Olanchito: obywatelskie miasto Hondurasu / la ciudad cívica de Honduras

Olanchito; Kristin Klein; flickr.com; CC BY 2.0

W dzisiejszym wydaniu Republica Latina przeniesiemy się do miasteczka Olanchito w departamencie Yoro w północnym Hondurasie, miejscu narodzin wielu wybitnych osób związanych z kulturą kraju.

Środkowoamerykański Honduras wciąż pozostaje miejscem słabo odkrytym turystycznie. Wiele departamentów w zasadzie wciąż pozostaje białą plamą na turystycznej mapie regionu. Jednym z nich jest departament Yoro w północnym Hondurasie.

W dzisiejszym wydaniu República Latina przeniesiemy się do miasteczka Olanchito położonego w departamencie Yoro. Miejsca uważanego za miasto obywatelskie Hondurasu. Zarazem miejsca będącego kolebką wielu hondureńskich znakomitości ze świata kultury. Naszym przewodnikiem będzie pochodzący z Olanchito Rafa Martínez, z którym porozmawiamy o mieszkańcach miasteczka i całego departamentu. Dowiemy się, czym różnią Yoreños od pozostałych Hondureńczyków. Co miasteczko „zawdzięcza” amerykańskiemu koncernowi Standard Fruit Company. Co warto zobaczyć i gdzie się wybrać w departamencie Yoro. Porozmawiamy również o daniach miejscowej kuchni, kulturze i zwyczajach.

To wszystko już dziś o godz. 22H00! Po polsku i hiszpańsku!

Y resumen en castellano:

Honduras en Centroamérica sigue siendo un destino poco explorado por el turismo. De hecho, muchos departamentos siguen siendo una mancha blanca en el mapa turístico de la región. Uno de ellos es el departamento de Yoro, en el norte de Honduras.

Esta noche en República Latina, vamos a viajar a la ciudad de Olanchito, situada en el departamento de Yoro. Un lugar considerado como la ciudad cívica de Honduras. También como la cuna de muchas personalidades de la cultura hondureña. Nuestro guía será Rafa Martínez, oriundo de Olanchito, con quien conversaremos sobre los habitantes del pueblo y de todo el departamento. Aprenderemos en qué se diferencian los yoreños de los demás hondureños. Lo que el municipio le „debe” a la American Standard Fruit Company. Qué ver y dónde ir en el departamento de Yoro. También hablaremos de la gastronomía, la cultura y las costumbres locales.

Les invitamos para escucharnos hoy a las 10PM UTC+2! Vamos a hablar en polaco y español!

Wielki Tydzień w Hondurasie – Republica Latina – 02.04.2023

Procesja Wielkopiątkowa w Comayagua (HN); John Asselin; flickr.com; CC BY-SA 2.0

W tym wydaniu República Latina przenosimy się do Hondurasu, aby dowiedzieć się o obchodach Wielkiego Tygodnia w tym środkowoamerykańskim państwie.

Przewodnikiem po wielkanocnych tradycjach Hondurasu jest pochodzący z tego kraju Allan Zelaya, z którym rozmawiamy o obchodach jednego z najważniejszych świąt chrześcijańskich.  Zarówno w aspekcie religijnym, jak i świeckim, związanym z obchodami Wielkiego Tygodnia i Wielkiejnocy w miastach i na prowincji. Wspólnie z naszym gościem rozmawiamy także, jak do tych obchodów podchodzą ewangeliccy mieszkańcy Hondurasu, którzy stanowią około połowy wierzących mieszkańców tego kraju.

Zapraszamy do wysłuchania audycji!

Nuestro guía de las tradiciones pascuales hondureñas es el hondureño Allan Zelaya, con quien conversamos sobre la celebración de una de las fiestas cristianas más importantes. Tocamos tanto los aspectos religiosos como seculares asociados a la celebración de la Semana Santa y Pascua en ciudades y provincias. Junto con nuestro invitado, también hablamos cómo abordan estas celebraciones los hondureños evangélicos, que constituyen aproximadamente la mitad de la población creyente del país.

Les invitamos para escuchar la emisión!

