Partyzantka latynoamerykańska: głos ludu, czy terroryści?

Poster EZLN/Quadrado/Domena publiczna

Ruchy partyzanckie są integralną częścią problematyki społęczno-politycznej Ameryki Łacińskiej ostatnich kilku dekad. Czy jednak słusznie się czyni wrzucająć je do wspólnego worka wraz z terrorystami?

Historia Ameryki Łacinskiej XX wieku to również działalność partyzancka. W zasadzie można by powiedzieć, że nie było kraju w tej części świata, w którym nie działałaby partyzantka.

Większość ugrupowań partyzanckich miała charakter skrajnie lewicowy: marksistowsko – leninowski. Część z nich również inspirowała się ideologią maoistowską. Istniały jednak i ugrupowania partyzanckie prawicowe, choć w znacznej mniejszości. Spora część lewicowych ugrupowań partyzanckich finansowana była przez rząd catrystowski na Kubie.

Niemalże wszystkie ugrupowania partyzanckie uważały się za obrońców uciśnionego ludu. Co zresztą nie przeszkadzało im wielokrotnie mordować swoich „podopiecznych”. Z kolei przeciwnicy ugrupowań partyzanckich uważają ich za zwykłych terrorystów. Kto zatem w tym sporze ma rację? Odpowiedź z pewnością nie jest łatwa i jednoznaczna.

W dzisiejszym wydaniu República Latina spróbujemy sobie spojrzeć na motywację powstawania ruchów partyzanckich. Spojrzymy również na tło historyczne i polityczne ich działalności. Spróbujemy sobie odpowiedzieć na pytanie, na ile partyzanci byli obrońcami uciśnionych, na ile terrorystami, a na ile zwykłymi przestępcami. Czy we współczesnej Ameryce Łacińskiej istnieje jeszcze miejsce dla partyzatki? A może działalność ruchów partyzanckich jest obecnie niepotrzebna, a nawet szkodliwa? Spojrzymy również na ewolucję ugrupowań partyzanckich w kierunku „cywilizowania” ich ku partiom politycznym oraz politykom wywodzącym się z partyzanckiej braci, którzy objęli rządy w swoich krajach. W tym jednemu z dwóch kandydatów w tegorocznych wyborach prezydenckich w Kolumbii.

Zapraszamy już dziś o godz. 22H00!

Salwador: 30 lat po zawarciu pokoju / El Salvador: 30 años después de firmar los acuerdos de paz

Pokój w Salwadorze 16 stycznia 1992

16 lutego 1992 podpisano porozumienie pokojowe kończące trwającą 13 lat wojnę domową w Salwadorze. W República Latina opowiemy o tych wydarzeniach i o tym, jakie przyniosły one skutki.

Wojna domowa w środkowoamerykańskim Salwadorze trwała prawie lat: 1979 – 1992. W jej wyniku śmierć poniosło około 75 tysięcy cywilów, zaś prawie 10 tysięcy osób uważa się za zaginione.

W dzisiejszym wydaniu, nasz gość, pochodzący z Salwadoru Alfredo Celso opowie nam o tych wydarzeniach. Porozmawiamy zarówno o przyczynach wybuchu wojny domowej jak i o jej przebiegu. O jej ofiarach jak również o jej sprawcach. O nierównej walce ludu Salwadorskiego z rządzącą krajem juntą wojskową.

Przedstawimy również sylwetkę chyba najbardziej znanej ofiary tej wojny – arcybiskupie Oscarze Arnulfo Romero – pierwszym Świętym Kościoła Katolickiego pochodzącym z Salwadoru. Opowiemy o zmianie jego postawy wobec wydarzeń w Salwadorze. O jego homiliach nawołujących do pokoju i obrony najsłabszych i jego męczeńskiej śmierci.

W audycji porozmawiamy także o pracach nad pokojem kończącym wojnę. Również i o podpisaniu porozumień pokojowych w meksykańskim Chapultepéc 16 stycznia 1992 roku. Wspomnimy również o nowych dwóch siłach, które odegrały ważną rolę w powojennej polityce Salwadoru. O Narodowym Sojuszu Republikańskim ARENA oraz byłej partyzantce, przekształconej następnie w partię polityczną Froncie wyzwolenia Narodowego im. Farabundo Martí. Jednak nie tylko o zmianach w powojennej polityce Salwadoru będziemy rozmawiać. Zastanowimy się także nad społecznymi skutkami działań wojennych. Porozmawiamy między innymi o emigracji z kraju i wszechobecnej przemocy, która wciąż dotyka Salwadorczyków.

Na rozmowę o wojennym i powojennym Salwadorze zapraszamy już dziś o 21H00! Będziemy rozmawiać po polsku i hiszpańsku!

Resumen en castellano:

Hoy día en el Salvador se celebra el 30. aniversario de firmar los acuerdos de paz despés de la guerra civil. Por eso en República Latina vamos a tocar el tema de la guerra civil de los años 1979-1992 en este país. La guerra que resultó con más de 75 mil víctimas.

Junto con nuestro invitado, el Salvadoreño Alfredo Celso, vamos a hablar sobre las fuentes de la guerra y su desarrollo. De sus víctimas y sus autores. También de la lucha del pueblo salvadoreño con la junta militar.

Vamos a mencionar también de la víctima más conocida de la guerra – el arzobispo Óscar Arnulfo Romero y Galdámez – el primer Santo salvadreño de la Iglesia Católica. Vamos a hablar de su lucha por los más pobres, sus homilías y su muerte de martír.

En la emisión también hablaremos de los trabajos de paz para poner fin a la guerra y firmar los acuerdos de paz en Chapultepéc (México) el 16 de enero de 1992. También mencionaremos las dos nuevas fuerzas que han desempeñado un papel importante en la política salvadoreña de posguerra: La Alianza Nacional Republicana ARENA y la antigua guerrilla, más tarde transformada en partido político, el Frente Farabundo Martí de Liberación Nacional. Sin embargo, no sólo hablaremos de los cambios en la política salvadoreña de posguerra. También consideraremos los efectos sociales de la guerra. Hablaremos de la emigración del país y de la violencia generalizada que aún afecta a los Salvadoreños.

Les invitamos para escucharnos hoy a las 9PM UTC+1! Vamos a hablar polaco y castellano!