Viive Noor o ilustracji w Estonii: Jakość druku w czasach Związku Radzieckiego była okropna

fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Rozmowa z Viive Noor kurator w Estońskim Centrum Literatury Dziecięcej.

Rozmowę przeprowadziła Hanna Tracz.

Więcej audycji z cyklu Kultura Trójmorze znajdą państwo tutaj

Protesty w największej na świecie fabryce iPhone’ów w Chinach. Komentuje Andrzej Zawadzki-Liang

Chiny/ licencja: CC BY-NC-ND 2.0 autor: Carlos Rivera

W zakładach Foxconn, podwykonawcy firmy Apple, doszło do starć między setkami pracowników a służbami porządkowymi.

Wysłuchaj całej rozmowy już teraz!

Andrzej Zawadzi-Liang zaznacza, że dany zakład ma duże znaczenie dla gospodarki prowincji, w której doszło do protestów.

Jest to fabryka zatrudniającą blisko 350 tys. osób na powierzchni dziesięciu kilometrów kwadratowych. […] Ponadto, jest to jedna z największych inwestycji tajwańskich w Chinach. A Foxconn jest jedną z największych firm technologicznych w ogóle w świecie dostarcza 40 procent światowej elektroniki. Wszelkie zakłócenia, czy wszelkie zaprzestania produkcji odbije się natychmiast na rynkach światowych. 

Nasz gość zwraca uwagę na to, że oficjalne media nie wspominają o tym wydarzeniu, także brak oficjalnych informacji od władz Chin. Tłumaczy, że w Chinach protesty robotników są rzadkością.

Andrzej Zawadzi-Liang mówi o przyczynach, które mogły doprowadzić do starć robotników z policją.

Trzeba zwrócić uwagę na to, że ci pracownicy są zakwaterowani w warunkach  mało komfortowych, w pokoju  sześciu-ośmiu osobowym. Do tego dochodzi polityka zero covid, co oznacza, ze jeśli w zakładzie doszło do zachorowań, ci ludzie zostali odizolowani i nie mogą opuścić zakładu. Całe zaopatrzenie jest im dostarczane, ale wiadomo, że tego nie wystarcza. Więc nie dziwię się tym protestom, szczególnie kiedy brakuje zaopatrzenia

Czytaj także:

Studio Tajpej: Chiny nie mają już żadnych sojuszników, poza związkiem z rozsądku z Rosją

Autor książki „Apartament w hotelu wojna. Reportaż z Dobasu” o przyszłości Ukrainy i Putinie

Tomaš Forró, pisarz, reporter i laureat Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego, relacjonuje swój pobyt na Ukrainie w czasie wojny.

Wysłuchaj całej audycji już teraz!

Tomaš Forró jest autorem książki, poświęconej trwającej od 2014 roku agresji Rosji na Ukrainę. Jego książka – Apartament w hotelu wojna. Reportaż z Dobasu –  napisana trzy lata temu, stała się na nowo aktualna w związku z agresją Rosji na Ukrainę.

Rozmówca Magdaleny Uchaniuk mówi o separatystach ze Słowacji i Czech, którzy zdecydowali się dołączyć do jednostek rosyjskich. Tłumaczy ich motywację:

Ci ludzie mieli jedną wspólną cechę, że oni odniosły klęskę w swoim życiu osobistym, czyli straciły pracę, partnerkę, albo nigdy nie były w stanie w ogóle zostać integralną częścią społeczeństwa, albo po prostu wszystko razem.

Nasz gość komentuje perspektywy Ukrainy w tej wojnie:

Dzisiaj, jeżeli chodzi o potencjał wojskowy, myślę, że Ukraina zaczęła w dobrym momencie przejęła inicjatywę od Rosji. Naprawdę jest w stanie, jeśli nie w ogóle uwolnić swoje terytoria, to przynajmniej dużą ich część i spowodować klęskę Rosji.

Tomaš Forró tłumaczy, jaki najtrudniejsze przeżycie doświadczył podczas pobytu w Ukrainie.

