Tadeusz Loster
17 września 1940 roku w pierwszą rocznicę napaści Związku Radzieckiego na Polskę, Radziecka Rosja hucznie obchodziła zwycięstwo Czerwonej Armii nad „pańsko-burżuazyjnym rządem Polski”.
Zamieszczano zdjęcia i wspomnienia w prasie z tych „pełnych chwały dni oswobodzenia zachodniej Ukrainy oraz zachodniej Białorusi” – jak nazywała tę wojnę radziecka propaganda. Z tej okazji poczta ZSRR wprowadziła do obiegu znaczki pocztowe o nominale 10, 30, 50, 60 kopiejek i 1 rubel. Ta pięcioznaczkowa seria, zawierająca znaczki o dużym nominale, umożliwiała wysyłkę listów poleconych, pisanych za granicę kraju oraz przesyłanych drogą lotniczą. Każdy ze znaczków miał obok nominału tę samą propagandową treść: „Oswobodzenie bratnich narodów zachodniej Ukrainy i zachodniej Białorusi 17 IX 1939 r. Poczta ZSRR”.
Warto przyjrzeć się, co przedstawiały zamieszczone na znaczkach propagandowe obrazki. Na każdym z nich pokazano spontaniczne przyjęcie żołnierzy radzieckich przez ludność Kresów oraz potęgę niezwyciężonej Armii Czerwonej. Znaczek o nominale 10 kopiejek przedstawia bolszewickiego żołnierza trzymającego na rękach uśmiechniętego chłopca, który w wyciągniętej ręce trzyma bukiet kwiatów przeznaczony dla oswobodzicieli gnębionych narodów. Trzydziestokopiejkowy znaczek pokazuje grupę chłopów kresowych witających radziecką armię. Obok czołgu z przelatującymi nad nim samolotami podąża dobrze ubrany i uzbrojony żołnierz, witany otwartymi do braterskiego uścisku ramionami przez bosych, siermiężnie ubranych kresowych chłopów. Do żołnierza podbiega również dziewczynka z bukietem kwiatów.
Na znaczkach o nominale 50 i 60 kopiejek umieszczono rysunek, który jest prawie identyczny jak zdjęcie zamieszczone w rocznicowych „Nowostiach”. Radziecki żołnierz z ciężarówki rozdaje zgromadzonej ludności „Prawdę”. Wyciągnięte dłonie ludzi oblegających żołnierza świadczą o pragnieniu okłamywanej ludności, aby przeczytać wreszcie upragnioną prawdę. Znaczek o największym nominale, jednorublowy, pokazuje kolumnę czołgów witanych przez tubylczą ludność. Wśród niej znajduje się mężczyzna powiewający radziecką flagą oraz kobieta z maleńkim dzieckiem na ręku, które ma dłoń uniesioną w geście powitania oswobodzicieli narodu.
Cynizm propagandy przedstawiony na znaczkach nie różnił się od zdjęć i rysunków zamieszczanych w prasie radzieckiej.
Tylko raz Związek Radziecki tak hucznie obchodził rocznicę 17 września. 22 czerwca 1941 roku hitlerowskie Niemcy zaatakowały bolszewicką Rosję, która formalnie była sojusznikiem Niemiec (pakt Ribbentrop–Mołotow). Rozpoczęcie „wielkiej wojny ojczyźnianej” spowodowało nową sytuację polityczną, w której trudno było się chwalić uczestnictwem wraz z Niemcami w IV rozbiorze Polski. Dokumenty czasu w formie propagandowych znaczków przetrwały, rozesłane drogą pocztową po całym świecie.
Artykuł Tadeusza Lostera pt. „Pierwsza rocznica sławy i chwały” znajduje się na s. 12 październikowego „Śląskiego Kuriera WNET” nr 52/2018, wnet.webbook.pl.
„Kurier WNET”, „Śląski Kurier WNET” i „Wielkopolski Kurier WNET” są dostępne w jednym wydaniu w całej Polsce w kioskach sieci RUCH, Kolporter i Garmond Press oraz w Empikach, a także co sobota na Jarmarkach WNET w Warszawie przy ul. Emilii Plater 29 (na tyłach hotelu Marriott), w godzinach 9–15.
Wersja elektroniczna „Kuriera WNET” jest do nabycia pod adresem wnet.webbook.pl. W cenie 4,5 zł otrzymujemy ogólnopolskie wydanie „Kuriera WNET” wraz z wydaniami regionalnymi, czyli 40 stron dobrego czytania dużego (pod każdym względem) formatu. Tyle samo stron w prenumeracie na www.kurierwnet.pl.
