Lech Rustecki
Pieniądz jest towarem powszechnie wykorzystywanym jako środek płatniczy, który rozwiązuje problemy związane z barterem, czyli bezpośrednią wymianą użytecznych towarów i usług. Jeśli A ma komputer na sprzedaż, a B – samochód, to w jaki sposób dokonają wymiany, skoro A potrzebuje telewizora? Pieniądz umożliwia wymianę pośrednią – sprzedaż produktu nie za towar, którego potrzebujemy, lecz za inny, który następnie wymienimy na ten właściwy. (…)
Wolny rynek eliminował nieuczciwe mennice i dopiero, gdy pojawił się monopol na bicie monet, konkurencja przestała działać i brakowało mechanizmu, który mógłby powstrzymać „psucie monety”, polegające bądź na stopniowym obniżaniu zawartości szlachetnego kruszcu w monecie bądź na zmniejszaniu jej ciężaru.
W wyniku psucia monety zwiększała się liczba monet wyprodukowanych z tej samej ilości kruszcu, co nieuchronnie prowadziło do wzrostu cen, czyli inflacji. Dodatkowo na rynku istniały dwa rodzaje pieniądza o tej samej randze prawnej, ale jeden z nich był postrzegany jako lepszy (ten o wyższej zawartości kruszcu) i podlegał gromadzeniu, czyli tezauryzacji, a ten „gorszy” pozostawał w obiegu. Ta zasada, znana powszechnie jako „gorszy pieniądz wypiera lepszy”, została odkryta przez Mikołaja Kopernika i Thomasa Greshama, a przez ekonomistów nazywana jest prawem Kopernika-Greshama. (…)
W grudniu 2016 roku złoto wchodzące w skład aktywów rezerwowych Narodowego Banku Polskiego zostało wycenione na ponad 16 miliardów złotych. Ta wartość, przyjmując kursy złota i walut z grudnia, odpowiada nieco ponad 100 tonom złota lub 8 tysiącom 400-uncjowych sztabek standardu good delivery, które są podstawową jednostką rozliczeniową w międzynarodowym i międzybankowym obrocie złotem. To złoto jest nazywane monetarnym i stanowi część rezerwy kruszcowej Polski.
W tym samym czasie łączna wartość monet i banknotów w obiegu pozabankowym oraz pieniędzy na rachunkach płatnych na żądanie wyniosła osiemset piętnaście miliardów trzysta dziesięć milionów sto tysięcy złotych. Gdyby wymienić te pieniądze na złoto po aktualnym kursie, otrzymalibyśmy 5250 ton tego metalu, czyli blisko 422 tysiące 400-uncjowych sztabek złota. Tyle kruszcu powinno znajdować się w bankowych skarbcach w systemie pieniężnym opartym na klasycznym standardzie złota, w którym masa żółtego metalu definiuje wartość jednostki waluty, a pieniądz papierowy jest w pełni wymienialny na złoto.
Obecnie żaden kraj nie korzysta ze standardu złota, ale państwa posiadają złoto monetarne jako jeden z wielu elementów określających wartość walut. (…)
15 sierpnia 1971 roku prezydent Nixon ogłosił odejście od złota, gdy europejskie banki centralne zagroziły, że wymienią znaczną część swoich ogromnych zasobów dolarowych na złoto.
W ten sposób historia pieniądza wymienialnego na złoto dobiegła końca. Został zerwany nawet ten niewielki związek ze złotem, utrzymywany po roku 1933. Nastała era pieniądza fiducjarnego (łac. fides – wiara), który nie ma pokrycia w złocie, a jego wartość opiera się na zaufaniu do emitenta.
Cały artykuł Lecha Rusteckiego pt. „Krótka historia złotego pieniądza” można przeczytać na s. 17 marcowego „ Kuriera Wnet” nr 33/2017, wnet.webbook.pl.
„Kurier Wnet”, „Śląski Kurier Wnet” i „Wielkopolski Kurier Wnet” są dostępne w jednym wydaniu w całej Polsce w kioskach sieci RUCH, Kolporter i Garmond Press oraz w Empikach, a także co sobota na Jarmarkach Wnet w Warszawie przy ul. Emilii Plater 29 (na tyłach hotelu Marriott), w godzinach 9–15.
Wersja elektroniczna „Kuriera Wnet” jest do nabycia pod adresem wnet.webbook.pl. W cenie 4,5 zł otrzymujemy ogólnopolskie wydanie „Kuriera Wnet” wraz z regionalnymi dodatkami, czyli 40 stron dobrego czytania dużego (pod każdym względem) formatu. Tyle samo stron w prenumeracie na www.kurierwnet.pl.