Wielki Tydzień w Hondurasie / Semana Santa en Honduras

Procesja Wielkopiątkowa w Comayagua (HN); John Asselin; flickr.com; CC BY-SA 2.0

W dzisiejszej audycji przeniesiemy się do Hondurasu, aby dowiedzieć się o obchodach Wielkiego Tygodnia w tym środkowoamerykańskim państwie.

Kultura i tradycje krajów Ameryki Środkowej są raczej słabo znane. W dzisiejszym wydaniu República Latina postaramy się to nieco zmienić. Pretekstem będą obchody Wielkiego Tygodnia i Wielkiejnocy w Hondurasie.

Przewodnikiem po wielkanocnych tradycjach Hondurasu będzie pochodzący z tego kraju Allan Zelaya, z którym porozmawiamy o obchodach jednego z najważniejszych świąt chrześcijańskich. Dotkniemy zarówno aspektu religijnego, jak i świeckiego, związanego z obchodami Wielkiego Tygodnia i Wielkiejnocy w miastach i na prowincji. Wspólnie z naszym gościem zastanowimy się także, jak do tych obchodów podchodzą ewangeliccy mieszkańcy Hondurasu, którzy stanowią około połowy wierzących mieszkańców tego kraju.

Zapraszamy już dziś na godz. 22H00! Będziemy rozmawiać po polsku i hiszpańsku!

Y el resumen en castellano:

La cultura y las tradiciones de los países centroamericanos son bastante poco conocidas. En la edición de hoy de República Latina intentaremos cambiar un poco esa situación. El pretexto será la celebración de la Semana Santa y Pascua en Honduras.

Nuestro guía de las tradiciones pascuales hondureñas será el hondureño Allan Zelaya, con quien conversaremos sobre la celebración de una de las fiestas cristianas más importantes. Tocaremos tanto los aspectos religiosos como seculares asociados a la celebración de la Semana Santa y Pascua en ciudades y provincias. Junto con nuestro invitado, también consideraremos cómo abordan estas celebraciones los hondureños evangélicos, que constituyen aproximadamente la mitad de la población creyente del país.

Les invitamos para escucharnos hoy a las 10PM UTC+2! Vamos a hablar en polaco y en español.

Wyprawa po hondureńskim interiorze / Un paseo por las tierras interiores de Honduras

Yuscarán, Iglesia San José

W dzisiejszym wydaniu wybierzemy się na wyprawę po hondureńskiej prowincji: z dala od wielkich miast, gdzie poznamy lokalne zwyczaje i tradycje.

(po polsku na górze, castellano x abajo)

Środkowoamerykański Honduras nie należy do najbardziej znanych celów masowej turystyki. Zazwyczaj kraj nie pojawia się w katalogach biur podróży, z małym wyjątkiem strefy archeologicznej w Copán. Nie oznacza to jednak, że w Hondurasie nie znajdziemy niczego interesującego. Wręcz przeciwnie: siłą kraju są właśnie mniejsze miasta, miasteczka i wioski. Położone zarówno na wybrzeżach obydwu oceanów, jak i w hondureńskim interiorze miejsca znane są z wielu tradycji i zwyczajów.

W dzisiejszym wydaniu República Latina wybierzemy się na wirtualną wyprawę po hondureńskim interiorze. Odwiedzimy miasteczka, wioski i tereny przyrodnicze tego pieknego kraju. Naszym przewodnikiem będzie nasz dzisiejszy gość: pochodząca z Hondurasu Paola Morales. Razem z naszym gościem poznamy tradycje i zwyczaje ludności zamieszkałej na hondureńskiej prowincji. Porozmawiamy sobie o życiu w hondureńskim interiorze, kuchni, tradycjach, świętach i obyczajach. Dowiemy się również, czy i ewentualnie jak Honduras promuje turystykę na tych obszarach. Czy istnieją (podobnie jak w sąsiednim Salwadorze) specjalne trasy turystyczne, dzięki którym można poznać bogactwo historyczne, kulturowe i przyrodnicze kraju.

To wszystko już dziś o godz. 22H00! Tym razem w języku polskim i hiszpańskim!

