Ruchy unionistyczne w Ameryce Środkowej w XIX wieku. Republica Latina już dziś o 22!

Sonsonate, El Salvador

W dzisiejszym wydaniu República Latina opowiemy sobie o tym, jak nowopowstałe państwa środkowoamerykańskie próbowały na powrót się zjednoczyć i co z tego wyszło, czy raczej nie wyszło…

W latach 30-tych i 40-tych u padła Federacja Środkowoamerykańska i powstały nowe państwa: Gwatemala, Salwador, Honduras, Nikaragua i Kostaryka.

W dzisiejszym wydaniu República Latina opowiemy o tendencjach i ruchach unionistycznych oraz o próbach ponownego stworzenia jednego państwa środkowoamerykańskiego. A trzeba tu dodać, że inicjatyw tych było całkiem sporo. Spróbujemy sobie również odpowiedzieć na pytanie, dlaczego tendencje te nie ziściły się.

Dodatkowo spróbujemy sobie również odpowiedzieć na pytanie, czy obecnie istnieją tendencje unionistyczne w Ameryce Środkowej i czy możliwe byłoby powstanie jednego państwa środkowoamerykańskiego.

To wszystko już dziś o 22:00!

Współczesny Salwador: blaski i cienie / El Salvador contemporáneo: esplendores y miserias

W dzisiejszym wydaniu República Latina porozmawiamy o współczesnym Salwadorze: jego problemach, jego nieco ekscentrycznym przywódcy, Nayibie Bukele oraz jego nowej walucie.

Salwador jest najmniejszym państwem Ameryki Środkowej. I raczej słabo znanym na tle innych krajów Ameryki Łacińskiej.

Przez lata kraj uchodził przede wszystkim za źródło emigrantów zdążających do USA po lepsze życie. Uważany za jedno z najuboższych państw regionu, znany był przede wszystkim z szalejących w nim grup przestępczych, tzw. „maras”.

A jak tymczasem wygląda Salwador Anno Domini 2021? Jak wygląda poziom zamożności czy ubóstwa jego obywateli? Jak wygląda przestępczość w tym kraju? Czy nadal kraj przesiąknięty jest korupcją? Wreszcie jak wyglądają rządy jednego z najmłodszych i z pewnością najciekawszych prezydentów Ameryki Łacińskiej, Nayiba Bukele? Czy są to rządy pod publikę, a zarazem pełne ciągot ku autorytaryzmowi? I jaka przyszłość maluje się przed jednym z najbardziej kontrowersyjnych projektów ekonomicznych Ameryki Łacińskiej, czyli uczynieniem bitcoina narodową walutą Salwadoru?

Na te i inne pytania związane ze współczesnym Salwadorem odpowiedzą nam nasi dzisiejsi goście, pochodzący z teg pięknego środkowoamerykańskiego kraju Alfredo Celso oraz Rodrigo Andre Ramos.

Zapraszamy do wysłuchania audycji dzisiaj o godz. 22H00! Bedziemy rozmawiać po polsku i hiszpańsku!

Resumen en castellano:

El Salvador es uno de los paises más chicos y menos conocidos de Centroamérica.

Uno de los países más pobres de la región ha sido conocido particularmente por las pandillas („maras”) y sus emigrantes que buscaban suerte en los EU.

Y cómo se ve El Salvador de hoy día? Sigue siendo uno de los países más pobres? Cómo se ve el nivel de la criminalidad en este país? Está todavía lleno de corrupción? Y cómo se ven los gobierns de uno de los más jóvenes y más interesantes presidentes latinoamericanos, Sr. Nayib Bukele? Son los gobiernos populistas con las tendencias hacia el autoritarismo? Qué futuro se ve para uno de los proyectos más controversales economicamente de América Latina, o sea de hacer el bitcoin la moneda nacional de El Salvador?

A estas y otras preguntas vamos a contestar en la entrevista con nuestros invitados, los Salvadoreños: Alfredo Celso y Rodrigo Andre Ramos.

