Audycja poświęcona polityce kulturze i gospodarce obszarów dawnej Rzeczypospolitej oraz Europy wschodniej. Prowadzą Paweł Bobołowicz (Studio Kijów) i Wojciech Jankowski (Studio Lwów).
Niezależne białoruskie media na emigracji organizują maraton, by wesprzeć więźniów politycznych na Białorusi i ich rodziny. Trwa on 29 lipca od 9:00 czasu warszawskiego do 21:00.
Szefowa redakcji białoruskiej Radia Wnet Olga Siemaszko wraz z redakcją białoruską weźmie również udział w maratonie. Od godziny 19:30 do godziny 21:00 na antenie Radia Wnet odbędzie się białoruski koncert. Maraton Wsparcia Więźniów Politycznych to także zbiórka. Informacje pod poniższym linkiem.
Gościem Pawła Bobołowicza i Olgi Siemaszko jest Paweł Łatuszka, Wiceprzewodniczący Gabinetu Tymczasowego Swietłany Cichanouskiej i przewodniczący Narodowego Zarządu Antykryzysowego. Opowiada on o sytuacji i próbach wsparcia więźniów politycznych reżimu Łukaszenki. Porusza też temat innych form represji, jak chociażby tych stosowanych wobec osób o polskim pochodzeniu:
Każdego dnia są kolejne zatrzymania. No, chociażby ostatnie informacje, które dochodziły do nas z Białorusi, że każdy posiadacz Karty Polaka powinien zgłosić się do siedzib rejonowych KGB i zrobić swój wybór: oddać Kartę Polaka lub straci pracę, zostanie zwolniony. To może dotyczyć setki tysięcy obywateli Białorusi – Polaków, przedstawicieli polskiej mniejszości.
Piotr Ciarkowski, prezes firmy Bikor, członek zarządu Międzynarodowego Stowarzyszenia Przedsiębiorców Polskich na Ukrainie kontynuuje podjęty wcześniej w Raporcie z Kijowa problem przekraczania granicy polsko-ukraińskiej i trudności, jakie stwarza to dla polskich inwestorów na Ukrainie.
Sobotnia audycja Radia Wnet tradycyjnie odwiedziła Białoruś, Artur Żak omówił wydarzenia z Ukrainy, a prof. Agnieszka Legucka i dr Konrad Zasztowt przenieśli nas do basenu Morza Czarnego.
Prezes Radia Berdyczów Jerzy Sokalski przybliżył fakt odsłonięcia w Berdyczowie tablicy poświęconej spotkaniu w Berdyczowie Józefa Piłsudskiego i Symona Petlury: –
Tablica jest, ładnie wygląda, jest umieszczona przy wejściu głównym dworca kolejowego od strony peronu. Nawet dzięki tej tablicy odnowiono wnętrze dworca, pomalowano ściany zewnętrzne. Ale zamontowanie tej tablicy w moim zdaniem też łamie niejako historiografii sowiecką. Bardzo ważne było spotkanie Naczelnego Wodza Polski Józefa Piłsudskiego i atamana Petlury. To przypieczętowało polsko ukraińską współpracę wojskową w tych czasach. To teraz szczególnie ta tablica jakby podkreśla nasz związek pomiędzy Polską i Ukraina, to wielkie wsparcie ze strony Polski.
