Wielkopiątkowe Studio Dublin – 19 kwietnia 2019 – Goście: Alex Sławiński, Sławomir Cichy oraz Bogdan Feręc – Polska – IE

Głównym tematem świątecznego Studia Dublin było zabójstwo młodej północnoirlandzkiej dziennikarki – Lyry McKee. Autorzy programu zadali pytanie, czy oto nastaje czas odradzenia terrorystycznej IRA?


Prowadzenie: Tomasz Wybranowski

Współprowadzenie (gościnnie): Tomasz Szustek

Wydawca: Tomasz Wybranowski

Realizacja: Tomasz Wybranowski (Dublin)

Realizacja: Paweł Chodyna (Warszawa)

Produkcja: Katarzyna Sudak & Studio 37 Dublin


W nocy z czwartku na piątek (18/19 kwietnia 2019), w trakcie zamieszek w północnoirlandzkim Londonberry zabito 29-letnią dziennikarkę Lyrę McKee. Brytyjska policja nazwała to morderstwo „aktem terroru”. 

 

Lyra McKee [*] . Fot. materiały prasowe wydawnictwa Faber.
W programie Studio Dublin, Alex Sławiński, korespondent Radia WNET, w rozmowie z Tomaszem Wybranowskim zanegował pojawiające się opinie, w myśl których rozruchy stają się zaczynem odrodzenia terrorystycznego odłamu IRA – nazywanego Nową IRA.

Alex Sławiński stwierdza, że politycy rządzący Zieloną Wyspą są na tyle rozsądni by nie dopuścić do powtórzenia się historii i powrotu krwawych czasów Troubles.

Lyra McKee, dwudziestodziewięcioletnia dziennikarka związana była z serwisem mediagazer.com. Współpracowała także z redakcjami „Atlantic”, „Mosaic Science” i „Buzz Feed”. Przewrotnością losu jest to, że młoda dziennikarka była żarliwą obrończynią pokoju między Irlandczykami na północy Wyspy, czego przykładem jej powieść „Angels With Blue Faces”.

 


Czas Wielkanocy w Irlandii to, obok Bożego Narodzenia i Dnia św. Patryka, najważniejsze święto religijne na Wyspie. Tomasz Wybranowski opowiedział o tradycjach i zwyczajach kultywowanych niegdyś przez Irlandczyków. Tradycje te giną w zalewie konsumpcjonizmu i fali odchodzenia Irlandczyków od religii i nauki Kościoła Katolickiego.

 

Pojmanie Chrystusa. Fragment inscenizacji pasyjnej z Wejherowa. Fot. © Tomasz Szustek.

W Wielki Piątek obowiązkowo trzeba było pójść do spowiedzi. W Irlandii kultywowano przekonanie, że w Wielki Piątek święcona woda ma moc uzdrawiania, zaś dusze zmarłych tego dnia idą prosto do nieba. 

 

 


Tomasz Szustek opowiadał o obchodach Wielkiego Tygodnia w portugalskim mieście Bradze. Właśnie tam, na północy Portugalii czas Truduum Paschalnego ma wielowiekową, bo  zakorzenioną w czasach średniowiecznych tradycję.

 

Fragment jednej z procesji podczas obchodów Semana Santa – Wielkiego Tygodnia w Bradze (Portugalia). Fot. © Tomasz Szustek.

Pośród wielu Wielkotygodniowych wydarzeń najbardziej znane są procesje. W Wielki Czwartek ma miejsce procesja Ecce Homo, która odtwarza przebieg procesu Jezusa. Organizowana jest przez Bractwo Misericordia.

Procesja prowadzona jest przez grupę bosych, zakapturzonych „farricocos” – którzy są symbolicznym wspomnieniem strażników, którzy aresztowali Jezusa, a teraz czynią pokutę, o czym zaświadcza dźwięk niesionych przez nich kołatek.

 


Sławomir Cichy, dyrektor muzyczny w Musicland Academy, mieszkaniec północnoirlandzkiego miasta Lisburn, opowiadał w Studiu Dublin o tym, jak wyglądają przygotowania do świąt Wielkanocnych w Irlandii Północnej.  

 

Sławomir Cichy, dyrektor artystyczny Musicland Academy w Lisburn. Fot. arch. S. Cichego.

„Wielkanoc łączy katolików i protestantów. Dla nas emigrantów, którzy już zapuścili korzenie w nowym kraju, czas Wielkanocy to powrót wspomnieniami do pierwszej Ojczyzny, krainy dziecięcej szczęsliwości”

 


W kalendarium „Studia Dublin” Tomasz Szustek przedstawił niezwykłą postać z kart irlandzkiej historii.  Głównym bohatrem historycznej gawędy był Charles Stewart Parnell.  Oto 19 kwietnia 1875 roku nasz bohater został wybrany na członka parlamentu brytyjskiego.

 

Pomnik Charlesa Stewarta Parnella. Fot. © Studio37

„I ta data jest znakomitym pretekstem aby przybliżyć słuchaczkom i słuchaczom radia WNET postać, która w Irlandii ma status bohatera, niezłomnego bojownika o niepodległość. Tej niepodległości nie doczekał, ale jego starania miały niezwykle istotny wkład w jej odzyskanie.” – powiedział Tomasz Szustek.

 

Charles Stewart Parnell fot Brady-Handy (domena publiczna).

Dokładnie 19 kwietnia 1875, w wieku 29 lat wybrany został do parlamentu brytyjskiego i z miejsca stał się gorącym orędownikiem utworzenia autonomii Irlandii. Na miejscu, w samej Irlandii, podburzał drobnych rolników przeciwko właścicielom ziemskim, używając slangu z czasów socjalizmu, – obszarnikom – którymi byli Anglicy, którzy to zabrali ziemię rdzennym Irlandczykom.

Parnell został przewodniczącym Irlandzkiej Narodowej Ligi Ziemskiej, która zajmowała się pomaganiem ubogim rolnikom i nawoływała do uwłaszczenia- czyli oddaniem ziemi tym rolnikom na własność. W Polsce te same problem były znane pod nazwą pańszczyzny.

Parnell był nawet aresztowany na kilka miesięcy za podżeganie do buntu. Po powrocie do parlamentu nieustannie naciskał na wprowadzenie autonomii irlandzkiej, znanej pod nazwą Home Rule, czyli jakby rządy, prowadzone z kraju,  z domu, a nie z odległej centrali w Londynie.

Ch. S. Parnell był bardzo sprawnym i skutecznym parlamentarzystą, zjednywał sobie coraz więcej popleczników i stronników i kiedy rząd konserwatystów, który sprzeciwiał się wprowadzeniu autonomii, chwilowo zachwiał się, Parnell zaatakował i wraz z resztą opozycji obalił go.

 


W finale świątecznego programu „Studio Dublin” pojawił się szef najpoczytniejszego portalu na Szmaragdowej Wyspie – Polska-IE.com – Bogdan Feręc, który złożył słuchaczom Wielkanocne życzenia i podzielił się specjalnym marzeniem:

 

„Marzy mi się, aby Polacy – gdziekolwiek nie byliby – zawsze się szanowali i wspierali siebie w potrzebie, tak jak czynią to inne nacje”.

 

– Nic dodać, nić ująć! – dodał prowadzący „Studio Dublin” Tomasz Wybranowski.


 

Partner Studia Dublin i Radia WNET

 

Produkcja Studio 37 Dublin – Radio WNET

Tomasz Wybranowski w Patrykowym nastroju, w Studiu 37 / Fot. Studio 37.