Filipiny, Malezja, Singapur, Indonezja i Tajlandia podpiszą w listopadzie porozumienie o integracji swoich mobilnych systemów płatności w czasie rzeczywistym. System oparty będzie o waluty lokalne.
Na Bali w dniach 15-16 lipca spotkali się ministrów finansów i szefów banków centralnych państw członkowskich grupy G20 oraz państw stowarzyszonych. Sprawująca prezydencję w G20 Indonezja była gospodarzem spotkania poświęconego obecnym problemom ekonomicznym, które szczególnie są odczuwane przez państwa biedniejsze. Na problemy tych ostatnich zwraca uwagę Indonezja zaliczana do państw rozwijających się (mimo bycia 16. gospodarką świata).
W Indonezji ponad 2/3 obywateli jest wykluczonych z państwowego systemu bankowego. Dżakarta chciałaby zwiększyć odsetek Indonezyjczyków mających dostęp do usług bankowych do 80 proc. Pomóc w tym może ogłoszony przez pięć największych państw ASEAN system przelewów transgranicznych. Porozumienie w tej sprawie ma być podpisane w listopadzie.
Singapurski system mobilnych płatności w czasie rzeczywistym powiązany jest już teraz z analogicznymi systemami w Filipinach, Malezji i Tajlandii, a także w Indiach. Ważnym szczegółem jest rezygnacja z używania dolara jako bazy przeliczeniowej przy wymianie walut. Banki regionalne będą dokonywać bezpośredniej wymiany między parami walutowymi.
Dyrektor analiz portalu Strategy & Future o sprzedaży amerykańskich atomowych łodzi podwodnych Australii, niedoszłej umowie handlowej między USA a UK oraz o spotkaniu przywódców QUAD.
W cotygodniowym przeglądzie wydarzeń geopolitycznych Albert Świdziński mówi o reakcji na porozumienie amerykańsko-australijsko-brytyjskie. W poprzedni piątek Francja odwołała swego ambasadora z Waszyngtonu, po raz pierwszy w dziejach relacji ze Stanami Zjednoczonymi. Już w ostatnią środę Paryż wycofał się ze swej decyzji, ogłaszając, że francuski ambasador powróci do Waszyngtonu. Francuski ambasador nie wróci zaś do Canberry.
Australia stanie się pierwszym krajem na świecie mającym atomowe łodzie podwodne, ale niemającym broni atomowej.
Zdaniem Indonezji decyzja Canberry może wywołać wyścig zbrojeń w regionie Indo-Pacyfiku. Obawy te podziela Malezja, uznawana nieformalnego lidera ASEAN.
Wielka Brytania także planuje zacieśnienie współpracy z Australijczykami.
Mówi się także o możliwości stacjonowania brytyjskich okrętów podwodnych w bazach w Australijskiej Royal Navy. Brytyjskie okręty mogłyby być serwisowane na Antypodach.
Prezydent Biden jest wierny swoim zapowiedziom, że jego kraj nie zamierza obecnie zawierać żadnych umów handlowych.
Brytyjczycy na ołtarzu umowy handlowej z USA złożyli relacje z Chinami i Unią Europejską. Jednak w sytuacji, w której Londyn jasno opowiedział się po stronie Waszyngtonu, Amerykanie nie czują się zobowiązani do wykonywania ukłonów wobec Zjednoczonego Królestwa.
W piątek w Waszyngtonie rozpoczęło się spotkanie przywódców QUAD.
Tematem spotkania ma ją być kwestie związane z Indiami. Urzędnik Białego Domu wskazał, że QUAD ma być pozbawiony elementu wojskowego. AUKUS ma mieć wyeksponowany aspekt militarny.
Popołudnia WNET można słuchać od poniedziałku do piątku w godzinach 17:00 – 19:00 na: www.wnet.fm oraz w Warszawie, Krakowie, Wrocławiu, Białymstoku, Szczecinie i Łodzi. Zaprasza Łukasz Jankowski.
