Stulecie niepodległości Armenii i Azerbejdżanu – Gawęda historyczna Krzysztofa Jabłonki z 30 maja 2018 roku

28 maja 1918 roku Azerbejdżan i Armenia ogłosiły niepodległość. Przygotowania do jej proklamacji oraz jej przebieg opowiedział Krzysztof Jabłonka.

Gawędy historycznej można słuchać na żywo w każdą środę po godzinie 17. Poprzednie audycje można znaleźć tutaj

100 lat od śmierci Bronisława Piłsudskiego, starszego brata marszałka Józefa – Gawęda historyczna z 23 maja 2018 roku

Bronisław Piłsudski to jeden z najwybitniejszych polskich sybiraków. W Polsce jest znany jako starszy brat marszałka. Za Uralem to Józef Piłsudski jest znany jako młodszy brat Bronisława.

Poprzednie audycje Krzysztofa Jabłonki można znaleźć tutaj

Celebracja i wspomnienie setnej rocznicy bitwy pod Kaniowem 1918 roku – Gawęda historyczna 16 maja 2018 roku

Krzysztof Jabłonka w jak zwykle ciekawy sposób opowiada genezę, przebieg i skutek bitwy pod Kaniowem II Brygada Legionów Polskich dowodzonej przez gen. Hallera.

Poprzednie audycje Krzysztofa Jabłonki można znaleźć tutaj

Rosyjskie zakończenie II wojny światowej – Gawęda Historyczna z udziałem Michała Żejmisa z 9 maja 2018 roku

Gdy kończyła się wojna w Europie 8 maja, w Rosji był już 9 maja. Krzysztof Jabłonka z Michałem Żejmisem poruszyli m.in. temat honorowego zachowania i jego konsekwencji.

Więcej audycji Krzysztofa Jabłonki można znaleźć tutaj

Próby niepodległościowe na Kaukazie – Gawęda Historyczna z 25 kwietnia 2018 roku

Na Północnym Kaukazie żyje ponad 14 odrębnych narodów. Najbardziej wybijającym się narodem są Adygejowie, ale znajdują się tam również m.in. Karaczajowie, Kabardowie, Bałkarzy, Czerkiesi i Abchazowie.

Insurekcja warszawska 17 kwietnia 1794 roku / Gawęda historyczna Krzysztofa Jabłonki

W trakcie jej przebiegu doszło do całego ciągu licznych potyczek i bitew, w których na przestrzeni dwóch dni wyparto wojska rosyjskie z Warszawy i wzięto do niewoli około czterech tysięcy żołnierzy.

 

Powstanie Kościuszkowskie, które miało swój początek w Krakowie  24 marca 1794 roku, znalazło swoją kontynuację w szeregu lokalnych insurekcji, do których należała insurekcja warszawska z 17 kwietnia 1794 roku. O jeden dzień poprzedziła ją insurekcja żmudzka, a po niej nastąpiły dalsze insurekcje: ruska, wołyńska, białoruska i kurlandzka oraz najszerzej znana insurekcja wielkopolsko-pomorska zwana też pierwszym powstaniem wielkopolskim. Efektem insurekcji warszawskiej było nagłe oswobodzenie stolicy siłami własnymi powstańców, w tym słynnego pułku Działyńczyków. W trakcie jej przebiegu doszło do całego ciągu licznych potyczek i bitew, w których na przestrzeni dwóch dni wyparto wojska rosyjskie z Warszawy i wzięto do niewoli około czterech tysięcy żołnierzy. W wyniku pomyślnych walk zajęto budynek ambasady rosyjskiej na ul. Miodowej, w dokumentach której znaleziono listy płatnych zdrajców. Posłużyły one jako materiał dowodowy w szybkim procesie i publicznym powieszeniu niektórych z nich. Zemstą Rosjan za walki uliczne i poniesione w nich straty była rzeź niewinnej Pragi 4 listopada 1794 roku.

