Obwód kalinigradzki / Fot. Poznaniak, Wikimedia Commons
Jak podaje portal „Ukraińska Prawda”, Rosja ocenia, iż ma wolną rękę w kwestii obwodu kaliningradzkiego.
W zeszłym tygodniu litewskie władze wprowadziły daleko idące ograniczenia w kolejowym tranzycie towarów wysyłanych z obwodu kaliningradzkiego, rosyjskiej enklawy w Europie Środkowej. Krok ten spotkał się z reakcją władz obwodu, a a także rzecznika Kremla Dimitrija Pieskowa, który powiedział:
Decyzja ta jest pogwałceniem wszystkiego. Wymaga głębokiej analizy, zanim Rosja podejmie działania. Decyzja zostanie podjęta w ciągu kilku dni.
A.W.K.
Czytaj też:
10 lat działalności hospicjum, jedynej takiej placówki na Litwie; próba spojrzenia wstecz oraz zaproszenie na Dziękczynną Mszę Św. w Bazylice Archikatedralnej w Wilnie 11 czerwca 2022 r. o 15.00.
s. Michaela Rak: „Jakie uczucia? Wdzięczność radość, poczucie więzi, która przekracza wszystkie przestrzenie. Bo coś co musiało powstać w tej chwili, kiedy z perspektywy 10 lat patrzymy w tył widzimy skutki, że powstało, że się udało, że wielu, wielu pacjentów, tysiące pacjentów dostało to czego potrzebowali na etapie zmagania się ze swoją chorobą”.
Aneta Górniewicz: „Każdy jubileusz jest też taką możliwością spojrzenia
wstecz i przeglądu co w ciągu tych 10 lat się dokonało. W hospicjum działo się bardzo wiele i wiele historii ludzkich, spotkań. Ludzi, którzy tutaj byli czy to rodziny chorych, czy to sami pacjenci, którym służymy, którym pomagamy”.
„Piękne jest to też, że nieraz rodziny, które doświadczyły tutaj pomocy hospicyjnej, gdy osoba bliska zmagała się z ciężką chorobą, później nawet po odejściu osoby bliskiej, po jakimś czasie, gdy minie żałoba przychodzą do hospicjum, wracają jako wolontariusze, więc ten kontekst się nie urywa i to jest też takie bardzo budujące, że nasza wspólnota hospicyjna ciągle się poszerza”.
Łukasz Kamiński: „Hospicjum poszerza swoją działalność już ponad dwa
lata nasze hospicjum ma dział dziecięcy 15 lutego 2020 roku został poświęcony i otwarty i przez ten okres już zdążyliśmy pomóc dzieciom nie tylko z Wilna, Wileńszczyzny, ale również z innych regionów całej Litwy”.
Przyjaciele poza granicami, bądźcie razem z nami dzięki transmisji na
żywo: www.hospisas.lt
www.wilnoteka.lt https://www.youtube.com/watch?v=mRkvSGpvWm8
Msza Święta,
część Artystyczna,
oraz Jubileuszowy Wirtualny Spacer po hospicjum.
Gościliśmy w „Studio Wilno”:
s. Michaela Rak – założycielka i dyrektor Hospicjum im.
bł. ks. Michała Sopoćki w Wilnie;
Aneta Górniewicz – zastępca dyrektora Hospicjum im. bł.
Księdza Michała Sopoćki w Wilnie;
Łukasz Kamiński – rzecznik prasowy Hospicjum bł. Ks.
Michała Sopoćki w Wilnie;
Prowadząca: Agata Antoniewicz
Realizator: Paweł Belous
10 lat działalności hospicjum, jedynej takiej placówki na Litwie; próba spojrzenia wstecz oraz zaproszenie na Dziękczynną Mszę Św. w Bazylice Archikatedralnej w Wilnie 11 czerwca 2022 r
o 15.00.
S. Michaela Rak: „Jakie uczucia? Wdzięczność radość, poczucie więzi, która przekracza wszystkie przestrzenie. Bo coś co musiało powstać w tej chwili, kiedy z perspektywy 10 lat patrzymy w tył widzimy skutki, że powstało, że się udało, że wielu, wielu pacjentów, tysiące pacjentów dostało to czego potrzebowali na etapie zmagania się ze swoją chorobą”.
Aneta Górniewicz: „Każdy jubileusz jest też taką możliwością spojrzenia
wstecz i przeglądu co w ciągu tych 10 lat się dokonało. W hospicjum działo się bardzo wiele i wiele historii ludzkich, spotkań. Ludzi, którzy tutaj byli czy to rodziny chorych, czy to sami pacjenci, którym służymy, którym pomagamy”.
