczestnik:
W Canberze uświadomiono sobie, że napięcia z Chinami są już na takim poziomie, że nie ma powodu, aby unikać udziału w tych ćwiczeniach.
Niemcy dążą do zacieśnienia współpracy z USA. Kolejnym z podjętych kroków jest wykluczenie Huawei z rynku krajowego i zwiększenie obecności militarnej w regionie Indopacyfiku.
Annagret Kramp-Kannenbauer nieformalnie porównała działania Chin na Morzu Południowochińskim do polityki Federacji Rosyjskiej na Krymie.
Berlin planuje również dążyć do intensyfikacji relacji z Canberrą.
Politycy tajscy rozważają budowę kanału wzdłuż przesmyku Kra, który pozwoliłby omijać Cieśninę Malakka, którą rocznie przepływa ok. sto tys. statków. Ponad 30 firm wyraziło zainteresowanie projektem.
Jeśli plany tajskich władz zostałyby zrealizowane to 135-kilometrowy kanał połączyłby Zatokę Tajlandzką z Morzem Andamańskim. W poniedziałek przewodniczący grupy parlamentarnej zajmującej się tym projektem, Songklod Thipparat stwierdził, że licząca stulecie koncepcja jest bliska stania się rzeczywistością. Wśród państw, które byłyby zainteresowane współpracą przy inwestycji są Australia, Chiny, Indie i USA. Cytowany przez Khaosod English parlamentarzysta stwierdził, że kraje te
Chcą z nami podpisać protokół ustaleń. Zagraniczne ambasady kontaktowały się z nami, by zdobyć najnowsze informacje o stanie projektu.
Nowe połączenie pozwalające na żeglugę między Oceanem Indyjskim a Morzem Południowochińskim składałoby się z dwóch równoległych kanałów biegnących przez tajskie prowincje Trang, Nakhon Si Thammarat i Songkhla. Songklod dodawał, że
Ponad 30 zagranicznych firm wyraziło zainteresowanie w inwestowaniu lub wspieraniu nas finansowo bądź technicznie w budowie kanału.
Projekt ma być niedługo gotowy do debaty na forum parlamentu. Od pomysłu dystansuje się jednak premier Tajlandii Prayuth Chan-ocha, który w 2016 r. zadeklarował, iż za jego rządów kanał nie powstanie. Powodem były trwające walki z separatystami w trzech południowych prowincjach kraju. W niedawnym wywiadzie Prayuth stwierdził, że opowiadałby się raczej za budową mostu z autostradami niż kanału.
Dr Jacek Bartosiak mówi o przyszłych krokach USA w konflikcie z Chinami, przyciąganiu Tajwanu przez Waszyngtonu, słabej militarnie Europie i konsekwencjach potencjalnej wojny dla Polski.
Ekspert ds. geopolityki, Dr Jacek Bartosiak uważa, że Stany Zjednoczone w kolejnych krokach mogą odciąć Chiny od amerykańskiej waluty w obrocie międzynarodowym, a następnie wzmożone napięcie doprowadzi do wybuchu wojny na zachodnim Pacyfiku. Dodaje, że Amerykanie coraz śmielej będą wzmacniać kontakty z Tajwanem, co przyczyni się do podgrzania atmosfery.
Gość Popołudnia Wnet przytacza słowa Mike’a Pompeo sprzed tygodnia, gdy powiedział, że nie dopuści, aby Chiny stały się numerem 1 na świecie, a Komunistyczna Partia Chin zostanie obalona jak ZSRR. Dr Bartosiak wyraża nadzieje, że Polska dzięki swojej odległości geograficznej, nie ucierpi znacząco w ewentualnym konflikcie, pomiędzy Chinami a USA. Nadzieje tę mąci jednak możliwość włączenia się do tego rodzaju konfliktu Rosji, co rozciągnęłoby działania zbrojne do granic Europy Wschodniej.
Moim zdaniem to przemówienie wystraszyło wiele sojuszników, a w szczególności Australijczyków, bo minister spraw zagranicznych Australii odmówiła wydania wspólnego oświadczenia i zdystansowała wobec Amerykanów i powiedziała, że jej kraj sam kształtuje swoją politykę zagraniczną (…) Polska jest daleko od zachodniego Pacyfiku i mam nadzieje, że nikt nie będzie oczekiwał deklaracji, że będziemy razem z Amerykanami tam wojować.
Rozmówca Jaśminy Nowak krytycznie ocenia wystąpienie Mike’a Pompeo, który nie zaproponował żadnego konkretnego planu, jak USA zamierzają przywrócić swoją dominację na Pacyfiku. Dodaje, że zauważyły to władze Australii, które chłodziły retorykę amerykańską, podczas bilateralnej wizyty szefa amerykańskiej dyplomacji w tym kraju. Amerykanie będą potrzebowali jednak zarówno Japonii i Australii, a ich porty i bazy będą kluczowe dla utrzymania tempa operacji morskich na Morzu Południowochińskim i walki powietrznej. Kluczowe byłyby również Filipiny i Tajwan, z których mogłyby operować siły specjalne i tworzyć zaplecze paliwowo-materiałowe.
