Chłopiec i zebra, czyli słodka historia czekolady – Kiedyś to było 30.01.2024 r.
Tag: Majowie
Boże Narodzenie u Chapines: Gwatemala / Navidad a lo chapino: Guatemala
Navidad La Huerta, GT; María Renée Batlle Castillo; flickr.com; CC BY-ND 2.0 DEED
W tym wydaniu República Latina przeniesiemy się do Gwatemali, aby poznać tradycje mieszkańców tego kraju związane z obchodzami Świt Bożego Narodzenia i Nowego Roku.
Środkowoamerykańska Gwatemala kojarzona jest przede wszystkim z bogatym dziedzictwem kulturowym związanym z tradycjami pochodzącymi jeszcze z kulturami prekolumbijskimi. Jest to bowiem kraj, którego większość mieszkańców może pochwalić się korzeniami należącymi do któregoś z ludów majańskich. Mieszanka zwyczajów prekolumbijskich połączona z tradycjami wywodzącymi się z Europy jest tym, co cechuje współczesną kulturę środkowoamerykańskiej Gwatemali.
W dzisiejszym wydaniu República Latina dowiemy się, jak Boże Narodzenie świętowane jest właśnie w Gwatemali. Czy jest to kulturowy metysaż chrześcijańskich wierzeń i tradycji ludów rdzennych? O obchodach jednego z najważniejszych chrześcijańskich świąt w swojej ojczyźnie opowie nam nasz dzisiejszy gość: pochodząca z Gwatemali Fernanda Yoc Joachin. Razem z naszym gościem porozmawiamy o tym, jak Gwatemalczycy przygotowują się do obchodów tego święta. Co znajduje się na wigilijnym stole? Czy Boże Narodzenie jest świętem rodzinnym? Co śpiewają i tańczą Gwatemalczycy podczas Bożego Narodzenia? Kto przynosi prezenty dzieciom? Co dostają grzeczne, a co niegrzeczne dzieci? Które gwatemalskie tradycje bożonarodzeniowe mogłyby zostać przeszczepione do Polski, a co z naszego kraju mogliby zaadaptować Gwatemalczycy? Wreszcie opowiemy też o obchodach Nowego Roku w tym interesującym środkowoamerykańskim kraju.
A to wszystko podlane muzyką marimba, nieodłączną podczas każdej gwatemalskiej fiesty. Już dziś o godz. 22H00! Po polsku i hiszpańsku!
Y la versión en español:
Guatemala en Cetroamérica se asocia sobre todo a un rico patrimonio cultural vinculado a tradiciones que se remontan a las culturas precolombinas. De hecho, es un país cuyos habitantes, en su mayoría, pueden remontar sus raíces a algunos de los pueblos mayas. Una mezcla de costumbres precolombinas combinada con tradiciones originarias de Europa es lo que caracteriza la cultura contemporánea de la Guatemala centroamericana.
En la República Latina de hoy, descubrimos cómo se celebra la Navidad específicamente en Guatemala. Se trata de un mestizaje cultural entre las creencias cristianas y las tradiciones de los pueblos indígenas? Nuestra invitada de hoy, la guatemalteca Fernanda Yoc Joachin, nos hablará de la celebración de una de las fiestas cristianas más importantes en su país. Junto con nuestra invitada, hablaremos de cómo se preparan los Guatemaltecos para celebrar esta fiesta. Qué hay en la mesa de Nochebuena? Es la Navidad una fiesta familiar? Qué cantan y bailan los guatemaltecos en Navidad? Quién lleva los regalos a los niños? Qué reciben los niños buenos y los traviesos? Qué tradiciones navideñas guatemaltecas podrían transplantarse a Polonia y qué podrían adaptar los guatemaltecos de nuestro país? Por último, también hablaremos de las celebraciones de Año Nuevo en este interesante país centroamericano.