Goście „Popołudnia WNET”:
Ryszard Czarnecki – europoseł PiS;
Marcin Krzyżanowski – dyplomata, były konsul RP w Kabulu;
Marek Budzisz – ekspert ds. wschodnich, członek Strategy & Future;
Maciej Kożuszek – dziennikarz tygodnika „Gazeta Polska”;
Jacek Torbicz – podróżnik, dziennikarz;
dr Krzysztof Jabłonka – historyk, prowadzący audycji „Gawęda historyczna” w Radiu WNET;
Tomasz Wybranowski – poeta, historyk literatury, dziennikarz, autor audycji „Studio Dublin” w Radiu WNET, Studio 37
Prowadzący: Łukasz Jankowski
Realizator: Mateusz Jeżewski
Ryszard Czarnecki / Fot. Konrad Tomaszewski, Radio WNET
Ryszard Czarnecki komentuje sytuację w Afganistanie. Informuje, że napisał o tym do Gazety Polski Codziennie. Porównuje on tę sprawę do afery więzień CIA w Europie. Po ujawnieniu tych placówek Polska i szereg innych krajów zostało zostawionych na lodzie. „Waszyngton pokazuje, że sojusznicy Ameryki są dobrzy, dopóki jest takie widzimisię Białego Domu”- stwierdza nasz gość. Przypomina, że gdy Joe Biden pierwszy raz trafił do Białego Domu- jako wiceprezydent u boku Baracka Obamy- miał miejsce reset z Rosją. „Biden zrobił dobrze Rosjanom jeśli chodzi o Nord Stream”- stwierdza Czarnecki. Stwierdza, że wydarzenia w Afganistanie nie muszą oznaczać politycznego końca Joego Bidena. Ocenia, iż na wygranej talibów skorzystają Chiny.
Europoseł PiS uważa, że Amerykanie nie mają prawa krytykować Polski za nowelizację ustawy medialnej. Sami mają bowiem podobne przepisy. Odnosi się do wypowiedzi Ja’ira Lapida na temat naszego kraju. Zaznacza, że działania takie jak szefa izraelskiego MSZ będą się spotykać z reakcją.
Marcin Krzyżanowski kontynuuje temat zwycięstwa talibów. Przyznaje, że na razie talibowie zachowują się w zgodzie ze swymi deklaracjami. Ogłosili oni amnestię dla wszystkich pracujących dla dawnego rządu. Mówią o rządzie reprezentującym Afgańczyków i zgodzie na udział kobiet w życiu publicznym (choć w hidżabach). Były konsul RP w Kabulu wyjaśnia, że talibowie zdają sobie sprawę, iż ich kraj potrzebuje międzynarodowej pomocy humanitarnej. Z tego powodu liczą się z opinią zagranicy.
„Talibowie też są Afgańczykami. To była wojna domowa”- zauważa Krzyżanowski. Dodaje, iż koncepcja stworzenia armii afgańskiej w oparciu o wzorce amerykańskie była chybiona. Nie powinna się jednak rozsypać jak domek z kart po wycofaniu się US Army.
Rozmówca Łukasza Jankowskiego krytycznie ocenia decyzję prezydenta Aszrafa Ghaniego, który uciekł z kraju. „Część społeczeństwa popiera talibów”- stwierdza. Nie jest to jednak większość, na co wskazują uchodźcy uciekający z kraju, a wcześnie z zajętych przez talibów prowincji do Kabulu.
„Talibowie nie są w stanie oprzeć całej gospodarki na handlu opium”- zaznacza gość Popołudnia WNET. Afganistan potrzebuje zagranicznych inwestycji. Bez nich kraj może upaść, a nawet głodować. Krzyżanowski tłumaczy, że Afganistan ma złoża naturalne, jednak do ich wydobycia potrzeba inwestycji w infrastrukturę. Mówi, że można rozmawiać na temat relacji z Afganistanem.
Marek Budzisz / Fot. Konrad Tomaszewski, Radio WNET
Marek Budzisz wskazuje, że Moskwa z nieukrywaną satysfakcją przyjmuje przebieg amerykańskiego wyjścia z Afganistanu. Cieszy ich porażka prestiżowa Waszyngtonu. Jednocześnie jednak Kreml zdaje sobie sprawę, że obecność Amerykanów w Afganistanie stabilizowała sytuację w regionie. Dojście do władzy talibów w Afganistanie może niekorzystnie oddziaływać na sąsiadujące z Rosją Kirgistan i Tadżykistan.
Ekspert ds. obszarów postsowieckich wskazuje na wypowiedź prezydenta Bidena, który zaznaczył, iż z dalszej obecności Amerykanów w Afganistanie cieszyliby się Chińczycy i Rosjanie. Według amerykańskiego prezydenta Stany Zjednoczone muszą się skupić na swych głównych zadaniach. Budzisz stwierdza, że polityka amerykańska będzie teraz ostrożniejsza i bardziej skupiona na Azji. Sojusznicy USA będą musieli w większym stopniu wziąć własną obronę na siebie, a tam, gdzie nie będą mogli tego zrobić, pogodzić się z koniecznością ustępstw.
To, co stało się w Afganistanie jest znakiem osłabienia amerykańskiego imperium. Może to zniechęcać państwa ASEAN do zacieśniania współpracy z Waszyngtonem, który rywalizuje w Azji i na Pacyfiku z Chinami.