Z kolei niepewne jest wsparcie ze strony państw UE, ponieważ „Europejczycy nie mają żadnych zdolności wojskowych. Mieliby w tej chwili problem z Rosją, gdyby wykorzystali oni ten moment, by zrobić swoje porządki w państwach bałtyckich, na Białorusi czy Ukrainie”.
Ekspert ds. chińskich, Radosław Pyffel komentuje trwający spór na Morzu Południowochińskim, deklaracje Brytyjczyków o wykluczeniu Huawei z budowy sieci 5G w swoim kraju i przemiany w Hong-Kongu.
Radosław Pyffel, wykładowca Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie, komentuje trwający amerykańsko-chiński spór na Morzu Południowochińskim i wyjaśnia, że:
Na razie jest to wojna retoryczna, ale zamieniła się już w konkretne posunięcia. Amerykanie wprowadzili już tam swoje dwa lotniskowce, co nie spodobało się Chinom (…) Można powiedzieć, że sytuacja jest bardzo gorąca i mam wrażenie, że chodzi o to, jak w każdej grze, kto pierwszy da się sprowokować i straci nerwy.
Odnosząc się do postanowienia brytyjskiego rządu, który zablokował chińskiej firmie Huawei możliwość zbudowania sieci 5G w tym kraju, Radosław Pyffel podkreśla, że jest to „amerykański sukces”. Gość Kuriera w samo południe zaznacza, że kraje anglosaskie mają w tej sprawie sojusz, ale zasadniczym pytaniem jest to, czy dołączą do nich państwa europejskie.
Kluczem są Niemcy, bo one dopuściły 5G. Trwały rozmowy wysłannika amerykańskiego z głównymi państwami europejskimi. Były to Niemcy, Francja i Italia, te 4 kraje są uznawane przez USA jako najważniejsze w Europie (…) Zobaczmy czy pod wpływem Wielkiej Brytanii to się zmieni.
Wykładowca Akademii Leona Koźmińskiego opisuje także skutki przemian jakie zachodzą w Hong-Kongu w ostatnich miesiącach tego roku:
Kończy się wspaniała historia Hongkongu jako globalnego centrum biznesu. Miasto znajdujące się między walczącymi tygrysami. Staje się postkolonialnym skansenem. Odebrany jest mu specjalny status w relacjach z USA. Status Hongkongu zostaje zrównany w relacjach z USA do statusu ChRL.
Wiele znaczących światowych przedsiębiorstw czasowo wycofuje się z rynku Państwa Środka.
Epidemia koronawirusa z Wuhan już wkrótce może odcisnąć swoje piętno na globalnej gospodarce. 80 proc. światowego handlu przepływa przez Morze Południowochińskie. Poza największymi portami w Chinach, przez nową zarazę sparaliżowane zostały także największe punkty przeładunkowe w Singapurze i Korei Południowej.
Wiele międzynarodowych firm poinformowało już kilka dni temu o zawieszeniu funkcjonowania w Chinach, Hongkongu, Makao i państwach regionu. Sprawę szczegółowo wyjaśnił południowokoreański koncern samochodowy Hyundai. Firma przyznała, że musi wstrzymać pracę w fabrykach z powodu przerwania łańcucha dostaw. Istotna część światowego handlu polega bowiem na produktach lub podzespołach, które produkowane są w Chinach. Najbardziej poszkodowani są producenci samochodów oraz elektroniki.
Problem jest jednak znacznie poważniejszy. Zablokowane są nie tylko chińskie porty, w których brakuje pracowników. Centra przeładunkowe w innych częściach świata wyznaczyły morskie strefy kwarantanny. Wszystkie statki przypływające z Chin zmuszone są odbyć w takich miejscach dwutygodniową kwarantannę. Nawet jeśli produkty zostały wysłane z Państwa Środka, opóźnienie i tak wyniesie co najmniej 14 dni. Inne kraje obawiają się bowiem rozprzestrzeniania epidemii koronawirusa.
Liczba zachorowań na koronawirus 2019-nCoV, którego pierwotnym miejscem występowania było w chińskie, 11-milionowe miasto Wuhan, gwałtownie rośnie. Choroba przedostała się do kilkunastu krajów. Przypadki zachorowań odnotowano m.in. w Tajlandii, Japonii, Korei Południowej, na Tajwanie, w Nepalu, Wietnamie, Arabii Saudyjskiej, Singapurze, Stanach Zjednoczonych i Australii, Francji i Niemiec. Według najświeższych informacji dotychczas z powodu nowego koronawirusa zmarło 565 osób, a liczba zdiagnozowanych przypadków zarażenia wynosi już ponad 28 tysięcy.