Resumen en español:

Hoy en República Latina vamos a tocar el tema de Honduras. Vamos a salir de las ciudades grandes y pasar por el interior de los pueblos hondureños. Vamos a conocer las tradiciones y costumbres de la gente que vive por allá. Nuestra invitada, la Hondureña – Paola Morales – va a guiarnos por el mundo de las pequeñas ciudades y pueblos de Honduras. Junto con nuestra invitada vamos a charlar sobre la vida de la gente de la provincia hondureña: sus platos y bebidas, tradiciones, fiestas i costumbres. También tocarémos el tema de la promoción del turismo por los pueblos hondureños por el gobierno del país. Si hay (como en el país vecino ’ El Salvador) unas rutas especiales del turismo, gracias a las uno puede conocer la riqueza de la historia, cultura y naturaleza del país.

Les invitamos a escuacharnos hoy a las 10PM UTC+2! Vamos a hablar polaco y español!

Grzechy i grzeszki „Wielkiego Brata” Ameryki Łacińskiej

Stany Zjednoczone Ameryki są uważane za Wielkiego Brata Ameryki Łacińskiej. Jak wyglądały te relacje na przestrzeni dziejów i dlaczego Latynosi nienawidzą i kochają swojego Wielkiego Brata z północy?

Stany Zjednoczone Ameryki: „Wielki Brat” Ameryki Łacińskiej, wywołujący u Latynosów skrajne emocje. jedni go szczerzez nienawidzą, inni kochają, jeszcze inni uważają za zło konieczne, zaś inni z kolei za lek na problemy ekonomiczne.

Z pewnością każda z tych opinii ma swoje uzasadnienie. Strategia Stanów Zjednoczonych wobec swojego latynoskiego sąsiada z południa była prosta. Już w XIX wieku takie narodziły się doktryny polityczne, zakładające hegemonię Wielkiego Brata w obydwu Amerykach. Za teorią szły działania. W połowie XIX wieku Stany Zjednoczone wzbogaciły się terytorialnie kosztem swojego meksykańskiego sąsiada. Kolejne dekady to z kolei coraz większe wpływy polityczne, ekonomiczne i wojskowe USA w Ameryce Łacińskiej. Ich kulminacją było powstanie tzw. „republik bananowych” oraz liczne zamachy wojskowe w celu obalenia demokratycznie wybranych rządów, które nie chciały realizować polityki północnoamerykańskiego mentora.

Mimo to na przestrzeni dekad doszło do zmian: zarówno politycznych, jak i społecznych i ekonomicznych. I to zarówno w Ameryce Łacińskiej, jak i samych Stanach Zjednoczonych. Te ostatnie stały się tyglem etnicznym, w którym Latynosi odgrywają coraz większą rolę. Z kolei za największych antyamerykanistów uważani są szefowie niedemokratycznych reżimów populistyczno-lewicowych tzw. „postępowców”.

W najbliższym wydaniu República Latina opowiemy o tym, jak przez ostatnie dwa stulecia Stany Zjednoczone budowały swoje zaplecze w Ameryce Łacińskiej. Opowiemy o wpływach CIA i walce z rzekomym komunizmem oraz o Szkole Ameryk, w której uczono torturowania politycznych wrogów. Także o budowie neoliberalnego państwa w czasie dyktatury Augusto Pinocheta. O powstaniu Panamy, budowie Kanału Panamskiego i podboju hiszpańskojęzycznych Karaibów. Spróbujemy również sprawdzić, czy oskarżenia o „amerykański imperiaizm” są prawdziwe.

To wszystko już dziś o godz. 22H00!

Dąbrowski: W Ameryce Łacińskiej widać bardzo mocno wzrastające wpływy Rosji i Chin. Wenezuela współpracuje z Iranem

Prowadzący audycji „Republica Latina” o rosyjskiej broni i chińskich inwestycjach w Ameryce Łacińskiej, umacnianiu się pozycji Nicolasa Maduro i jego współpracy z Teheranem.

Zbigniew Dąbrowski przedstawia raport Centrum Wolnego i Bezpiecznego Społeczeństwa według którego

W 2022 roku w regionie pojawi się nowa socjalistyczna i autorytarna fala, która popchnie Amerykę Łacińską do punktu krytycznego.