„Z pewnością talibowie cieszą się poparciem Pakistanu i pozycja Pakistanu ulegnie wzmocnieniu”- zaznacza członek Strategy & Future. Zauważa, że Chińczycy mają powody, aby układać się z talibami. Mogą się oni obawiać wpływu Talibanu na Sinciang.
Rozmówca Łukasza Jankowskiego zwraca uwagę, że Al-Kaidę, ISIS i Taliban łączy wspólnota ideowa. Wielu dżihadystów pochodzi ze Środkowego Wschodu.
Tomasz Wybranowski w „Historii jednej piosenki” o Historii jednej znajomości Czerwonych Gitar i debiutanckiej płycie Myslowitz, na której piosenka ta się pojawiła.
Maciej Kożuszek / Fot. Konrad Tomaszewski, Radio WNET
„Nie ma żadnych szans, żeby Joe Biden wyszedł bez szwanku”- ocenia Maciej Kożuszek komentując odbiór wydarzeń w Afganistanie przez Amerykanów. Wyjaśnia, że amerykański prezydent chciał, aby 11 września do USA wrócił z Afganistanu ostatni amerykański żołnierz. Był on ostrzegany przez doradców z Departamentu Obrony, że może dojść do tego, co się właśnie wydarzyło.
Pojawiają się takie pytania, jak te „Dlaczego ewakuowano bazę w Wagram, która byłaby idealnym punktem do projekcji siły?”. Kożuszek zauważa, że chyba tylko polskie liberalne media bronią jeszcze Joego Bidena. Zauważa, że Biden już teraz mówi w kontekście wyjścia żołnierzy z Afganistanu, iż nie chciał tego zostawić swemu następcy. Dziennikarz Gazety Polskiej przypomina, że Biden miał dziwne pomysły, jeszcze jako wiceprezydent. Proponował on wówczas podzielenie Iraku na trzy państwa.
„Wskaźniki poparcia Joe Bidena nie są tak mocne”- dodaje nasz gość. Zauważa, że Republikanie będą wykorzystywać słowa Bidena, który obiecywał, iż nie powtórzą się sceny z Sajgonu. Opozycja będzie przekonywać, iż niekompetencja demokratycznego prezydenta rozciąga się na inne dziedziny.
Afganistan/Pixabay
Jacek Torbicz opowiada o swoich podróżach po Afganistanie. Zauważa, że jest to kraj bardzo zróżnicowany. Jego kręgosłupem jest masyw Hindukuszu. Tereny te są bardzo suche. Podróżnik zauważa, że Pasztunami kieruje nie tylko islam, ale także własny kodeks honorowy. Nie wydali oni Bin Ladena Amerykanom kierowani zasadą gościnności.
Torbicz wskazuje, że powstałe po obaleniu talibów państwo było bardzo skorumpowane. „Ludzie z tym państwem związani byli postrzegani przez wielu Afgańczyków jako zdrajcy”- zaznacza. Część ludzi tęskniła do władzy talibów. Nasz gość współczuje kobietom, które zdążyły zakosztować zachodniej wolności, a teraz znajdą się pod władzą talibów.
„Afganistan jeszcze do lat 70. był wspaniałym krajem, pełnym wolności”- zaznacza. Sytuację tę zmieniła wojna z Sowietami, a później interwencja amerykańska. Gość Popołudnia WNET wskazuje na powszechne uzbrojenie Pasztunów. Stwierdza, że mieszkańcy Afganistanu żyją z produkcji narkotyków. Przez Uzbekistan i Tadżykistan transportowane są one do Europy.
„Talibowie to ruch, który powstał w latach 90. koło Kandaharu” mówi rozmówca Łukasza Jankowskiego. Zauważa, że w kraju panował wówczas chaos. Sprawę w swoje ręce wzięli uczniowie lokalnej szkoły koranicznej. Zdaniem Torbicza o sukcesie talibów zadecydowało poparcie prostych, biednych ludzi. Poza stolicą kraju Afganistan jest krajem małych miejscowości. Zauważa, że wojsko afgańskie, zamiast walczyć, wolało paktować z talibami i uciekać za granicę. Dodaje, iż talibowie dużo wcześniej bezproblemowo obsadzili granice z innymi krajami. Ocenia, że „ta scena z niesławną ucieczką Amerykanów będzie się za nimi ciągnęła”.