Les invitamos para escucharnos hoy a las 10PM UTC+1! Vamos a hablar polaco y castellano!

Ameryka Środkowa: (cz. II) od Zjednoczonych Prowincji po państwa narodowe

Z okazji dwustulecia niepodległości Ameryki Środkowej zapraszamy na drugą, tym razem historyczną część opowieści poświęconych temu niezywkłemu zakątkowi Ameryki Łacińskiej

15 września 1821 roku Ameryka Środkowa oficjalnie przestała być częścią Korony Hiszpańskiej.

W drugiej części opowieści o tej niezwykłej części Ameryki Łacińskiej przedstawimy historię Ameryki Środkowej z pierwszej połowy XIX wieku. Opowiemy zatem o tym, jak:

  • Ameryka Środkowa stała się częścią Pierwszego Cesarstwa Meksyku pod wodzą Agustína Iturbide
  • Chiapas stał się częścią Meksyku
  • powstały Zjednoczone Prowincje, a następnie Republica Federalna Ameryki Środkowej
  • jaką rolę odegrała XIX-wieczna masoneria w tej części świata
  • partykularne interesy oraz ideologie polityczne doprowadziły do wojny domowej, a następnie powstania obecnych państw Ameryki Środkowej: Gwatemali, Salwadoru, Hondurasu, Nikaragui oraz Kostaryki

Opowiemy także o XIX-wiecznych tendencjach unifikacyjnych w Ameryce Środkowej, a także spróbujemy sobie odpowiedzieć na pytanie, czy obecnie ktokolwiek mysli o ponownym połączeniu państw środkowoamerykańskich.

To wszystko już dziś o 22H00!

Wstęp (lub wstąp) do Ameryki Środkowej

Z okazji przypadającego w tym roku dwustulecia niepodległości krajów Ameryki Środkowej zapraszamy na pierwszą audycję o tej części Ameryki Łacińskiej

15 września 2021 kraje Ameryki Środkowej świętowały 200-lecie swojej niepodległości.

Z tej okazji República Latina zaprasza na pierwszą audycję poświęconą tej nieco zapomnianej części Ameryki Łacińskiej.

Opowiemy sobie nieco o tym, które kraje i terytoria należą do tego regionu, a które nie do końca. Czym różni się historyczna Ameryka Środkowa od współczesnej. Czy Ameryka Środkowa i Mezoameryka to to samo pojęcie? Kto zamieszkuje Amerykę Środkową i jakimi językami się posługuje? Jakie wyznania dominują w tej części świata? Czy możliwy jest powrót do jednego organizmu państwowego środkowoamerykańskiego i dlaczego niekoniecznie?

Na te i inne pytania odpowiemy sobie już dziś o 22H00!

Zaś w kolejnych tygodniach spróbujemy bardziej wgryźć się w tematykę środkowoamerykańską.

Dąbrowski: masowe aresztowania w Nikaragui, zabójstwa ludności tubylczej w Kolumbii, kryzys ekonomiczny w Peru

Gościem „Kuriera w samo południe” jest Zbigniew Dąbrowski – gospodarz Republica Latina, który relacjonuje bieżącą sytuację w Salwadorze, Nikaragui, Kolumbii, Wenezueli i w Peru.

Gościem „Kuriera w samo południe” jest Zbigniew Dąbrowski – gospodarz Republica Latina, który relacjonuje bieżącą sytuację w Salwadorze, Nikaragui, Kolumbii i w Peru. W Salwadorze w kierunku prezydenta Nayiba Bukele padają oskarżenia o tendencje autorytarne. Sam zainteresowany nie wydaje się jednak przesadnie nimi przejmować, czemu dał wyraz w swojej aktywności na portalu Twitter.

Nazwał się na Twitterze „Dyktatorem Salwadoru”, dodając też zdjęcie z filmu „Dyktator”.