„Piękne jest to też, że nieraz rodziny, które doświadczyły tutaj pomocy hospicyjnej, gdy osoba bliska zmagała się z ciężką chorobą, później nawet po odejściu osoby bliskiej, po jakimś czasie, gdy minie żałoba przychodzą do hospicjum, wracają jako wolontariusze, więc ten kontekst się nie urywa i to jest też takie bardzo budujące, że nasza wspólnota hospicyjna ciągle się poszerza”.
Łukasz Kamiński: „Hospicjum poszerza swoją działalność już ponad dwa
lata nasze hospicjum ma dział dziecięcy 15 lutego 2020 roku został poświęcony i otwarty i przez ten okres już zdążyliśmy pomóc dzieciom nie tylko z Wilna, Wileńszczyzny, ale również z innych regionów całej Litwy”.
Przyjaciele poza granicami, bądźcie razem z nami dzięki transmisji na
żywo: www.hospisas.lt
www.wilnoteka.lt https://www.youtube.com/watch?v=mRkvSGpvWm8
Msza Święta,
część Artystyczna,
oraz Jubileuszowy Wirtualny Spacer po hospicjum.
Gościliśmy w „Studio Wilno”:
s. Michaela Rak – założycielka i dyrektor Hospicjum im.
bł. ks. Michała Sopoćki w Wilnie;
Aneta Górniewicz – zastępca dyrektora Hospicjum im. bł.
Księdza Michała Sopoćki w Wilnie;
Łukasz Kamiński – rzecznik prasowy Hospicjum bł. Ks.
Michała Sopoćki w Wilnie;
Prowadząca: Agata Antoniewicz
Realizator: Paweł Belous
Dziennikarze Radia Wnet podróżują trasą Via Carpatia- od litewskiej Kłajpedy do greckich Salonik. Sprawdzamy przebieg drogi łączącej północ i południe UE poznając mieszkańców miast na trasie.
Podsumowanie pobytu w Salonikach. Jan Olendzki i Mikołaj Poruszek gotują się do powrotu do Polski. Przejeżdżać będą przez Serbię i Macedonię.
Jan Olendzki i Mikołaj Poruszek w Salonikach podsumowują całą podróż Via Carpatia. Zapoznają nas z najciekawszymi rozmowami, które udało im się przeprowadzić i dzielą się swoimi wrażeniami z trasy wyprawy, która prowadziła od Kłajpedy po Morze Egejskie.
W piątkowym „Poranku Wnet” wysłuchaliśmy podsumowania całej wyprawy Via Carpatia.
Jan Olendzki i Mikołaj Poruszek zdają relację tuż po dotarciu do Salonik.
W ramach trasy Via Carpatia ekipa Radia Wnet dotarła do Grecji. Jan Olendzki przedstawia wrażenia z pobytu w mieście Seres.
Podsumowanie pobytu w Blagojewgradzie.
Relacja z granicy bułgarsko-greckiej i sonda przeprowadzona pośród mieszkańców Blagojewgradu.
Droga z Błagojewgradu do Seres. Jan Olendzki rozmawiał z Wojtkiem, polskim kierowcą ciężarówki o Vii Carpatii.
Kontynuacja relacji z Błagojewgradu. Miejscowi nie wiedzą, czym jest Via Carpatia.
Jan Olendzki z relacją z Błagojewgradu. Rozmawia z Eleną Michuwą z centrum informacji turystycznej, która zauważa, że jest to piękna i słoneczna miejscowość. W mieście są dwa uniwersytety i dużo młodych ludzi. Błagojewgrad jest stolicą regionu o tej samej nazwie. Początki osadnictwa w dawnej Gornej Dżumai sięgają roku 300 p.n.e. Gorna Dżumaja została zdobyta przez Bułgarów w 1912 r. Rozmówczyni Jana Olendzkiego mówi o tym, co można zobaczyć w mieście, a także o rozwoju lokalnej infrastruktury drogowej. Miasto korzysta ze wsparcia Unii Europejskiej.
Jan Olendzki i Mikołaj Poruszek kontynuują relację z Bułgarii. Przed przekroczeniem greckiej granicy goszczą w programie Milo Kurtisa, który mówi im, czego mogą się spodziewać w jego ojczyźnie. Jan Olendzki wyjaśnia jak wygląda budowa Vii Carpatii w poszczególnych krajach.
Jan Olendzki podsumowuje wizytę w Sofii. Ze stolicy udali się do Błagojewgradu w historycznej Macedonii.
Ekipa Radia Wnet w drodze do Błagojewgradu.
Rozmowa Jana Olendzkiego z polskim kapucynem posługującym w bułgarskiej stolicy. Br. Jarosław Babik przedstawił stosunek Bułgarów do Rosjan. Wskazał, że w Bułgarii mówi się o dwukrotnym wyzwoleniu jej przez Moskwę- od Turków i w czasie II wojny światowej. Stwierdził, że Bułgarzy są podzieleni w stosunku do „drugiego wyzwolenia” i do wojny na Ukrainie. Widoczna jest różnica pokoleniowa.