Dr Krzysztof Jabłonka o sierpniowych rocznicach: bitwy pod Kannami 2 sierpnia, urodzin Napoleona 15 sierpnia i bitwy pod Zadwórzem 17 sierpnia. Zauważa, że choć Korsykanin był człowiekiem oświecenia to jednocześnie nie zerwał z wiarą. Został pochowany po katolicku. Historyk opowiada także o księciu Józefie Poniatowskim, którego Kozacy uważali za swojego. Dr Jabłonka sądzi, że gdyby Napoleon nie przegrał, to zostałby zapamiętany tak jak Stalin, czy Hitler.
Ekspert Strategy & Future mówi o rosnącej aktywności USA w Republice Chińskiej Mówi też o dymisji sekretarza obrony USA i
Albert Świdziński informuje o podpisaniu umowy o wolnym handlu przez państwa Azji Południowo-Wschodniej:
Nowo utworzona strefa wolnego handlu wytwarza 30% PKB, a ludność tych państw stanowi 1/3 populacji Ziemi. To wszystko bez udziału zaproszonych do porozumienia Indii.
Prezydent USA Donald Trump zdymisjonował we wtorek sekretarza obrony USA:
Plotki o jego zwolnieniu krążyły już od wielu miesięcy. Wiązały się z niezgodą na wojskowe stłumienie protestów Black Lives Matter.
Nowy szef Pentagonu Christopher Mueller określany jest mianem „bezwzględnego lojalisty Trumpa”.
Media za oceanem spekulują o możliwym wyjściu wojsk amerykańskich z Afganistanu jeszcze przed końcem kadencji prezydenta.
Donald Trump ma dążyć do eskalacji konfliktów z Iranem i Chinami.
Od 9 listopada na Tajwanie przebywa jednostka piechoty morskiej USA. Jak mówi ekspert „Strategy andfFuture”, jest to pierwsza oficjalnie potwierdzona wizyta przedstawicieli amerykańskich sił zbrojnych od 41 lat:
W ostatnich miesiącach USA coraz wyraźniej pokazują swoje wsparcie dla Tajwanu.
Tymczasem, w Górskim Karabachu, po zdobyciu przez Azerów Szuszy, władze w Erewaniu uświadamiają sobie, że szanse Armenii na wyjście zwycięsko z tego konfliktu są minimalne.
Podpisane porozumienie zakłada zatrzymanie przez Azerbejdżan dotychczasowych zdobyczy terytorialnych oraz wycofanie sił ormiańskich z regionu.
Dodatkowo, w Górskim Karabachu będą stacjonować rosyjscy „mirotwórcy”. Prezydent Turcji Recep Tayip Erdogan zasugerował, że zostaną tam również siły zbrojne Ankary.
Uzbrojenie dostarczone Azerom przez Turcję okazało się dużo skuteczniejsze od tego, które Ormianom zapewniła Rosja.
Negocjacje ws. paktu New START, ćwiczenia wojskowe Malabar, pierwsza wizyta zagraniczna premiera Japonii i słowa Marka Espera. Albert Świdziński o istotnych dla geopolityki wydarzeniach na świecie.
Albert Świdziński wskazuje na kwestię przedłużenia paktu amerykańsko-rosyjskiego New START, który wszedł w życie w 2011 r. i wygasa w 2021 r. W ostatnim tygodniu Rosjanie zmienili swoje nastawienie w negocjacjach nad przedłużeniem tego porozumienia ograniczającego zbrojenia jądrowe.
Rosjanie zgodzili się w zasadzie bezwarunkowo na propozycje stawiane przez Waszyngton- przedłużenie rozmów o rok i zamrożenie stanu głowic.
Dyrektor analiz w Strategy&Future dodaje, że zarówno Rosjanie, jak i Chińczycy rozbudowują swoje arsenały pocisków średniego zasięgu. W związku z tym, NATO ma rzekomo samo rozbudować swój arsenał. Mogło mieć to wpływ na postawę Kremla wobec negocjacji.
Tymczasem Indie organizują ćwiczenia Malabar. Wezmą w nich udział Australia, Japonia i Stany Zjednoczone. Fakt, że do ćwiczeń przystąpiła Australia zbliża współpracę tych krajów do koncepcji tzw. azjatyckiego NATO. Sojusz ten wymierzony jest w Chiny. Tymczasem Szwecja wyklucza ze swojej sieci 5G Huawei, przychylając się tak jak Australia i Wielka Brytania, do amerykańskich ostrzeżeń przed korzystaniem z usług chińskiego koncernu.
Pierwszą swoją podróż zagraniczną odbył nowy premier Japonii Yoshihide Suga- do Wietnamu i Indonezji. Jak zauważa nasz gość, oba państwa są członkami grupy AESAN. Pod tym względem Suga kontynuuje politykę swojego poprzednika, który także swe rządy rozpoczął od odwiedzenia krajów Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-Wschodniej. W trakcie wizyty zapadły ustalenia w sprawie eksportu japońskiej broni do Indonezji i Wietnamu.
