„Zlitujcie się nade mną, zlitujcie, przynajmniej wy, przyjaciele moi…”. Opis ikony odnalezionej w starej kamienicy

Możliwe, że obraz pochodzi z roku 1782, na który prawdopodobnie wskazują cyfry przy sygnaturze. O jej osiemnastowiecznym rodowodzie świadczą także typowe dla tej epoki fryzury namalowanych postaci.

Barbara Maria Czernecka

Fot. z archiwum Autorki

Tytułowy cytat pochodzi z biblijnej Księgi Hioba. Jej tematyką jest cierpienie człowieka, którego zupełnie niezasłużenie dotknęła cała seria nieszczęść: w jednym dniu zginęły wszystkie jego dzieci, utracił cały majątek i jeszcze okazało się, że choruje na nieuleczalny wtedy i zaraźliwy trąd. Jego przyjaciele wprawdzie żałowali go, ale doszukiwali się przyczyn cierpienia w grzesznym postępku, za który rzekomo został tak okrutnie ukarany. On zaś czuł się całkowicie niewinny. Bogobojny Hiob jednak nie zwątpił i żył nadzieją na sprawiedliwość samego Pana Boga. Jego poetyczny dialog z przyjaciółmi dotyczy zwłaszcza postępowania moralnego.

Ostatecznie niewzruszona wiara Hioba pozwoliła mu w cierpieniu poznać Boga twarzą w twarz, a do tego nie tylko odzyskał zdrowie, ale wcześniej utracony majątek został mu zwrócony w dwójnasób. Urodziło mu się także nowych siedmiu synów i trzy córki. Umarł spełniony, w wieku stu czterdziestu lat, doczekawszy się potomków w czwartym pokoleniu.

Aby w pełni zrozumieć tę księgę, trzeba ją całą przeczytać, bowiem tak krótkie streszczenie nie oddaje nawet małej części głoszonej w niej prawdy o Opatrzności Bożej. Do jej rozważania zaś skłonić może obraz, przedstawiający oczekujące zbawienia dusze czyśćcowe.

Jest to ponad dwuwiekowa ikona. Możliwe, że pochodzi z roku 1782, na który prawdopodobnie wskazują cyfry przy sygnaturze. O jej osiemnastowiecznym rodowodzie świadczą także typowe dla tej epoki fryzury postaci. Obraz namalowano farbami olejnymi na desce z ramą o wymiarach 57/40 centymetrów. Odnaleziono ją w jednej z przeznaczonych do wyburzenia gliwickich kamienic, na której miejscu powstała później słynna deteeśka (Drogowa Trasa Średnicowa), wiodąca do Katowic. Ikona już została poddana renowacji.

Przedstawia cierpienia dusz pokutujących, dręczonych czyśćcowymi mękami wśród płomieni, których czerwień kontrastuje z łagodnym błękitem nieba i bielą obłoków. Dusze wyciągają w błaganiu ręce ku Chrystusowi, który wznosi się ponad nimi przybity do krzyża, a Jego krew, obficie cieknąca z ran, jest jedynym ratunkiem dla udręczonych.

Na obrazie umieszczono napisany po niemiecku, przytoczony w tytule fragment Księgi Hioba (Job 19).

Podczas listopadowych nabożeństw za zmarłych często cytuje się obficie właśnie ją. Dla dusz pokutujących czyściec jest stanem próby przed wejściem do wiecznego szczęścia. A my – jeszcze bytujący na ziemskim świecie – skutecznie możemy im dopomóc. W tym obrazie dusze czyśćcowe błagają nas o modlitwę bez doszukiwania się w nich grzechów.

Artykuł Barbary Marii Czerneckiej pt. „Zlitujcie się nade mną, zlitujcie, przynajmniej wy, przyjaciele moi…” znajduje się na s. 12 listopadowego „Śląskiego Kuriera WNET” nr 65/2019, gumroad.com.

 


„Kurier WNET”, „Śląski Kurier WNET” i „Wielkopolski Kurier WNET” są dostępne w jednym wydaniu w całej Polsce w kioskach sieci RUCH, Kolporter i Garmond Press oraz w Empikach.

Wersja elektroniczna aktualnego numeru „Kuriera WNET” jest do nabycia pod adresem gumroad.com. W cenie 4,5 zł otrzymujemy ogólnopolskie wydanie „Kuriera WNET” wraz z wydaniami regionalnymi, czyli 40 stron dobrego czytania dużego (pod każdym względem) formatu. Tyle samo stron w prenumeracie na www.kurierwnet.pl.

Następny numer naszej Gazety Niecodziennej znajdzie się w sprzedaży 19 grudnia.

Artykuł Barbary Marii Czerneckiej pt. „Zlitujcie się nade mną, zlitujcie, przynajmniej wy, przyjaciele moi…” na s. 12 listopadowego „Śląskiego Kuriera WNET” nr 65/2019, gumroad.com

Dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Komentarze