Wzrastają wpływy w Rosji i Chin w regionie. Rosjanie sprzedają swoją broń Kubie, Nikaragui i Wenezueli. Chcą rozszerzać swoje rynki wpływów. Trwają spotkania z przedstawicielami Argentyny i Urugwaju ze stroną rosyjską ws. współpracy wojskowej. Tą ostatnią podejmie prawdopodobnie Peru.

W przypadku Chin mówimy o dominacji gospodarczej.

Państwo Środka mocno stoi na rynku Ameryki Łacińskiej. Wybór Gabriela Borica na prezydenta Chile może się przysłużyć współpracy tego kraju z Chinami.

Mówi się o budowie 15 000-kilometrowego kabla podmorskiego pomiędzy Chinami a Chile.

Chilijskie farmy solarne produkowałyby energię dla Chin. Prowadzący audycji „Republica Latina”  zwraca uwagę na umacnianie się pozycji Nicolasa Maduro. Zabiega on o poparcie Syrii i Iranu.

Współpraca polityczno-gospodarczo-wojskowa pomiędzy Wenezuelą a Teheranem jest bardzo zaawansowana. Nicolas Maduro zresztą prawdopodobnie w styczniu wybierze się do Teheranu.

Na inauguracji trzeciej kandecji prezydenta Nikaragui Daniela Ortegi pojawił się wiceprezydent ds. gospodarczych Iran Mohsen Rezaji. Uważany on jest za terrorystę odpowiedzialnego za zamach w Buenos Aires 18 lipca 1994 r.

Wówczas to podłożono bomby pod siedzibę Argentyńskiego Stowarzyszenia Wzajemnej Pomocy Izraelitom. Ten atak […]był typowym atakiem terrorystycznym, któremu nie któremu nie przyświecała żadna prawidłowa ideologia.

Wysłuchaj całej rozmowy już teraz!

A.P.

Ruchy unionistyczne w Ameryce Środkowej w XIX wieku. Republica Latina już dziś o 22!

Sonsonate, El Salvador

W dzisiejszym wydaniu República Latina opowiemy sobie o tym, jak nowopowstałe państwa środkowoamerykańskie próbowały na powrót się zjednoczyć i co z tego wyszło, czy raczej nie wyszło…

W latach 30-tych i 40-tych u padła Federacja Środkowoamerykańska i powstały nowe państwa: Gwatemala, Salwador, Honduras, Nikaragua i Kostaryka.

W dzisiejszym wydaniu República Latina opowiemy o tendencjach i ruchach unionistycznych oraz o próbach ponownego stworzenia jednego państwa środkowoamerykańskiego. A trzeba tu dodać, że inicjatyw tych było całkiem sporo. Spróbujemy sobie również odpowiedzieć na pytanie, dlaczego tendencje te nie ziściły się.

Dodatkowo spróbujemy sobie również odpowiedzieć na pytanie, czy obecnie istnieją tendencje unionistyczne w Ameryce Środkowej i czy możliwe byłoby powstanie jednego państwa środkowoamerykańskiego.

To wszystko już dziś o 22:00!

Honduras: co dalej? / Cómo seguirá Honduras?

W ubiegłą niedzielę Hondureńczycy wybrali nową prezydent kraju: Xiomarę Castro. W República Latina opowiemy o tym, co oznacza ten wybor dla Hondurasu w perspektywie najbliżśzych miesięcy i lat.

W niedzielę 28-go listopada Hondureńczycy wybrali nowego prezydenta.

Według wszelkich znaków na niebie i ziemi po kilkunastu latach rządów z władzą pożegna się prawicowa Partia Narodowa, do wladzy zaś dojdzie lewicowa partia Libre. Jak bowiem wskazują rezultaty wyborów nową prezydent kraju zostanie Xiomara Castro de Zelaya. Dodajmy, polityk o mocno populitycznych poglądach, naznaczonych między innymi sympatią do chavizmu.  Prywatnie zaś jest ona żoną obalonego  w zamachu wojskowym byłego prezydenta kraju Manuela Zelayi.