Prof. Agnieszka Legucka, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, opisała między innymi kwestię zbożową w relacjach z Chinami:
Głównym odbiorcą są państwa azjatyckie, a w szczególności Chiny. I ostatnio widać, że jest zbliżenie między stroną chińską a ukraińską m.in. w kwestiach gospodarczych. Rosji się to bardzo nie podoba i w wielu innych aspektach. Jednym z argumentów, które teraz też widzę, to jest kwestia pogarszających się relacji Rosji z Turcją w odniesieniu do ostatniego szczytu chociażby w Wilnie. I jednocześnie tego może nie zbliżenia, ale pewnych elementów współpracy ukraińsko chińskiej
Dr Konrad Zasztowt (Wydział Orientalistyczny UW) skomentował ostatnie gesty Federacji Rosyjskiej odnośnie umowy zbożowej i zapowiedzi strzelania do statków towarowych, które będzie traktowała, jak potencjalnych dostarczycieli broni na Ukrainę:
Tak naprawdę nikt nie został ukarany [za pucz Prigożyna]. Z punktu widzenia takiego przywódcy jak Erdoğan, tureckiego prezydenta to pokazuje słabość Kremla, słabość rosyjskiego reżimu. Potem mieliśmy też takie ukraińskie gesty Turcji jak to, że żołnierze, którzy byli w Turcji, dostali możliwość powrotu na Ukrainę. To było wbrew umowom turecko-rosyjskim. Potem oczywiście mieliśmy szczyt NATO, gdzie, gdzie też Turcja pokazała, że jednak stoi razem z sojusznikami i zgodziła się, przynajmniej na razie deklaratywnie, na członkostwo Szwecji. Tak więc Rosja coś tutaj musiała pokazać. Tak jakoś asertywność, tak myślę, myślę, to jest taki troszeczkę gest bezsilności.
Raman Żdanowicz z redakcji białoruskiej Radia Wnet przybliżył wydarzenia z mijającego tygodnia.
Artur Żak omówił wydarzenie z Ukrainy i Rosji.
Audycję Prowadzili Wojciech Jankowski i Artur Żak.
Pomnik „Pamięci Mieszkańców Ostrówek i Woli Ostrowieckiej pomordowanych w sierpniu 1943 r.”, fot.: Piotra Mateusz Bobołowicz
Powiedział Gość Programu Wschodniego, Rafał Dzięciołowski, prezes Fundacji Solidarności Międzynarodowej.
Gość Pawła Bobołowicza, prowadzącego dziś audycję z Warszawy, dodał:
Nikt nie zapomniał o ofiarach. Mówię to z absolutną odpowiedzialnością. Dotyczy to zarówno pana Prezydenta, jak i rządu Rzeczypospolitej Polskiej. Jestem absolutnie przekonany, że rząd Prawa i Sprawiedliwości zrobił mnóstwo działań i podjął tysiące inicjatyw zmierzających do tego, żeby doprowadzić do sytuacji, w której, i tu wypada się zgodzić z księdzem Tadeuszem Isakowiczem-Zaleskim, co jest kluczowe dla porozumienia polsko ukraińskiego, czyli ekshumacji, które zostały wreszcie uruchomione.
Wczoraj, w piątek 7 lipca odbyło się w Archikatedrze Warszawskiej, Nabożeństwo Przebaczenia i Pojednania w ramach kościelnych obchodów 80. rocznicy rzezi wołyńskiej. W nabożeństwie wzięli udział przedstawiciele Kościoła katolickiego w Polsce, Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego i Kościoła Rzymskokatolickiego w Ukrainie. Podczas uroczystości zostało podpisane wspólne orędzie. Kilkanaście osób przed katedrą protestowało z transparentami dotyczącymi rzezi wołyńskiej. Wśród nich był ksiądz Isakowicz-Zaleski, z którym przy samych drzwiach katedry porozmawiał Paweł Bobołowicz.
Tadeusz Isakowicz-Zaleski:
Premier nie dotrzymuje od ośmiu lat postanowień, obietnic wyborczych. Również pan Andrzej Duda, bo nie chodzi o postawienie krzyża, który na drugi dzień zniknie, tylko o ekshumację i pochowanie ofiar. Rząd Polski daje wszystko Ukraińcom, co tylko chcą. Przyjął półtora miliona uchodźców. Ja jestem za tym, że przyjął, daje broń, daje pieniądze i powinien za to domagać się pochówku ofiar…
Paweł Bobołowicz prezentuję nagraną rozmowę z Panią Haliną Sulik, wdową po Anatolu Suliku, który w przeszłości, jeżdżąc rowerem po Wołyniu, katalogował polskie groby. Dziś o pamięć o Polakach z tych ziem dba jego Halina Sulik:
On pracował na Poczcie i jeździł po całej okolicy. Gdy miał 3 albo 4 godziny przerwy, po pożyczał rowerek, lub brał go ze sobą i wszędzie jeździł. Dopytywał się ludzi: czy tu mieszkali Polacy? On tym po prostu żył. Zrobił inwentaryzację 84 cmentarzy. Pracowałam z nim na sześciu dużych cmentarzach z tych 84. Na niedużych syn z nim mógł pracować, ponieważ na dużych takich jak w Brodach czy też w Równym, milicja się czepiała, bo to syn pracował, a ze mną jemu było dobrze pracować. Mierzyliśmy, czyściliśmy i remontowaliśmy te nagrobki.
