Paweł Bobołowicz
8 lipca 2018 roku. Polski prezydent składający biało-czerwoną wiązankę na Wołyniu, przy polnej drodze w łanie zboża to wymowny obraz, w pełni oddający tragizm bezimiennych mogił rozrzuconych poza granicami naszego kraju, hołd dla naszych Rodaków pomordowanych przez ukraińskich nacjonalistów w latach 40. XX wieku. Niestety tę chwilę refleksji i zadumy przyćmił w dyskusji publicznej występ wojewody lubelskiego zarzucającego Ukraińcom organizowanie prowokacji i hucpy na terenie RP.
Obok polskiego prezydenta nie było na Wołyniu głowy państwa ukraińskiego. Po raz kolejny nie udało się uzgodnić wspólnej formuły upamiętnienia ofiar ludobójstwa. (…)
Do ostatniego momentu próbowano doprowadzić do wspólnych, polsko-ukraińskich uroczystości. Ukraińska strona chciała przeforsować wariant, w którym prezydenci pojawiliby się nie tylko w miejscu pamięci o polskich ofiarach, ale także o ukraińskich. Polska strona nie chciała się na to zgodzić, by nie tworzyć fałszywej symetrii zbrodni na Wołyniu. Ostatecznie w tym samym czasie, gdy prezydent Duda był na Wołyniu, Petro Poroszenko pojechał do Polski do miejscowości Sahryń, gdzie wg oficjalnego komunikatu, „podczas wizyty roboczej wziął udział w otwarciu pomnika poświęconego pamięci Ukraińców, którzy zginęli w 1944 r. z rąk żołnierzy Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich”. (…)
Podczas gdy polski prezydent w czasie niewątpliwie skomplikowanej wizyty na Wołyniu zapewnia o wspieraniu obecnej Ukrainy w jej prozachodnich aspiracjach, jej reformach i bezpieczeństwie, wojewoda lubelski Przemysław Czarnek wizytę prezydenta Poroszenki w Sahryniu nazywa prowokacją i hucpą. (…)
Niestety wojewoda nie poprzestał na swojej interpretacji wizyty prezydenta Poroszenki i zaatakował jednego z liderów społeczności ukraińskiej w Polsce, dr. Grzegorza Kuprianowicza – prezesa Towarzystwa Ukraińskiego, historyka, byłego kanclerza Kolegium Polskich i Ukraińskich Uniwersytetów. Według wojewody dr Kuprianowicz miał się dopuścić „skandalicznej wypowiedzi” w Sahryniu, stwierdzając, że ofiary w Sahryniu zginęły z rąk innych obywateli RP dlatego, że mówili w innym niż większość języku i dlatego, że byli innego wyznania. (…)
Wojewoda w czasie specjalnej konferencji prasowej przyznał, że nie ma w wystąpieniu Kuprianowicza wypowiedzi zaprzeczającej zbrodniom ukraińskich nacjonalistów, ale prokuratura powinna przebadać nie tylko wypowiedź dra Kuprianowicza z Sahrynia, ale i inne „na przestrzeni ostatnich wielu lat”. Na podstawie takich przesłanek wojewoda lubelski złożył zawiadomienie do prokuratury o możliwości popełnienia przestępstwa. (…)
Wojewoda zapomina o najważniejszym problemie, zresztą rzadko podnoszonym w polskiej i ukraińskiej publicystyce. Zwrócił na niego natomiast uwagę w swoim wystąpieniu właśnie dr Kuprianowicz, który (w przeciwieństwie do wojewody Czarnka) jest zawodowym, uznanym historykiem. Otóż tragedia Sahrynia to tragedia obywateli Rzeczypospolitej, której obywatelami byli zarówno zabójcy, jak i ofiary. Wojewoda zatem wpada we własne sidła, bo umniejszając skalę zbrodni w Sahryniu, podważa cierpienie obywateli polskich – narodowości ukraińskiej. (…)
Zaskakującym wątkiem tego wydarzenia jest powołanie się i działanie wojewody w oparciu o tegoroczną nowelizację ustawy o IPN. Nowelizację, którą lansował profesor Wołodymyr Osadczy, do dzisiaj figurujący na stronie Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego jako Pełnomocnik ds. Współpracy z Ukrainą. Profesor Osadczy referował niezbędność wprowadzenia zmian w ustawie o IPN, strasząc rzekomo odradzającym się banderyzmem i zalewem Ukraińców przyjeżdżających do Polski (zapominając dodać, że do Polski też przybył właśnie jako obywatel Ukrainy). (…)
Powszechnie znana jest też osobista niechęć prof. Osadczego do dra Kuprianowicza. Obydwaj panowie są związani z lubelskim ośrodkiem akademickim, obydwaj zajmują się tematyką ukraińską. Ale o ile dr Kuprianowicz od lat inicjuje działania wspierające dialog polsko-ukraiński, o tyle prof. Osadczy zajął się tropieniem w Polsce „banderowców”. G. Kuprianowicz nie ukrywa swoich ukraińskich korzeni, a prof.. Osadczy swoje osobiste związki z Ukrainą coraz skutecznej wypiera. (…)
Gdyby nie cała „akcja” wojewody Czarnka, można byłoby się spokojnie pochylić nad tym, czego dokonał prezydent Duda na Wołyniu. Zastanowić się, czy dzisiaj jesteśmy bliżej zniesienia absurdalnego zakazu ekshumacji ofiar, czy wreszcie powrócimy do dialogu w formie, o której mówił św. Jan Paweł II i realizował śp. prezydent Lech Kaczyński?
Zamiast tłumaczyć się z wypowiedzi wojewody, moglibyśmy zapytać, czy naprawdę prezydent Ukrainy nie mógł złożyć hołdu polskim ofiarom mordów na Wołyniu? Niestety po raz kolejny ktoś wywołuje wojenkę, w tle której nie ma wielkich, międzynarodowych prowokacji, ale prymitywna myśl o zbliżających się wyborach samorządowych i własnej karierze. A wielka polityka międzynarodowa tymi faktami będzie się jeszcze długo karmić.
Cały artykuł Pawła Bobołowicza pt. „Własne i cudze ceremonie żałobne” znajduje się na s. 9 sierpniowego „Kuriera WNET” nr 50/2018, wnet.webbook.pl.
„Kurier WNET”, „Śląski Kurier WNET” i „Wielkopolski Kurier WNET” są dostępne w jednym wydaniu w całej Polsce w kioskach sieci RUCH, Kolporter i Garmond Press oraz w Empikach, a także co sobota na Jarmarkach WNET w Warszawie przy ul. Emilii Plater 29 (na tyłach hotelu Marriott), w godzinach 9–15.
Wersja elektroniczna „Kuriera WNET” jest do nabycia pod adresem wnet.webbook.pl. W cenie 4,5 zł otrzymujemy ogólnopolskie wydanie „Kuriera WNET” wraz z wydaniami regionalnymi, czyli 40 stron dobrego czytania dużego (pod każdym względem) formatu. Tyle samo stron w prenumeracie na www.kurierwnet.pl.