Dlaczego Hondureńczycy zdecydowali się na wybór Xiomary Castro i co oznacza ta decyzja? Jak ewentualnie może zmienić się polityka rządu? Jaką drogą pójdzie lewicowy rząd? W kierunku państwa opiekuńczego promowanego przez europejską socjaldemokrację, czy w kierunku twardego chavistowskiego populizmu? Czy na Xiomarze Castro również ciążą zarzuty o powiązania z narkobiznesem, jak to ma miejsce w przypadku obecnego prezydenta kraju Juana Orlando Hernándeza, ale i jej małzonka? Czy polityka rządu Xiomary Castro sprawi, że Hondureńczycy zdecydują się przestać emigrować w poszukiwaniu lepszego życia? I wreszcie jak wyglądać będzie polityka międzynarodowa jednego z dotychczas największych sprzymierzeńców USA na terenie Ameryki Łacińskiej pod rządami nowej prezydent?

Na te i inne pytania spróbujemy odpowiedzieć w rozmowie z naszymi dzisiejszymi gośćmi, pochodzącymi z Hondurasu Paolą Morales oraz Allanem Zelayą.

Zapraszamy już dziś na godzinę 22H00! Będziemy rozmawiać po polsku i hiszpańsku!

Resumen en castellano:

El domingo 28 de noviembre los hondureños han elegido la nueva presidente – Xiomara Castro de Zelaya. La elección significa que el Partido Nacional, que desde muchos años ha gobernado el país se vuelve la oposición. La nueva presidente del partido izquierdista „Libre” es conocida también por ser la esposa del ex-presidente del país, Manuel Zelaya y por su simpatía hacia el chavismo.

Porqué los Hondureños se decidieron a elegir por Xiomara Castro y que significa su decisión? Cómo se va a cambiar la política del gobierno? Qué camino va elegir el gobierno izquierdista? Un estado social de tipo de los países europeos gobernados por los socialdemocratas o un país populista de tipo de los regimenes latinoamericanos de Venezuela o Nicaragua? Tiene también Xiomara Castro conecciones con el narcobusiness, como se le sospecha al presente presidente de Honduras, Juan Orlando Hernández y el esposo de la presidente-electa? Puede ser la política de ella sufcientemente eficazz para que los Hondureños dejen de emigrar del país? Y finalmente, podemos contar con unos cambios de la política internacional de Honduras, que sigue siendo uno de los mejores aliados de los EU en América Latina?

A estas y otras preguntas vamos a probar contestar con nuestros ivitadoos, los Hondureños Paola Morales y Allan Zelaya.

Les invitamos para escucharnos hoy a las 10PM UTC+1! Vamos a hablar polaco y español!

 

 

Dąbrowski: W Ameryce Łacińskiej media piszą, że Polska strzela do imigrantów. Powinniśmy popracować nad przekazem

Prowadzący „Republica Latina” o polskim wątku w latynoamerykańskiej prasie, atakach na boliwijskich dziennikarzy, aresztowaniach prewencyjnych na Kubie oraz o wyborach w Nikaragui i Wenezueli.

Zbigniew Dąbrowski informuje, że mediach latynoamerykańskich można znaleźć krzykliwe nagłówki o tym, jak Polska „strzela do imigrantów”. Dopiero dalej w tekście jest powiedziane, że chodzi o nielegalnych imigrantów. Ocenia, że

Powinniśmy popracować nad przekazem i wpuścić też dziennikarzy [do strefy przygranicznej – przyp. red.]

Dużo większe problemy niż brak dostępu do terenów objętych stanem wyjątkowym mają dziennikarze w Boliwii. W ostatnich miesiącach doszło do ponad 20 przypadków przemocy wobec nich.

Amerykańskie Stowarzyszenie Prasy […] wezwało we wtorek rząd Boliwii do stworzenia mechanizmu ochrony i bezpieczeństwa dziennikarzy aby stawić czoła atakom które nasiliły się w ostatnich miesiącach w tym kraju.

Prowadzący audycji „Republica Latina” powraca do tematu wielkiej demonstracji na Kubie zapowiadanej na 15 listopada. Jednak wskutek aresztowań prewencyjnych przeprowadzonych przez rząd

Ta demonstracja de facto nie doszła do skutku […] władze kubańskie okazały się być dużo bardziej skuteczne.