Jan Olendzki z relacją z Sofii. Udało mu się przeprowadzić rozmowę z Iwoną Jakuszko – Dutko, zastępcą ambasadora Bułgarii, która opowiedziała m.in o relacjach polsko – bułgarskich oraz o przyszłych planach współpracy w ramach inicjatywy Trójmorza.
Jan Olendzki przypomina czym jest projekt Via Carpatia i jaka idea przyświecała jego powstaniu. Opisuje postępy prac przy budowie systemu dróg w odwiedzanych przez siebie krajach. Podsumowuje też dotychczasową podróż swoją i Mikołaja Poruszka.
Relacja z Widynia. Miasto to ma bardzo długą historię, sięga ona bowiem starożytnego Rzymu. W X wieku stanęła tu twierdza bułgarska i powstała stolica biskupia.
Jan Olendzki opisuje swoje pierwsze chwile w Bułgarii po przekroczeniu granicy.
Jan Olendzki prezentuje rozmowę, którą przeprowadził z historykiem Narodowego Muzeum Banatu Zoltanem Justinem. Justin przedstawił genezę węgierskiej nazwy Temeszwaru i wyjaśnił jak miasto rozwijało się za Andegawenów. Timișoara trafiła w XVI w. w ręce Turków. Wzmocnili oni fortyfikacje miasta i założyli w nim szkoły koraniczne. W murach miasta mieszkali muzułmanie i żydzi, a chrześcijanie poza nimi. W XVIII w. miasto zdobyli Habsburgowie, którzy zburzyli turecką twierdzę i rozpoczęli przebudowę miasta w stylu austriackim. Po I wojnie światowej Timișoara znalazła się w granicach państwa rumuńskiego. W XX w. Timișoarę opuścili miejscowi Niemcy, a na ich miejsce sprowadzili się Rumuni.
Rozmówca Jana Olendzkiego mówił także o budowie Vii Capratii. Podkreślił potrzebę inwestycji infrastrukturalnych krytykując polityków za ich zaniedbywanie.
Jan Olendzki opisuje jak wygląda jego podróż od kulis. Częste zmiany miejsc sprawiają, że trochę traci już poczucie czasu. Kolejnym państwem na trasie Via Carpatii będzie Bułgaria.
Jan Olendzki opisuje swoje pierwsze chwile w mieście Lugoj.
Jan Olendzki podsumowuje dotychczasową podróż po Rumunii i mówi o planach odwiedzenia miasta Lugoj.
Jan Olendzki gości w programie Tomasza Wybranowskiego. Opowiadając o Timișoarze zwraca uwagę na różnice między miastami zachodniej Rumunii leżącymi na trasie Via Carpatii, a wschodem kraju odwiedzanym rok temu w projekcie „Studio Włóczykij”. Pomimo, że Oradea, Arad, Timișoar i Lugoj, do którego zmierza wraz z Mikołajem Poruszkiem, położone są przy Via Carpatii, ich mieszkańcy nie kojarzą czym jest ten projekt.
Rozmawiając z Tomaszem Wybranowskim, nasi redaktorze wspominają projekty wyjazdowe Radia Wnet i swój czas pracy w naszej redakcji przy okazji 13. urodzin stacji.
W połowie drogi Via Carpatia Jan Olendzki i Mikołaj Poruszek nadają z parku miejskiego w Timișoarze. Relacjonując swój pobyt mówią o urokach korzystania z przestrzeni zielonych w przerwie od podróży i opowiadają o mieście.
Jan Olendzki z relacją tuż po przyjeździe do Timișoary w dniu 13. urodzin Radia Wnet. Jak opowiada- jest to największe miasto jakie odwiedzają po przekroczeniu rumuńskiej granicy. Zauważa, że w Temeszwarze, podobnie jak w Aradzie i Oradei widać węgierską przeszłość tych miast. Jest to też ważny punkt przemysłowy, istotny do skomunikowania Via Carpatią z innymi miastami i państwami położonymi na jej trasie. Historycznie jest to też pierwsze w Europie, a drugie po Nowym Jorku miasto, które otrzymało elektryczne oświetlenie uliczne.
Po nocy w Aradzie, ekipa Radia Wnet podsumowuje realizację projektu Via Carpatia w porannej relacji. Jan Olendzki i Mikołaj Poruszek dotarli bowiem do połowy trasy, która rozpoczęła się w Kłajpedzie. Mówią o tym, co widzieli na trasie, o stanie dróg, świadomości napotykanych mieszkańców i planach na dalszą drogę. Kolejnym punktem na mapie będzie miasto Timișoara (Temeszwar).
Jan Olendzki i Mikołaj Poruszek docierają z Oradei do Aradu- drugiego z czterech miast, które odwiedzają na trasie przejazdu Via Carpatii. Łącząc się z Łukaszem Jankowskim relacjonują stan drogi i wrażenia z Rumunii.