Bukele jest politykiem, który mimo wszystko cieszy się ogromnym zaufaniem wyborców – popiera go około 80 procent mieszkańców Salwadoru, co czyni go też politykiem o największej lokalnej popularności w krajach Ameryki Środkowej. Największym – jak do tej pory – sukcesem politycznym prezydenta jest ograniczenie wskaźnika zabójstw na terenie kraju.

Kiedy objął urząd, średnia liczba zabójstw wynosiła 50 na 100000 mieszkańców – liczba ta zmniejszyła się o mniej niż połowę rok później, dzięki programowi walki z gangami.

W Nikaragui zaś doszło do aresztowania przywódców opozycji oraz niezależnych specjalistów przed wyborami, które odbyć się mają 7 listopada – sandinistowski prezydent Daniel Ortega będzie wówczas ubiegał się o reelekcje na kolejne pięć lat. Wśród osób aresztowanych przez nikaraguańską dyktaturę znalazł się sandinistowski dysydent Irving Isidro Larios Sanchez, pod zarzutem „spisku”, „podżegania do obcej ingerencji w sprawy wewnętrzne” oraz „wzywania do interwencji wojskowej”.

Można powiedzieć, że rewolucja zjada własny ogon.

W kraju wprowadzono również obostrzenia dotyczące zgromadzeń publicznych – na chwilę obecną chodzi o okres kampanii wyborczej, która potrwa od 25 września do 3 listopada.

Trybunał wyborczy podkreślił, że wyda pozwolenie tylko na zgromadzenia nie większe niż 200 osób, na okres do półtorej godziny, o ile zachowany będzie reżim sanitarny.

W Kolumbii natomiast doszło do zamordowania 6 Indian, którzy padli ofiarą nielegalnych grup zbrojnych obecnych w regionach ogarniętych konfliktem. Miejsca, w których doszło do zabójstw są jednymi z głównych szlaków przemytu narkotyków.

O kontrolę nad dochodami z handlu narkotykami walczą tam partyzanci z Armii Wyzwolenia Narodowego, dysydenci z dawnej partyzantki FASRC oraz paramilitarne gangi narkotykowe.

Celem przemocy jest ludność tubylcza broniąca swojego terytorium i środowiska, a także przywódcy praw człowieka.

W zeszłym tygodniu zginął również Efren Antonio Bailarin, były gubernator i przywódca ludu, który został zastrzelony podczas połowu ryb.

W Wenezueli natomiast doszło do złożenia zeznań przez Hugo „El Pollo” Carvajala, który oczekuje na ekstradycję do Stanów Zjednoczonych. Zeznawał dobrowolnie w sprawie domniemanych powiązań między ETA, kolumbijskimi partyzantami FARC, a reżimem Nicolasa Maduro.

Adwokat Carvajala ograniczyła się do określenia jego zeznań jako „interesujących”, ale nie chciała podać szczegółów.

Peru z kolei boryka się z ogromnymi problemami natury ekonomicznej – kraj jest trawiony przez inflację i ubóstwo. Centralny Bank Rezerwy ogłosił, że jego prognoza dla inwestycji prywatnych wynosi 0%, co może wpłynąć na postępy peruwiańskiej gospodarki. Z drugiej strony w najgorszym możliwym scenariuszu gospodarczym, w którym do 2026 roku nastąpi zerowy wzrost na poziomie 0% i zwiększą się nierówności, ubóstwo dotknie aż 29% ludności. Pewnym ratunkiem może być udział amerykańskich biznesmenów, którzy przyjadą do Peru w celu oceny i stymulacji inwestycji.

Podczas tego spotkania udało się wyjaśnić wątpliwości dotyczące stabilności prawnej inwestycji.

Zapraszamy do wysłuchania całej rozmowy!

