Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu: referat o Rudzkim Gwarectwie Węglowym, przedwojennym koncernie hrabiego Ballestrema

Kolejne spotkanie w ramach „Akademii po szychcie 2017”: „O górnośląskim przemyśle w Roku Reformacji na Śląsku. Dynamiczny rozwój górnośląskiego przemysłu górniczo-hutniczego i jego wybitni twórcy”.

Zenon Szmidtke

Marcin Smierz, doktorant w Instytucie Historii Uniwersytetu Śląskiego, wygłosił referat zatytułowany: Rudzkie Gwarectwo Węglowe, poważnie inwestujące mimo trudności, i jego organizator hrabia Nicolaus von Ballestrem.

Rudzkie Gwarectwo Węglowe (1931–1945), koncern należący do hrabiego Ballestrema, stanowił konglomerat wzajemnie uzupełniających się zakładów: trzech kopalń węgla kamiennego, koksowni i elektrowni, zakładów pomocniczych – cegielni, tartaku, stolarni oraz gospodarstwa rolnego zaopatrującego również okolicznych mieszkańców. W skład RGW wchodziła najstarsza na obszarze obecnej Rudy Śląskiej oraz druga na Górnym Śląsku kopalnia węgla kamiennego „Wawel” (pierwotnie „Brandenburg”). (…)

W latach światowego kryzysu gospodarczego zarząd RGW realizował politykę oszczędnościową, polegającą m. in. na redukcji zatrudnienia. Zgodnie z zaleceniem komisarza demobilizacyjnego, zwolnienia w pierwszej kolejności dotyczyły robotników przyjezdnych. Liczono na ich powrót w rodzinne strony do pracy w rolnictwie. Redukcja zatrudnienia dotknęła również kawalerów i pracowników nabywających uprawnienia rentowe. Dążono do niezwalniania jedynych żywicieli rodzin.

W drugiej połowie lat trzydziestych XX wieku w zakładach RGW wprowadzono szereg poważnych inwestycji, m. in. w szybie „Jerzy” w miejsce dotychczasowego przedziału klatkowego zamontowano skip – wówczas nowoczesne urządzenie wydobywcze. W kopalni „Eminencja” zrealizowano koncepcję wyjątkowego w skali Śląska transportu osobowego. Wagony kopalniane (węglarki) o ładowności 640 kg wyposażono w drewniane siedziska i daszki. W jednym tak zmodernizowanym wagonie mieściło się czterech robotników. (…)

Mikołaj Ballestrem był człowiekiem bardzo religijnym, a w RGW panowała duża życzliwość, ale jednocześnie duży dystans między pracownikami różnego szczebla.

Artykuł Zenona Szmidtkego pt. „O Rudzkim Gwarectwie Węglowym” znajduje się na s. 12 lipcowego „Śląskiego Kuriera Wnet” nr 37/2017, wnet.webbook.pl.

 


„Kurier Wnet”, „Śląski Kurier Wnet” i „Wielkopolski Kurier Wnet” są dostępne w jednym wydaniu w całej Polsce w kioskach sieci RUCH, Kolporter i Garmond Press oraz w Empikach, a także co sobota na Jarmarkach Wnet w Warszawie przy ul. Emilii Plater 29 (na tyłach hotelu Marriott), w godzinach 9–15.

Wersja elektroniczna „Kuriera Wnet” jest do nabycia pod adresem wnet.webbook.pl. W cenie 4,5 zł otrzymujemy ogólnopolskie wydanie „Kuriera Wnet” wraz z regionalnymi dodatkami, czyli 40 stron dobrego czytania dużego (pod każdym względem) formatu. Tyle samo stron w prenumeracie na www.kurierwnet.pl.

Artykuł Zenona Szmidtkego pt. „O Rudzkim Gwarectwie Węglowym” na s. 12 lipcowego „Śląskiego Kuriera Wnet” nr 37/2017, wnet.webbook.pl

Dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Komentarze