Przed wyjazdem z Oradei Jan Olendzki i Mikołaj Poruszek odwiedzają stację benzynową, by zakupić winietę niezbędną do poruszania się po rumuńskich drogach. Przy okazji dzielą się krótką sondą, w której zapytali mieszkańców Oradei o ich znajomość projektu Via Carpatia.
Ekipa Radia Wnet kontynuuje spacer po Oradei. Przez bliskość do granicy i historyczną przynależność miasta do Węgier, ponad połowa jego mieszkańców mówi po węgiersku. Architekturą również przypomina styl wiedeński, choć można tu spotkać niebywałą liczbę zabudowań w stylu art nouveau. Jan Olendzki opowiada o mijanych punktach miasta i zwraca uwagę na najbardziej interesujące zabytki warte odwiedzenia. Jednym z nich jest prawosławny kościół z wbudowaną kulą, która markuje kolejne fazy księżyca. Jedyny taki mechanizm w Europie, pozwala aby kula co 28 dni wykonywała pełny obrót imitując zaciemnienie księżyca.
Ekipa Radia Wnet dotarła z Węgrzech do Rumunii. We wtorkowy poranek Jan Olendzki i Mikołaj Poruszek spacerują po Oradei. Towarzyszy im Sonia Francesca– przewodniczka po Oradei związana z fundacją Oradia Heritage przy tutejszej synagodze. Zamiłowana w swoim mieście i lokalna patriotka jest ekspertką w temacie architektury stylu art nouveau, którą usłane jest miast. Gość porannej relacji projektu Via Carpatia opowiadała o urokach jego zabudowy, wiążącą się z nią historią, a także współczesnym znaczeniem Oradei i jej położenia przy trasie przebiegu Via Carpatii.
Kolejny przystanek na trasie projektu Via Carpatia to Debreczyn. Jan Olendzki i Mikołaj Poruszek zatrzymali się na krótki postój, by opowiedzieć o tym drugim co do wielkości mieście Węgier. W sercu starówki Debereczyna stoi imponujący budynek Wielkiego Zboru Kalwińskiego. Wzniesiony został na początku XIX wieku. Kościół jest bardzo ważnym miejscem dla Węgrów, bo właśnie tu, 14 kwietnia 1849 roku Lajos Kossuth proklamował niepodległość kraju.
Jako że odległość między Miszkolcem a Debereczynem nie jest duża (zaledwie godzina autostradą), nasi dziennikarze postanowili jechać dalej, by tego samego dnia dotrzeć do Rumunii. Zanim ruszyli podzielili się jeszcze rozmową nagraną w kabinie ciężarówki z Marcinem i Pawłem- kierowcami jadącymi Via Carpatią.
Po porannej rozmowie z marszałkiem województwa lubelskiego Jan Olendzki ruszył ulicami Miszkolc, by porozmawiać z nimi o życiu w mieście i możliwościach jakie oferuje. Pytał także co wiedział o projekcie Via Carpatia. O tym co mówili, nasz dziennikarz relacjonował ze stacji benzynowej przy autostradzie łączącej Miszkolc z Debereczynem.
Jan Olendzki i Mikołaj Poruszek dotarli do węgierskiego miasta Miszkolc. W porannej relacji połączyli się z marszałkiem województwa lubelskiego – Jarosławem Stawiarskim, który opowiedział o sobotnim otwarciu ostatniego fragmentu szlaku Via Carpatia między Lublinem a Rzeszowem- około 20-kilometrowy odcinek drogi ekspresowej S19 między Niedrzwicą Dużą a Kraśnikiem. Nasz gość mówił również o znaczeniu drogi Via Carpatia dla tego regionu Polski i dla Europy w ogóle.
Sobota markuje koniec pierwszego tygodnia, w którym Radio Wnet przemierza trasę Via Carpatii- od litewskiej Kłajpedy do greckich Salonik. W tym czasie Jan Olendzki i Mikołaj Poruszek przejechali przez Litwę, Polskę i wjechali do Słowacji. Z Koszyc, leżących przy drodze karpackiej podsumowują miniony tydzień.
Po rozmowie ze Zbigniewem Oprządkiem Jan Olendzki i Mikołaj Poruszek rozstawili wyjazdowe studio Radia Wnet przy rynku w Krośnie, na którym rozpoczynał się właśnie 19. Wyścig Górski Prządki VALVOLINE. Wyścig stanowił pierwszą rundę FIA IHC, 1 i 2 Rundę Górskich Samochodowych Mistrzostw Polski i V i VI Rundę Międzynarodowych Mistrzostw Słowacji. Organizacja „trzech wyścigów w jednym” zapewniła kibicom możliwość oglądania najlepszych kierowców. W rozmowie z Agnieszką Szelc– przedstawicielką Automobilklubu Małopolskiego „Krosno” dowiedzieliśmy się jak wygląda cała impreza i jej organizacja, a także co miłośnicy motoryzacji wiedzą o Via Carpatii.