Tamtejsi aktywiści potępili we wtorek zatrzymania, areszty domowe i zastraszanie przez dyktaturę Miguela Díaza-Canela. Wśród aresztowanych, ponad 50 zarejestrowanych do tej pory przez organizację pozarządową, są Manuel Cuesta Morúa, wiceprzewodniczący Rady na rzecz Przemian Demokratycznych na Kubie, aktywistka i kuratorka sztuki Carolina Barrero oraz José Daniel Ferrer Cantillo, syn znanego przywódcy Patriotycznego Związku Kuby (Unpacu), José Daniela Ferrera Garcíi. Hawana nie ograniczyła się tylko do aresztowań:

15 listopada cała Kuba de facto została odcięta od internetu.

Stłumienie poniedziałkowych protestów zostało potępione następnego dnia przez Kubańskie Obserwatorium Praw Człowieka, które wezwało Unię Europejską do zastosowania mechanizmów przewidzianych w dwustronnym porozumieniu o dialogu i współpracy z wyspą. Działania kubańskiego reżimu potępił także Biały Dom oraz politycy amerykańscy pochodzenia kubańskiego.

Marco Rubio wezwał rząd amerykański do uczynienia z Kuby dyplomatycznego priorytetu, a przy okazji też wezwał Biały Dom do współpracy z prywatnymi firmami technologicznymi w celu doprowadzenia internetu na Kubę.

W ostatni piątek, podczas sesji Zgromadzenia Ogólnego, Organizacja Państw Amerykańskich  oświadczyła, że wybory w Nikaragui „nie były wolne, uczciwe ani przejrzyste i brakuje im demokratycznej legitymacji”. W odpowiedzi na to w Kongres Nikaragui wezwał prezydenta Daniela Ortegę do wypowiedzenia Karty Organizacji Państw Amerykańskich. 83 z 87 deputowanych poparło wniosek. Jak przypomina Dąbrowski, Ortega aresztował przed ostatnimi wyborami wszystkich swoich kontrkandydatów. Wyjaśnia, że

Organizacja państwa amerykański de facto skupia prawie wszystkich członków prawie wszystkie państwa obydwu Ameryk poza Kubą.

Wyborami żyje także Wenezuela. W najbliższą niedzielę mają się w niej odbyć wi.ybory lokalne, których wybieranych będzie 23 gubernatorów i 335 burmistrzów. Ma ich strzec ponad 350 tys. pracowników służb bezpieczeństwa, w tym wojska i policji.

Biały Dom […] powiedział, że jego zdaniem nie ma warunków do przeprowadzenia wolnych wyborów, że te wybory prawdopodobnie jednak będą zmanipulowane przez reżim Nicolasa Maduro.

Rozmówca Adriana Kowarzyka wskazuje, że to pierwsze wybory od lat, których nie bojkotuje wenezuelska opozycja.

Zapraszamy do wysłuchania całej rozmowy!

A.P.

Ameryka Środkowa: (cz. II) od Zjednoczonych Prowincji po państwa narodowe

Z okazji dwustulecia niepodległości Ameryki Środkowej zapraszamy na drugą, tym razem historyczną część opowieści poświęconych temu niezywkłemu zakątkowi Ameryki Łacińskiej

15 września 1821 roku Ameryka Środkowa oficjalnie przestała być częścią Korony Hiszpańskiej.

W drugiej części opowieści o tej niezwykłej części Ameryki Łacińskiej przedstawimy historię Ameryki Środkowej z pierwszej połowy XIX wieku. Opowiemy zatem o tym, jak:

  • Ameryka Środkowa stała się częścią Pierwszego Cesarstwa Meksyku pod wodzą Agustína Iturbide
  • Chiapas stał się częścią Meksyku
  • powstały Zjednoczone Prowincje, a następnie Republica Federalna Ameryki Środkowej
  • jaką rolę odegrała XIX-wieczna masoneria w tej części świata
  • partykularne interesy oraz ideologie polityczne doprowadziły do wojny domowej, a następnie powstania obecnych państw Ameryki Środkowej: Gwatemali, Salwadoru, Hondurasu, Nikaragui oraz Kostaryki

Opowiemy także o XIX-wiecznych tendencjach unifikacyjnych w Ameryce Środkowej, a także spróbujemy sobie odpowiedzieć na pytanie, czy obecnie ktokolwiek mysli o ponownym połączeniu państw środkowoamerykańskich.

To wszystko już dziś o 22H00!