Y todo ello regado con música de marimba, indispensable en cualquier fiesta guatemalteca. Les invitamos para escucharnos hoy a las 10PM UTC+1! En polaco y español!
Wulkan Popocatépetl i odważna Majanka – Trzy po Trzy / Tres por Tres – 25.05.2023
W tym wydaniu audycji m.in. o charytatywnym projekcie Shakiry, groźnym narkotyku z Brazylii i dyskryminacji rasowej na pokazie mody w Kolumbii
A także o pewnej argentyńskiej naukowiec, która zostawiła swój spadek na budowę planetarium w Patagonii, legendach związanych z wulkanem Popocatépetl oraz indiańskiej pszczelarce z Jukatanu walczącej z koncernem Monsanto.
Zapraszamy do wysłuchania audycji!
Ludy rdzenne Ameryki Łacińskiej wczoraj i dziś – Republica Latina – 16.10.2022 – prowadzi Zbyszek Dąbrowski
Zbyszek Dąbrowski tym razem zabiera słuchaczy w podróż nie tylko w przestrzeni, ale również w czasie. To dwugodzinna opowieść o wielkich imperiach Ameryki prekolumbijskiej i ich zagładzie…
…a wszystko w rytmach muzyki latynoskiej, a nawet jukatańskiego ska. Jesteście zainteresowani? To włączcie naszą audycje i wyruszcie szlakiem schodkowych piramid ze Zbyszkiem Dąbrowskim.
„Obcy” w Ameryce Łacińskiej: wczoraj i dziś
Colibrin in Nasca; François Bianco; flickr.com; CC BY-SA 2.0
W dzisiejszym wydaniu República Latina dotkniemy tematu rzekomych wizyt przedstawicieli cywilizacji pozaziemskich na terenie Ameryki Łacińskiej: w czasach historycznych i obecnie.
Rzekome wizyty przedstawicieli pzaziemskich cywilizacji obserwowane są na całej ziemi. Również i na terenie Ameryki Łacińskiej. I to zarówno w czasach kultur prekolumbijskich, jak i w okresie kolonialnym, postkolonialnym, jak i współcześnie. Problem jednak pojawia się, gdy trzeba podać dowody pozaziemskich odwiedzin. Mimo wszystko w quasi-naukowym światku badaczy kontaktów ludzkości z pozaziemskimi cywilizacjami pojawiają się coraz nowsze teorie mające na celu pokazać, że już cywilizacje prekolumbijskie miały kontakt z „obcymi”.
W dzisiejszym wydaniu República Latina przyjrzymy się tym teoriom. Opowiemy sobie, jak poszukiwano śladów kontaktów z kosmitami w takich elementach kultury, jak kronika Popol Vuh, liniach z Nasca, wizerunku Matki Boskiej z Guadalupe i innych. Postaramy się przedstawić kontrteorie, które nie zakładają bytności „obcych” na zachodniej półkuli.
Indiańskie tradycje Día de Muertos w Chiapas / Las tradiciones indígenas del Día de Muertos en Chiapas
Día de Muertos, czyli meksykańskie Święto Zmarłych, to jedno z najciekawszych świąt Meksyku. Tym razem opowiemy o indiańskich korzeniach jego obchodów w południowomeksykańskim stanie Chiapas.
Chiapas jest z pewnością jednym z najpiękniejszych i najciekawszych stanów Meksyku. Jest to stan o interesującej historii, przepięknej przyrodzie oraz ciekawej mieszance etniczno–kulturowej.
Chiapas należy do stanów o największym odsetku ludności indiańskiej w całym Meksyku. Żyje tutaj wiele ludów indiańskich posługujących się językami z dwóch rodzin indiańskich: zoque oraz maya. Do najważniejszych z nich należy zaliczyć wspomniany już język zoque i języki z grupy maya: przede wszystkim: tzotzil, tzeltal, chol, tojolabal, mame, lacandón. Każdym z ludów posługujących się wymienionymi językami wykształcił swoją niepowtarzalną kulturę przejawiającą się w m.in. w strojach, muzyce, obyczajach i rytuałach związanych z pozostałościami pierwotnych wierzeń, a także obchodami świąt kalendarza chrześcijańskiego.