Wczesnym popołudniem, przed rozpoczęciem autorskiej audycji muzycznej Jana Olendzkiego „Solarium”, nasz dziennikarz spotkał się ze Zbigniewem Oprządkiem– właścicielem antykwariatu i księgarni w Krośnie, a także pomysłodawcą galerii Hetta. W wywiadzie poznaliśmy człowieka związanego z Beskidem Niskim, który swoim charakterem niebywale oddaje jego klimat. Rozmowa krążyła po meandrach przeszłości naszego gościa, autostopowych eskapadach w latach 80-tych i początkach zamiłowania do handlu książkami. Usłyszeliśmy także o ludzkim aspekcie w związku z powstawaniem Via Carpatii i jej konsekwencjach dla krajobrazu.
Poranek w Krośnie rozpoczęliśmy relacją z tego pięknego miasta. Planowana rozmowa z właścicielem lokalnego antykwariatu musiała poczekać na dogodną porę.
Po dotarciu do Krosna Jan Olendzki i Mikołaj Poruszek meldują się w programie Radia Wnet „Sofa Surfing”Olgierda Zbychorskiego. W rozmowie z prowadzącym audycji dzielą się pierwszymi wrażeniami z miasta i planowanej wizycie w wyjątkowym antykwariacie.
Ekipa Radia Wnet wyruszyła z Lublina. Tuż za miastem, w drodze do Krosna, Jan Olendzki i Mikołaj Poruszek zatrzymują się by zdać relację z rozmów odbytych z mieszkańcami, sprawdzając ich wiedzę na temat projektu Via Carpatia.
Po spotkaniu z Bernardem Nowakiem kontynuujemy spacer po Lublinie. Jan Olendzki i Mikołaj Poruszek odwiedzają klimatyczną kawiarnię połączoną ze sklepem z płytami winylowymi o adekwatnej nazwie „Święty Spokój”. Zachwyceni atmosferą rozmawiają o życiu w Lublinie z Kasią– pracowniczką sklepu.
Przyjechawszy do Lublina, Jan Olendzki i Mikołaj Poruszek ruszyli sprawdzić, czym żyje miasto spokojnym wiosennym popołudniem w środku tygodnia. Następnego dnia powrócili na rynek miejski na spotkanie z Bernardem Nowakiem– pisarzem, członkiem i dawnym prezesem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, a także właścicielem wydawnictwa Test. Siedząc przy Trybunale Koronnym, nasi dziennikarze wsłuchiwali się w opowieść o Lublinie kiedyś i dzisiaj. Gość Radia Wnet wspominał nie tylko miasto. Opisał jego atmosferę, charakter mieszkańców, a była także mowa o Via Carpatii.
Mikołaj Poruszek i Jan Olendzki mówią o drodze z Białegostoku do Lublina.
W Białymstoku Jan Olendzki rozmawia z Rafałem Malinowskim, który opowiada o polskich odcinkach Via Carpatia. Rzecznik prasowy białostockiego oddziału Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad przedstawia stan realizacji poszczególnych odcinków. Wyjaśnia, że od prac przygotowawczych do włączenia odcinka do ruchu upływa od czterech do sześciu lat. W województwie podlaskim trwają prace przygotowawcze, a w lubelskim budowlane.
Po tej rozmowie ekipa Radia Wnet wyruszyła z Białegostoku w kierunku drogi krajowej 19 w stronę Lublina. Tędy przejeżdżać będzie Via Carpatia, choć na ten moment jest to jednojezdniowa droga. Przejazd nią trwa o pół godziny dłużej aniżeli trasa z powrotem przez Warszawę do Lublina.
Nasza ekipa dotarła z Kowna do Białegostoku. W porannej relacji Jan Olendzki gościł Krzysztofa Szubzdę– aktora kabaretowego, satyryka, konferansjera, prawnika pisarza, dziennikarza, ale przede wszystkim białostoczanina z krwi i kości. Wspólnie z nim przeszliśmy się rynkiem w kierunku ul. Jana Kilińskiego słuchając o urokliwych miejscach stolicy Podlasia. Poznaliśmy nieco historii miasta, które w swoim przedwojennym kształcie zostało odtworzone za sprawą naszego gościa w filmie „Czarna Dama”. Wszystkich białostoczan (i nie tylko) zachęcamy do obejrzenia.
Poruszając zaś temat drogi „Via Carpatia”, którą nasi dziennikarze zdążają do Grecji badając postępy prac, dowiadujemy się, że choć jej powstanie jest wśród mieszkańców Białegostoku bardzo porządane, niestety nadzieje gasną. Od lat bowiem nie widać znaczącego rozwoju tego projektu.