To może były dwa albo trzy dni przed tym, jak Lisiczansku został zajęty przez rosyjskie wojsko. Jeździliśmy wozem opancerzonym i przekonywaliśmy miejscowych ludzi, żeby jechali z nami, żeby się ewakuowali. Oni nie chcieli. Niektórzy po prostu głęboko nie ufali swojemu własnemu rządowi i otwarcie mówili, że czekają na na armię Rosji. 

Również tłumaczy, kim dla jest dla niego Władimir Putin.

Dzisiaj Władimir Putin to jest człowiek z bardzo głęboką irracjonalnością. Ja nigdy nie mówię, że to jest wariat, że to jest fanatyk. To jest człowiek, który ma jakiś plan. Tylko on od początku ponosił klęskę i jest chyba na tyle izolowany, że nie może liczyć na autokorekcję.

Na zakończenie, Tomaš Forró dzieli się swoją wizją przyszłości Ukrainy:

Dzisiaj przyszłość Ukrainy jest na pewno zarazem przyszłością Europy. Więc ja sobie w tym momencie już nie potrafię wyobrazić, żeby rozmawiać o Ukrainie bez tego, żeby rozmawiać zarazem o Unii Europejskiej i o NATO. Wierzę, że wojna się wkrótce skończy.

Czytaj także:

Gen. Samol: Jeżeli Ukraińcy utrzymają Bachmut, to być może pod koniec zimy uda im się odbić Krym

Ksiądz, który zrobił układ z Panem Bogiem. Oddał swoją kamizelkę kuloodporną i zawierzył Bogu – Studio Lwów 23.11.2022

W tym odcinku druga część rozmowy z Piotrem Kalinowskim, księdzem katolickim z Odessy.

Ksiądz Piotr Kalinowski miał do 24 lutego 2022 roku parafię w Tawrijśku, na południu Ukrainy, tuż przy strefie okupowanej. Rosyjska inwazja zastała księdza w Polsce:

W tym czasie wyjechałem na chrzest mojego kuzyna. Dojechałem do domu około 3 nad ranem, a od 5 polskiego czasu rozległy się telefony. Od tej pory już nie spałem. Nie spałem przez cały tydzień…Myślałem, że wojny nie będzie. Oni tam siedzą, ale chyba wszystko będzie dobrze, więc ze spokojnym sumieniem wyjechałem i później nie mogłem w to uwierzyć. Parafianie przysyłali fotografie z tych miejsc, w których ja tak naprawdę dzień wcześniej byłem i gdzieś już pierwszego dnia w okolicach dwunastej były powieszone rosyjskie flagi, było rosyjskie wojsko i rosyjski sprzęt wojenny. Dla mnie to jest po prostu jakbym oglądał jakiś film z czasów drugiej wojny światowej…

Ksiądz Piotr wrócił na Ukrainę, opiekuje się parafią w Dacznem pod Odessą, ale zajmuje się również pomocą żołnierzom na froncie:

Zaczyna się od tego, że ja pomagam, coś przywożę i jeśli ono są przekonani do mnie, można porozmawiać o Bogu, niektórzy proszą o spowiedź, żeby to sumienie oczyścić.

Nasz bohater jeżdżąc w niebezpieczne miejsca zawierzył Bogu. Wszystkie środki ochrony oddaje potrzebującym:

Moi znajomi, którzy kupowali mi kamizelki kuloodporne, bo Piotrek jeździ tam gdzie jest niebezpieczne, ja zawsze oddaję. Z Panem Bogiem umówiłem się, mamy taką nie zapisaną umowę: Panie Boże ja wszystko co mi będą dawali do swojej ochrony, będę oddawał, ale to robisz tak, żeby do mnie nie strzelali. Ksiądz żartuje, że czasem dzwonią z frontu i proszą: „Batiuszka, przyjeżdżaj, chociaż przez godzinę nie będą strzelać”

ks. Piotr Kalinowski, fot.: Wojciech Jankowski
ks. Piotr Kalinowski, fot.: Wojciech Jankowski