Gen. Gustaw Orlicz-Dreszer i jego wkład w niepodległość Polski / Gawęda historyczna Krzysztofa Jabłonki

Ukończył studia wyższe, zdezerterował z rosyjskiej armii, dołączył w szeregi 1 Pułku Ułanów Legionów Polskich, a po kryzysie przysięgowym internowany m.in. w Szczypiornie. To i wiele więcej w gawędzie

Audycji Krzysztofa Jabłonki można słuchać w każdą środę o godzinie 17.

Zapraszamy do wysłuchania również poprzednich audycji (tutaj).

Norweska niepodległość i sława Józefa Poniatowskiego – audycja Krzysztofa Jabłonki z 4 kwietnia 2018 roku

Niezależne Królestwo Norwegii została podpisana 17 maja 1814 roku. Jednak zdaniem Krzysztofa Jabłonki droga do jej niepodległości przeplata się również z historią Polski.

 

Audycji Krzysztofa Jabłonki można słuchać w każdą środę o godzinie 17.

Zapraszamy do wysłuchania również poprzednich audycji (tutaj).

Stulecie niepodległości Białorusi – 25 marca 1918 / Gawęda Historyczna Krzysztofa Jabłonki

Przypomnienie wcześniejszych dziejów Białorusi jako ważnej części Wielkiego Księstwa Litewskiego. W renesansie i oświeceniu Białoruś nazywano Litwą, stąd słowa Mickiewicza dotyczą Białorusi.

Białoruś miała najtrudniejszą drogę do niepodległości, gdyż spadły na nią najcięższe represje carskie, w odwecie za udział w zrywach narodowych. Białorusini uczestniczą w powstaniu swego rodaka Tadeusza Kościuszki, tworzą struktury niepodległego państwa w krótkim okresie „wolności napoleońskie” 1812 roku. Gdy w Polsce wybuchło powstanie Listopadowe (w kwietniu 1831 roku) stają do walki. Są obecni w powstaniu styczniowym, gdy przewodzi im Kastuś Kalinowski i Walery Wróblewski. Białorusini doświadczyli szczególnego prześladowania Unitów, katolików obrządku wschodniego, których po zerwaniu unii z Rzymem przez carat w 1839 roku masowo zsyłano na w głąb Rosji, a nawet na Sybir (niektóre dzielnice Moskwy mówiły po Białorusku). Z chwilą zawarcia pokoju brzeskiego cesarskich Niemiec z bolszewikami, dla Białorusi zaświtała możliwość ogłoszenia niepodległego bytu. W Mińsku, zwanym wówczas litewskim, zebrała się Białoruska Rada Narodowa pod przewodnictwem Łuckiewicza i proklamowała 25 marca 1918 roku Białoruską Republikę Ludową jako nowe państwo, a zarazem kontynuację Wielkiego Księstwa Litewskiego. Herbem Białorusi stała się pogoń, a flagą „Sztandar spod Orszy”, w biało-czerwono-białe pasy, uwieczniony na słynnym obrazie z czasów renesansu, przechowywanym w Krakowie. Język Białoruski stał się urzędowym i oficjalnym językiem nowego państwa. Powstały zalążki armii, której kontynuacją był oddział gen. Bułak-Bałachowicza walczący u boku Polski w wojnie bolszewickiej 1920 roku. Ostatecznie Białoruś podzielono w traktacie ryskim na część przyłączoną do II Rzeczpospolitej i na część tworzącą Białoruską Socjalistyczną Republikę Sowiecką, w której początkowo respektowano kulturę białoruską, aby ją zniszczyć wraz z mieszkającymi tam Polakami (Dzierżyńszczyzna) w czasie represji stalinowskich w 1937 roku. Pozostałością tych represji i grobem miejscowych Polaków i Białorusinów jest gigantyczny cmentarz Kuropaty pod Mińskiem.