Jan Olendzki relacjonuje drogę z Kowna do Białegostoku.
Ekipa Radia Wnet kieruje się w stronę Białegostoku. Przedstawiamy drugą część wywiadu z dr. Tomaszem Błaszczakiem, który opowiada o stosunku Litwinów do Polaków. Zauważa, że obraz Polski w historycznej narracji Litwy jest nie najlepszy. Wskazuje, że gdy Wilno było w granicach II RP na Litwie nasz kraj przedstawiano jako największego wroga.
Wykładowca na Wydziale Nauk Politycznych i Dyplomacji Uniwersytetu Witolda Wielkiego w Kownie przybliża historię miasta. W 1842 r. stało się ono stolicą guberni co wpłynęło na jego rozwój. W okresie międzywojennym mieściła się tu litewska stolica.
Jan Olendzki z relacją z Kowna. Jak mówi, autostrada z Kłajpedy przypomina bardziej drogę ekspresową i nie jest najlepszej jakości. W dzisiejszej relacji, nasz dziennikarz rozmawia z dr. Tomaszem Błaszczakiem – wykładowcą na Wydziale Nauk Politycznych i Dyplomacji Uniwersytetu Witolda Wielkiego w Kownie. Gość Radia Wnet zapewnia (wbrew krążącym opiniom), że Kowno jest pięknym miastem z interesującą architekturą i życzliwymi mieszkańcami. To tu w okresie międzywojennym miejsce miała stolica niepodległej Litwy. Ponadto jest to miasto, w którym krzyżują się teraz dwie bardzo ważne drogi tranzytowe- Via Carpatia i Via Baltica. Wykładowca kowieńskiego uniwersytetu omawia ponadto kwestię gospodarczych konsekwencji wojny na Ukrainie.
Jan Olendzki zdaje relację z drogi między Kłajpedą a Kownem. Podsumowuje też wydarzenia minionego dnia w Kłajpedzie i dzieli się spostrzeżeniami dotyczącymi miasta i jego mieszkańców.
Jan Olendzki rozmawia z Krzysztofem – Polakiem z Karkonoszy, który marzył o życiu nad morzem i swoje miejsce na ziemi upatrzył właśnie w litewskiej Kłajpedzie. Tu mieszkając angażuje się w działalność Związku Polaków na Litwie. Gość Radia Wnet mówi o relacjach między Litwinami a innymi mniejszościami zamieszkującymi miasto, w szczególności rosyjskiej i białoruskiej. Zdaniem Krzysztofa, po rozpoczęciu rosyjskiej agresji na Ukrainie i wprowadzeniu przez Litwę sankcji na Rosję i Białoruś, port w Kłajpedzie zaczął podumierać. To przełożyło się na zwolnienia pracowników portu i firm spedycyjnych, a w efekcie zauważalne jest w mniejszym przepływie towarów wędrujących m.in. Via Carpatią do lub z Kłajpedy.
Via Carpatia ma swój początek w Kłajpedzie- spokojnym nadbałtyckim mieście portowym. Z Litwy Jan Olendzki łączy się z Krzysztofem Skowrońskim będącym w estońskim Tallinie, by przywitać słuchaczy z tych punktów startowych dwóch trwających obecnie wypraw Radia Wnet.
Jan Olendzki zapowiada plan przebiegu projektu Via Carpatia, a także dzieli się pierwszymi wrażeniami z litewskiej Kłajpedy, która wyznacza początek zaplanowanej trasy.
Krzysztof Skowroński opowiada zaś o sytuacji społeczno-politycznej w Estonii. Mieszkańcy kraju bardzo liczą na zwiększenie obecności wojsk NATO na wschodniej flance i rozszerzenie Sojuszu
Radio Wnet ponownie wyruszyło w podróż. Tym razem Jan Olendzki i Mikołaj Poruszek odwiedzą państwa leżące wzdłuż „Via Carpatia”. Od Litwy przez Polskę, Słowację, Węgry, Rumunię, Bułgarię, aż do Grecji- będziemy rozmawiać z mieszkańcami miast położonych na trasie łączącej północ i południe Europy, a wspiera nas w tym Bank Gospodarstwa Krajowego.
Relacje z drogi od poniedziałku do piątku na żywo o godz. 8.45 na antenie Radia Wnet, choć pojawiać się będziemy także w innych programach na przestrzeni dnia, relacjonując postępy naszej podróży. Zaglądajcie też na nasze media społecznościowe, by zobaczyć, gdzie są nasi dziennikarze i kogo spotykają.
Wojciech Jankowski wraz z Pawłem Bobołowiczem i gośćmi opisują sytuację w Czarnobylu i na granicy litewsko – białoruskiej. Mówią o rozłamie w Patriarchacie Moskiewskim.