Japonia od 1976 do 2014 r. w ogóle nie eksportowała broni.
Kraj Wschodzącego Słońca formalnie nie posiada sił zbrojnych, zgodnie ze swą konstytucją, w której wyrzekł się prawa do prowadzenia wojny. Albert Świdziński wskazuje na przemówienie Marka Espera, który zaznaczył, że polityka zagraniczna Stanów Zjednoczonych będzie mniej warunkowana ściśle lokalnie, a prowadzona bardziej holistycznie. Sekretarz obrony Stanów Zjednoczonych powiedział także, iż obowiązek spoczywający na członkach Sojuszu Północnoatlantyckiego przeznaczania dwóch procent na obronność powinien być rozciągnięty na wszystkich sojuszników USA.
Esper zauważył, że możliwe będzie przeniesienie elementów 2 pułku kawalerii do Polski lub państw bałtyckich.
Świdzińska zaprasza na stronę strategyandfuture.org, do zapoznania się ze znajdującymi się tam analizami.
We wtorek Trump zapowiedział odnowienie współpracy w ramach inicjaty Indo-Pacyfiku, której oficjalnym celem jest przeciwdziałanie terroryzmowi i zapewnienie bezpieczeństwa szlakom morskim.
Quadrilateral Security Dialogue (czyli Quad), to inicjatywa, którą zaproponował w 2007 r. premier Japonii Shinzo Abe. Opiera się na współpracy militarnej Australii, Indii, Japonii i USA, których marynarki wojenne przeprowadziły manewry w tym samym roku. Przeciwko Quad od początku protestowały Chiny, dla których jest to „Azjatyckie NATO”. Pod ich naciskiem z udziału w inicjatywie zrezygnowała w 2009 r. Australia. [related id=98662 side=left]Dialog bezpieczeństwa między czterema państwami przywrócono w 2017 r. na zjeździe Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN) w Manili na Filipinach.
W czasie swej wizyty w Indiach Donald Trump ogłosił sprzedaż Indiom uzbrojenia wartego 3 mld USD. Zawarty kontrakt przewiduje wyposażenie indyjskiej marynarki w 24 ciężkie śmigłowce morskie, które m.in. mogą tropić okręty podwodne oraz 6 śmigłowców bojowych Apache.
Radosław Pyffel relacjonuje wizytę Emmanuela Macrona w Państwie Środka. Przewiduje odwrócenie ról między Chinami a Zachodem w dyskursie dotyczącym kwestii praw człowieka.
Radosław Pyffel mówi o targach importowych w Szanghaju i wizycie Emmanuela Macrona w Chinach. Opowiada o planowanym otwarciu się Chin na współpracę gospodarczą z Europą. Poruszony został temat „rewolucji 5G”; Chiny są pierwszym krajem na świecie, który wprowadził tę technologię. Pyffel stwierdza:
Wojna technologiczna jest elementem wojny handlowej
Gość „Poranka WNET „zapowiada rewolucję geopolityczną, polegającą na zdecydowanym wzroście znaczenia państw regionu Azji i Pacyfiku.
Prezes Centrum Polska-Azja odnotowuje, że w chińskiej telewizji Polska jest krytykowana za reformę sądownictwa. Rozmówca Krzysztofa Skowrońskiego przypuszcza, że niedługo to Chiny będą krytykować Zachód za nieprzestrzeganie praw człowieka.
W polityce międzynarodowej decyduje siła
podkreśla Radosław Pyffel. Wykładowca Akademii Leona Koźmińskiego wyraża nadzieję, że Polska dobrze poradzi sobie w tych skomplikowanych czasach.
Tomasz Wybranowski w „Historii jednej piosenki” o Historii jednej znajomości Czerwonych Gitar i debiutanckiej płycie Myslowitz, na której piosenka ta się pojawiła.
Dr Krzysztof Jabłonka o sierpniowych rocznicach: bitwy pod Kannami 2 sierpnia, urodzin Napoleona 15 sierpnia i bitwy pod Zadwórzem 17 sierpnia. Zauważa, że choć Korsykanin był człowiekiem oświecenia to jednocześnie nie zerwał z wiarą. Został pochowany po katolicku. Historyk opowiada także o księciu Józefie Poniatowskim, którego Kozacy uważali za swojego. Dr Jabłonka sądzi, że gdyby Napoleon nie przegrał, to zostałby zapamiętany tak jak Stalin, czy Hitler.
