„Działać sprawnie, odważnie, ostrożnie i milcząco”. Obwód Bielsko AK w planach powstania powszechnego i „Burzy”

Zachowały się raporty dotyczące nie tylko sił własnych AK, ale także materiały wywiadowcze, w których precyzyjnie omówiono siły przeciwnika w poszczególnych obiektach, które zamierzano zaatakować.

Wojciech Kempa

Inspektorat Bielsko Armii Krajowej w początkowym okresie niemieckiej okupacji nie miał szczęścia. Jego sztab targały konflikty personalne, a co gorsza, zdołali doń wniknąć agenci gestapo, czego efektem były zakrojone na szeroką skalę aresztowania, do których doszło jesienią 1942 roku. Wiele kluczowych postaci miejscowej konspiracji trafiło do więzień i obozów koncentracyjnych, a znaczna część ocalałych struktur związała się z Narodową Organizacją Wojskową. Dotyczyło to w szczególności Obwodu Bielsko, większości sił Placówki Kęty, a także niektórych jednostek Obwodu Żywiec. W okolicach Bielska i Białej w AK pozostała jedynie tzw. „siatka Tomaszczyka”, jednakże 18 listopada 1943 roku Andrzej Tomaszczyk został aresztowany przez gestapo. (…)

W trzecim kwartale 1943 roku do AK powróciła część struktur Placówki Kęty, a w czwartym kwartale 1943 roku – zgrupowanie Franciszka Bociana, które wedle stanu na koniec III kwartału liczyło 494 żołnierzy. (…) W roku 1944 przystąpiono do odtwarzania 3 Pułku Strzelców Podhalańskich. (…) Nadto na terenie Obwodu Bielsko formowano oddziały Wojskowej Służby Ochrony Powstania, które były przeznaczone do zadań pomocniczych, w szczególności do służby wartowniczej. (…)

Z dniem 18 czerwca 1944 roku sfinalizowano akcję scaleniową NOW z AK. Dodajmy, że na koniec maja 1944 roku siły NOW w Obwodzie Bielsko liczyły 761 żołnierzy, przy czym już wcześniej wydzielono z nich oddziały z okolic Kęt (w sile ok. 250 ludzi), które w ramach akcji scaleniowej miały zostać włączone do Obwodu AK Oświęcim. Siły Obwodu Bielsko mogły nadto liczyć na wsparcie miejscowych oddziałów Batalionów Chłopskich i Gwardii Ludowej PPS, które w wyniku akcji scaleniowej również weszły w skład AK, ale podlegały bezpośrednio Komendzie Inspektoratu. (…)

26 lipca 1944 roku komendant Inspektoratu „Bagno” wydał wstępny rozkaz do przeprowadzenia akcji „Burza”. W ślad za tym komendant Obwodu Bielsko („Brzemię 86”) wydał rozkaz L.dz. 3/4.8.44, skierowany do komendantów placówek:

(…) Przypominać stale zasady żołnierskich obowiązków: miłość Ojczyzny, karność, odwaga, ścisłe dochowanie tajemnicy wojskowej. Powtarzać stale zakaz zgromadzeń, picia wódki, prowadzenia zapisków, ewidencji itp. Przypominać o obowiązujących przygotowaniach przed wymarszem: zabrania żywności, bielizny, koca, bandaży itp. (…)

W chwili cofania się, dalszego odwrotu wojsk niem. przez nasze tereny przewidziana jest akcja rozbrajania npla według specjalnych rozkazów Kmdta Obwodu. Na tenże okres należy przygotować do akcji oddziały dywersyjne (niszczenie połączeń telef., telegr., komunikacji kolej., niszczenie mostów, urządzanie zasadzek i barykad).

W przypadku wkraczania wojsk sowieckich na tutejsze tereny, walki nie podejmować z nimi; wojska sowieckie winne zastać teren przez nas już opanowany i zabezpieczony.

Wobec możliwości wstrzymania w każdej chwili ruchu kolejowego, należy mieć w pogotowiu własne środki komunikacyjne (sztafety gońców, kolarze, motocykliści) dla szybkiej i sprawnej łączności między Kdą Obwodu oraz między oddziałami (plut., drużyny). (…)

Działać sprawnie, odważnie, ostrożnie i milcząco. Mimo ewentualnych mogących mieć miejsce aresztowań pewnych jednostek naszych oddziałów, względnie innych osób na terenie plac., należy pracę prowadzić energicznie nadal. Powody aresztowań badać, środowiska akcji AK izolować, przedstawić natychmiast dokładne meldunki. W żadnym wypadku ubytek jednostki nie może spowodować przerwy w działaniach nawet na chwilę.

Cały artykuł Wojciecha Kempy pt. „Obwód Bielsko Armii Krajowej w planach powstania powszechnego i »Burzy«” znajduje się na s. 10 lutowego „Śląskiego Kuriera WNET” nr 44/2018, wnet.webbook.pl.

 


„Kurier WNET”, „Śląski Kurier WNET” i „Wielkopolski Kurier WNET” są dostępne w jednym wydaniu w całej Polsce w kioskach sieci RUCH, Kolporter i Garmond Press oraz w Empikach, a także co sobota na Jarmarkach WNET w Warszawie przy ul. Emilii Plater 29 (na tyłach hotelu Marriott), w godzinach 9–15.

Wersja elektroniczna „Kuriera WNET” jest do nabycia pod adresem wnet.webbook.pl. W cenie 4,5 zł otrzymujemy ogólnopolskie wydanie „Kuriera WNET” wraz z regionalnymi dodatkami, czyli 36 stron dobrego czytania dużego (pod każdym względem) formatu. Tyle samo stron w prenumeracie na www.kurierwnet.pl.

Artykuł Wojciecha Kempy pt. „Obwód Bielsko Armii Krajowej w planach powstania powszechnego i »Burzy«” na s. 10 lutowego „Śląskiego Kuriera WNET” nr 44/2018, wnet.webbook.pl

Komentarze