PK

Zbigniew Dąbrowski: 15 września 1821 roku ziemie Ameryki Środkowej ogłosiły niepodległość

Prowadzący audycji „Republica Latina” o 200. rocznicy ogłoszenia niepodległości od Hiszpanii przez Amerykę Środkową.

Zbigniew Dąbrowski mówi, że Gwatematala, Honduras, Salwador, Nikaragua i Kostaryka świętują obecnie 200- lecie swojej niepodległości.  Niegdyś państwa te były ze sobą połączone

Prowadzący audycji „Republica Latina” zauważa, że obecnie uważa się, iż Ameryka Środkowa rozciąga się od Gwatemali do Panamy. Stwierdza, że historycznie

Do Ameryki Środkowej powinniśmy włączyć też południe Meksyku.

W czasach kolonialnych obecny meksykański stan Chiapas należał do Gwatemali.

Panama de facto do Ameryki Środkowej nie należy. Historycznie przynależy do Ameryki Południowej.

Dąbrowski zaznacza, że gdyby nie budowa kanału panamskiego, to tereny Panamy prawdopodobnie wciąż należałyby do Kolumbii. Zauważa, że Belize było kolonią brytyjską jako Honduras Brytyjski.

15 września 1821 roku wszystkie te ziemie ogłosiły niepodległość.

Po ogłoszeniu niepodległości od Hiszpanii ziemie Ameryki Środkowej dostały się pod władzę Meksyku. W 1823 r. odłączyły się od niego tworząc Republikę Federalną Ameryki Środkowej. Dąbrowski zauważa, że wspólną cechą państw powstałych po jej rozpadzie są obecne w ich flagach niebiesko-białe-niebieskie barwy nawiązujące do flagi RFAŚ, która z kolei nawiązuje do flagi Argentyny. Czemu Ameryka Środkowa nie pozostała jednym państwem? Zwyciężyły partykularne interesy.

Mamy tutaj konflikty liberałów i konserwatystów, którzy dążyli do utrzymania status quo i liberałów, którzy chcieli stworzyć nowe państwo, które będzie dla wszystkich takie właśnie to wielkie państwo federalne

Wojnę domową, która wybuchła w latach 30. XIX w. wygrali konserwatyści, którzy „osadzili się” w poszczególnych prowincjach. Mimo prób, nie doszło do ponownego zjednoczenia Ameryki Środkowej. Funkcjonują za to inicjatywy integracji gospodarczej regionu.

W 1960 roku powstał wspólny rynek Ameryki Środkowej. W 1998 roku powstał system integracji środkowoamerykańskiej, czyli coś w rodzaju parlamentu środkowoamerykańskiego.

Posłuchaj całej rozmowy już teraz!

A.P.

Fiesta Navideña, czyli Boże Narodzenie po salwadorsku/Fiesta Navideña o sea la Navidad a la (orgullosamente) salvadoreña

Czy Salwadorczycy obchodzą Boże Narodzenie? Jak najbardziej! Chociaż salwadorskie zwyczaje bożonarodzeniowe różnią się nieco od naszych. A czym i jak? Tego posłuchamy w najbliższej audycji!

Środkowoamerykański Salwador jest mało znanym krajem regionu Ameryki Łacińskiej. Mało znana jest jego kultura, mało znani są jego mieszkańcy, mało znane są ich zwyczaje. Być może ze względu na kiepski marketing, a być może ze względu na niewielką powierzchnię kraju…

Czy Salwadorczycy obchodzą Boże Narodzenie? Jak najbardziej! I to pomimo faktu, że w kraju tym znacznie łatwiej o palmę kokosową, niż o prawdziwą, iglastą choinkę. Cóż, taki mają klimat. A jakie zwyczaje bożonarodzeniowe panują w tym pięknym kraju?

