Walka o prawo krytyki władzy, dokumentowanie nadużyć władzy, a także zbrodni wojennych. Norweski Komitet Noblowski postanowił przyznać nagrodę obrońcy praw człowieka Alesiowi Bialackiemu z Białorusi, rosyjskiej organizacji praw człowieka Memoriał oraz ukraińskiej organizacji praw człowieka Centrum Wolności Obywatelskich.
BREAKING NEWS:
The Norwegian Nobel Committee has decided to award the 2022 #NobelPeacePrize to human rights advocate Ales Bialiatski from Belarus, the Russian human rights organisation Memorial and the Ukrainian human rights organisation Center for Civil Liberties. #NobelPrize pic.twitter.com/9YBdkJpDLU— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 7, 2022
Alaksandr Bialacki urodził się 25 września 1962 roku. Od 20. roku życia brał udział w ruchu antykomunistycznym i narodowo-demokratycznym. Wielokrotnie był pociągany do odpowiedzialności karnej. Największy skandal wybuch, gdy 4 sierpnia 2011 roku został aresztowany pod zarzutem uchylania się od wypłaty sum podatków, zbiórek w szczególnie dużych rozmiarach. Podstawą do aresztowania były informacje o kontach bankowych, które przekazały Białorusi litewskie Ministerstwo Sprawiedliwości oraz polska Prokuratura Generalna. Został skazany na 4,5 roku kolonii o zaostrzonym rygorze oraz na konfiskatę mienia. Był jednym z faworytów do otrzymania Pokojowej Nagrody Nobla w 2007 roku. W 2014 roku otrzymał Medal Odrodzenia Senatu Rzeczpospolitej Polskiej.
Międzynarodowe Stowarzyszenie Historyczno-Oświatowe, Dobroczynne i Obrony Praw Człowieka „Memoriał” to rosyjskie stowarzyszenie, które oficjalnie powstało w 1989 roku. Zajmuje się badaniami historycznymi i propagowaniem wiedzy o ofiarach represji radzieckich, w tym w okresie stalinowskim, a także ochroną praw człowieka w krajach byłego ZSRR. W 2016 roku Memoriał został uznany przez rosyjskie władze i sądy za „organizację pozarządową pełniącą funkcje zagranicznego agenta”. 28 grudnia 2021 roku rosyjski Sąd Najwyższy nakazał likwidację Memoriału, argumentując, że organizacja „spekuluje wokół tematu represji i tworzy fałszywy obraz ZSRR jako terrorystycznego państwa, zniekształca historię Wielkiej wojny ojczyźnianej i rehabilituje nazistowskich zbrodniarzy”
Marek Budzisz: każdy wariant eskalacji ze strony Rosji jest możliwy
Centrum Wolności Obywatelskich zostało założone w Kijowie w 2007 roku w celu wspierania praw człowieka i demokracji na Ukrainie. Postulowało przystąpienie Ukrainy do Międzynarodowego Trybunału Karnego. Po rosyjskiej inwazji na Ukrainę w lutym 2022 r. zaangażowało się w działania mające na celu zidentyfikowanie i udokumentowanie rosyjskich zbrodni wojennych na ukraińskiej ludności cywilnej. We współpracy z międzynarodowymi partnerami, centrum odgrywa pionierską rolę, mając na celu pociąganie winnych do odpowiedzialności za swoje zbrodnie.
WJB