Jednym z nich jest z pewnością Día de Muertos, czyli obchodzone na przełomie października i listopada meksykańskie Święto Zmarłych, będące mieszanką świąt z chrześcijańskiego kalendarza: Dnia Wszystkich Świętych i Dnia Zmarłych, z wierzeniami indiańskimi pochodzącymi z epoki przedchrześcijańskiej. Chiapas nie jest tu wyjątkiem, bowiem na tych terenach znajdowały się wspaniałe państwa-miasta Majów z przebogatą kulturą i architekturą. I choć po przepychu i bogactwie tych państw niewiele pozostało, to jednak dawne wierzenia Majów często widoczne są po dziś dzień w obyczajach współczesnych ludów indiańskich zamieszkujących te tereny. Intensywność występowania dawnych wierzeń zależy oczywiście od stopnia wpływów Kościołów katolickiego i od niedawna również neoprotestanckich.
A jak to wygląda w przypadku świętowania Día de Muertos w Chiapas? Czy dawne tradycje indiańskie nadal się trzymają, czy może uległy już komercyjnemu spłaszczeniu? Ile dni świętowane jest Día de Muertos w Chiapas? Czy wszyscy świętują po równo, czy też są różnice pomiędzy poszczególnymi ludami, a nawet wioskami? Co znajdziemy na ołtarzu w górskim San Cristobal de las Casas, co w okolicach Tuxtla Gutierrez, co w rejonie Soconusco, a co w pokrytym selwą Dolnym Chiapas nieopodal Palenque? Na ile Chiapanecos związani są ze swoimi zmarłymi? A przede wszystkim – co wyróżnia obchody Día de Muertos w Chiapas od obchodów w innych częściach kraju? Na te i inne pytania odpowie nam nasz dzisiejszy gość – pochodząca z Chiapas Cinthia Aparicio. W rozmowie ze Zbyszkiem Dąbrowskim nasz gość nie tylko przedstawi tradycje związane z obchodami Día de Muertos w Chiapas, ale również opowie o tym, jak świętowane są te dni w jej rodzinnym domu i czy któreś z tych tradycji przeniosła na grunt Polski.
Aby dowiedzieć się więcej szczegółów, zapraszamy do wysłuchania naszej audycji w poniedziałek 30 października jak zwykle o 21.00. Będziemy rozmawiać po polsku i hiszpańsku.
¡República Latina – gdyby zmarli mogli nas słuchać, to by nas słuchali!
Resumen en castellano:
Día de Muertos es la fecha muy importante para todos los Mexicanos. Estos días se celebra la memoria de los muertos que entonces están volviendo para este mundo para poder encontrarse con sus familias que todavía viven y festejar con ellos este tiempo. Unas tradiciones muy similares se puede encontrar también en Chiapas: uno de los estados más bonitos e interesantes en todo México. Chiapas pertenece a los estados con el procento de los pueblos ingigenas en toda la población. Los Indios Chiapanecos etc. (Los Tzotziles, los Tyeltales, los Choles, los Lacandones etc.) es la gente que viene de los antiguos Mayas de los tiempos pre-colombinos y que ha guardado muchas creencias, e historias sobre el Día de Muertos.. Y que tipo de las historias son? Más detalles sabe nuestra invitada – Cinthia Aparicio, que viene de Chiapas.En la entrevista hecha por Zbyszek Dąbrowski nuestra huespéd no sólo nos cuenta de las historias oficiales, pero también nos comentará sobre las tradiciones que recuerda de su casa y que le gustaía importar a Polonia.
Les invitamos para nos escuchen el lunes 30 de octubre, como siempre a las 21H00 EST (UTC+1). Vamos hablar polaco y castellano