O tym opowie nasz dzisiejszy gość, pochodzący z Salwadoru Alfredo Celso. W rozmowie ze Zbyszkiem Dąbrowskim nasz gość przedstawi wszelkie zwyczaje, obrzędy i wierzenia związane z obchodami Bożego Narodzenia i Nowego Roku w Salwadorze. Dowiemy się, co jedzą i jak się bawią Salwadorczycy w tym czasie. Co dostają pod choinkę grzeczne i niegrzeczne dzieci. Czy znaleźć można wspólne elementy łączące tradycję polską i salwadorską w obchodach Bożego Narodzenia i Nowego Roku? Poza aspektami religijnymi oczywiście. Ponadto posłuchamy sobie dobrej, latynoskiej muzyki, której w Polsce raczej nie kojarzy ze z Bożym Narodzeniem, zaś w Salwadorze i owszem.

O tym wszystkim porozmawiamy sobie w najbliższy poniedziałek, 16 grudnia, jak zwykle o 21H00! Będziemy rozmawiać po polsku i hiszpańsku!

¡República Latina – Feliz Navidad y Prospero Año Nuevo!

Resumen en castellano: E Salvador de Centroamérica no es bien conocido, comparándo el país con los otros de América Latina. No sabemos mucho de su cultura, gente o costumbres.  Incluyendo los relacionados con Navidad. Y los últimos son bien interesantes. De los costumbres navideños de El Salvador vamos a hablar con Alfredo Celso, que viene de este país centroamericano.  Vamos a escuhar que se come ytoma y como se celebra la Navidad y el Año Nuevo. ¿Qué tipo de los regalos obtienen de Papa Noél los niños buenos y los malos. También vamos a escuchar la música que los Salvadoreños muy bien asocían con la Navidad.

Les invitamos paraescucharnos este lunes, 16 de diciembre, como siempre a las 21H00 UTC+1! Vamos a hablar polaco y castellano!

Easy Riders – Patrycja Mazurek (odc. 2)

Możemy wszystko, a świat jest mały – o podróżach Patrycji Mazurek od Ameryki Północnej, przez Australię, po Ameryki Południowej i jeszcze dalej.

W sobotę 19 października 2019 r. gościem audycji „Easy Riders” była Patrycja Mazurek. Jak sama powiedziała „możemy wszystko” i właśnie z tym podejściem i ogromną ciekawością świata, wyruszyła by go poznać. Zaczęło się od wymiany licealnej w Stanach Zjednoczonych, później praca Work&Holiday w Zachodniej Kanadzie i Australii, a w końcu niskobudżetowe podróże na własną rękę, podczas których odwiedziła do tej pory 60 państw .

 

Zapraszam do słuchania – Jan Olendzki

Salwador: ciemne i jasne strony / El Salvador: sus caras claras y oscuras

Środkowoamerykański Salwador znany jest z długoletniej wojny domowej, biedy i rozbuchanej przestępczości oraz kontrowersyjnego zakazu aborcji. My opowiemy również o pozytywnych aspektach tego kraju.

Środkowoamerykański Salwador nie należy do głównych celów masowej turystyki. Można wręcz powiedzieć, że kraj ten leży na uboczu wszelkich turystycznych szlaków. Dlaczego? Przede wszystkim dlatego, że jest to kraj, o którym niewiele się mówi. A jeśli się o nim wspomina, to raczej w bardzo nieprzychylnym, lub wręcz kontrowersyjnym kontekście.

Salwador uznaje się za jeden z najniebezpieczniejszych krajów świata. Kraj ten rzeczywiście jest ojczyzną brutalnych grup przestępczych zwanych „Maras”. Dwie z nich: Mara Salvatrucha oraz Mara18 uważa się za jedne z najgroźniejszych od USA po Amerykę Południową. Przemoc, strzelaniny, gwałty, czy kradzieże, oraz brak wiary w „lepsze jutro”, to codzienny wizerunek wielu osiedli stolicy kraju, miasta San Salvador.