Wojciech Jankowski pytał również o sytuację na terenach okupowanych, o to czemu Ukraina jest tak ciężko doświadczana. Ksiądz Piotr powiedział, że może to być oczyszczenie, jak chcą niektórzy miejscowi teologowie, które da odrodzenie Ukrainy. Zauważył również, jak fatalne były statystki aborcji. Prawdopodobnie na Ukrainie w latach 1991-2013 było ponad 40 milinów aborcji. Sytuacja na terenach okupowanych przypomina zdaniem księdza lata 90. Decydują tam układy, nieformalne powiązania i korupcja. Sam ksiądz musiał zapłacić (prawdopodobnie rosyjskim żołnierzom) za powstrzymanie się od zniszczenia kościoła przez okupantów.

Rozmowa została przeprowadzona w Odessie w kurii Diecezji Odesko-Symferopolskiej.

Studio Lwów było nietypowe, ale zabrało słuchaczy na południe Ukrainy. Gorąco zapraszamy do wysłuchania audycji.

Czytaj też:

Anna Łabuszewska: intensywne ataki rakietowe mają zasłonić porażkę Rosjan w Chersoniu

Studio Białoruskie 23.11.2022: Ponownie przełożono proces Andrzeja Poczobuta. Zwiększają się represje względem Polaków

Andrzej został włączony w listę terrorystów białoruskiego KGB – mówi Marek Zaniewski, wiceprezes Związku Polaków na Białorusi. Zwraca uwagę, że niepewna jest również przyszłość Andżeliki Borys.

Gościem Olgi Siemaszko i Pawła Bobołowicza był Marek Zaniewski. W kwestii Andrzeja Poczobuta trwają ustalenia odnośnie nowej daty procesu. Zarzuty względem niego nie ułatwiają sytuacji. Wiceprezes Związku Polaków na Białorusi stwierdził również, że Andżelika Borys jest w domu, ale jej sprawa wciąż nie trafiła do sądu.

Wobec niej nadal toczy się śledztwo. Nie wiadomo ile ten proces będzie jeszcze trwał. Każdego dnia może się coś zmienić. Mogą ją zamknąć w więzieniu, mogą zaprosić na przesłuchanie.

Andrzej Poczobut przebywa w więzieniu od 25 marca 2021 roku. Andżelika Borys była w areszcie od 23 marca 2021 roku, do 25 marca 2022. Prześladowania Polaków na Białorusi nie ogranicza się do dwóch osób. Redaktorzy rozmawiają z gościem o sytuacji na Białorusi, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji Polaków mieszkających w kraju rządzonym przez reżim Łukaszenki.

Marek Zaniewski:

W zeszłym tygodniu odbyły się rewizje w biurze Związku Polaków w Grodnie, też u czołowych działaczy w Grodnie, Mińsku, Brześciu. Została wszczęta sprawa karna za działalność niezarejestrowanej organizacji. Za to grozi do dwóch lat więzienia. Wśród oskarżonych została jedna wiceprezes Związku Polaków. […] My się nie poddajemy i robimy wszystko co możemy. Naszym podstawowym zadaniem jest chronienie ludzi.


Olga Siemaszko, szefowa Białoruskiej Redakcji Radia Wnet, przygotowała najświeższe informacje:

  • Białoruś zaktualizowała „listę organizacji, formacji, przedsiębiorców zaangażowanych w działalność ekstremistyczną”. Dodano do niej kolejny portal internetowy – Grodna.life. Wcześniej materiały publikowane na Grodnie.life były uznawane za ekstremistyczne. Na liście „formacji ekstremistycznych” są praktycznie wszystkie niezależne media Białorusi, w tym BiełaPAN, Nasza Niwa.
  • Ksiądz z zamkniętego kościoła Mińsku chce pracować tam jako dozorca. Czerwony Kościół został zamknięty po pożarze z 26 września.  Władze tłumaczą to troską o bezpieczeństwo wiernych. Proboszcz Władysław Zawalniuk tłumaczy, że nie może wykonywać swoich obowiązków, w tym odprawiać mszy, w związku z zamknięciem kościoła, a pobliskie terytorium nie jest sprzątane.

