Tadeusz Loster
27 sierpnia 1939 roku, czyli cztery dni po podpisaniu układu [Ribbentrop-Mołotow], Klimient Woroszyłow udzielił „Izwiestii” wywiadu, zawierającego „życzliwe” sugestie sowieckie, w których stwierdził możliwość (w razie wojny) dostaw dla Polski. 2 września ambasador ZSRR w Warszawie, Mikołaj Szaranow, zwracając się do ministra Becka, wyraził zdziwienie, że Polska nie korzysta z tej możliwości. 17 września o godzinie 9 rano mjr Zarębski przybył w tym celu do Moskwy. Wtedy sowiecka armia wkroczyła już kilkanaście kilometrów w głąb terytorium Polski.
Wojska bolszewickie przejechały przez granicę z białymi flagami, z otwartych wieżyczek czołgów żołnierze wymachiwali czapkami, wymijając w ten sposób napotkane na drodze polskie stanowiska graniczne. O godz. 11 oficerowie misji francuskiej donieśli, że czołgi bolszewickie przekroczyły Dniepr i są już 40 km od Kołomyi. (…)
Na zajętych przez siebie ziemiach polskich oddziały Armii Czerwonej zaczęły powoływać tymczasowe zarządy obwodowe składające się z funkcjonariuszy NKWD i reprezentantów tubylczej lewicy. W ten sposób na okupowanych terenach utworzono administrację bolszewicką. 28 października 1939 roku ZSRR oraz Rzesza Niemiecka zawarły traktat o granicach i przyjaźni, wyznaczający jako granicę linię Bugu. (…)
Ciekawymi dokumentami tego okresu są przesyłki pocztowe. Bolszewicki zarząd zagarniętych ziem nie wstrzymał działalności Poczty Polskiej, urzędy pocztowe działały jak przed wybuchem wojny. Nowe władze nie wycofały z obiegu polskich znaczków, utrzymały taryfę pocztową obowiązującą w RP od 1934 roku. Listy nadawane w urzędach pocztowych nie różniły się od listów przedwojennych, frankowane polskimi znaczkami i pieczętowane polskimi kasownikami, adresowane po polsku do instytucji o niezmienionych polskich nazwach, leżących przy ulicach o nazwach jak przed wojną. Z czasem, po wyczerpaniu się zasobów polskich znaczków pocztowych, zostały one zastąpione znaczkami radzieckimi w relacji: jeden złoty równał się jednemu rublowi.
Stopniowo zaczęły ukazywać się przesyłki oklejone tylko znaczkami sowieckimi lub bardzo ciekawe przesyłki, na których występowały znaczki Poczty Polskiej wraz ze znaczkami radzieckimi. W historii poczty rzadko można spotkać przesyłki opłacone znaczkami różnych państw.
Taka farsa pocztowa trwała oficjalnie do 30 listopada 1939 roku, kiedy obywatele polscy otrzymali obywatelstwo radzieckie. Po tej dacie z urzędów pocztowych znikały znaczki polskie, a polskie stemple pocztowe zastępowano radzieckimi. Zaczęła także obowiązywać taryfa taka sama, jak na całym obszarze Związku Sowieckiego.
Cały artykuł Tadeusza Lostera pt. „Dokumenty mówią” można przeczytać na s 3 listopadowego „Śląskiego Kuriera WNET” nr 65/2019, gumroad.com.
„Kurier WNET”, „Śląski Kurier WNET” i „Wielkopolski Kurier WNET” są dostępne w jednym wydaniu w całej Polsce w kioskach sieci RUCH, Kolporter i Garmond Press oraz w Empikach.
Wersja elektroniczna aktualnego numeru „Kuriera WNET” jest do nabycia pod adresem gumroad.com. W cenie 4,5 zł otrzymujemy ogólnopolskie wydanie „Kuriera WNET” wraz z wydaniami regionalnymi, czyli 40 stron dobrego czytania dużego (pod każdym względem) formatu. Tyle samo stron w prenumeracie na www.kurierwnet.pl.
Następny numer naszej Gazety Niecodziennej znajdzie się w sprzedaży 19 grudnia.