Kapliczka, Wołyń lipiec 2023, fot.: Piotr Mateusz Bobołowicz
Olga Siemaszko, szefowa Białoruskiej Redakcji Radia Wnet, przedstawiła najważniejsze informacje z Białorusi, także rozmawiała z Pawłem Bobołowicze i Rafałem Dzięciołowskim, o tym, że 4 lipca białoruski sąd uznał Białoruską Redakcję Radia Wnet i portal RadioUnet.fm (Радыё Ўнет), organizację ekstremistyczną, za przynależność, do której grozi 8 lat pozbawienia wolności
Wysłuchaj całego „Programu Wschodniego” już teraz!
W poniedziałek z niezapowiedzianą wizytą przebywał w Kijowie prezydent Andrzej Duda. Odbyło się spotkanie z Wołodymyrem Zełeńskim i prezydentem Gitanasem Neusedą, który również przybył do stolicy Ukrainy. WJ był w trakcie konferencji prasowej. Andrzej Duda wymienił zagadnienia omawiane w trakcie spotkanie głów państw Trójkąta Lubelskiego. Niezależna – niezależnej. Pod takim hasłem wystąpił w Kijowie zespół Taraka z okazji Dnia Konstytucji Ukrainy. Koncert zorganizował Instytut Polski w Kijowie. Wojciech Jankowski był na miejscu i nagrał rozmowę z dyrektorem Instytutu Polskiego w Kijowie, Robertem Czyżewskim. Tydzień temu pojawiła się informacja o zabójstwie dwóch ukraińskich nastolatków w okupowanym Berdiańsku. Co więcej, tym razem okupacyjne „władze” miasta tego nie ukrywały, ale same przyznały się do zbrodni, nazywając dzieci terrorystami, a ich zabójstwo – likwidacją. Przed śmiercią jednemu z chłopców udało się nagrać wideo.
„Chyba dwóch. To jest śmierć, chłopcy. Żegnajcie! Chwała Ukrainie!”. To chyba ostatnie słowa Tigrana Oganisiana – etnicznego Ormianina, którego najbardziej interesowała historia Ukrainy. Wraz ze swoim przyjacielem Mykytą Changanowem prawdopodobnie stawiali opór okupantom przed śmiercią. Mieli zaledwie 16 lat.
Medialna Inicjatywa Praw Człowieka od prawie roku zajmuje się sprawą nastolatków – prześladowanych przez okupantów za „działalność antyrosyjską”. Analityk organizacji Anastazja Pantelejewa w wywiadzie udzielonym naszej koleżance Darii Hordijko opowiedziała historię chłopców. Chłopcy nie zostali jeszcze pochowani, ciała nie zostały wydane rodzicom. Okupanci wywieźli ich do Melitopola – rzekomo na badania. Obrońcy praw człowieka podejrzewają, że robi się to w celu ukrycia faktu, że chłopcy zostali zabici celnymi strzałami snajperów.
Audycję prowadzi Paweł Bobołowicz.
Wysłuchaj całego „Programu Wschodniego” już teraz!
O działalności Legionu Wolności Rosji opowiada zastępca jego dowódcy „Cezar”.