Prowadzący:
Wojciech Jankowski
Paweł Bobołowicz
Goście:
Dmytro Antoniuk – korespondent Radia Wnet na Ukrainie
Krzysztof Skowroński – redaktor naczelny Radia Wnet
Artur Żak – redaktor Kuriera Galicyjskiego
Dmytro Antoniuk – opisuje swoją podróż do Czarnobyla. Zwraca uwagę na całkowitą dekomunizację tego miasta. Nie znajdziemy w nim żadnych pomników bohaterów radzieckich, czego nie można powiedzieć np. o Kijowie. Korespondent Radia Wnet twierdzi, że reaktor jądrowy uszkodzony w 1986 roku jest świetnie zabezpieczony i nie stanowi zagrożenia.
Krzysztof Skowroński – relacjonuje swój pobyt na granicy litewsko – białoruskiej. Podsumowuje pobyt Radia Wnet na Litwie i rozmowy przeprowadzone m.in. z członkami tamtejszego rządu.
Artur Żak – mówi o soborze zwołanym przez przez Ukraińską Cerkiew Prawosławną Patriarchatu Moskiewskiego. Jego rezultatem jest ogłoszenie jej niezależności. Patriarchat Moskiewski może mieć z tego faktu problemy nie tylko natury duchowej, czy politycznej. Istotny może być również aspekt finansowy. Ukraińskie wspólnoty zapewniały Moskiewskiej Cerkwi 2/3 całego przychodu.
K.B.
Dainius Kreivys - minister energetyki Litwy
Minister energetyki Litwy tłumaczy, w jaki sposób jego kraj stał się niezależny od rosyjskich surowców i prądu. Mówi o przyszłych projektach energetycznych, które ma zamiar zrealizować rząd w Wilnie.
Dainius Kreivys tłumaczy, w jaki sposób Litwie udało się osiągnąć niezależność energetyczną od Rosji. Na początku nasi sąsiedzi zaprzestali kupować rosyjską ropę. Było to możliwe, dzięki działaniu wielu podmiotów.
PKN Orlen zrekonstruował rafinerię w Możejkach, dzięki czemu mogła ona przerabiać ropę inną niż rosyjska. Dodatkowo wybudowaliśmy terminal w Butinge, do którego sprowadzamy surowiec z różnych części świata.
Po uniezależnieniu się od czarnego złota, przyszedł czas na niezależność gazową. Umożliwił ją wybudowany terminal w Kłajpedzie, do którego sprowadzany jest LNG.
Po rozpoczęciu wojny na Ukrainie postanowiliśmy nie kupować już wcale rosyjskiego gazu. Za pośrednictwem naszego terminalu dostarczamy surowiec na rynki łotewski, estoński i fiński.
Litwini nie zamierzają przestać reformować swojego sektora energetycznego. W tym momencie budowana jest kolejna nitka gazowa łącząca Litwę i Polskę. Nasi sąsiedzi mają również zamiar synchronizować swoją sieć energetyczną z resztą krajów europejskich. Dużą rolę w tym procesie ma odegrać Warszawa.
K.B.
Wilno, Katedra / Fot. Luiza Komorowska
Polska ambasador na Liwie tłumaczy, jakie czynniki wpływają na poprawę relacji polsko – litewskich. Wyjaśnia, w których dziedzinach polityki i gospodarki oba kraje współpracują najmocniej.
Urszula Doroszewska porusza temat stosunków polsko – litewskich. Podkreśla, że w kluczowych obecnie obszarach, czyli energetyce i wojskowości, wyglądają one dobrze od dłuższego czasu.
Wielkim sukcesem było z pewnością otwarcie w maju interkonektora gazowego łączącego Polskę i Litwę. To efekt dalekowzrocznej polityki śp. Lecha Kaczyńskiego i współpracy ministrów obu stron.
Zmieniające się na lepsze relacje polsko – litewskie są też efektem zmieniającej się mentalności naszych sąsiadów. Coraz entuzjastyczniej świętują oni np. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja.
Litwa odrzuciła narrację, że w czasach I Rzeczpospolitej była podporządkowana Polsce. Litwini patrzą teraz zupełnie inaczej na naszą wspólną przeszłość.
Oba kraje współpracują więc coraz mocniej ze sobą. Widać to np. w działaniach podejmowanych na rzecz pomocy Ukrainie. Polska ambasador podkreśla, że zarówno Polska, jak i Litwa, w podobny sposób zapatrują się na konflikt na wschodzie.
K.B.
Boris Johnson / Fot. Annika Haas (CC 2.0)
Boris Johnson chciałby stworzyć nowy blok współpracujących ze sobą państw. W jego skład miałaby wejść między innymi Polska.