Obrońcom praw człowieka i nie tylko Salwador znany jest również z niezwykle kontrowersyjnej a zarazem dehumanizującej kobiety ustawy zabraniającej przerywania ciąży. O ile jednak aborcja w wielu formach zakazana jest w wielu krajach świata, o tyle w Salwadorze karane jest jakiekolwiek przerywanie ciąży. Niestety obejmuje to również i naturalne poronienia. Powoduje to, że salwadorskie kobiety wielokrotnie traktowane są w nieludzki sposób. Często bowiem padają ofiarami wyroków długoletniego więzienia za rzekome przerwanie ciąży.

Wreszcie Salwador kojarzony jest z biedą i olbrzymimi różnicami społecznymi. Na przykładzie stolicy kraju, miasta San Salvador widać z jednej strony dzielnice nędzy, gdzie bardzo często żyją, mieszkają i próbują pracować ubodzy, lecz uczciwi ludzie. Z drugiej strony zaś w wytwornych rezydencjach otoczonych wysokimi murami z drutami kolczastymi i uzbrojonymi strażnikami mieszkają elity finansowe tego kraju. Obydwie te grupy bardzo rzadko obcują ze sobą.

Czy zatem warto wybrać się do Salwadoru? Z pewnością tak. Czy państwo to jest aż tak niebezpieczne jak o nim piszą? Z pewnością nie, o ile tylko przestrzegać będziemy podstawowych zasad bezpieczeństwa. I jeśli tylko nie poprzestaniemy na stolicy kraju. Zobaczymy wówczas, że choć Salwador jest krajem ludzi raczej ubogich, to zarazem są to osoby przyjazne i często bezinteresownie pomocne. Salwador to kraj wielu uroczych kolonialnych miasteczek i ruin prekolumbijskich. To kraj niezwykłych krajobrazów: wulkanów, selwy tropikalnej i uroczych, długich i niemal bezludnych plaż nad Pacyfikiem.  To również kraj oryginalnej, smacznej kuchni, gdzie każdy znajdzie coś dla siebie. Wreszcie to ojczyzna jednych z najlepszych kaw całego świata. I jedynie w miarę wysokie ceny oraz użycie USD jako waluty, nieco zakłócają przyjemność pobytu.

O swojej małej ojczyźnie opowie nasz gość – pochodzący z Salwadoru Alfredo Celso. W rozmowie ze Zbyszkiem Dąbrowskim nasz gość przedstawi wszystkie jasne i ciemne strony tego środkowoamerykańskiego państwa. Opowiemy sobie jacy są Salwadorczycy i w czym różnią się od Polaków. Gdzie warto wybrać się będąc w Salwadorze: co zjeść i gdzie zanocować, by nie wydać za dużo. I wreszcie, jak powinniśmy postępować, by naszą wizytę w Salwadorze naprawdę miło wspominać!

Na salwadorskie rozmowy zapraszamy w najbliższy poniedziałek, 2-go września, jak zwykle o 20H00! Będziemy rozmawiać po polsku i hiszpańsku!

¡República Latina – jasna jak słońce!

Resumen en castellano: El Salvador, aunque poco visitado, pernetece a los países más interesantes de Centroamérica. El país es conocido especialmente por la violencia, el nivel alto de crímenes y la prohibición total del aborto. Sin embargo aquellos aspectos negativos no pueden formar la imágen total del país.

El Salvador vale la pena visitar. Vale la pena ver muchos pueblos coloniales, ruínas antiguas, la selva tropical, los volcanes y las playas: largas y casi vacías. Sobre todos los monumentos de historia, naturaleza y cultura vaos a hablar con nuestro invitado – Alfredo Celso, un Salvadoreño. Nuestro guía va a contarnos un poco sobre lo positivo y lo negativo de El Salvador y los Salvadoreños. Vamos también a tocar el problema de los precios altos en El Salvador. Que y donde comer, donde descansar para no tener que gastar una fortuna.

Les invitamos a escucharnos este lunes, 2 de septiembre, como siempre a las 20H00 UTC+2! Vamos a hablar polcao y castellano!