Rosyjski bojownik walczący po stronie Ukrainy opisuje, jak jego zdaniem dokona się zmiana władzy w Rosji:
Jestem pewien, że w tym roku Ukraina rozbije hordę Putina na polu bitwy. Dalej ona złamie ją, a wtedy nieuchronnie zacznie się szukanie winnych, a to wszystko doprowadzi do starć i zamieszania w Rosji. I my weźmiemy udział w tym procesie w Rosji. Jestem pewien, że wygramy te procesy, ponieważ damy naszym ludziom kontury tej Rosji, przyszłej Rosji, którą chcemy zbudować, gdzie ludzie będą wolnymi. Kontury Rosji, w której nie będzie krwiopijców takich jak Putin i jego oligarchowie.
O wywołanym przez Białoruś kryzysie migracyjnym w rozmowie z Andursem Hajowym opowiada Staś Iwaszkiewicz, Szef Białoruskiego Centrum Reporterów Śledczych:
Widać, że był plan, żeby sprowadzać migrantów masowo, ale żeby ich powstrzymać, żeby przez jakiś czas nie próbowali przekraczać granicy. W ten sposób w maju i w pierwszej połowie czerwca zgromadzili masę krytyczną. Następnie, kiedy Łukaszenko dał zielone światło i wypowiedział wojnę migracyjną przeciwko Unii Europejskiej, wszyscy zostali jednocześnie wypuszczeni. Przypominam, że ten kryzys skończył się 21 listopada. Po pierwsze, kiedy Polska zagroziła zablokowaniem tranzytu kolejowego z Białorusi, a po drugie w momencie zagrożenia nałożeniem sankcji na Turkish Airlines. Niewykluczone, że Aleksander Łukaszenka był pod jakąś presją ze strony Rosji, by złagodzić sytuację.
W dniach 8-11 czerwca w Warszawie odbył się trzeci zjazd Kongresu Deputowanych Ludowych, inicjatywy zapoczątkowanej przez Ilię Ponomariowa, jedynego deputowanego rosyjskiej Dumy, który w 2014 roku zagłosował przeciwko aneksji Krymu. Wydarzeniu przypatrywał się Ambasador Nadzwyczajny i Pełnomocny Republiki Litewskiej w Polsce JE Eduardas Borisovas. Rozmawiał z nim Piotr Mateusz Bobołowicz.
Olga Siemaszko, szefowa Białoruskiej Redakcji Radia Wnet prezentuje najaktualniejsze i najważniejsze informacje z Białorusi.
Maksym Ostapenko, pełniący obowiązki dyrektora Narodowego Kijowsko-Peczerskiego historycznego i kulturowego Rezerwatu | fot. Paweł Bobołowicz
Paweł Bobołowicz rozmawia z pełniącym obowiązki dyrektora Narodowego Kijowsko-Peczerskiego historycznego i kulturowego Rezerwatu Maksymem Ostapenko o o trudnym procesie przywracania Ławry Ukraińcom.
Ostapenko zwraca uwagę na wspólne elementy dziedzictwa Rzeczpospolitej w Ławrze Kijowsko-Peczerskiej, które przez lata były celowo marginalizowane przez podporządkowaną Moskwie cerkiew:
Jedną z misji, którą sobie wyznaczyłem, jest poszukiwanie europejskich korzeni Ławry. Zresztą nie tylko Ławry, ale ławry przede wszystkim jako potężnego duchowego historycznego centrum Ukrainy. Europejskich korzeni, europejskich kontekstów, europejskich bohaterów powiązanych z tym zabytkiem. Tak jak mówiłem rosyjskiej narracji jest tu pełno, a ukraińska – europejska, jest zepchnięta na drugi, trzeci plan, lub całkowicie wymazana.
Artur Żak i Dmytro Antoniuk podsumowują bieżące wydarzenia na Ukrainie.