Sojusz miałby skupiać państwa ceniące suwerenność narodową i liberalizm gospodarczy. Ponadto kraje członkowskie miałyby być zdeterminowane do przeciwdziałania Rosji. Oprócz Polski, w skład nowo utworzonego bloku (pod przywództwem Wielkiej Brytanii) miałyby wejść: Ukraina, Litwa, Łotwa, Estonia, a w późniejszym okresie prawdopodobnie też Turcja. Boris Johnson zdążył się już podzielić swoim pomysłem z Wołodymyrem Zełenskim. Prezydent Ukrainy nie dał jednak brytyjskiemu premierowi żadnej odpowiedzi.
K.B.
Źródło: DoRzeczy, Corriere della Sera
Piątkowy poranek w sieci Radia Wnet należy do Studia Dublin, gdzie informacje, przegląd wydarzeń tygodnia i rozmowy. Nie brak też dobrej muzyki i ciekawostek z Irlandii. Zaprasza Tomasz Wybranowski.
Gość specjalny:
W gronie gości:
Prowadzenie i scenariusz: Tomasz Wybranowski
Redaktor wydania: Tomasz Wybranowski
Gościem specjalnym dzisiejszej audycji jest pani ambasador Polski na Litwie. W Wilnie, z Urszulą Doroszewską, rozmawia Krzysztof Skowroński.
Polska dyplomatka odnosi się do tematu działań, jakie Litwa podejmuje wobec wojny na Ukrainie. Mówi także o współpracy z Polską oraz o ważnym kroku podjętym jeszcze na długo przed inwazją rosyjską – o polskiej inwestycji w rafinerię w Możejkach.
Ambasador Polski opowiada o sytuacji Ukraińców, którzy schronienie przed wojną znaleźli na Litwie.
Dostają możliwość zatrudnienia. Dzieci idą do tutejszych szkół. Jednak mają problemy językowe – to jest pewna bariera.
Trasa Radia Wnet obejmuje stolice państw Bukaresztańskiej Dziewiątki, w których Krzysztof Skowroński pyta o poczucie bezpieczeństwa wobec dramatycznych wydarzeń na Ukrainie. Na ten temat wypowiada się również pani ambasador Urszula Doroszewska.
Jednak Litwa jest krajem niewielkim. Sprawa przesmyku suwalskiego wzbudza duże emocje. Litwini są patriotyczni i przygotowują na trudniejsze czasy.
Zapytana o swoje odczucia podczas słuchania orędzia prezydenta Andrzeja Dudy w Kijowie, pani ambasador odpowiada jasno:
Byłam dumna, że tak to wyglądało.
W drugiej części Studia Dublin, Jakub Grabiasz dzieli się swoim komentarzem do najważniejszych wydarzeń ze świata sportu.
Jakub Grabiasz opowiada o rozgrywkach rugby Heineken Champions Cup. Zapowiada finał, w którym, w Marsylii, Leinster Rugby zmierzy się ze Stade Rochelais. Ten mecz przewidziano na najbliższą sobotę – 29 maja.
Gość Studia Dublin mówi także o finale piłkarskiego Pucharu Konfederacji, wygranym przez drużynę z Rzymu.
Trenerem AS Romy jest José Mourinho, znamy go z ligi angielskiej. To wielkie wydarzenie dla tego klubu – pierwszy triumf od 2008 roku, kiedy to Roma zdobyła Puchar Włoch.
K.K.
Poseł na Sejm Republiki Litewskiej omawia kroki, które planuje podjąć jego państwo, w celu zabezpieczenia się przed ewentualną rosyjską inwazją.
Laurynas Kasčiūnas podkreśla niekorzystne położenie Litwy, ze względu na fakt, że otaczają ją zarówno Rosja jak i Białoruś. Z tego powodu istotne jest umacnianie wschodniej flanki Paktu Północnoatlantyckiego.
Chcemy, aby batalionowe grupy NATO stacjonujące na Litwie zostały poszerzone do wielkości brygady. Niezwykle ważne jest też utworzenie stałych baz Sojuszu w państwach frontowych.
.@LKasciunas w #PoranekWnet: Dysponujemy wszelką informacją na temat tego, co Rosja posiada w obwodzie kaliningradzkim #RadioWnet
— RadioWnet (@RadioWNET) May 27, 2022
Część państw Europy Zachodniej jest jednak zdania, że nie należy zbyt szybko się dozbrajać. Należy poczekać do końca wojny, by zobaczyć w jakim stanie wyjdzie z niej Rosja. Jeżeli będzie słaba, umacnianie pozycji NATO na wschodzie nie będzie konieczne. Gość Radia Wnet nie zgadza się z takim sposobem myślenia.
W tym momencie jest najlepszy czas na przygotowanie infrastruktury obronnej. Co ciekawe ku postulatom Litwy skłaniają się Niemcy, a protestują państwa na zachód i południe od nich.
. @LKasciunas w #PoranekWnet: Mamy czas na przygotowanie nowej architektury bezpieczeństwa i obrony #RadioWnet
— RadioWnet (@RadioWNET) May 27, 2022
K.B.
Czytaj też:
