Goście Popołudnia WNET:
Grzegorz Puda – wiceminister funduszy i polityki regionalnej
prof. Karol Karski – europoseł PiS
Piotr Woyciechowski – ekspert ds. służb specjalnych
Jakub Wiech – wicenaczelny portalu Energetyka24.pl
Jerzy Bielewicz – finansista, „Gazeta Bankowa”
prof. Zbigniew Krysiak – ekonomista, Instytut Myśli Schumana
Prowadzący: Łukasz Jankowski
Realizator: Franciszek Żyła
Grzegorz Puda mówi o „wielkiej satysfakcji” po zakończeniu negocjacji budżetowych w UE: To wielki sukces Polski i wszystkich Polaków. Wiceszef resortu funduszy i polityki regionalnej zwraca jednak uwagę, że właściwe wykorzystanie otrzymanych środków będzie wielkim wyzwaniem: Nasza lokomotywa jest napędzana różnorodnym paliwem, między innymi środkami europejskimi.
Gość „Popołudnia WNET” wskazuje, że polityka rządu Zjednoczonej Prawicy wobec UE sprawdza się lepiej, niż to było za czasów PO-PSL. Grzegorz Puda zapewnia, że jego resort jest dobrze przygotowany do sprawnego zarządzania przyznanymi pieniędzmi. Wiceministrowi Pudzie zapowiedzi uzależnienia przyznawania środków od przestrzegania praworządności przypominają „naprężanie się kogutów”. Polityk zauważa, że rozstrzygnięcie tej kwestii pozostawiono na później.
Profesor Karol Karski stwierdza, że wszyscy ci, którzy liczyli na ścisłe powiązanie budżetu UE z praworządnością, „srodze się zawiedli”. Zwraca uwagę, że prace nad mechanizmem działania w tej kwestii dopiero się rozpoczną.
Eurodeputowany Prawa i Sprawiedliwości podkreśla, że sprawy dotyczące organizacji sądownictwa w poszczególnych krajach w ogóle nie podlegają kontroli instytucji unijnych. Zaznacza, że powiązanie praworządności z finansami wymagałoby ustalenia jasnych kryteriów. Prof. Karski zwraca uwagę, że w niektórych krajach Europy Zachodniej władza wykonawcza ma wpływ na nominacje sędziowskie. W opinii polityka, większość osób wypowiadających się na temat konkluzji budżetowych UE, w ogóle ich nie czytała.
Piotr Woyciechowski mówi o tym, że pion śledczy IPN ( Główna Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu) nie spełnił swojej roli, i powinien być włączony do prokuratury powszechnej. Przykładem nieudolności jednostki Instytutu dla eksperta są liczne nieprawidłowości w śledztwie ws. śmierci ks. Franciszka Blachnickiego: Odpowiedzialnym za śmierć księdza pozwolono spokojnie umrzeć. Gość „Popołudnia WNET” przypomina również, że IPN-owscy śledczy przedwcześnie uznali za zmarłego jednego ze współtwórców stanu wojennego, gen. Michała Janiszewskiego. Piotr Woyciechowski wyraża nadzieję, że wkrótce rozpocznie się proces naprawczy pionu śledczego IPN.
Jakub Wiech omawia klimatyczny aspekt negocjacji budżetowych UE. Zwraca uwagę, że tzw. fundusz sprawiedliwej transformacji energetycznej został zauważalnie pomniejszony. Wicenaczelny portalu Energetyka24.pl odnotowuje, że połowa środków przeznaczonych z tego funduszu dla Polski, będzie na początku zamrożona. Jakub Wiech wskazuje, kwestia tego, jakie technologie będą dofinansowane ze środków unijnych, będzie podlegać dalszym ustaleniom.
Poruszona zostaje również kwestia polskiego projektu atomowego. Jak mówi Jakub Wiech, nie są znane szczegóły polsko-amerykańskich ustaleń w tej sprawie: Atom pozostaje obietnicą wyborczą, żadnych konkretów nie ma. Ekspert pozytywnie ocenia stworzenie z Orlenu „polskiego czempiona energetycznego”. Gość „Popołudnia WNET” ocenia, że Polska powinna się wzorować na niemieckiej „Energiewende”, a zwlekanie z transformacją energetyczną bardzo naszemu krajowi zaszkodzi.
Jerzy Bielewicz komentuje wzrost wartości euro względem dolara. Zwraca uwagę, że jest on skutkiem zmiany kierunku polityki Niemiec, które we własnym interesie postanowiły wzmocnić unijny fundusz antykryzysowy: Aktywa zagraniczne Niemiec to 2,748 bln euro, czyli 71% ich PKB. Gdyby strefa euro się rozpadła, doszłoby do Armagedonu gospodarczego, a Niemcy byłyby najbardziej poszkodowane.
Gość „Popołudnia WNET’ wieszczy, że Europę czeka ogromny kryzys. Prognozuje, że nierówności między Północą a Południem ulegną dalszemu zwiększeniu.
Profesor Zbigniew Krysiak ocenia, że ostatni szczyt Unii Europejskiej zakończył się sukcesem państw Trójmorza i Grupy Wyszehradzkiej. Ekspert odpiera zarzuty przeciwników rządu Zjednoczonej Prawicy, jakoby był on zmuszony do kapitulacji ws. praworządności. Objaśnia, jak będzie wyglądać procedura kontrolna w tej sprawie – Rada Europejska będzie podejmować ostateczne decyzje jednogłośnie: Nie ma ryzyka wprowadzenia tylnymi drzwiami działań związanych z ideologiczną praworządnością.
Ekonomista wskazuje, że konieczne jest zlikwidowanie w UE rajów podatkowych. Wymienia w tym kontekście Holandię. W opinii prof. Krysiaka zawiązanie sojuszu Trójmorza ma pozytywny wpływ na funkcjonowanie Unii Europejskiej. Gość „Popołudnia WNET” przewiduje, że w najbliższym czasie wzrośnie aktywność tych krajów na forum UE: Jan Paweł II mówił, że jeśli wschodnie płuco Europy będzie osłabione, to i zachodnie będzie dysfunkcyjne.