W dniach 8-11 czerwca w Warszawie odbywa się trzeci zjazd Kongresu Deputowanych Ludowych, inicjatywy zapoczątkowanej przez Ilię Ponomariowa, jedynego deputowanego rosyjskiej Dumy, który w 2014 roku zagłosował przeciwko aneksji Krymu. Kongres tym różni się od innych działań rosyjskiej opozycji, że nie jest sam w sobie określoną grupą polityczną, a ma ambicje stać się zalążkiem przyszłego przejściowego organu ustawodawczego Rosji pod odsunięciu od władzy Władimira Putina. Dlatego wszyscy uczestnicy kongresu dostali kiedyś mandat w wyborach na jakimś szczeblu władzy w Federacji Rosyjskiej. Kongres współpracuje również w zakresie informacyjnym z Legionem „Wolność Rosji”, który obecnie prowadzi działania na terenie obwodu biełgorodzkiego Federacji Rosyjskiej. O trzecim Kongresie w rozmowie z Piotrem Mateuszem Bobołowiczem opowiedział jego inicjator Ilia Ponomariow.
Olga Siemaszko, szefowa Białoruskiej Redakcji Radia Wnet prezentuje najaktualniejsze i najważniejsze informacje z Białorusi.
Gościem audycji jest Wojciech Mucha, dziennikarz, publicysta, specjalista od dezinformacji, współtwórca StopFake PL, współprowadzący nowego programu „Demaskatorzy” w TVP Info.
Paweł Bobołowicz rozmawia z Wojciechem Muchą o rosyjskiej dezinformacji wymierzonej w Polskę i o tym, jak jej przeciwdziałać.
Gościem audycji jest dr hab. Tomasz Stępniewski prof. KUL, zastępca dyrektora Instytutu Europy Środkowej ds. badawczo-analitycznych. Opowiada o Lublin Central Europe Forum 2023, które odbyło się 29-30 maja i było okazją do zawarcia porozumienia o współpracy analityczno-akademickiej między ośrodkami analitycznymi i akademickimi Trójkąta Lubelskiego.
Olga Siemaszko, szefowa Białoruskiej Redakcji Radia Wnet prezentuje najaktualniejsze i najważniejsze informacje z Białorusi.
Powiedział gość audycji Wojciech Konończuk, dyrektor Ośrodka Studiów Wschodnich im. Marka Karpia.
Paweł Bobołowicz rozmawia z dyrektorem Ośrodka Studiów Wschodnich o szansach i zagrożeniach przed potencjalną ukraińską kontrofensywą.
Olga Siemaszko, szefowa Białoruskiej Redakcji Radia Wnet prezentuje najaktualniejsze i najważniejsze informacje z Białorusi.
Paweł Bobołowicz w rozmowie gościem Programu Wschodniego Grzegorzem Wierzchołowskim, redaktorem naczelnym portalu Niezalezna.pl, poruszył temat prorosyjskich narracji w portalu litewskich Polaków L24.lt. „Organ medialny Akcji Wyborczej Polaków na Litwie, od lat konsekwentnie promuje treści sprzeczne z polską racją stanu. Szczególnie ciekawe są publikacje zamieszczane w rosyjskojęzycznej wersji strony”, możemy przeczytać we wstępie do artykułu Grzegorza Wierzchołowskiego.
Gościem Radia Wnet jest Andrzej Podgórski, rzecznik Legionu Polskiego.
Rzecznik Legionu Polskiego opowiada o działaniach, które prowadzą na Ukrainie.
Jesteśmy w trakcie tworzenia centrum szkolenia operatorów dronów ze stroną ukraińską. Obecnie strona ukraińska się zwróciła z zapotrzebowaniem na konkretne typy dronów i na razie pracujemy nad tym tak, żeby po prostu na podstawie pewnych testów tych dronów i badań sprawdzić, czy faktycznie się sprawdzą tam na polu walki. Bo jednak bardzo wiele ludzi nie myśli o tym, że wyprowadzenie drona tam już na konkretną operację wiąże się z bardzo długim czasem przygotowania i testów, bo nie można sobie w takich warunkach pozwolić na to, że po prostu ten dron się nie sprawdzi, zostanie zatrzymany przez jakieś sygnały czy zakłócenia.
W audycji gościem był takie Wito Nadaszkiewicz, przedsiębiorca i działacz społeczny, który opowiedział o różnych zbiórkach i pomocy udzielanej Ukrainie.