Żebym mógł przynosić korzyść parafii, proszę o pozwolenie, abym mógł wykonywać obowiązki dozorcy terenu wokół Czerwonego Kościoła – napisał Władysław Zawalniuk.

  • Kanada nałożyła sankcje na Białoruś za wspieranie rosyjskiej wojny na Ukrainie Sankcje dotyczą 22 białoruskich wysokich urzędników i wojskowych, m.in. nadzorujących granicę między Białorusią a Ukrainą. Sankcje nałożono też na 16 firm, w tym 5 banków, białoruską kolej, przedsiębiorstwa produkcji wojskowej – wynika z danych na stronie rządu Kanady. Kanada podjęła taką decyzję natychmiast po wizycie Swietłany Cichanouskiej. Liderka białoruskiej opozycji wzięła udział w forum bezpieczeństwa w kanadyjskim Halifaxie.
  • Cichanouska spotkała się z byłym prezydentem Ukrainy Petrem Poroszenką. Internet zareagował na to wydarzenie krytyką lub zaskoczeniem. Ukraiński ekspert, politolog Wołodymyr Wola skomentował spotkanie w Radiu Unet:

„Cichanouska ma prawo spotykać się ze wszystkimi przedstawicielami stowarzyszeń i politycznych ugrupowań, ze wszystkimi ekspertami, niezależnie od ich relacji z obecnym rządem. Przypuśćmy, że inicjatorem tego spotkania był prezydent Poroszenko, więc Cichanouska powinna była odmówić? Absolutnie nie. Myślę, że to słuszne, że to spotkanie się odbyło. Jeśli mówimy o konsekwencjach tej wymiany myśli, to widzimy coraz szersze i głębsze zaangażowanie ukraińskich polityków w komunikację z białoruską opozycją. To normalny proces.”

Wysłuchaj całej audycji już teraz!


Poprzednich audycji możesz wysłuchać tutaj

Interesują Cię sprawy wschodnie? Zobacz Радыё Ўнэт (radiounet.fm)

Vilkas: Uważa się, że nacjonalizm to dobre antidotum na bolszewizm. Mackiewicz z tym polemizował.

fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Przed domem Józefa Mackiewicza w podwileńskim Czarnym Borze Piotr Mateusz Bobołowicz rozmawia z Leonardasem Vilkasem.

Przed domem Józefa Mackiewicza w podwileńskim Czarnym Borze Piotr Mateusz Bobołowicz rozmawia z Leonardasem Vilkasem, litewskim tłumaczem dzieł tego wybitnego, acz nieco zapomnianego pisarza i publicysty.

Więcej audycji z cyklu Kultura Trójmorze znajdą państwo tutaj

Historia Estonii: Od kiedy możemy mówić o Estończykach? Jak okupacja radziecka wpłynęła na kraj?

fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Rozmowa z Kristą Sarv z Muzeum Historii Estonii. Które wydarzenia w historii Estonii były kluczowe? Jacy są Estończycy?

Rozmowę przeprowadziła Hanna Tracz

Więcej audycji z cyklu Kultura Trójmorze znajdą państwo tutaj.

Skąd się wzięli Litwini? – rozmowa z autorem książki „Szańce kultur. Szkice z dziejów narodów Europy Wschodniej.”

fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Profesor Bohdan Cywiński autor książki „Szańce kultur. Szkice z dziejów narodów Europy Wschodniej.

Profesor Bohdan Cywiński autor książki „Szańce kultur. Szkice z dziejów narodów Europy Wschodniej.

Rozmowę przeprowadził Krzysztof Skowroński.

Więcej audycji z cyklu Kultura Trójmorze znajdą państwo tutaj